بورس اوراق بهادار چیست؟

بورس اوراق بهادار چیست؟

بورس اوراق بهادار چیست؟ | بورس اوراق بهادار به واسطه ی داشتن حجم وسیعی از منابع مالی شفاف، یکی از مطمئن‌ترین روش های جذب و تامین سرمایه محسوب می شود. پس پذیرش در بورس به معنای بهره‌مندی از حجم وسیعی از سرمایه است که این فقط یکی از دلایل خاص اهمیت ورود به بازار بورس است. بورس اوراق بهادار بازار رسمی و متشکلی است که در آن سهام شرکت ها یا اوراق قرضه دولتی تحت شرایط خاصی خرید و فروش می شود. ویژگی مهم بازار بورس، حمایت قانونی از صاحبان سرمایه و پس اندازها یا سرمایه های راکد است. بازار بورس بازاری مرجع و مطمئن برای جذب سرمایه ی افراد و بخش های خصوصی به منظور تامین مالی پروژه های سرمایه گزاری بلند مدت است. اصطلاح بورس در بازرگانی داخلی ایران به بازارهای کالاهای سرمایه ای، مصرفی و واسطه ای اطلاق می گردد که در یک محدوده ی جغرافیایی خاص واقع شده است، مانند بورس آهن، بورس فرش در بازار تهران و.

چه چیزی باعث می شود که شرکت ها به بازار بورس وارد شوند؟

اکثر بازرگانان و اقتصاد دانان صرف نظر از دیدگاه‌های مختف آنها، موتور ایجاد رشد و توسعه را سرمایه‌گذاری می‌دانند. در این پروسه، چیزی که بسیار اهمیت دارد این است که سرمایه‌گذاری در بورس به منظور ایجاد افزایش توان تولید و ظرفیت‌های تولیدی همراه با افزایش درآمد و اشتغال انجام می شود و ثبت شرکت ها در بازار بورس، یکی از بهترین انتخاب ها برای تحقق بخشیدن به این موضوع است. چرا که بعد ازتاسيس شركت و ادامه دار شدن فعاليت آن به منابع مالي بيشتري به منظور توسعه دامنه و تنوع فعالیت نیاز است. اين نياز معمولا با محدوديت منابع مالي سرمایه گزاران و سهام‌داران نتیجتا عدم توانايي در پاسخ‌گويي به آن مواجه می شود.

عموماً کلیه ی شرکت‌ها باهدف تأمین منابع مالی اقدام به شرکت در بازار بورس و سرمایه و انتشار اوراق می‌نمایند. به‌طورکلی معمولا دو راه برای تأمین سرمایه به منظور ادامه فعالیت های شرکت، انجام طرح های توسعه و حتی انجام یک بورس اوراق بهادار چیست؟ پروژه، وجود دارد. این دو عبارتند از:

روش اول یعنی اینکه از طریق استقراض از افراد دیگر و یا اخذ وام منابع مالی را تامین کنیم.
روش دوم یعنی اینکه دیگران را در درآمدها و بازده حاصل از کار و فعالیت خود شریک کرده بخشی از مالکیت را به آنها واگذار کنیم تا بتوانیم در ازای آن منابع مالی و سرمایه ی مورد نیاز خود را تامین کنیم.

بدیهی است هرکدام از این دو روش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. برای مثال مزیت روش اول یا بدهی، سپر مالیاتی بودن و یا موقتی بودن آن است. یعنی اینکه بدهی ها روزی به پایان خواهند رسید و وجود بدهی در صورت‌های مالی شرکت ها باعث می‌شود که مالیات کمتری پرداخت نمایند.

اما همین روش معایب خاص خود را دارد، مثلاً ریسک مالی شرکت را افزایش داده و باعث می شود در صورت نبودن نقدینگی کافی به منظور ادای بدهی، شرکت دچار مشکل شود. چه بسا زیان وضرر زیادی به وجود آید که دیگر قابل جبران نباشد و حتی گاها منجر به ورشکستگی و از بین رفتن کسب و کارشرکت گردد.

