شرکت بورس ایران

شرکت بورس ایران

گروه بورس - بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که با اجرای عملی برجام، بورس تهران وارد مرحله جدیدی از فعالیت شده و می تواند شاهد حضور گسترده سرمایه گذاران خارجی باشد. تالار شیشه ای که قریب به 23ماه است در رکود عمیقی فرو رفته است، این روز ها تحت تاثیر خبرهای مختلف به ویژه در زمینه رفع تحریم های هسته ای و اجرای سیاست های انبساطی از سوی دولت قرار گرفته است.

برخی از خدمات سایت، از جمله مشاهده متن مطالب سال‌های گذشته روزنامه‌های عضو، تنها به مشترکان سایت ارایه می‌شود.
شما می‌توانید به یکی شرکت بورس ایران از روش‌های زیر مشترک شوید:

در سایت عضو شوید و هزینه اشتراک یک‌ساله سایت به مبلغ 700,000ريال را پرداخت کنید.
همزمان با برقراری دوره اشتراک بسته دانلود 100 مطلب از مجلات عضو و دسترسی نامحدود به مطالب روزنامه‌ها نیز برای شما فعال خواهد شد!
پرداخت از طریق درگاه بانکی معتبر با هریک از کارت‌های بانکی ایرانی انجام خواهد شد.
پرداخت با کارت‌های اعتباری بین‌المللی از طریق PayPal نیز برای کاربران خارج از کشور امکان‌پذیر است.

به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی همه کاربران به متن مطالب خریداری نمایند!

شرایط پذیرش شرکت در بورس

اقتصاد دانان سرمایه گذاری را پایه اصلی پیشرفت و رشد اقتصادی می دانند. افراد با هدف ارتقا ظرفیت های تولیدی و افزایش درآمد های سالیانه سرمایه گذاری انجام می دهند.شرکت ها بعد از تاسیس نیازمند منابع مالی از جانب سرمایه گذاران جدید برای ارتقا تولیدات و در نتیجه پیشرفت اقتصادی هستند و علاوه بر این مورد با ورود در بازار بورس و سهام شناخته تر خواهند شد . بنابراین سازمان بورس ایران بستری جهت همکاری و رشد اقتصادی ، شرکت ها و سرمایه گذاران فراهم آورده است.در این مقاله به بررسی شرایط پذیرش شرکت در بورس خواهیم پرداخت .

برای شناخت بورس بهتر است از تعاریف کوچکتر شروع نماییم.

• بازار چیست ؟
• بستر و مکانی که اشخاص در آنجا خرید و فروش می کنند .
• در تعریف ساده تر می توان گفت هر شرایطی که اشخاص خرید و فروش انجام میدهند بازار تشکیل شده است .

به طور مثال اشخاص در بازار آهن به شکل حضوری و یا به شکل اینترنتی خرید و فروش انجام دهند در هر دو مورد بازار راه آهن و بستر اینترنت بازار محسوب می شود .

• ۲ نوع دارایی در بازار وجود دارد :

دارایی مالی :همان دارایی های کاغذی هستند که در اسناد و مدارک وجود دارند مانند اوراق های مشارکت و سهام ها و …

دارایی واقعی : دارایی هایی فیزیکی و محسوس می باشند مانند زمین، ماشین و …

• بازار بورس مکانی است که تمامی دارایی ها قابل معامله و خرید و فروش هستند.

• انواع بازار بورس کدامند ؟
• بورس ارز : با توجه به نام این بازار ارز ها و پول های رایج خارجی خرید و فروش می شوند که این بورس در ایران فعال نیست
• بورس اوراق بهادار :دارایی های مالی مانند سهام و اوراق ها و …خرید و فروش می شوند و در ایران ایند بازار بورس در محل معینی به طور رسمی ایجاد گردیده است که به بورس اوراق بهادار معروف است .
• بورس کالا: در این بازار اشخاص به طور منظم و دائما فعال به خرید و فروش کالاهای معین می پردازند که اکثرا مواد خام واولیه مورد معامله قرار می گیرد. مثل بورس گندم و بورس سیمان و ….

• تاریخچه بورس اوراق بهادار :
• شرکت بورس اوراق بهادار در تاریخ ۱۳۴۶ طبق قانون تصویب شده توسط مجلس شورای اسلامی مورخ ۱۳۴۶ تشکیل شد .
• با ورود شرکت نفت پارس و بانک توسعه صنعتی و معدنی به رسمیت شروع به کار کرد .
• ابتدا شورای عالی و سازمان بورس اوراق بهادار تهران در صدر و شرکت های بورس و فرابورس در کنار بورس کالای ایران،بورس انرژی ایران ،مدیرت فناوری بوری و سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه را ارکان بازار بورس را تشکیل می دهند.
• اکنون بیش تر از ۳۰۰ شرکت در حدود ۴۰ صنعت در شاخه های مختلف در بازار سرمایه ایران فعالیت می نمایند.
• ۱۰۶ کارگزاری هم مشغول به کار هستند.

