شاخص کل بورس تهران

مشکلات محاسبه شاخص کل بورس

یکی از معیارهای اصلی برای تحلیل روند بازار سرمایه ایران، شاخص کل بورس است و این عدد را به عنوان نمایانگر وضعیت سهام شرکت ها می دانند و قطعا شما نیز تا حدودی با این مفهوم آشنا هستید؛ اما برخی از فعالان بازار سرمایه معتقدند که این شاخص معیار خوبی برای قضاوت درباره کلیت سهم ها نمی تواند باشد و نحوه محاسبه آن مشکلات جدی دارد و حتی شائبه هایی نیز در خصوص دستکاری این عدد مطرح می کنند. به همین دلیل در این مقاله به دنبال شناسایی مشکلات محاسبه شاخص کل بورس هستیم و قصد داریم این موارد را با شما به اشتراک بگذاریم، پس اگر شما نیز به این موضوع علاقه مند هستید، ما را تا پایان مقاله همراهی کنید.

شاخص کل بورس چگونه محاسبه می شود؟

برای شناسایی مشکلات محاسبه شاخص کل بورس، در ابتدا بایستی با نحوه محاسبه آن آشنا شویم.

شاخص کل بورس تهران همان عددی است که معمولا در اخبار و رسانه ها پخش می شود و به طور علمی تر، شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX) نام دارد و به طور کلی میانگینی از قیمت و بازده سهام شرکت ها بر اساس وزن آن ها به شما ارائه می کند و تاثیر شرکت های کوچک در محاسبه این شاخص در مقایسه با تاثیر شرکت های بزرگ این بازار با یکدیگر برابر نیست.

به عنوان مثال در کنکور ریاضی، مفهومی به نام «ضریب» وجود داشت که بر اساس آن نمرات درس فیزیک ضرب در 9 می شد و درسی مانند ادبیات ضرب در 4 می شد و قطعا تاثیر نمرات درس فیزیک از ادبیات بیشتر بود؛ در بورس تهران نیز وضعیت به همین شکل است و سهام شرکتی مانند فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) که یکی از بزرگترین شرکت های بازار سرمایه است، در مقایسه با سهام شرکت ایران مرینوس «نمرینو» که یک شرکت کوچک با ارزش بازار پایین است، تاثیر بیشتری در نوسانات شاخص کل بورس دارد و به طور خلاصه شرکتی که تعداد سهام و قیمت بیشتری دارد، میزان تاثیرگذاری آن بیشتر است. بنابراین اصلی ترین نکته در خصوص محاسبه شاخص کل، وزن دادن به شرکت هاست که آن را با شاخص هم وزن متفاوت کرده است و به طور کلی شاخص کل بورس طبق فرمول زیر محاسبه می شود:

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، شرکت هایی که تعداد سهام بیشتر و همچنین قیمت بالاتری دارند، قطعا تاثیر آن ها در محاسبه عدد شاخص کل بیشتر خواهد بود و تاثیر بسیار زیاد سهم های شاخص ساز یکی از اصلی ترین مشکلات محاسبه شاخص کل بورس است.

آیا شاخص کل بورس بیانگر وضعیت کلیت بازار است؟

قطعا برای شما نیز پیش آمده است که بازدهی سبد سرمایه گذاری شما با آنچه که در شاخص کل اتفاق افتاده، متفاوت بوده است. به عنوان مثال ممکن است در یک روز کاری، بازدهی کلیت پرتفوی شما منفی باشد، اما شاخص کل عدد مثبت را نشان می دهد و شما نیز احتمالا از این موضوع تعجب خواهید کرد. ریشه اصلی این اتفاق را بایستی در مشکلات محاسبه شاخص کل بورس و عوامل تاثیرگذار بر آن شناسایی کنیم.

مشکلات محاسبه شاخص کل بورس

بارها از سوی فعالان بازار سرمایه، نحوه محاسبه شاخص کل مورد انتقاد قرار گرفته است و حتی بعضی از افراد معتقدند این عدد در مواقع حساس، دستکاری می شود؛ اما آنچه که واضح است، مشکلات محاسبه شاخص کل بورس و عوامل تاثیرگذار بر آن است که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.

