صورت حساب سود و زیان چیست؟
صورتهای مالی هر شرکت در خصوص وضعیت مالی و نتیجه فعالیت یک شرکت در یک دوره زمانی خاص میباشد و حاوی اطلاعات مفیدی برای استفاده کاربران درون سازمانی مانند هیئت مدیره، سهامداران، کارمندان، حسابرسان داخلی و … و کاربران برون سازمانی مانند دولت و اداره مالیات، سهامداران بالقوه، تسهیلات دهندگان و .. میباشد که شامل 4 بخش اساسی زیر است:
- ترازنامه (Balance Sheet)
- صورت سود و زیان (Statement of Profit or Loss)
- صورت جریان وجوه نقد (Statement of Cash Flows)
- یادداشت های همراه
با توجه به نزدیک شدن استانداردهای حسابداری ایران به استانداردهای جهانی IFRS اخیرا بخش پنجمی نیز درحال اضافه شدن به این صورتهاست به نام صورت تغییرات حقوق صاحبان سهام (Statement of Changes in Equity).
در این مقاله قصد توضیح صورت سود و زیان و بخش های مختلف آن را داریم.
کلمات کلیدی :
سود و زیان – درآمد – هزینه – بهای تمام شده – عملیاتی – غیر عملیاتی – تحلیل بنیادی
مقدمه :
صورت سود و زیان (Income Statement) نشان دهنده عملکرد شرکت در یک دوره مالی میباشد و بر خلاف ترازنامه که همانند یک عکس از وضعیت مالی یک شرکت میباشد، سود و زیان مانند یک فیلم از فعالیت و عملکرد شرکت در یک دوره مالی است. پس ترازنامه در تاریخ مقرر، و سود وزیان برای دوره منتهی به تاریخ مقرر تهیه میشود.
برای تشریح بیشتر یک مثال ساده میزنیم. فرض کنید که یک شرکت تولیدی در طول یک سال مالی، 100 خودکار تولید کرده و بهای تمام شده هرکدام 50 تومن بوده ؛ یعنی این شرکت برای تولید هر خودکار، 50 تومان هزینه کرده است. و در نهایت شرکت هریک از این خودکار ها را به قیمت 75 تومان فروخته است. با یک محاسبه ساده میتوان 750 تومان درآمد و 500 تومان هزینه برای این شرکت شناسایی کرد و در نهایت سود(ناخالص) این شرکت را 250 تومان اعلام کرد.
لازم به ذکر است که صورت سود و زیان شرکتهای مختلف همانند ترازنامه آنها می تواند متفاوت باشد و به نوع فعالیت شرکت وابسته است. به عنوان مثال درآمد شرکت خدماتی حاصل از فروش خدمات و درآمد شرکت تولیدی حاصل از فروش کالای تولیدی آن است. درآمد شرکت بیمه ای ممکن است از بهره سرمایه گذاری هایش حاصل شود و … . هرچند بعضی اقلام مانند هزینه آب و برق و تلفن، هزینه اجاره، هزینه حقوق دستمزد و … تقریبا در همه شرکت ها وجود دارد و شرکتها مستلزم به پرداخت و نشان دادن آنها در صورت سود و زیان می باشند. در ادامه سعی میکنیم با بررسی صورت سود و زیان شرکتهایی از صنایع مختلف، تفاوت های عمده آنان را بررسی کنیم.
برای آشنایی به قسمت های مختلف صورت سود و زیان، ابتدا یک نمونه ساده آن را مشاهده میکنیم.
همانطور که مشاهده می کنید در قسمت بالایی این صورت به دنبال پیدا کردن سود ناخالص شرکت هستیم که برای محاسبه آن، عمده درآمد شرکت که حاصل از فروش کالا/خدمات می باشد را منهای بهای تمام شده کالای تولید شده یا همان هزینه ای که صرف تولید کالا/خدمات شده است، می کنیم. بعد از این بخش سایر درآمد ها و هزینه های عملیاتی همانند درآمد از اجاره دادن ساختمان و زمین، درآمد بهره سرمایه گذاری های مختلف و هزینه های معمول عنوان شده یا هزینه های دیگر مانند هزینه های مالی و … را حساب میکنیم و در نهایت درآمد ها و هزینه های غیر عملیاتی را محاسبه کرده و پس از کسر مالیات به سود خالص میرسیم.
برای اینکه بتوانیم صورت سود و زیان شرکت های متفاوت را درک کنیم نیاز است به روند تهیه این صورت آشنا باشیم و فرق درآمد ها و هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی را بدانیم.
درآمد ها و هزینه های غیر عملیاتی، جزو فعالیت هایی هستند که منجر به تحقق درآمد و هزینه میشوند اما در غالب اهداف اساسنامه شرکت نیستند و جزو فعالیت های اصلی شرکت به حساب نمی آیند. همچنین ویژگی دیگر آنها این است که ثابت نیستند. به این معنا که در همه دوره ها محقق نمی شوند، لذا چندان قابل برنامه ریزی نیستند. تفکیک درآمدها و هزینه های عملیاتی از غیر عملیاتی در علم حسابداری بحث با اهمیتی می باشد که در بخش تحلیل بنیادی صورت سود و زیان بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
در بخش پایانی صورت سود و زیان شرکت های بورسی، میزان سود خالص بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم میگردد تا سود محقق شده برای هر سهم به دست آید که به EPS معروف است. سپس در مجمع سالیانه سهامداران شرکت تصمیم میگیرند که سود غیرعملیاتی چیست؟ چه درصدی از این EPS)Earning per Share) بین سهامداران تقسیم شود (DPS) و مابقی آن برای برنامه ریزی و افزایش سود و حفظ نقدینگی نزد شرکت باقی میماند.