از طرف دیگر، روش مشارکت نیز مزایایی دارد، مثلا اینکه در این روش، هیچ الزامی برای بازگرداندن وجه و سرمایه دریافت شده وجود ندارد و همچنین فرد وارد شده در بورس شرکت، در سود و زیان با شرکت شریک خواهد بود، لذا بورس اوراق بهادار چیست؟ از این بابت هیچ نگرانی‌ای وجود ندارد که در صورت بروز ضرر و زیان، شرکت دچار مشکل شود. اما ازجمله معایب بزرگ این روش، بازگشت ناپذیر بودن سرمایه ی اولیه شرکت است؛ یعنی آن بخش از سهامی را که شرکت به غیر واگذار نموده، برای همیشه از دست رفته است.

بر اساس شرایط گفته شده، می‌توان بورس اوراق بهادار چیست؟ نیازهای مالی فزاینده شرکت را با تنوع بخشیدن به ترکیب صاحبان سهام و افزایش سرمایه ای که از جانب سهامداران جدید تزریق می شود، تامین کرد. هم‌چنین با ورود شرکت به بازار سهام ، اعتبار شرکت افزایش یافته و شرکت می تواند در بازاری با 70 میلیون نفر جمعیت، منابع مالی مطلوب را جذب کند. علاوه بر این، هنگامی که شرکت توسط سازمان بورس و سهام‌داران جدید مورد نظارت و کنترل قرار بگیرد، فعالیت‌های انحرافی و غیر ضروری شرکت، به دلیل توجه زیاد نهادهای نظارتی کاهش می‌یابد.

مزایای ذکرشده از جمله مهم ‌ترین انگیزه‌های ورود شرکت‌ها به بازار سهام می‌باشد. در حال حاضر شیب تقاضا برای ورود به بازار بورس صعودی بوده و افزایش چشم‌گیری داشته است که این امر منجر به وضع قوانین خاصی به منظور ورود و پذیرش شرکت‌های متقاضی به بورس شده است. وضع این قوانین به منظور شفاف سازی وضعیت کنونی و آینده شرکت و همچنین مشخص نمودن وضعیت سرمایه ی شرکت در مقایسه با سایر رقبای آن می‌باشد که به نوبه ی خود می‌تواند مبنای مناسبی برای تجزیه و تحلیل روند فعالیت شرکت قرار گیرد.

برای ورود شرکت ها به بازار بورس علاوه بر انجام مراحل قانونی مربوط به ثبت شرکت، بایستی گزارشی کارشناسی مطابق با ساختار اعلام شده از جانب بازار بورس تدوین و به سازمان اوراق بهادار تهران ارائه شود تا بعد از تصمیم‌گیری نهایی توسط کمیته موجود در سازمان در رابطه با شرکت، حکم نهایی آن ابلاغ شود.