بورس بستری را برای ۲ گروه از اشخاص فراهم می آورد تا به طور رسمی و قانونی در امور و فعالیت های اقتصادی با هدف تامین نیازمندی های یکدیگرو کسب سود و منفعت شریک شوند.

اشخاص جامعه را می توانیم ۲ گروه تصور نماییم ؟

• افرادی که سرمایه دارند و نمی توانند با آن کار کنند .
• کسانی که علم ،تجربه و توانایی برای انجام فعالیت های اقتصادی را دارند ولی سرمایه و پول ندارند.

در بورس اوراق بهادار اشخاص جامعه که در بالا بیان شد یکدیگر را نمی شناسند و از توانایی ها و سرمایه های یکدیگر خبر ندارند .

امکان دارد برخی از سرمایه گذاران دارای منابع مالی هنگفت باشند و برخی دیگر دارای سرمایه اندک.

امکان دارد سلیقه های اشخاص با هم متفاوت باشد برخی به دنبال شرکت بورس ایران سود کم در کوتاه مدت باشند و برخی مایل به سود زیاد در بلند مدت .

همین طور سرمایه گذاران امکان دارد دارای ویژگی ها و توانمندی های مختلف باشند و در زمینه های مختلفی فعالیت نمایند..

بنابراین بورس شرایط و بستری را فراهم می آورد تا اشخاص طبق سلایق مدنظر شرکت بورس ایران شرکت بورس ایران با حضور در بورس و شراکت در زمینه های مختلف فعالیت نمایند.

در صورتی که سرمایه شرکت را به چندین قسمت برابر تقسیم نماییم به هر قسمت یک سهم می گویند.

در صورتی که سرمایه گذار چندین سهم داشته باشد در مجموع به آن ها سهام گفته می شود

و به آن شخص دارای سهام سهام دار می گویند.

اصولا سهام شرکت ها ۲ نوع است سهام ممتاز و سهام عادی

برای ورود به بورس باید به یکی از کارگزاری های بورس مراجعه نمایید مانند اینکه برای افتتاح حساب به یکی از شعبات بانک ها مراجعه می نمایید .

با مراجعه به این کارگزاری های باید فرم های مشخصی را تکمیل نمایید .

در سامانه سجام ثبت نام نمایید.

بعد از ۲ روز کاری برای شما کد کاری تعریف می شود که به آن کد بورسی گفته می شود و پس از دریافت این کد شما می توانید خرید و فروش سهام نمایید .

در تعریف شاخص بورس می توان گفت این شاخص نشاندهنده سطح عمومی قیمت و سود دسهام شرکت های پذیرفته شده در بورس می باشد.

تغییرات این شاخص کل نشاندهنده بازدهی سرمایه گذاران بورس یا همان بازدهی سهام اشخاص می باشد.

• مزابا سرمایه گذاری در بورس
• به دلیل وجود حاکمیت راهبری (حاکمیت شرکتی ) در بورس (که به طور مفصل در مقاله های قبلی در این باره صحبت نمودیم. )۰امنیت و شفافیت سرمایه گذاری وجود داردو
• با تجزیه و تحلیل و علم کافی می توانید درآمد کسب نمایید.
• امکان نقد شدنی سهام خریداری شده وجود دارد.
• ارزش پول طبق تورم کاهش می یابد و با خرید سهام می توانید سرمایه خود را در مقابل تورم حفظ نمایید.

• پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران

مطابق با ماده ۳۵ دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران

“شرکتی که اوراق بهادار آن در بورس پذیرفته شده، باید اصول راهبری شرکتی مصوب هیئت مدیره سازمان را رعایت نموده و از تطبیق عملیات شرکت با استانداردها، اهـداف شـرکت و قـوانین و مقـررات مربـوط اطمینان حاصل کند ”

برای مطالعه مقاله راهبری شرکتی و دستور العمل راهبری بورس کلیک نمایید.

در ابتدا نیاز است که به تعریف و بررسی بازار اول و دوم بپردازیم .

شرکت هایی که در بورس پذیرفته می شوند باید معیار های خاصی را دارا باشند از جمله :سود آوری ،نقد شوندگی ، شفافیت و … و سازمان بورس شرکت ها را از نظر نقد شونده و غیر نقد شوندهخ تفکیک نموده است .