تحلیل بنیادی صورت سود و زیان
پیش تر راجع به درآمدهای عملیاتی و غیر عملیاتی صحبت کردیم. یکی از روش های معمول برای تحلیل بنیادی شرکت های بورسی از طریق صورت سود و زیان، بررسی این نکته است که چه مقدار از درآمد های شرکت را درآمد های عملیاتی تشکیل داده اند. همانطور که قبلا گفتیم درآمد های غیر عملیاتی پایدار نیستند و جزو درآمد های ثابت و اصلی شرکت به حساب نمی آیند. حال اگر بیشتر درآمد شرکتی، عملیاتی باشد، با توجه به هزینه ها میتوان استنباط کرد سود غیرعملیاتی چیست؟ که شرکت در کسب و کار اصلی خود موفق تر عمل کرده نسبت به شرکتی که بیشتر درآمدش غیر عملیاتی و ناپایدار است. فرض کنید بخش عمده درآمد شرکت فولاد مبارکه اصفهان، که یک شرکت تولیدی است، مربوط به بازدهی و بهره سرمایه گذاری های این شرکت باشد. در این صورت ممکن است با توقف رشد بازار های مالی، توان درآمد زایی این شرکت نیز تقلیل یافته و شرکت زیان ده شود. لذا بررسی عملیاتی بودن درآمد های شرکت بسیار با اهمیت است.
نکته قابل توجه دیگر تحلیل افقی صورت سود و زیان یک شرکت است. بدین صورت که آیا میزان درآمد ها و سود این شرکت نسبت به سالهای گذشته افزایش داشته است یا خیر. اگر میزان سودآوری شرکت به عنوان مثال طی 3 سال متوالی روندی صعودی را طی کرده باشد میتواند نشانه موفقیت و پیشرفت شرکت در فعالیت خود باشد که نشان از بنیاد خوب آن نیز هست. به عنوان مثال صورت سود و زیان شرکت خدمات و پشتیبانی بانک اقتصاد نوین را در نظر بگیرید.
صورتهای مالی سال مالی منتهی به 1397/12/29 (حسابرسی شده) (شرکت خدمات و پشتیبانی اقتصاد نوین)
همانطور که مشخص است این شرکت افزایش چشم گیر 853 درصدی در سود ناخالص که جزو فعالیت های عملیاتی شرکت است داشته است که میتواند نکته مثبتی باشد. هرچند همچنان این شرکت زیان ده است و نتوانسته است به سود برسد که البته این بستگی به هدف از تاسیس شرکت و فعالیت آن دارد. همچنین هزینه های اداری عمومی این شرکت و خود بانک اقتصاد نوین در مقایسه بین سالهای 96 و 97 افزایش قابل توجهی داشته است.
تفاوت صورت سود و زیان در شرکت های مختلف
همانطور که گفته شد، صورت سود و زیان شرکت های مختلف بسته به نوع فعالیت آنها ممکن است تغییر کند. به عنوان مثال درآمد اصلی شرکت تولیدی خودکار، فروش خودکار می باشد و هزینه آن بهای تمام شده خودکار های تولید شده که از هزینه مواد خام، کارگران خط تولید، هزینه های سربار و … تشکیل شده است. از طرفی درآمد یک شرکت تولید اپلیکیشن موبایل از فروش نرم افزار هایش بوده و هزینه اصلی آن احتمالا مربوط به هزینه حقوق و دستمزد برنامه نویسان شرکت و هزینه های سربار برق و ملزومات و … می باشد. یک مثال دیگر شرکت بیمه ای است که احتمالا بخش عمده درآمد آن را بهره حاصل از سرمایه گذاری حق بیمه های دریافتی در بازار های مالی یا بانک و … تشکیل میدهد و هزینه اصلی آن میتواند مربوط به خسارات احتمالی پرداخت بیمه ها باشد.
لذا شرکتهای مختلف می توانند عناوین مختلفی را در صورت سود و زیان خود به کار گیرند اما ماهیت این صورت بررسی عملکرد شرکت از طریق کسر هزینه ها از درآمد هاست و این قالب برای تمامی شرکت ها ثابت است.
برای آشنایی بیشتر با صورت سود و زیان چندین مثال از صنایع مختلف مشاهده میکنیم و توضیح مختصری راجع به هر یک میدهیم.
صورت سود و زیان بانک پاسارگاد
همانطور که مشاهده می شود در بانک ها به جای استفاده از لفظ عملیاتی و غیر عملیاتی، واژه مشاع و غیر مشاع استفاده شده است.درآمدهای مشاع بانک ها از مجموع سود تسهیلات اعطایی و سود و زیان حاصل از سرمایه گذاری ها حاصل می شود که اگر از این درآمد، سهم سود سپرده گذاران کسر شود، سهم بانک از درآمدهای مشاع حاصل می شود. همچنین مشاهده میکنیم که جمع درآمد های شرکت افزایش یافته است و به تبع آن مالیات نیز افزایش می یابد اما در نهایت سود خالص نیز با رشد همراه بوده که نشانه مثبتی برای این بانک می باشد.
صورت سود و زیان پتروشیمی نوری
اقلام صورت سود و زیان پتروشیمی نوری به طور کامل توضیح داده شده اند و همانند یک شرکت تولیدی از مواد خام، محصولاتی تولید کرده و به فروش رسانده و از این طریق کسب سود کرده است. همچنین درآمد های غیر عملیاتی این پتروشیمی حدود یک سوم از کل درآمد های این شرکت را تشکیل میدهند که مقدار قابل توجهی است..