شرکت های شاخص ساز

برخی از شرکت های بازار سرمایه را اصطلاحا شاخص ساز می نامند و همانطور که که از اسم آن مشخص است، منظور از این عبارت، تاثیر نوسانات این شرکت ها در ساختن عدد شاخص کل است و در واقع این شرکت ها، بیشترین ارزش بازار را در میان شرکت های فعال در بازار سرمایه دارند. در تصویر زیر، صفحه اول سایت tsetmc را مشاهده می کنید.

در تصویر بالا، در یکی از بخش های این سایت که با رنگ قرمز کادر بندی شده است، سهم هایی را مشاهده می کنید که بیشترین تاثیر را در نوسانات شاخص کل داشته اند و شرکت های شاخص ساز در این قسمت شناسایی می شوند. بنابراین عدد شاخص کل بورس، به جای نمایان کردن وضعیت کل سهم های بازار، بیشتر بیانگر وضعیت سهام شرکت های شاخص ساز است؛ به همین دلیل عدد شاخص کل نمی تواند معیار خوبی برای بررسی وضعیت سهم های کوچک بازار سرمایه باشد و اگر شما به عنوان یک سرمایه گذار، پرتفویی متشکل از سهم های کوچک در اختیار داشته باشید، احتمالا عدد شاخص کل بورس، کارایی زیادی برای شما نخواهد داشت.

شاخص کل بورس تهران از فرابورس متمایز است

یکی دیگر از مشکلات محاسبه شاخص کل بورس، تاثیر نداشتن سهم های فرابورسی است و نکته ای که سرمایه گذاران باید به آن دقت کنند، این است که شاخص کلی که در رسانه ها به آن اشاره می شود، مخصوص بورس اوراق بهادار تهران است و شرکت های فرابورس، نقشی در به وجود آوردن این عدد ندارند و شاخص کل بورس برای افرادی که سبد سرمایه گذاری خود را از میان شرکت های فعال در فرابورس انتخاب می کنند، نمی تواند معیار مناسبی باشد.

نقش عرضه اولیه شرکت ها در شاخص کل

یکی دیگر از مشکلات محاسبه شاخص کل بورس، تاثیر عرضه اولیه ها در بالا رفتن این عدد است. در سالیان اخیر ده ها شرکت کوچک و بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده اند و همانطور که می دانید، معمولا برای بالا بردن جذابیت خرید عرضه های اولیه، قیمت آن را منصفانه و یا حتی پایین تر از ارزش واقعی، در نظر می گیرند و این موضوع باعث بالا رفتن تقاضا برای خرید سهام این شرکت ها می شود و در روزهای بعد از عرضه اولیه، صف خرید سنگین بر روی این نمادها به وجود می آید و چند روز پشت سرهم قیمت سهام این شرکت ها بالا می رود و این موضوع باعث بالا رفتن عدد شاخص کل می شود؛ اما با توجه به میزان تخصیص کم سهام شرکت های عرضه شده برای اولین بار، بالا رفتن قیمت آن تاثیر چندانی در پرتفوی سهامداران ندارد.

به عنوان مثال پس از عرضه اولیه شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) در اوایل سال 1399 که با مشارکت خوب سرمایه گذاران روبرو شد، در روزهای بعد، صف های خرید سنگین برای این نماد به وجود آمد و بالا رفتن قیمت آن باعث افزایش عدد شاخص کل شده بود.

بنابراین بخشی از رشد شاخص کل بورس شاخص کل بورس تهران در سال های اخیر مربوط به عرضه اولیه شرکت های مختلف است و ارتباطی با بازدهی شرکت های فعال در آن ندارد و این موضوع را می توان به عنوان یکی از مشکلات محاسبه شاخص کل بورس در نظر گرفت.