1. شرکت های در بازار بورس به ۲ دسته تقسیم می شوند :

• بازار اول : مربوط به شرکت هایی است که سهام شناور بالا تری دارند.
• بازار اول به ۲ دسته اصلی و فرعی تقسیم می شود:
• بازار هایی که دارای ۱۰۰ میلیون میلیارد تومان سرمایه ثبت می توانند در تابلو بازار اول بورس قرار بگیرند.
• تابلو فرعی بازار اول برای شرکت های ثبت شده با سرمایه ۱۰۰ و بیشتر از ۵۰ میلیارد تومان هستند.
• بازار دوم برای شرکت های ثبت شده با سرمایه ۵۰ و بیشتر از ۲۰ میلیلرد تومان می باشد.
• تابلو فرعی بازار اول و بازار دوم برای شرکت های کوچکتر قابلیت اجرا دارد .
• تفاوت این شرکت ها در درصد حقوق سهام دار ها ، تعداد سهام دار ها و مقدار سرمایه تایید شده و …
• معیار های خود به ۲ دسته تقسیم می شود معیار های عمومی و معیار های اختصاصی
• شرکت ها باید دارای معیار های عمومی باشند ولی در معیار های خصوصی حداقلی وجود دارد و برای درج شدن شرکت در آن تابلو باید حداقل شرایط اختصاصی را درا باشند .

1. شرایط ورود شرکت به تابلو بازار اول و دوم

بنابراین برای ورود شرکت ها در در یکی از ۳ تابلو بازار بورس چند شرط عموم و اختصاصی وجود دارد که به آنها خواهیم پرداخت :

• شرایط پذیرش سهام عادی در تابلو اصلی بازار اول :
• شرکت باید در ایران ثبت شده و دارای تابعیت ایرانی باشد.
• شرکت سهامی عام باشد
• دارای حداقل یک هزار میلیارد ریال
• تمام سرمایه شرکت در سهام های عادی تقسیم شرکت بورس ایران شده باشد و هیچ شخصی نباید از دیگری امتیاز بیشتری داشته باشد.
• البته برخی از شرکت ها دارای شرایط ویژه ای هستند که با تایید هیئت پذیرش و قبول یکسری مقررات و رعایت آنها سهام این شرکت ها قابل پذیرش هستند.
• باید حداقل ۲۰ در صد از سهام ثبت شده شرکت شناور باشد.
• تعداد سهام داران باید حداقل ۱۰۰۰ نفر باشند .
• حداقل دو سال از تاریخ بهره‌برداری شرکت گذشته باشد.
• شرکت باید حداقل فعالیت ۳ ساله در صنعت مدنظر انجام داده باشد و موضوع شرکت را در این مدت تغییر نداده باشد.
• در صورتی که شرکت ادغام شده باشد یا تغییر ساختار در آن صورت گرفته باشد،‌ هیئت پذیرش قادر است که سابقه های قبلی متقاضیان را نیز در سابقه فعالیت حساب نماید.
• حداقل ۶ ماه از ماموریت حداقل ۲ نفر از مدیران فعلی گذشته باشد.
• شرکت ها باید در ۲ دوره متوالی و پی در پی سود آوری داشته باشند و امکان سود آوری در آینده نیز وجود داشته باشد ، شرکت زیان های فراوان و انباشته هم نباید داشته باشد .
• شرکت باید دارای یک بازار گردان باشد.
• در صورتی که دارای دعاوی حقوقی که به نفع و ضرر شرکت است داشته باشد نباید اثر مهم و قابل توجهی بر صورت مالی شرکت داشته باشد.
• در صورتی که از شرکت شکایت نموده باشند و تا زمانی حکم قطعی صادر نشده باید به تخیص هیئت ۳ مورد را انجام دهند :

1. ضمانت‌نامه بانکی از سهام‌داران عمده شرکت دریافت نمایند.
2. بخشی از سهام شرکت در حال عرضه اولیه هستند مسدود نمایند
3. سهام های شرلکت های پذیرفته شده دیگر به راحتی قابل خرید و فروش هستند نمی توانند وثیقه قرار گیرند. و ارزش این سهام باید حداقل ۲ برابر ارزش سهام عرضه شده باشد و باید حداقل قیمت سهام در شش ماه گذشته مدنظر قرار گیرد.