ﻧﺴﺒﺖﻫﺎی ﺳﻮدآوری چیست؟
بانک اول - نسبت سودآوری ﻣﻴﺰان ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖ را در ﻛﺴﺐ ﺳﻮد و روش ﺗﺎﻣﻴﻦ آن از ﻣﺤﻞ درآﻣﺪ، ﻓﺮوش و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاری ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار می‌دﻫﺪ و بسته به نوع تحلیل در هفت شاخص دسته‌بندی میشود.
به اشتراک بگذارید:
نسبت سود خالص به فروش
این نسبت از تقسیم سود خالص بر فروش خالص به دست می آید و میزان بازدهی را به ازای هر ریال از فروش نشان می دهد. ضعف این نسبت آن است که بسیاری از هزینه ها همانند هزینه تامین مالی که در محاسبه سود خالص لحاظ شده اند ارتباطی به فعالیت فروش نداشته ولی در عدد نسبت ظاهر می شود.
نسبت سود عملیاتی به فروش
این نسبت از تقسیم سودعملیاتی به فروش خالص به دست می آید. اقلام غیر عملیاتی همچون درآمد و هزینه بهره، سود و زیان واگذاری دارایی ها در محاسبه سود عملیاتی منظور نمی شود. این نسبت معیار قوی تری برای ارزیابی سودآوری و فروش است.
نسبت سود خالص به متوسط دارایی‌ها
این نسبت از تقسیم سود خالص به جمع دارایی ها به دست می آید و معیار بهتری برای سنجش سودآوری شرکت در مقایسه با نسبت سود خالص به فروش و نسبت سود عملیاتی است زیرا توان مدیریت را در بکارگیری موثر از دارایی ها در ایجاد سود خالص نشان می دهد.
نسبت بازده حقوق صاحبان سهام
این نسبت از تقسیم سود خالص منهای سود سهام ممتاز بر متوسط حقوق صاحبان سهام به دست می آید. این نسبت میزان موفقیت مدیریت را در حداکثر نمودن بازده سهامداران عادی نشان می دهد.
در آمد هر سهم
این نسبت از تقسیم سود خالص منهای سود سهام ممتاز بر تعداد سهام عادی به دست می آید. روند افزایش این نسبت مبین رشد واحد تجاری است که از دیدگاه سرمایه گذاران رشد بالقوه بسیار مطلوب است و روند کاهشی سرمایه گذاران و سهامداران را نگران خواهد کرد.
تعریف هزینه عملیاتی چیست
توضیحات نوشته شده توسط: Super User دسته: بلاگ منتشر شده در 13 بهمن 1398 بازدید: 1674 تعریف هزینه عملیاتی چیست
تعریف هزینه عملیاتی چیست ؟ ، هزینه عملیاتی هزینه ای است که به نگهداری و مدیریت یک کسب و کار به صورت روزانه بستگی دارند.
هزینه عملیاتی یکی از اجزای درآمد عملیاتی است و معمولا در صورت حساب سود و زیان شرکت منعکس می شود. اگرچه هزینه های عملیاتی عموما شامل هزینه های سرمایه ای نمی شوند، اما می توانند بسیاری از اجزای عملیاتی یک شرکت نظیر کارمزدهای قانونی و حسابداری، پرداخت های بانکی، هزینه فروش و بازار یابی، مخارج سفرو سرگرمی، هزینه تحقیق و توسعه غیر سرمایه ای، مخارج مربوط به تجهیزات اداری، اجاره، تعمیر و نگهداری و تجهیزات و هزینه حقوق و دستمزد را شامل می شوند .
اجزای هزینه عملیاتی
هزینه های عملیاتی شرکت از دو جزء تشکیل شده است: هزینه های ثابت و هزینه های متغیر.
_ هزینه ثابت : هزینه ثابت آن است که با افزایش یا کاهش فروش یا سودآوری تغییر نمی کند و باید بدون توجه به فعالیت یا عملکردشرکت پرداخت شود.هزینه های ثابت به طور کلی شامل هزینه های سربار می شوند. سایر مثال های هزینه های ثابت شامل بیمه، اوراق بهادار، و تجهیزات هستند.
_ هزینه متغیر: همانطور که از نامش پیداست به هزینه هایی گفته می شود که ممکن است تغییر کنند برخلاف هزینه های ثابت، هزینه های متغیر با افزایش تولید افزایش یافته و با کاهش تولید می یابند.
هزینه های نیمه متغیر
در کنار هزینه های متغیر و ثابت این امکان وجود دارد که هزینه های عملیاتی شرکت به شکل نیمه متغیریا "نیمه ثابت" در نظر گرفته شوند.این هزینه ها ترکیبی از اجزای ثابت و متغیر را به نمایش می گذارند و به همین خاطر می توانند به عنوان حد وسط هزینه های ثابت و متغیر در نظر گرفته شوند.هزینه های نیمه متغیر با افزایش یا کاهش تولید تغییر می کنند.
به طور کلی، هزینه عملیاتی هزینه ای است که به نگهداری و مدیریت یک کسب و کار به صورت روزانه بستگی دارند. هزینه عملیاتی یکی از اجزای درآمد عملیاتی است و معمولا در صورت حساب سود و زیان شرکت منعکس می شود.
صورت سود و زیان چیست
صورت سود و زیان ، گزارشی است که نتیجه فعالیت های مالی واحد اقتصادی را طی یک دوره زمانی معین نشان می دهد این گزارش که خلاصه‌ای از درآمدها و هزینه هاست ، یکی از ابزارهای اصلی انتقال اطلاعات به استفاده کنندگان برون سازمانی است.صورت سود و زیان جزء صورت های مالی اساسی است .