آیا عدد شاخص کل دستکاری می شود؟

منظور از دستکاری در شاخص کل بورس به اینصورت است که ممکن است در بعضی از مواقع که کلیت سهم های بازار منفی هستند، با ایجاد هیجانات و بالا بردن قیمت سهم های شاخص ساز، عدد شاخص کل را مثبت کنند؛ اما وقتی که سهامداران به پرتفوی خود مراجعه می کنند، هیچ تناسبی میان سبد خود و بازدهی شاخص کل نمی توانند به وجود بیاورند.

به عنوان مثال در یک روز کاری ممکن است بیشتر سهم ها در محدوده منفی معامله شوند، اما با استفاده از نمادهایی مانند فولاد، فملی، شستا، کچاد، کگل و. که وزن سنگینی در محاسبه این عدد دارند، بتوانند شاخص کل بورس را مثبت کنند.

جمع بندی

شاخص کل بورس یکی از اعدادی است که معمولا در میان فعالان بازار سرمایه شنیده می شود و از آن به عنوان معیاری برای تحلیل وضعیت بازار سرمایه استفاده می کنند؛ اما نحوه محاسبه این شاخص، دارای مشکلاتی از قبیل تاثیر سهم های شاخص ساز، تاثیر عرضه اولیه شرکت ها در بالا بردن آن و. است.

تداوم روند نزولی شاخص بورس در آخرین روز معاملاتی هفته

به گزارش خبرنگار ایرنا، شاخص هم‌وزن با ۳۶۹ واحد کاهش به ۴۰۴ هزار و ۸۸۷ واحد و شاخص قیمت با ۲۲۰ واحد افت به ۲۴۲ هزار و ۱۸۲ واحد رسید. شاخص بازار اول، ۲ ‌هزار و ۸۱ واحد و شاخص بازار دوم، ۱۰ ‌هزار و ۷۹۶ واحد کاهش را ثبت کرد. امروز در معاملات بورس تهران، بیش از هفت میلیارد و ۹۶۴ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۶۶ هزار و ۵۱۸ میلیارد ریال معامله شد. همچنین مبین انرژی خلیج فارس (مبین) با ۲۱۵ واحد، ایران خودرو (خودرو) با ۲۰۸ واحد، شرکت سرمایه گذاری غدیر (وغدیر) با ۱۵۳ واحد، شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) با ۸۷ واحد و بورس کالای ایران (کالا) با ۷۷ واحد تاثیر مثبت بر شاخص بورس همراه شدند. در مقابل صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با یک هزار و ۸۲۲ واحد، معنی و صنعتی گل گهر (کگل) با ۳۷۲ واحد، بانک پاسارگاد (وپاسار) با ۳۱۳ واحد، پالایش نفت اصفهان (شپنا) با ۲۰۲ واحد، پتروشیمی پردیس (شپدیس) با ۱۴۱ واحد، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با ۱۴۰ واحد و مخابرات ایران (اخابر) با ۱۲۷ واحد تاثیر منفی بر شاخص بورس داشتند. بر پایه این گزارش، امروز نماد ایران خودرو (خودرو)، سایپا (خساپا)، گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو (خگستر)، انتقال داده های آسیاتک (آسیاتک )، شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا)، سایر اشخاص بورس انرژی (انرژی ۳) و بورس کالای ایران (کالا) در نمادهای پُرتراکنش قرار داشتند. گروه خودرو هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه ۹۵۳ میلیون و ۴۹۰ هزار برگه سهم به ارزش ۲ هزار و ۸۶۵ میلیارد ریال دادوستد شد. آخرین وضعیت شاخص فرابورس شاخص فرابورس نیز امروز بیش از ۳۶ واحد کاهش داشت و به ۱۸ هزار و ۷۳۲ واحد رسید. در این بازار بیش از سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون برگه سهم و اوراق مالی دادوستد شد و تعداد دفعات معاملات امروز فرابورس بیش از ۱۵۴ هزار و ۸۹ نوبت بود. زغال سنگ پرورده طبس (کزغال)، تولیدات پتروشیمی قائد بصیر (شبصیر)، مجتمع صنعتی آرتائیل تایر (پارتا) با تاثیر مثبت بر شاخص فرابورس شاخص کل بورس تهران همراه بودند، همچنین شرکت سرمایه گذاری صبا تامین (صبا)، پویا زرکان آق دره (فزر)، بهمن دیزل (خدیزل)، تولید برق ماهتاب کهنوج (بکهنوج)، شاخص کل بورس تهران تولید برق عسلویه مپنا (بمپنا) و پتروشیمی تندگویان (شگویا) تاثیر منفی بر این شاخص داشتند.