• نباید بیشتر از ۸۰ درصد از سهام شرکت در اختیار کمتر از ۱۰ سهام‌دار در زمان پذیرش باشد.
• این نسبت باید در پایان دومین سال پس از پذیرش به ۷۵ درصد کاهش یابد.
• به علاوه حداکثر ظرف مدت شش ماه از شرکت بورس ایران تاریخ درج و تا زمانی که نام شرکت در تابلو دوم بورس درج می باشد، بایستی حداقل ۵۰۰ سهامدار داشته باشد.
• البته در ارتباط با شرکت های دولتی که طبق مقررات و اجرای سیاست های خصوصی سازی ، سهام آنها باید از طریق بورس اوراق بهادار به مردم واگذار شود ،رعایت این بند در زمان پذیرش الزامی نیست و ۶ ماه مهلت تطبیق دارند.
• جمع سهام تعلق یافته به دولت ،وزارتخانه ها ،شرکت ها و موسسات دولتی موضوع ماده ۴ قانون محاسبات عمومی کشور ،نباید از ۴۹ درصد سهام شرکت بیشتر باشد.
• شرکت های مذکور حداکثر ظرف مدت ۲ سال باید تاریخ درج نام شرکت در فهرست نرخ‌های بورس، وضعیت خود را با شرایط فوق الذکر تطبیق دهند.
• شرکت باید به تایید حسابرس رسیده باشد.باید از سیستم اطلاعات حسابداری قوی مانند حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده برخوردار باشد.
• این سیستم باید با فعالیت های شرکت و شرایط پذیرش در بورس مانند قدرت توانایی تهیه افشای اطلاعات مالی به موقع متناسب باشد .
• طبق آخرین صورت های مالی سالانه که حسابرسی انجام شده است ،نسبت بین حق سهام دارن (صاحبان سهم )به کل دارایی ها باید به میزان ۳۰ درصد باشد ،کمتر نباشد شرکت بورس ایران و از حد مناسب برخوردار شوند .اگر از این مقدار کمتر باشد باید نسبت حق سهام داران ب دارایی های ثابت (به قیمت تمام شده ) حداقل ۵۰ درصد کمتر نباشد .
• در صورتی که برای تاسیس و شروع فعالیت ها نیازمند رعایت مقررات و قوانین ، دستور العمل های خاص و مجوز های خاصی باشد علاوه بر رعایت این قوانین و دستور العمل ها موارد نام برده هم باید رعایت شود.
• مدیر عامل و اعضا هیئت مدیره نباید سابقه محکومیت مالی داشته باشند . نباید تخلفات موثر در سازمان بورس طبق قوانین و مقررات انجام داده باشند. سوء شهرت حرفه ای نباید داشته باشد.
• اساسنامه باید به طور شفاف و با رعایت حقوق سهام داران جزوء تنظیم شده باشد. و باید با مصوبه هیئت مدیره سازمان بورس نیز منطبق باشد.
• در صورت هرگونه انتقال به جز انتقال قهری ، نسبت به بیش از ۵۰ درصد سهامی که در اختیار سهام داران عمده است، فقط با اظهار کتبی بورس و توافقنامه هیئت پذیرش عملی خواهد شد .
• در صورتی که سهام دار عمده قصد واگذاری ۵۰ درصد سهام خود را داشته باشد با انتقال انجام شده خریدار سهام در دسته سهام دارن عمده قرارمی گیرد نکته مهم این است که با اظهارنظر کتبی بورس و موافقت هیئت پذرش نقل و انتقال در این مورد انجام می شود .

• شرایط پذیرش سهام عادی در تابلو فرعی بازار اول :

شرکت هایی که متقاضی ورود به تابلو فرعی بازار اول هستند باید شرتایط پذیر را تابلو اول را دارا باشند و مقررات زیر را هم رعایت نمایند :

• شرکت باید سهامی عام باشد .
• سرمایه ثبت شده کمتر از ۵۰۰ میلیارد ریال نباشد.
• سهام شناور نباید کمتر از ۱۵ درصد سرمایه ثبت شده باشد.
• تعداد صاحبان سهم هم نباید کمتر از ۷۵۰ نفر باشد.
• طبق آخرین صورت های مالی سالانه ، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها باید حداقل ۲۰ درصد باشد.
• سود آوری شرکت در ۲ دوره مالی
• حداقل باید یک بازار گردان باید وجود داشته باشد.
• شرکت حداقل باید ۳ سال سابقه فعالیت در صنعت مدنظر را داشته باشد.
• طی مدت ۳ سال نباید موضوع صنعت نباید تغییر کرده باشد.
• باید در مدت حداقل ۶ ماه از مدت اموریت حداقل ۲ نفر از کدیران فعلی گذشته باشد.
• در صورتی که شرکت ادغام شده باشد یا تغییر ساختار صورت گرفته باشد ، هیئت پذیرش می تواند متقاضیان قبلی را مدنظر قرار دهد.
• البته باید فعالیت های قبلی و جدید منطبق با هم باشند .
• و به هر ترتیب باید ۲ سال سابقه فعالیت مرتبط داشته باشد .

• شرایط پذیرش سهام عادی در بازار دوم :
• شرکت باید سهامی عام باشد.
• سرمایه ثبت شده کمتر از ۲۰۰ میلیارد ریال نباشد.
• سهام شناور نباید کمتر از ۱۰ درصد سرمایه ثبت شده باشد.
• تعداد صاحبان سهم هم نباید کمتر از ۲۵۰ نفر باشد.
• طبق آخرین صورت های مالی سالانه ، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها باید حداقل۱۵ درصد باشد.
• سود آوری شرکت در۱ دوره مالی
• حداقل باید یک بازار گردان باید وجود داشته باشد.
• شرکت حداقل باید ۳ سال سابقه فعالیت در صنعت مدنظر را داشته باشد
• در صورتی که شرکت ادغام شده باشد یا تغییر ساختار صورت گرفته باشد ، هیئت پذیرش می تواند متقاضیان قبلی را مدنظر قرار دهد.
• البته باید شرکت بورس ایران فعالیت های قبلی و جدید منطبق با هم باشند .
• و به هر ترتیب باید ۱ سال سابقه فعالیت مرتبط داشته باشد .