در استانداردهای حسابداری ، اطلاعاتی در مورد نحوه ارائه صورتهای مالی مطرح شده است صورت سود و زیان باید به گونه‌ای تنظیم گردد که درآمدها و هزینه های یک واحد تجاری را به نحو مناسب نشان دهد ، صورت سود و زیان دارای بخش‌های مختلفی است که هر یک از اجزای آن باید به وضوح مشخص گردد این بخش ها شامل عنوان ، درآمدها ، هزینه‌ها، مالیات بر درآمد و سود ( زیان )خالص است.
از صورت سود و زیان برای ارائه گزارشات مالی شرکت در نرم افزار حسابداری و مالی طی یک دوره مالی استفاده می شود .در صورت سود و زیان فقط از درآمد ها و هزینه هایی که از فعالیت های عملیاتی و غیر عملیاتی، همچنین سود (زیان) خالص که در یک دوره مالی ارائه شده اند آورده می شود .
مراحل و نحوه تهیه صورت سود و زیان
قبل از اینکه برای تهیه این گزارش مالی اقدام کنیم ، باید نکات مهمی که به عنوان پیش نیاز کار هستند را رعایت کنیم .
یکی از آن پیش نیاز ها انتخاب دوره زمانی برای تهیه این صورت مالی است ، این نوع گزارش ها به سه صورت تهیه می شوند ، دوره زمانی سه ماهه ، شش ماهه و یا یک ساله . شرکت بر اساس نیاز واحد تجاری خود این بازه را انتخاب می کند ، برای این کار نیاز به یک فرم استاندارد هست که در نرم افزار حسابداری شرکتی آن را در دسترس خواهیم داشت .
و دومین مورد ، محاسبه میزان درآمد حاصل از فروش است در اصلی ترین روش محاسبه سود و زیان نیاز است تا درآمد های حاصل از فروش کالا یا ارائه خدمات محاسبه شود . این درآمد هم با توجه به همان بازه زمانی که انتخاب کرده اید ، محاسبه می شود.
در آخر تعیین قیمت تمام شده برای تولید کالا یا ارائه خدمات مرحله مد نظر ما می باشد ، ارائه کردن یک خدمت یا تولید مسلماً دارای بهای تمام شده می باشد ، که این بها در تولید کالا شامل هزینه مواد اولیه و در ارائه خدمات شامل دستمزد کارکنان و کارمندان است .
درآمد های یک واحد اقتصادی با توجه به نوع فعالیت آن به دو دسته زیر قابل تقسیم است :
الف) درآمدهای عملیاتی
ب) درآمد های غیرعملیاتی
مجموعه در آمدهایی هستند که از فعالیت های اصلی و مستمر واحد تجاری حاصل میگردند و موسسه برای دستیابی به این نوع از درآمد ها ایجاد شده است. درآمدهای عملیاتی شامل ، فروش کالا ، ارائه خدمات ، استفاده دیگران از دارایی های شرکت. اندازه گیری درآمد های عملیاتی : درآمد عملیاتی معمولاً بر اساس توافق طرفین معامله تعیین می شود . این درآمد به ارزش منصفانه مابه ازای دریافتی یا دریافتنی پس از کسر تخفیفات تجاری و توافقی ، اندازه گیری و ثبت می شود .
- درآمد های غیر عملیاتی : درآمدی است که از فعالیت های اصلی موسسه نشات نمی گیرد و با آن ها ارتباطی ندارد و به عنوان درآمد غیر فرعی شناخته می شود .برای تشخیص درآمد های غیر عملیاتی از عملیاتی باید حوزه فعالیت اصلی موسسه را ملاک و مبنا قرار داد.
- هزینه های موسسه به دو قسمت زیر قابل تقسیم هستند:
الف) هزینه های عملیاتی
ب)هزینه های غیرعملیاتی
هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی در صورت سود و زیان :
هزینه های عملیاتی عبارت است از هزینه هایی که با فعالیت های اصلی و مستمر واحد تجاری در ارتباط هستند ، اما هزینه های غیر عملیاتی ، مخارج غیرجاری هستند که با فعالیت های مستمر و جاری موسسه ارتباط ندارند. در حقیقت تمام هزینه هایی که به صورت مستقیم و دائم در ارائه خدمات ، فروش کالا یا تولید نقش دارند ، جزء هزینه های عملیاتی هستند و مابقی به عنوان هزینه های غیر عملیاتی محسوب می شوند.
طبقه بندی هزینه های عملیاتی
هزینه های عملیاتی بر مبنای کارکرد هزینه ها به سه دسته طبقه بندی می شوند . ۱_ بهای تمام شده کالای فروش رفته و خدمات ارائه شده :شامل مجموعه مخارج مرتبط با تحصیل یا تولید کالاهایی که یک واحد اقتصادی به فروش می رساند را بهای تمام شده کالای فروش رفته می گویند . ۱_ بهای تمام شده کالای فروش رفته :مجموعه مخارجی که موسسه های خدماتی در ارتباط مستقیم با درآمد عملیاتی خود متحمل می شوند .۲_ بهای تمام شده خدمات ارائه شده: مجموعه مخارجی که موسسه های خدماتی در ارتباط مستقیم با درآمد عملیاتی خود متحمل می شوند.۲_ هزینه های توزیع و فروش : هزینه هایی که موسسه در ارتباط با توزیع ، فروش و تحویل کالا به مشتری ، متحمل می شود. ۳_ هزینه های عمومی و اداری: هزینه هایی که موسسه در ارتباط با اداره امور خود و انجام فعالیت های اداری متحمل شده و ارتباط مستقیمی با کسب درآمد ندارند.
- در موسسات ، علاوه بر درآمد ها و هزینه های عملیاتی که ارتباط مستقیم با فعالیت های موسسه دارد و بخش عمده درآمد و هزینه های موسسه را شامل می شود ، امکان دارد درآمد ها و هزینه های عملیاتی دیگری نیز وجود داشته باشد که موسسه آنها را به عنوان ( سایر درآمدها و هزینه های عملیاتی ) در صورت سود و زیان ارائه می نماید.