شرايط مالی ورود شركت‌ها به بورس

1. شرکت مورد نظر بایستی دارای تابعیت ایرانی بوده و در ایران ثبت شده باشد.
2. شركت بايد سهامی عام باشد.
3. شركت بايد داراي سهام عادي با نام داراي حق رأي باشد و 100 درصد بهاي اسمي آن پرداخت شده باشد و هيچ‌گونه امتياز خاصي براي سهام‌داران شركت وجود نداشته باشد.
   تبصره ای که در این مورد وجود دارد این است که شرکتی که سهام با شرایط ویژه داشته باشد، در صورتی که از طرف هیات پذیرش اوراق بهادار و شورای بورس تایید شود، قابل پذیرش خواهد بود.
4. حداقل دو سال از تاريخ تاسیس شركت گذشته باشد.
5. حداق مبلغ سرمایه گزاری شرکت ده میلیارد ریال باشد.
6. در زمان پذيرش شرکت برای ورود به بازار بورس، نبايد بيشتر از 80 درصد از سهام شركت در اختيار كمتر از 10 نفر سهام‌دار باشد. اين نسبت نیز بایستی در پايان دومين سال پس از پذيرش به 75 درصد تقلیل يابد. به علاوه حتما بایستی بعد از گذشت شش ماه از تاريخ درج شرکت در بازار بورس و تا زماني كه نام شركت در تابلو دوم بورس درج شود، حداقل 500 سهامدار داشته باشد.
   تبصره موجود در این بند این است که در مورد شركت‌هاي دولتي كه تابع مقررات قانوني هستند، سهام آنها بايستي از طريق بورس اوراق بهادار به مردم واگذار شود، رعايت اين بند در زمان پذيرش شرکت اجباری نیست. شركت‌هاي ياد شده بایستی حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاريخ پذيرش، شرايط عمومی خود را با مقررات اين بند تطبيق دهند.
7. مجموع سهام متعلق به وزارتخانه ها، دولت، مؤسسه ها و شركت هاي دولتي، نبايد از 49 درصد سهام شركت بيشتر باشد.
   تبصره ی موجود در این بند این است که شركت هاي دولتي مذكور در اين بند موظفند حداكثر بعد از مدت دو سال از تاريخ پذیرش شرکت و درج نام آن در فهرست نرخ‌هاي بورس، وضعيت عمومی خود را با شرايط فوق‌الذکر تطبيق دهند.
8. شركت بايد در دوره های متوالی زمانی سودآور بوده و امكان سودآوري و افزایش آن در آينده وجود داشته باشد و ضرر و زيان انباشته نداشته باشد.
9. نسبت حقوق و سهم صاحبان سهام شركت نسبت به كل دارائي‌ها، از حد نرمالی برخوردار بوده و نباید از 30 درصد كمتر باشد. در صورتي كه نسبت مشخص شده از حداقل تعيين شده در اين شرط كمتر باشد، اما به تشخيص هيأت پذيرش از حد مناسبی برخوردار باشد، بايد نسبت حقوق و سهم صاحبان سهام به کل دارائيهاي ثابت، حداقل از 50 درصد كمتر نباشد.
10. اساس‌نامه شركت بايستی طوري تنظيم شده باشد كه به تشخيص هيأت پذيرش بورس، حقوق سهامداران جزئی در آن محفوظ باشد.
11. شركت بايستی نظام حسابداري مطلوب داشته باشد و به تشخيص هيأت پذيرش، در مورد شركت هاي توليدي(حسابداري صنعتي) استقرار داشته باشد. علاوه بر این کلیه ی دفاتر و حسابهاي شركت بايد مطابق با استانداردهاي حسابداري مصوب در كشور، نوشته شده باشد.
12. شركت متقاضي ورود به بازار بورس، بایستی گزارش هاي حسابرسي دو دوره مالي متوالي پيش از زمان پذيرش را به طور کلی به سازمان بورس ارائه نمايد. تمامی این گزارش ها بايستي توسط مؤسسات حسابرسي رسمي ايران كه واجد ويژگي هاي خاص مصوب شوراي بورس هستند، تهيه شده باشد.
13. براي شركتهاي فعال در تالار فرعي، علاوه بر دارا بودن شرايط فوق، سهام شركت و ميزان فعاليت آن در مدت زمان شش ماهه ورود به بازار بورس، بنا به تشخيص دبير كل سازمان بورس اوراق بهادار تهران، بايستی از وضعيت مطلوبي برخوردار باشد. در غير اين صورت، کلیه ی گزارشات جهت اخذ تصمیم نهایی به هیات پذیرش گزارش می شود.

شرایط اختصاصی ورود شرکت‌ها در بازار اول – تابلوی اصلی

1. وجود سهام شناوری حداقل ۲۰%
2. دارا بودن حداقل میزان سرمایه ثبت شده شرکت به ارزش ده میلیارد ریال
3. گذشت حداقل ۳ سال از سابقه فعالیت پیش از پذیرش در بورس
4. عدم وجود بدهی های انباشته در ترازنامه و ضرر و زیان
5. مطلوبیت سیستم حسابداری به لحاظ مالی
6. سودآوری در ۳ دوره مالی متوالی منتهی و دارا بودن چشم اندازی روشن از لحاظ سود آوری
7. حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها ۳۰%
8. تایید صورت‌های مالی توسط حسابرسان معتمد سازمان بورس
9. عدم وجود محکومیت کیفری برای مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره
10. عدم وجود دعاوی حقوقی با اهمیت بر صورت‌های مالی شرکت
11. عدم وجود مردودی صورت های مالی از نظر حسابرسان معتمد