نمادهای تاثیرگذار بازار بورس در روز سه شنبه را بشناسید

شاخص بورس امروز را با صعود آغاز کرد و در نهایت با رشد بیش از ۴ هزار و ۱۵۵ واحدی به کار روزانه خود پایان داد.

به گزارش خبرنگار بازار، شاخص بورس تهران امروز صبح را با صعود آغاز کرد و در نهایت با رشد بیش از ۴ هزار و ۱۵۵ واحدی به کار روزانه خود پایان داد و در رقم یک میلیون و ۳۹۳ هزار واحدی آرام گرفت. ارزش معاملات روزانه بیش از ۳ هزار و ۳۴۲ میلیارد تومان بود و ارزش روز بازار به ۵ هزار و ۲۳۹ هزار میلیارد تومان رسید. شاخص کل هم وزن افزایش ۲۷۷۴ واحدی به رقم ۴۰۵ هزار و ۱۴۳ واحد رسید.

یکی از راه های تحلیل بنیادی و حتی تکنیکال شناسایی نمادهای با ارزش بورس در معاملات روزانه و به دست شاخص کل بورس تهران آوردن هدف قیمتی آن است، هرچقدر ارزش معاملات چه در روند مثبت و چه منفی در یک نماد بیشتر باشد، آن نماد مورد توجه ویژه فعالان بازار سرمایه است، نمادهایی که در صف فروش و صف خرید قرار دارند نشان دهنده پیشرونده بودن یا اصلاح قیمتی نمادها بوده و می تواند مورد توجه قرار بگیرد، البته این یکی از آیتم های تحلیل نمادها بوده و برای تحلیل دقیقتر باید موارد بنیادی و تکنیکال یک سهم مانند ترازنامه و نمودار نیز مورد بررسی قرار بگیرد. نمادهای تاثیرگذار معاملات امروز (سه شنبه، بیست و دوم شهریور ۱۴۰۱) را بشناسید:

پر تراکنش‌های امروز بورس
نمادهای خودرو، خساپا، خگستر پرتراکنش های بورسی معاملات امروز بودند.

تاثیر مثبت بر شاخص کل بورس
نمادهای شپدیس، کچاد، شبندر بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل بورس از خود بر جای گذاشتند.

تاثیر منفی بر شاخص کل بورس
نمادهای وبملت، مبین، خساپا بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل بورس از خود بر جای گذاشتند.

بیشترین حجم معاملات
این نسبت را خودرو، شستا، کمند کسب کردند.

بیشترین ارزش معاملات
این نسبت را کمند، دارایکم، پالایش کسب کردند.

بیشترین تقاضا
نمادهای فردا، افران، کمند با بیشترین تقاضا در بازار بورس مواجه شدند.

بیشترین فروش سهام
بیشترین عرضه ها نیز مربوط به همای، کمند، انرژی۱ در بازار امروز بود.

بیشترین افزایش قیمت روزانه
بیشترین افزایش روزانه در سهام کالا، سفار، فاراک به ثبت رسید.

بیشترین کاهش قیمت روزانه
بشترین کاهش قیمت در نمادهای های وب، تکشا، شفن صورت گرفت.

نگاه حسرت‌بار بورس تهران به بازار مسکن؟

بازار سرمایه امروز نیز با رنگ سرخ نماگرهای اصلی خود مواجه شد و شاخص کل بورس با کاهش 0.13 درصدی همراه شد. در سمت کوچکترها نیز شاخص هم‌وزن روندی مطابق شاخص کل داشت و به همان میزان کاهش را تجربه کرد. رنج‌های مثبتی که در دقایق آخر در گروه خودرویی اتفاق داد، باعث شد که نماگر هم‌وزن بازار ریزش بیشتری را نسبت به شاخص کل نداشته باشد. معاملات امروز نیز با کم‌رمقی تمام دنبال شد و به جز برخی صنایع مانند خودرویی، فلزات اساسی و برخی نمادهای کوچک، شاهد اتفاقات خاصی نبودیم.