• شرایط پذیرش شرکت های انفو ماتیکی در بورس اوراق بهادار
• از جهت امکانات نیروی انسانی و توان انجام کارکرد در طبقه بندی شورای انفورماتیک در گروه یک قرار گرفته باشند.
• در زمینه های خدمات کامپیوتری تنوع فعالیت را داشته باشند.
• مانند اینکه قرارداد خدمات در زمینه نرم افزاری و سخت افزاری با مشتریان را داشته باشد.
• قدرت فروش نرم افزار
• قدرت فروش سخت افزار
• توانایی و قدرت تعمیر و نگهداری شبکه MAIN و MINI MAIN را داشته باشند.
• حداقل ۵ سال در این زمینه فعالیت داشته باشند.

مدارک مورد نیاز جهت پذیرش شرکت ها در بازر بورس اوراق بهادار

40 شرکت برتر بورس در سال گذشته مشخص شدند

40 شرکت برتر بورس در سال گذشته از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام شد .این انتخاب به علت بهبود قابل ملاحظه در عملکرد مالی شرکت ها نسبت به سال قبل و از میان شرکت های پذیرفته شده نزد بورس تهران و فرابورس ایران صورت گرفته است.

به همین منظور امروز (25 شهریورماه) جلسه ای با حضور دکتر علی آقا محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و دکتر شاپور محمدی رئیس سازمان بورس اوراق بهادار به منظور ارائه دستاوردها و اقدامات مثبت انجام شده که منجر به بهبود عملکرد شرکت های مذکور شده است در سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار می شود.
گفتنی است، در این جلسه مدیران 40 شرکت برتر که به دعوت شرکت بورس ایران دکتر شاپور محمدی در سازمان بورس و اوراق بهادار حضور بهم رساندند گزارشی از موفقیت های شرکت های مذکور در عملکرد مالی که منجر به این انتخاب شدند، ارائه می دهند.
لازم به ذکر است؛ با توجه به تجربیات بورس‌های اوراق بهادار در سطح بین‌الملل، شناسایی شرکت‌های ممتاز یا دارای موقعیت برتر اغلب بر پایه معیارهای نقدشوندگی سهام، میزان تاثیرگذاری شرکت بر بازار و برتری نسبت‌های مالی انجام می‌شود.
گفتنی است؛ بر این اساس شناسایی شرکت‌های فعال‌تر در بورس اوراق بهادار تهران بر پایه ترکیبی از قدرت نقدشوندگی سهام و میزان داد وستد سهام در تالار معاملات (تعداد و ارزش سهام داد وستد شده)، تناوب داد وستد سهام در تالار معاملات (تعداد روزهای داد وستد شده و دفعات داد وستد شده) و معیار تاثیرگذاری شرکت بر بازار (میانگین تعداد سهام منتشر شده و میانگین ارزش جاری سهام شرکت در دوره بررسی) است.
اسامی 40 شرکت برتر عبارتند از:

بانک خاورمیانه
شرکت فولاد کاوه جنوب کیش
شرکت ملی صنایع مس ایران
شرکت فولاد مبارکه اصفهان
شرکت معدنی و صنعتی چادرملو
شرکت معدنی و صنعتی گل گهر
شرکت صنعتی بوتان
شرکت پتروشیمی شازند
شرکت پتروشیمی پارس
شرکت تولیدی ایران تایر
شرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه
شرکت پتروشیمی پردیس
شرکت نفت ایرانول
شرکت پالایش نفت تهران
شرکت پتروشیمی خارک
شرکت ارتباطات سیار ایران
شرکت گلتاش
شرکت سیمان هرمزگان
شرکت سیمان فارس نو
شرکت صنایع کاشی و سرامیک سینا
شرکت نیرو ترانس
شرکت مواد اولیه داروپخش
شرکت فرآورده های تزریقی و دارویی ایران
شرکت فرآورده های غذایی و قند پیرانشهر
شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس
شرکت پالایش نفت اصفهان
شرکت فولاد خوزستان
شرکت گروه صنعتی پاکشو
شرکت نفت بهران
شرکت کارخانجات قند قزوین
شرکت پتروشیمی زاگرس
شرکت پتروشیمی مارون
شرکت تولید و صادرات ریشمک
شرکت توسعه خدمات دریایی و بندری سینا
شرکت آهن و فولاد ارفع
شرکت فولاد هرمزگان جنوب
شرکت ذوب آهن اصفهان
شرکت بیمه کوثر
شرکت پتروشیمی غدیر
شرکت سرمایه گذاری غدیر

شرکت بورس ایران

ارزش بورس ایران ۲۰۰ میلیارد دلاری شد

اعلام کاهش نرخ سود بانکی به ۱۵ درصد ، باعث دوپینگ شاخص و عبور ارزش روز بازار سهام ایران از مرز ۲۰۰ میلیارد دلار و در نتیجه حضور در رتبه سی امین بورس بزرگ دنیا شد. شاخص کل بورس تهران با انتشار خبر فریز نرخ سود بانکی در سطح ۱۵ درصد دوباره دوپینگ کرد و با ۲٫۸ درصد رشد به مرز ۷۲۶ هزار واحد رسید. با این مقدار رشد ارزش کل بازار سهام ایران برای نخستین‌بار از مرز ۲۰۰ میلیارد دلار عبور کرد و هم‌ ردیف بورس استانبول به سی امین بورس بزرگ دنیا تبدیل شد.