شرایط اختصاصی ورود شرکت ها در بازار اول- تابلوی فرعی

1. وجود حداقل سهام شناوری ۱۵%
2. دارا بودن حداقل سرمایه ثبت شده شرکت به ارزش ۵۰۰ میلیارد ریال
3. گذشت حداقل ۳ سال فعالیت پیش از پذیرش در بازار بورس
4. عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه و ضرر های ثبت شده
5. مطلوبیت سیستم حسابداری به لحاظ مالی
6. سودآوری در ۲ دوره مالی متوالی و ارائه چشم اندازی روشن از لحاظ سود آوری
7. حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها ۲۰%
8. تایید صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس
9. عدم وجود محکومیت کیفری برای مدیر عامل واعضای هیئت مدیره
10. عدم وجود دعاوی حقوقی با اهمیت بر صورت‌های مالی
11. عدم وجود مردودی صورت‌های مالی دو دوره منتهی به پذیرش

حال که با شمه ای از بازار بورس و اوراق بهادار آشنا شدید، اگر طالب یادگیری اصول و قوانین کلی بورس و اوراق بهادار هستید می توانید در دوره بورس و اوراق بهادار موسسات معتبر شرکت کنید تا از این طریق بتوانید به راحتی آموزش بورس را آغاز کرده و بتوانید در بازار بورس فعالیت کرده و سود سرشاری را از آن خود کنید.
موسسه آموزش عالی آزاد فن پردازان با دارا بودن سابقه ی درخشان در ارائه ی دوره های آموزشی، برگزار کننده ی دوره ی بورس و اوراق بهادار نیز می باشد. برای اخذ مدرک بورس و یا گواهینامه ی بورس میتوانید بعد از شرکت در دوره بورس و اوراق بهادار و آموزش بورس و اوراق بهادار، در کلاسهای آموزشی این موسسه شرکت کرده و بعد از گذراندن آنها مدرک مربوطه را دریافت نمایید.
در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر و یا در خواست مشاوره رایگان در تمامی موارد فوق نیز می توانید با ما در موسسه آموزش عالی آزاد فن پردازان تماس حاصل فرمایید.