بازارهای جهانی امروز بازگشایی شدند و با کاهش دوباره شاخص دلار،‌ کامودیتی‌ها توانستند رشد اندکی را تجربه کنند. درحال حاضر نفت نزدیک به 94 دلار به ازای هر بشکه معامله می‌شود، مس به مرز 8هزار دلاری نزدیک شده است، روی به بالای 3220 دلار رسیده و طلا نیز در محدوده 1725 دلار به ازای هر انس در حال معامله است.

در بخش اول برنامه امروز همراه با محمد مهدی جمشیدیان کارشناس بازار سرمایه به بررسی دلایل شکست کف سال 1401 توسط شاخص کل بورس پرداختیم. ایشان اعتقاد داشتند که عمده دلیل این موضوع به کاهش قیمت کامودیتی‌ها و به تبع آن نرخ محصولات شرکت‌های بزرگ بازار است که بخش عظیمی از ارز بورس تهران را تشکیل می‌دهند. ایشان همچنین ریسک‌های متعددی مانند برجام، سیاست‌گذاری‌های داخلی و. را پررنگ ارزیابی می‌کردند. وی درباره دلیل پایین بودن P/E بورس تهران نسبت به P/R بازار مسکن عنوان کردند که وجود یک پیشینه تاریخی قدرتمند در بازار مسکن و دیدگاه عدم تحمیل ضرر در آن، در کنار تجربه تلخی که بورسی‌ها در برهه‌هایی از زمان مانند دو سال گذشته داشته‌اند، از اصلی‌ترین دلایل این موضوع است. ایشان در انتهای صحبت‌های خود نیز سه سهم را به عنوان نمادهایی که می‌توانند آینده خوبی داشته باشند را معرفی کردند.

در بخش دوم برنامه نیز همراه به عرفان رحمانی تحلیلگر فردای اقتصادی به بررسی وضعیت شرکت‌های فجهان و ودی پرداختیم.

شاخص کل بورس ۴ هزار واحد ریزش کرد!/ حقیقی ها ۹۶ میلیارد تومان از بازار خارج کردند

شاخص کل بازار بورس تهران به عدد یک میلیون ۳۸۹ هزار واحد رسید.

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ شاخص کل بازار بورس تهران پس از پایان معاملات امروز ۴ هزار و ۰۴۷ واحد ریزش کرد و به عدد یک میلیون ۳۸۹ هزار واحد رسید.

پس از پایان معاملات امروز،شاخص کل با کاهشی ۴هزار و ۴۷ واحدی در کف کانال یک میلیون و ۳۸۹ هزار واحدی قرار گرفت.

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ فارس،کگل و وپاسار بیشترین تاثیر منفی و مبین و خودرو و وغدیر بیشترین تاثیر مثبت برروی شاخص را داشتند.شاخص کل هم وزن هم کاهشی ۳۶۹ واحدی را تجربه کرد. مجموع ارزش معاملات در پایان امروز به بیش از دوهزار و سیصد میلیارد تومان رسید و حقیقی ها ۹۶ میلیارد تومان از بازار خارج کردند.

کزغالح با ۲۳.۵،فگسترح با ۱۸ و تمحرکه با ۹ میلیارد تومان بیشترین های ورود پول حقیقی بودند و آسیاتک با ۱۸،خساپا با ۱۴ و بپاس با ۹ میلیارد تومان بیشترین خروج پول حقیقی را ثبت کردند.

گروه استخراج زغال سنگ با ۲۵ میلیارد تومان بیشترین ورود و گروه محصولات شیمیایی با ۲۳ میلیارد تومان بیشترین خروج پول حقیقی را به ثبت رساندند.