از سه ‌ماه پیش که بانک مرکزی از آغاز عملیات بازار باز خبر داد زمزمه‌های کاهش نرخ سود هم به گوش می‌رسید تا اینکه در هفته جاری بالاخره بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار تصمیم گرفتند نرخ سود بانکی را برای همه بانک‌ها در محدوده ۱۵درصد فریز کنند. این تصمیم بزرگ یک پیام آشکار برای بازار سرمایه ‌دارد و آن هم رشد مضاعف بازار سهام است زیرا بازده را با بازار بدون ریسک تنظیم می‌کند به این ترتیب اعمال سیاست جدید پولی بخشی از نقدینگی شرکت بورس ایران حبس شده در بازار پول و سیستم بانکی را به سمت بازار سرمایه سرازیر خواهد کرد.

هرچند بازار سهام از ابتدای سال جاری بصورت جست و گریخته و با محاسبه نرخ اوراق بدهی و با نیم‌نگاهی به آغاز عملیات بازار باز از کاهش نرخ سود بانکی بصورت ضمنی مطلع بود و اثر این رویداد را از اسفند‌ ماه در معاملات پیش‌خورکرده بود اما روز دوشنبه خبرکاهش نرخ سود بانکی انرژی مضاعفی به بازار سهام داد با وجود اینکه بورس تهران چندین روز هیجانی را با صعود‌های انفجاری تحت‌تأثیر همین خبر پشت سر گذاشته بود و دیروز هم با دوپینگ دوباره ۲٫۸ درصد رشد کرد.

با این مقدار رشد، ارزش کل بازار سهام ایران شامل بورس تهران و فرابورس برای نخستین بار از مرز ۳٫۲ هزار هزار میلیارد تومان معادل ۲۰۷ میلیارد دلار با احتساب هر دلار ۱۵۵۰۰ تومان عبور کرد. اکنون بورس ایران معادل ارزش کل بورس استانبول و سی‌امین بورس بزرگ دنیا است. پیش‌بینی می‌شود ارزش بورس تهران ظرف روز‌های آینده با رشد بیشتری هم مواجه شود زیرا کاهش نرخ بهره که به باور اقتصاد‌دانان انتخاب ناگزیر اقتصاد ایران است، اثرات بنیادینی بر بازار سهام برجای خواهد گذاشت.

چرا نرخ سود بانکی برای بورس مهم است؟

نرخ سود از نظرساختاری یکی از پرقدرت‌ترین عوامل اثرگذار بر بازارهای سهام در سراسر دنیا است زیرا بورس با استفاده از نسبت قیمت به درآمد(P/E) تحلیلی، حرکت را با نرخ بهره تنظیم می‌کند. نسبت قیمت به درآمد(P/E) می‌گوید به ازای هر واحد سرمایه‌گذاری در واحد زمان، چند ریال سود به‌دست می‌آوریم.

به‌عبارت بهتر این نسبت، نرخ بازگشت سرمایه را محاسبه و مشخص می‌کند. اگر بطور مثال یک میلیون تومان در یک بازار سرمایه‌گذاری کنیم برای اینکه اصل سرمایه بازگردد به چه میزان زمان نیاز داریم یا به بیان بهتر چه مدت طول خواهد کشید که یک میلیون به ۲ میلیون تومان افزایش یابد.

تاکنون نرخ سود بانکی بصورت غیررسمی ۱۸ تا ۲۰ درصد بود یعنی به ازای یک میلیون تومان سپرده‌گذاری در بانک(حساب بلندمدت) هر سال ۲۰۰ هزار تومان سود به سپرده‌گذار تعلق می‌گرفت به این ترتیب باید ۵ سال سپری می‌شد تا سپرده‌گذار بانکی سودی معادل اصل پول دریافت کند و حجم کل سپرده‌ از یک میلیون به ۲ میلیون تومان افزایش یابد.

این رقم نشان می‌دهد نسبت قیمت به درآمد سیستم بانکی که یک بازار بدون ریسک تلقی می‌شود و نوسان در میزان سود آن نقشی ندارد ۵مرتبه بوده است. درچنین شرایطی سهامداران در همه سال‌هایی که نرخ سود بانکی ۲۰ درصد بود با توجه به آنکه سرمایه‌گذاری در بورس، ریسک بیشتری دارد نسبت قیمت به درآمد تحلیلی را در محدوده ۴٫۵ مرتبه تنظیم می‌کردند.