چه اقلامی در صورت سود و زیان وجود دارد؟
امکان دارد درآمد ها و هزینه های هر شرکت با دیگری مثل هم نباشد ، زیرا عملیات مالی هر شرکت و یا کسب و کاری با هم فرق دارد . اما با این وجود مواردی هستند که اکثرا در صورت سود و زیان می باشند .
۱_ درآمد ، درآمد فروش : فرآیند کسب درآمد در اغلب شرکت ها یکسان است ، آنان با فروش محصولات و خدمات شان به درآمد می رسند . صورت سود و زیان با کسب درآمد در آغاز کار بوجود می آید ، برخی از کسب و کار ها یا شرکت ها بسته به نوع خدمتی که ارائه و یا کالایی که می فروشند ، درآمد شان متفاوت است .
۲_بهای تمام شده کالای فروش رفته : بعد از اتمام محاسبه و تکمیل درآمد ها ، هزینه های عملیاتی گزارش می شوند . این هزینه موارد مختلف را شامل می شوند از جمله : مواد مستقیم ، دستمزد مستقیم ، سربار کارخانه . این هزینه ها در زمان گزارش ، جزو اولین دسته از هزینه هایی هستند که ثبت می شوند.
۳_ سود ناخالص : سومین عنوانی که در گزارش نوشته و سپس ثبت می شود ، سود ناخالص است ، که از کسر بهای تمام شده کالای فروش رفته از درآمد فروش ، بدست می آید . در حسابداری ، سود ناخالص به تفاوت بین درآمد و هزینه های ساخت محصولات یا ارائه خدمات ، قبل از کسر کردن هزینه های مالیات ، حقوق ، گفته می شود .
۴_ هزینه های اداری و توزیع و فروش : سر تیتر بعدی که عدد آن از سود ناخالص کسر می شود و سود خالص قبل از مالیات بدست می آید ، هزینه های اداری و توزیع و فروش گفته می شود . هزینه های اداری شامل : حقوق ، اجاره ، حسابرسی ، تلفن و تلگراف ، نوشت افزار ، پست و متفرقه می باشند . این هزینه ها با تولید کالا یا ارائه خدمات مرتبط نیستند به همین علت در بهای تمام شده کالای فروش رفته قرار نمی گیرند .
۵_ سود عملیاتی : سود خالص قبل از کسر مالیات را به عبارتی سود عملیاتی می نامند ، زیرا هنوز مالیات و بهره از آن کسر نشده است . درآمد عملیاتی از کسر درآمد ها از هزینه های مستقیم و غیر مستقیم بدست می آید. این سود برای شرکت از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که بیانگر سود ناشی از عملیات منظم شرکت و کسب و کار است .
۶_ هزینه مالی : این حساب شامل هزینه کارمزد وام های دریافتی ، هزینه تمبر و سفته ، هزینه جرائم دیر کرد وام های اخذ شده و هزینه های متفرقه مالی است . در واقع هزینه ای است که موسسه به منظور وجوه نقد لازم ، متحمل می گردد. هزینه های مالی عبارت اند از هزینه هایی که به تامین مالی شرکت از طریق بدهی های مربوطه است ، که ارزیابی آن ها برای شرکت مفید می باشد .
۷_ هزینه استهلاک : هزینه استهلاک بیانگر این است که چه مقدار از ارزش دارایی موجود در یک بازه زمانی مشخص استفاده شده است . غیر نقدی بودن آن به دلیل مالیات است ، با کسر کردن هزینه استهلاک از سود خالص ، مالیات پرداختی شرکت را می توان کاهش داد . دارایی های ثابت و بلند مدت شرکت مانند ، ساختمان ، وسایل نقلیه ، ماشین آلات ، تجهیزات و … در طی گذر زمان دچار کاهش ارزش شده و هزینه استهلاک به آن ها تعلق می گیرد.
۸_ سود یا زیان خالص سود غیرعملیاتی چیست؟ قبل از کسر مالیات : نتیجه فعالیت های عادی و مستمر واحد تجاری که از بخش درآمد ها و هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی تشکیل شده است به عنوان سود یا زیان خالص قبل از کسر مالیات به عنوان یک رقم مشخص در صورت سود و زیان گزارش می شود. این عنوان بعد از کسر کردن هزینه های مالی در گزارش ثبت می شود.
۹_ مالیات : قبل از محاسبه سود خالص ، باید مالیات محاسبه و کسر گردد ، معمولاً مالیات با توجه به قوانین شامل معافیت هایی است که هر ساله مبلغ معینی برای معافیت تعیین می شود .
۱۰_ سود خالص : سود خالص به عنوان نتیجه نهایی گزارش سود و زیان شناخته می شود ، حاصل کسر کلیه هزینه های موسسه از درآمد های آن پس از کسر مالیات بر درآمد است . این مبلغ می تواند به عنوان معیار سنجش عملکرد موسسه در یک دوره مالی باشد . در آخر زمانی که سود سهام پرداختنی را از آن کسر کنیم ، به حساب سود انباشته در ترازنامه منتقل می شود.
تهیه گزارش سود و زیان
- : برای تهیه گزارش سود و زیان دو روش اعمال می شود . در روش تک مرحله ای : ابتدا کلیه درآمد ها و در ادامه آن کلیه هزینه ها آورده و ثبت می شود ، در آخر مابه الاتفاوت آن ها سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می شود . روش دوم ، دو مرحله ای نام دارد که ابتدا درآمد های عملیاتی و بعد از آن هزینه های عملیاتی آورده می شود ، در نهایت از مابه الاتفاوت این دو سود یا زیان ناویژه به دست می آید . در مرحله بعد درآمد های غیرعملیاتی و هزینه های غیر عملیاتی ثبت می شود که حاصل مابه الاتفاوت این مرحله و مرحله قبل ، به سود و زیان قبل از کسر مالیات می رسیم.