بورس اوراق بهادار چیست؟

بورس اوراق بهادار یکی از نهادهای بازار سرمایه است . بازار سرمایه اولا ازآن جهت که ((بازار )) است یعنی با توجه به وجود عده ای از متقاضیان سرمایه که نیازهای واحدی دارند وقادربه پرداختن بهای آن هستند ، ثانیا ازجهت ((سرمایه)) یعنی نقدینگی یا قدرت خرید لازم برای ایجاد ، تاسیس یا راه اندازی یک واحد اقتصادی ، باید مورد توجه قرار گیرد.
نهاد موازی بورس، بخش بانکی است که هم به عنوان بازار پول و هم به عنوان بازارسرمایه ایفای نقش می نمایدوبا جمع آوری پس اندازها واعطای اعتبارات بلند مدت ، سرمایه مورد نیاز واحدهای اقتصادی را تامین می کند.
اقتصادملی ما دروضعیتی است که برای انجام برنامه های توسعه ودرجهت سرعت بخشیدن به آهنگ توسعه وافزایش مداوم تولیدات ، نیاز روزافزونی به منابع مالی دارد . منابع مالی یا باید ازداخل کشور تامین گردد، ویا باید به صورت استقراض (انواع وام ها) ازخارج تحصیل شود. بدیهی است ازدیدگاه رشد اقتصادی ، حصول به اهداف توسعه ، استفاده از هردومنبع را توجیه می کند.
بورس اوراق بهادار نهادی است که می توان با استعانت ازآن ، هردو منبع وجوه داخلی وخارجی را به خدمت گرفت.
یکی از شاخصهای مهم مقایسه تشکیلات بورس درکشورهای مختلف وهمچنین جایگاه بورس دربازار سرمایه واقتصادملی ، نسبت ارزش روزسهام به ارزش محصول ناخالص ملی است.
هدف از تشکیل سازمان بورس اوراق بهادار ، جمع آوری وتجهیز پس اندازهای خصوصی وسوق دادن آنها به سوی سرمایه گذاری وفعالیتهای مولد است . ضمنا اهداف ثانوی دیگری مانند افزایش تولید وتشکیل سرمایه ، افزایش صادراتغیرنفتی ، کاهش کسربودجه ، جمع آوری نقدینگی ، کنترل تورم و. به آن اضافه شده است.
برای تحقق این اهداف ، معاضدت برخی عوامل ساختاری لازم است وبه موازات این عوامل ، مجموعه شرایط سازمانی حاکم بربورس مانند چگونگی عرضه سهام ، فعالیت کارگزاران ، کنترل شرکتها ، تبلیغات ، مکانیزاسیون سیستم و. نیزباید به نحو همسو وهماهنگ با اهداف سازمان تحول یابد.
بدیهی است اگر اهداف حاصل نشود ، منطقا باید علل ساختاری وفقدان بسترهای مناسب فعالیت بورس ، همچنین نارسائیها وعدم تناسب قوانین ، مقررات ، ساختارتشکیلاتی وروشهای اداری واجرائی آن سازمان را به عنوان علت ، موردبررسی قرارداد.
ظهور اوراق مشارکت دربازارسرمایه، اگر ازطریق بورس اوراق بهادارباشد ، باعث افزایش حجم معاملات واگر درخارج ازبورس باشد باعث جلب وجذب قسمتی از پس اندازها ونتیجتا کاهش معاملات بورس خواهد بود . اوراق مشارکت ، تدبیر جدیدی است که جلب سرمایه ها به سوی شرکتهای جدید یا پروژه های ملی را میسر می سازد.
براساس اصول مالیه خصوصی ، اگر شرکت یا بنگاهی ازنظرمالی به نقطه تساوی درآمدهاوهزینه ها(نقطه سربه سر)نرسیده باشد، نه تنها ورود وپذیرش آن بنگاه به تشکیلات بورس امکان ندارد بلکه، سرمایه گذاران منفرد نیز کمتر قبول خطر می کنند وعموما حاضر نیستند سرمایه خودرا درچنین بنگاهی به کاراندازند. دراین شرایط انتشار اوراق مشارکت یا اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام ، این اطمینان را به وجود می آورد که مبلغ قرضه درآینده نزدیک یا دور به صورت سهام متجلی خواهد شدوضمن بازگشت اصل سرمایه ، قسمتی ازسودبنگاه نیز نصیب سرمایه گذار خواهد گردید.
بورس اوراق بهادار می تواند نحوه تخصیص منابع درپروژه های عمرانی را تغییر داده وبا تامین مالی سریع وبه موقع ، وجوه لازم برای خرید کالاهای سرمایه ای ، تجهیزات ومواد اولیه را فراهم آورد. این ویژگی درشرایطی که درآمد نفت تحت تاثیر توطئه های خارجی قرارمی گیرد وهمچنین با توجه به آثارتورمی طولانی شدن زمان اجرای پروژه ها ، می تواند مورد بهره برداری قرار گیرد.
ازجانب دیگر هرنوع سرمایه گذاری جدید دولت می تواند ازاین محل تامین مالی گردد. با توجه به این که منابع درآمد دولت دربودجه محدود است وجز درآمد نفت ، مالیات ودرآمد فروش کالاها وخدمات ازجانب دولت ، منبع دیگری وجود ندارد ، هرگونه تقاضای اضافی سرمایه ، ازیک طرف موجب ایجاد فشار برمنابع ومودیان مالیاتی وازسوی دیگر موجب افزایش بهای کالاها وخدمات دولتی خواهد شد واین دوشق درصورتی است که از منابع سیستم بانکی استفاده نشود.
حال اگر با استفاده ازسازوکار بورس ، اوراق مشارکت درسرمایه گذاریهای دولتی (پروژه های عمرانی) منتشر وپذیره نویسی شود وسرمایه گذار نیز اطمینان یابد که سودی بیش از سود بانکی دریافت خواهد داشت وامنیت سرمایه وی نیز تامین می گردد ، بلاتردید می توان پروژه های بزرگی را ازاین محل تامین مالی نمود.
نهایت اینکه سنجش کارائی وعملکرد بورس با فعالیت سایر عناصربازار سرمایه ، قوانین وسیاستهای مالی وپولی ارتباط وملازمه دارد وباید مجموعه ای ازعوامل هماهنگ وجودداشته باشند تا موفقیتی عاید گردد.