تنظیم نسبت قیمت به درآمد در محدوده ۴٫۵ مرتبه در مقابل نسبت قیمت به درآمد ۵ مرتبه‌ای سیستم بانکی به این دلیل انجام می‌شود که سرمایه‌گذاری در بازار سهام ریسک بیشتری را متحمل می‌شود بنابراین سرمایه‌گذاران باید منطقا سود بیشتری نسبت به بازار بدون ریسک بانکی بدست بیاورند. یعنی سهامداران به جای ۵ سال باید ظرف ۴٫۵ سال به اصل پول برسند.

درچنین شرایطی با وجود آنکه نسبت قیمت به درآمد سیستم بانکی ۵ مرتبه بود، نسبت قیمت به درآمد واقعی بورس تهران حتی از مرز ۴٫۵ درصد هم فراتر می‌رفت. اکنون اما با کاهش نرخ سود بانکی به ۱۵درصد نسبت قیمت به درآمد سیستم بانکی از ۵ به ۶٫۶ مرتبه رسیده بنابراین طبیعی است کف یا حداقل نسبت قیمت به درآمد تحلیلی بورس تهران باید به ۶ مرتبه برسد و این به‌معنای ارسال سیگنال آشکار برای رشد دوباره قیمت‌ها در بورس است این موضوع نسبت قیمت به درآمد بورس تهران را حتی تا مرز‌های ۱۵ مرتبه هم بالا خواهد برد.

سازمان بورس و اوراق بهادار چیست؟ (بررسی تاریخچه و شرکت های تابعه)

سازمان بورس اوراق بهادار یک مؤسسه غیردولتی، که دارای شخصیت حقوقی و مالی مستقل است و درآمد این سازمان از محل کارمزدهای دریافتی و سهمی که از حق پذیرش شرکت ‌ها در انواع بورس ‌دریافت می‌کند، تأمین می‌شود. سازمان بورس ایران که به اختصار “سبا” نامیده می‌شود، توسط هیئت ‌مدیره که منتخب شورا هستند، اداره می‌شود.

تاریخچه سازمان بورس و اوراق بهادار:

در ابتدا و در سال 1345 سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران به ‌عنوان تنها رکن اجرایی، با شخصیت حقوقی مستقل، مسئولیت اداره بورس ایران را به عهده داشت. این سازمان توسط یک هیئت هفت نفره اداره می‌شد، که توسط مجمع عمومی انتخاب می‌شدند. دبیر کل بورس نیز توسط هیئت ‌مدیره به ‌عنوان بالاترین مقام اجرایی انتخاب می‌شد.

با تصویب قانون جدید در سال 1384، نهاد جدیدی بنام سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل شد و زیر نظر شورای عالی بورس شروع به فعالیت کرد. وظایف این سازمان نظارت بر اجرای قوانین و مقررات، تنظیم و تدوین مقررات و سایر وظایف مرتبط به بازار سرمایه می‌باشد.

با تغییرات جدید مقام ناظر بازار اوراق بهادار ایران به دو نهاد شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار تقسیم گردید در پی تغییرات انجام ‌شده بورس اوراق بهادار تهران نیز از یک سازمان عمومی غیرانتفاعی به یک شرکت سهامی عام انتفاعی تبدیل شد و مسئولیت امور اجرایی را بر عهده گرفت. بعد از تصویب قوانین جدید در سال 1384 شورای بورس ایران به عنوان بالاترین رکن در بازار اوراق بهادار لقب گرفت. اعضای این شورا تشکیل ‌شده است از:

• وزیر امور اقتصادی و دارایی به عنوان ریاست شورا
• وزیر بازرگانی
• رئیس‌کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
• رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان دبیر شورا و سخنگوی سازمان
• دادستان کل کشور یا معاون وی
• یک نماینده از طرف کانون‌ها
• چهار نفر خبره مالی

کانون ها و شرکت های تابعه سازمان بورس و اوراق بهادار:

این سازمان شامل چندین نهاد و شرکت تابعه می‌باشد. در زیر اسامی و کارکرد هرکدام را به‌اختصار توضیح خواهیم داد.

شرکت بورس اوراق بهادار تهران:

مأموریت این نهاد ایجاد بازاری منصفانه، کارا و شفاف با ابزارهای متنوع و دسترسی آسان به منظور ایجاد ارزش ‌افزوده برای ذینفعان در بازار سرمایه کشور می‌باشد.

شرکت فرابورس ایران:

شرکت فرابورس ایران نیز تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بازاری در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک برای معاملات اوراق بهادار بر پایه مذاکره، معرفی شده است. طبق ماده ۴ قانون بازار اوراق بهادار صدور، تعلیق و لغو فعالیت‌های بازارهای خارج از بورس بر عهده شورای عالی بورس نهاده شده و در ماده ۲۸ این قانون نیز تأسیس بازارهای خارج از بورس همانند تأسیس بورس‌ها و نهادهای مالی منوط به ثبت نزد این سازمان است و فعالیت آن‌ها تحت نظارت سازمان انجام می‌شود.