آیا تهیه صورت سود و زیان ضروری است؟
هدف از تشکیل یک بنگاه اقتصادی کسب درآمد است ، برای اینکه دریابیم آیا بنگاه اقتصادی به این هدف رسیده یا خیر ، نیاز است تا درآمد و هزینه را به طور مستمر مورد بررسی قرار دهیم . ارائه کردن گزارشات صورت وضعیت ، ماهانه ، سالانه و فصلی به مدیران و صاحبان سهام آن ها را از وضعیت بنگاه تجاری آگاه می کند .
همچنین سرمایه گذاران و تحلیل گران برای تجزیه و تحلیل فعالیت اقتصادی بنگاه ، نیاز به داشتن اطلاعات دقیق از نتیجه فعالیت های بنگاه های تجاری دارند که به وسیله ارائه صورت های مالی به طور منظم تحقق می یابد. از مهم ترین صورت های مالی ، صورت سود و زیان جامع است که نشان دهنده درآمد ها و هزینه های یک بنگاه در دوره مالی تعیین شده است .
انواع و اقسام سود در گزارش سود و زیان
صورت سود و زیان دارای سه نوع سود می باشد . ۱_سود ناخالص : سود ناخالص از کسر ارقام فروش کالا از بهای تمام شده کالا به دست می آید و از طریق فرمول زیر حل می شود .
( فروش کالا _ بهای تمام شده کالا = سود ناخالص )
۲_ سود عملیاتی : سود عملیاتی یا به عبارتی سود قبل از کسر مالیات ، از کسر کردن سود ناخالص از هزینه های اداری و توزیع و فروش و هزینه استهلاک و … به دست می آید . و از طریق فرمول زیر حل می شود .
( سود ناخالص _ هزینه های اداری و توزیع و فروش _ هزینه استهلاک = سود عملیاتی )
۳_ سود خالص : سود خالص ، از کسر کردن مالیات از درآمد های غیر عملیاتی به علاوه هزینه های غیر عملیاتی کسر از سود عملیاتی به دست می آید . و از طریق فرمول زیر حل می شود .
( سود عملیاتی _ هزینه های غیر عملیاتی + درآمد های غیر عملیاتی _ مالیات = سود خالص )
- قابل توجه ترین بخش صورت سود و زیان ، که نتیجه فعالیت یک شرکت یا کسب و کار را بیان می کند ، قسمت پایانی آن یعنی سود یا زیان ویژه است که با تامل و مطالعه بر روی آن می توان دریافت که حاصل فعالیت های شرکت سود آور بوده یا زیان آور .
ترازنامه و صورت سود و زیان چه تفاوتی با یکدیگر دارند ؟
تاریخ ترازنامه ، به عنوان صورتی که معرف وضعیت مالی واحد تجاری است ، بیانگر یک مقطع زمانی مشخص مانند ۲۹ اسفند ۱۳۹۹ می باشد . در حالی که صورت سود و زیان به گونه ای است که یک دوره زمانی مشخص ، مانند سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۳۹۹ را شامل می شود. تاریخ ترازنامه معرف پایان دوره گزارشگری مالی است.
- نمونه هایی از سایر درآمدها و هزینه های عملیاتی عبارت است از :
الف ) سایر درآمد های عملیاتی : ۱_ سود حاصل از فروش ضایعات ۲_ اضافی انبار ۳_ اضافی صندوق .
ب ) سایر هزینه های عملیاتی : ۱_هزینه کاهش ارزش موجودی کالا ۲_ کسری انبار ۳_ کسری صندوق .
- اطلاعات زیر باید در بخش عنوان به طور دقیق ارائه گردد:
الف) نام واحد گزارشگر و شکل حقوقی آن
ب) نام صورت مالی (صورت سود و زیان)
ج) تاریخ و دوره زمانی گزارشگری
د) واحد پول گزارشگری
ه) سطح گرد کردن (رند کردن) مبالغ مندرج در صورتهای مالی
- محاسبه سود(زیان) عملیاتی در موسسه های خدماتی:
موسسه های خدماتی ، واحد هایی هستند که خدماتی به مشتریان ارائه می کنند و معمولاً در قبال ارائه خدمات ، منفعت به دست می آورند ، ارائه خدمات از عمده ترین منبع کسب درآمد در موسسه های خدماتی است سود غیرعملیاتی چیست؟ برای محاسبه سود یا زیان عملیاتی در این موسسه ها ابتدا درآمد ارائه خدمات از بهای تمام شده خدمات ارائه شده کسر و سود ناخالص مشخص می شود ، سپس سود ناخالص از هزینه های عملیاتی کسر می گردد و سود (زیان) عملیاتی بدست می آید .
محاسبه سود (زیان) عملیاتی در موسسه های بازرگانی:
موسسه های بازرگانی ، واحد هایی هستند که به خرید و فروش مواد خام ، فراورده ها و کالاها اشتغال دارند ، این واحد ها معمولاً بدون تغییر شکل و محتوای کالاهای خریداری شده آنها را به فروش می رسانند . مراحل محاسبه سود (زیان ) عملیاتی در موسسه های بازرگانی : ۱_ فروش خالص یا در آمد حاصل از فروش ۲_ بهای تمام شده کالای فروش رفته ۳_سود (زیان) ناخالص ۴_ هزینه های عملیاتی ۵_ سود (زیان) خالص عملیاتی.