برگرفته از:
۱- موسسه مطالعات وپژوهشهای بازرگانی
۲- بورس اوراق بهادار وآثار آن براقتصاد وبازرگانی کشور
۳- سازمان بورس اوراق بهادار تهران ، هفته نامه ها، ماهنامه ها وسالنامه های مختلف
۴- ماهنامه بررسیهای بازرگانی
محمد رضا عادلی مسبب کودهی

بورس اوراق بهادار چیست؟

موضوع اوراق بهادار با معامله و تریدینگ گره خورده است. هرگاه نام اوراق بهادار می‌آید، به یاد بورس و دیگر بازارهای مالی می‌اُفتیم. اما اینکه اوراق بهادار و به‌خصوص بورس اوراق بهادار چیست و این اوراق شامل چه انواعی هستند، جای بحث و گفتگو دارد. به همین خاطر در این مطلب می‌خواهیم به‌صورت جامع موضوع بورس اوراق بهادار دار بررسی کنیم. اگر شما نیز نسبت به چنین مفهومی کنجکاو هستید و می‌خواهید بدانید بازار اوراق بهادار، چگونه بازاری است، این مطلب را تا انتها دنبال نمایید.

اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار یا «Securities» به اوراق و اسنادی گفته می‌شود که دارای ارزش مالی بوده و توسط صاحب آن اوراق، قابل داد و ستد و واگذاری به غیر هستند. در واقع چنین اوراقی را می‌توان یکی از ابزارهای مالی قابل انتقال در نظر گرفت که شامل انواع گوناگونی است و به صورت گسترده در سطح جهان مورد معامله قرار می‌گیرد. این اوراق می‌توانند به صورت گواهی صادر شده یا بدون صادر شدن، در بسترهای الکترونیکی ثبت شده و قابل ارائه باشند.

انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار تنها به یک صورت خاص عرضه نمی‌شوند و دارای انواع خاص هستند که برخی از اوراق بهادار شناخته شده به قرار زیرند:

• اوراق بدهی (مانند اوراق قرضه و سهام قرضه)
• اوراق سهام (مانند سهام عادی و سهام ممتاز)
• اوراق مشتقه (قرارداد اختیار معامله، قراردادهای آتی و قرارداد پایاپای)

انواع مختلف اوراق بهادار در بازارهای سرمایه مورد معامله قرار می‌گیرند. این معاملات با ریسک همراه است که گاهی بورس اوراق بهادار چیست؟ سود بسیاری را نصیب معامله‌گران و گاهی نیز زیان بسیاری را به سرمایه افراد وارد می‌کنند. در ادامه به شیوه معامله برخی از این اوراق در بازار سرمایه خواهیم پرداخت.

بورس اوراق بهادار چیست؟

بورس یا «Bourse» بازاری است که در آن، انواع دارایی‌های مالی، اعم از اوراق بهاداری مانند سهام شرکت‌ها، قراردادهای آتی و دیگر انواع اوراق بهادار در آن معامله می‌شود. البته بازار بورس می‌تواند به خرید و فروش کالا نیز اختصاص یابند که به آن بورس کالا می‌گویند. اما در بازار بورس اوراق بهادار، صرفاً اوراق بهادار نامبرده مورد معامله قرار می‌گیرند.