بورس کالای ایران:

شرکت بورس کالای ایران مرجع اصلی کشف قیمت و ارائه دهنده خدمات متنوع مبتنی بر کالا و اوراق بهادار کالایی در راستای پاسخ به نیازهای صاحبان صنایع، تجار و فعالان بازار سرمایه از طریق بستری رقابتی، منصفانه، شفاف و امن بوده و بدین منظور با بهره‌گیری از سرمایه‌های انسانی سرآمد و فناوری‌های نوین، همواره ضمن تمرکز بر بازارهای داخلی به دنبال شناسایی و بهره‌برداری از فرصت‌های بین‌المللی خواهد بود. بورس کالای ایران تشکیل ‌شده از بازار فیزیکی، بازار فرعی، بازار مشتقه (آتی و اختیار معامله)، بازار مالی (اوراق سلف استاندارد – گواهی سپرده کالایی – صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی) می‌باشد.

شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه:

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات)، جهت انجام امور پس از معاملات بازارهای بورس یا خارج از بورس تشکیل شده است. وظایف پس از معاملات بازارهای مالی شامل، سپرده گذاری و ثبت، نگهداری و انتقال اوراق بهادار، و پایاپای و تسویه معاملات انجام شده در بازارهای مالی می‌باشد.

شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس:

این شرکت غیردولتی وابسته به سازمان بورس و اوراق بهادار ، در سال 1383 تأسیس شد و مهم‌ترین هدف شرکت اطلاع ‌رسانی و خدمات بورس، “گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی” است.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران:

این شرکت به عنوان یکی از شرکت‌های این سازمان برای ارائه خدمات معاملات رایانه‌ای ابزار مالی به بازار سرمایه فعالیت می‌کند. این شرکت با هدف بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان بازار سرمایه و بهبود پیوسته فعالیت‌ها و فرایندهای خود، برنامه کاری خود را طرح ریزی و اجرا می‌کند.

شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه:

شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه به عنوان یکی از ارکان انتشار اوراق بهادار اسلامی (صکوک)، وظیفه تاسیس و راهبری نهادهای واسط را در بازار سرمایه‌ی ایران عهده‌دار می‌باشد. در واقع این شرکت نقش امین را دارد که جهت حفظ منافع دارندگان اوراق بهادار اسلامی و حصول اطمینان از صحت عملیات ناشر، نسبت به مصرف وجوه، نحوه نگهداری حساب‌ها و صورت‌های مالی و عملکرد اجرایی به صورت مستمر رسیدگی و اظهارنظر می‌نماید. از دیگر وظایف این شرکت انجام کلیه امور اداری، مالی مدیریتی، حقوقی و قانونی نهاد واسط و همچنین نگهداری حساب‌ها و دفاتر مالی نهاد واسط و رد آن پس از اتمام مدت قرارداد است.

کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار:

ماهیت تشکیل این کانون که زیر نظر مستقیم سازمان بورس فعالیت می‌کند، بر مبنای نظارت به فعالیت کارگزاری ، کارگزار / معامله‌گری و بازار گردانی به هر شکل و تحت هر عنوان می‌باشد. همچنین شروع فعالیت این کارگزاری‌ها و شرکت‌ها منوط به عضویت در این کانون و رعایت مقررات این قانون و آیین نامه‌های و دستورالعمل‌های اجرایی آن است. بنابراین انجام فعالیت کارگزاری، کارگزار/معامله‌گری و بازار گردانی در کلیه بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس بدون عضویت در کانون کارگزاران غیرقانونی قلمداد می‌گردد.

کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران:

این کانون در واقع یک نهاد غیرانتفاعی و غیردولتی است که بر مبنای «دستورالعمل تشکیل و ثبت کانون‌های فعال در بازار اوراق بهادار» تشکیل گردیده است. کانون نهادهای سرمایه ‌گذاری دارای استقلال مالی است و شخصیت حقوقی مستقلی می‌باشد و منابع مالی آن از طریق حق عضویت اولیه، حق عضویت سالانه، سپرده‌های اعضا، کمک‌های بلاعوض، درآمد دوره‌های آموزشی و فعالیت‌های پژوهشی، درآمدهای سپرده بانکی، اوراق مشارکت و گواهی سپرده و… تأمین می‌شود.

مرکز مالی ایران:

این مرکز آموزشی که فعالیت خود را از سال 1384 همراه با تصویب قانون تغییرات کلی بازار سرمایه شروع کرد، یکی دیگر از زیرمجموعه‌های سازمان بورس و اوراق بهادار می‌باشد. عمده فعالیت‌های این شرکت ارائه خدمات آموزشی، پژوهشی، مالی و مشاوره در بازار پول و سرمایه است.