این مقاله از طرف شرکت نرم افزاری آرپا تهیه شده است و توضیحات کلی در مورد صورت سود زیان ارائه شده است.
همه چیز درباره کدال/ چگونه صورت مالی بخوانیم؟
سامانه کدال یک سایت کاربردی برای فعالان بازار سرمایه است. در این مقاله آموزشی، همه چیز درباره کدال ذکر شده است.
به گزارش شهر بورس، فعالان بازار سرمایه همواره از سامانه کدال بهره می‌برند که در این مقاله آموزشی همه چیز درباره کدال بیان شده است.
کدال چیست؟
«کدال» (CODAL | Comprehensive Database of All Listed Companies) یا سامانه اطلاع رسانی ناشران، به نوعی شفافیت را در بازار بورس و فرابورس افزایش میدهد و به همین دلیل حامی سرمایه‌گذاران به شمار می‌رود. در این سایت (+) شما می‌توانید آخرین اطلاعات منتشر شده توسط شرکتهای عرضه کننده سهام را مشاهده کنید.
چه اطلاعاتی در کدال یافت میشود؟
اطلاعات مربوط به مجامع عمومی شرکتها مانند تقسیم سود نقدی و افزایش سرمایه‌ها، آگهی دعوت به مجمع، گزارش فعالیت تصمیمات هیئت مدیره، گزارش‌های مالی، افشای اطلاعات و … در کدال یافت میشوند که هرکدام به نحوی می‌توانند روی تصمیم‌گیری سرمایه‌گذار پیرامون خرید یا فروش سهام معینی تاثیر داشته باشند.
افزایش سرمایه چیست؟
افزایش سرمایه عملیاتی است که در آن شرکت با انتشار سهام جدید یا با افزایش دادن ارزش اسمی سهام قبلاً منتشر شده، منابع مالی خود را افزایش میدهد.
افشای اطلاعات در بورس چیست؟
«افشای اطلاعات» (Disclosure) به افشای اطلاعات در زمان‌های معین توسط شرکتهای منتشر کننده سهام گفته میشود. این اطلاعات مثبت یا منفی، حاوی اخبار، داده‌ها یا جزئیاتی از فعالیت‌های عملیاتی تاثیرگذار بر کسب و کار شرکت منتشر کننده آن است.
صورت مالی چیست؟
در سامانه کدال می‌توانید به دو نوع صورتهای مالی حسابرسی شده و حسابرسی نشده دسترسی پیدا کنید. صورتهای مالی حسابرسی شده معمولاً اطمینان خاطر بیشتری برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند. در تصویر زیر می‌توانید صورت مالی شرکتی را به عنوان نمونه مشاهده کنید.
هزینه عملیاتی چیست؟
«هزینه عملیاتی» (Operational Cost) هزینه نگهداری و مدیریت کسب و کاری معین به صورت روزانه است. هزینه عملیاتی شامل هزینه مستقیم کالاهای فروخته شده و دیگر مخارج عملیاتی مانند اجاره بها، حقوق و هزینه‌های سربسری مانند هزینه‌های خرید مواد اولیه است. هزینه‌های عملیاتی شامل مخارج غیر عملیاتی مرتبط با تامین منابع مالی مانند نرخ سود، سرمایه‌گذاری و غیره نمی‌شود.
ناشر چیست؟
ناشران در واقع همان شرکتهای پذیرفته شده در بورس، فرابورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری به شمار می‌روند که مجاز به انتشار اطلاعات خود در سامانه کدال هستند. این شرکتها وظیفه دارند که اطلاعات متنوعی را در سامانه کدال منتشر کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند با تحلیل و بررسی اطلاعات منتشر شده توسط ناشران، دید بازتری در خرید و فروش سهام داشته باشند.
سرمایه‌گذاران می‌توانند با تحلیل و بررسی انواع اطلاعیه‌های منتشر شده در کدال، به اطلاعات متفاوتی دست پیدا کنند. برای اینکه این‌کار ممکن شود، سرمایه‌گذاران باید با انواع اطلاعات منتشر شده در سامانه کدال آشنایی، و توانایی جستجو و فیلتر کردن اطلاعات را کسب کنند.
گام‌های دریافت اطلاعات در سامانه کدال چیست؟
برای دریافت اطلاعیه‌ها در ساختار‌های متفاوت، در ابتدا باید به جستجوی اطلاعیه‌ها بپردازید. به این منظور، باید نام و نماد شرکت موردنظر را انتخاب و در ادامه، گروه و نوع اطلاعیه موردنظر را تعیین کنید.
فیلتر‌های جستجو چه هستند؟
از فیلتر‌های جستجو میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- نام شرکت
- وضعیت ناشر
- گروه اطلاعیه
- نوع شرکت
- نوع اطلاعیه
- وضعیت حسابرسی
- شرکت اصلی/زیرمجموعه‌ها(اطلاعیه تلقیفی یا اطلاعیه اصلی شرکت)
به محض ورود به سایت کدال می‌توانید ۳ زبانه را بررسی کنید که این ۳ زبانه به ترتیب، اطلاعیه‌ها، جستجوی اطلاعیه‌ها و اطلاعیه‌های قدیمی نام دارند. در زبانه اطلاعیه‌های قدیمی، به اطلاعیه‌های سود غیرعملیاتی چیست؟ منتشرشده در سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۹ دسترسی پیدا می‌کنید. در زبانه اطلاعیه‌های قدیمی، در صورت خریداری سهام در گذشته، می‌توانید افزایش قیمت سهام و افزایش سرمایه شرکت را مشاهده کنید.
در فیلتر‌های جستجو، وضعیت ناشر به چه مواردی اشاره می‌کند؟
در فیلتر‌های جستجو، موارد زیر، زیر مجموعه وضعیت ناشر هستند. یعنی در هنگام جستجوی وضعیت ناشر باید یکی از مواردی که در ادامه آمده است را انتخاب کنید. با انتخاب هرکدام از این موارد، نتایج محدود خواهند شد و جستجوی اطلاعات راحت‌تر خواهد بود.
- پذیرفته شده در بورس تهران
- پذیرفته شده در فرابورس ایران
- ثبت‌شده پذیرفته‌نشده
- ثبت نشده نزد سازمان
- پذیرفته شده در بورس کالای ایران
- پذیرفته شده در بورس انرژی ایران
در فیلتر‌های جستجو، گروه اطلاعیه‌ها به چه مواردی اشاره می‌کند؟
در انتخاب گروه اطلاعیه‌ها، با انتخاب همه موارد، می‌توانید تمام اطلاعیه‌های شرکت مورد نظر را مشاهده کنید، در غیر این‌صورت، سایر موارد به صورت زیر قرار گرفته‌اند و با انتخاب آنها می‌توانید صرفاً آن نوع از اطلاعات را مشاهده کنید. با انتخاب هرکدام از این موارد، حتی می‌توانید اطلاعات را به صورت جزیئ‌تری دسته‌بندی کنید. برای مثال، اگر آگهی دعوت به مجامع و تصمیمات را انتخاب کنید، در نهایت می‌توانید تصمیم بگیرید که آگهی مجمع عادی یا فوق‌العاده نمایش داده شود.
- اطلاعات و صورت مالی سالانه
- افشای اطلاعات بااهمیت و شفاف‌سازی
- گزارش عملکرد ماهانه
- اساسنامه/امیدنامه
- اطلاعات هیئت مدیره و کمیته حسابرسی
- آگهی دعوت به مجامع و تصمیمات
- افزایش سرمایه
- شفاف‌سازی مربوط به بورس فرابورس
- شفاف‌سازی مربوط به سازمان
- سایر
- اوراق بدهی
در فیلتر‌های جستجو، نوع شرکت به چه مواردی اشاره می‌کند؟
برای فیلتر کردن شرکت، باید نوع شرکت را از دسته‌بندی‌ها انتخاب کنید که به موارد زیر برخورد خواهید کرد.
- ناشران
- نهاد عمومی
- نهاد مالی
- کارگزاران
همچنین، میتوان نوع اطلاعیه را نیز فیلتر کرد.
چگونه می توان اطلاعیه‌ای را به صورت دقیق‌تر مشاهده کرد؟
درصورت اطلاع از موضوع اطلاعیه، شماره پیگیری و کد اطلاعیه می‌توانید با وارد کردن این موارد، اطلاعیه موردنظر خود را به صورت دقیق‌تر مشاهده کنید.
روش TTM چیست؟
«روش بررسی 12 ماه گذشته» (Trailing Twelve Months | TTM) برای تشریح داده‌های عملکرد ۱۲ ماه گذشته یک شرکت بکار می‌رود و نمودار‌های مالی از آن استخراج میشوند. باید توجه داشته باشید که در روش TTM، دوازده ماه بررسی شده لزوماً همزمان با سال مالی به انتها نمی‌رسند. در کدال، شرکتها موظف هستند، گزارش‌های مالی خود را به روش TTM و هر ۳ ماه منتشر کنند.
EPS چیست؟
EPS شامل سود عملیاتی و غیرعملیاتی شرکت، تقسیم بر تعداد سهام منتشر شده آن است. سود عملیاتی سودی است که از فعالیت‌های شرکت بدست می‌آید و سود غیرعملیاتی به صورت مخالف از فعالیت‌های دیگری مانند فروش دارایی‌های شرکت، محاسبه میشود. EPS-ی که در حال حاضر در سایت شرکت بورس ایران قابل مشاهده است، از روش TTM بدست می آید. شما می‌توانید صورت مالی سه ماهه شرکتها را در سایت کدال مشاهده کنید.
اطلاعات با اهمیت گروه الف چیست؟
در ادامه، به مهم‌ترین مواردی که جزء اطلاعات با اهمیت شرکتهای گروه الف به شمار می‌روند، اشاره کرده‌ایم. شرکت باید وقوع هرکدام از این اتفاقات را در سامانه کدال به اطلاع سایرین برساند.
- تعلیق یا توقف تمام یا بخشی از فعالیت شرکت
- شروع مجدد فعالیت متوقف یا تعلیق شده
- بهره‌برداری از طرح‌ها و پرو‌ژه‌های جدید
- اعلام ورشکستگی شرکت
- نتایج برگزاری یا شرکت در مزایده یا مناقضه
- انعقاد، فسخ و یا تغییرات اساسی در قراردادهای مهم
- هرگونه نقل و انتقال دارایی‌ها، ترکیب، تجزیه، ادغام و اکتساب
اطلاعات با اهمیت گروه ب چه هستند؟
از اطلاعات با اهمیت گروه ب میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- خبر مربوط به برگزاری و یا شرکت در مناقصه و یا مزایده
- پذیرش تعهدات جدید یا اتمام تعهدات قبلی
- تغییرات در ترکیب تولید و یا فروش محصولات
- برنامه انتشار اوراق بدهی
- تغییر حسابرس
گزارش وضعیت ماهانه چیست؟
گزارش وضعیت ماهانه نشان‌دهنده عملکرد شرکت است که میزان تولید، فروش و نرخ فروش را مشخص می‌کند. این گزارش به صورت کلی نشان‌دهنده برآیند عملکرد شرکت است و فرد سرمایه‌گزار با مشاهده آن می تواند فعالیت‌های عملیاتی شرکت را بررسی کند.
دیدگاه شما