بورس بازاری است که خرید و فروش سهام در آن، بر طبق اصول، قوائد و ضوابط خاصی انجام می‌گیرد. به طوری که ناظر اصلی بازارهای بورس اوراق بهادار، حکومت‌ها هستند و امکان تقلب، اختلاس و دیگر مشکلات مالی در آن وجود ندارد. هر شرکتی که بخواهد سهام (اوراق بهادار سهامی) خود را از طریق این بازار عرضه کند، باید صورت‌های مالی و اطلاعات حقیقی خود را در اختیار سازمان بورس و اوراق بهادار کشور قرار دهد تا صداقت و مقبولیت آن برای سازمان بورس ثابت شده و مورد تأیید قرار بگیرد.

تاریخچه تشکیل بورس اوراق بهادار در جهان

در گذشته، تجار و بازرگانان بزرگ، زیان‌های بسیاری را در طول معاملات خود تجربه می‌کردند. این افراد همواره به دنبال شرکای تجاری بودند تا سود و زیان خود را با آن‌ها بورس اوراق بهادار چیست؟ تقسیم کنند. همین ایده باعث شد تا کم‌کم مفهوم بورس – نه به شکل امروزی، بلکه به شکل قدیمی و ساختار نیافته – در بازارهای بین‌المللی به‌وجود بیاید. اما بازار بورس رسمی و ساختار یافته، برای اولین بار در سال ۱۴۶۰ میلادی در کشور بلژیک تأسیس شد. پس از آن نیز در اوایل قرن هفدهم، بورس آمستردام ایجاد شد. به دنبال این بازارها، در سایر کشورهای جهان نیز، بازارهای بورس تشکیل شده و بورس اوراق بهادار، به یکی از بازارهای اصلی نقل و انتقالات مالی کشورها تبدیل شد.

تاریخچه تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران

اولین اقدامات برای تشکیل بازار بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵ برمی‌گردد؛ در آن سال‌ها شخصی به نام «وان لوترفلد» مأمور بررسی بورس اوراق بهادار کشور شد و در نهایت توانست طرح قانونی و اساسنامه بورس ایران را تنظیم کند. اما متأسفانه به دلیل وقوع جنگ، طرح بورس اوراق بهادار ایران رها شده و ناتمام باقی ماند. تا اینکه در سال ۱۳۳۳، تحقیق و بررسی‌ها در مورد این بازار دوباره شروع شده و پس از ۱۲ سال به نتیجه رسید.

خوشبختانه کشور ما از سال ۱۳۴۶، به صورت رسمی معاملات بورس را استارت زده و از آن زمان، شرکت‌های زیادی سهام خود را برای معامله به این بازار ملی سپرده‌اند. بورس ایران در طول سالیان گذشته، فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته، اما همچنان پایدار باقی مانده است.

چطور می‌توان وارد بازار بورس اوراق بهادار شد؟

هرکسی که مایل باشد سرمایه خود را به خرید اوراق بهادار اختصاص دهد، می‌تواند در بورس تهران ثبت‌نام کرده و اقدام به خرید سهام نماید. افراد بالای ۱۸ سال، باید ابتدا به سامانه سجام (sejam.ir) – سامانه جامع اطلاعات مشتریان – مراجعه کرده و اطلاعات هویتی خود را ثبت کنند. سپس یک کد ۱۰ رقمی برای افراد ارسال می‌شود که می‌توانند از طریق آن کد اقدام به ثبت‌نام در بورس نمایند. آن‌گاه باید به یکی از شعب کارگزاری‌های بورس ارواق بهادار شهر خود رفته و فرم‌های مربوطه را تکمیل نمایند.

در نتیجه این اقدامات، ثبت‌نام ورود به بورس تکمیل شده و افراد می‌توانند از طریق یوزرنیم و پسوردی که تعیین کرد‌ه‌اند، به پنل بورسی خود دسترسی داشته باشند. افراد می‌توانند سرمایه خود را وارد پنل کارگزاری خود کرده و سهام موردنظرشان را خریداری نمایند.

سود اوراق بهادار

مقدار سود سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، به خصوص بازار بورس اوراق بهادار، به‌صورت قطع مشخص نیست. در واقع مقدار سود اوراق بهادار، به مقدار سرمایه و دانش مالی هر شخص بستگی دارد. اگرچه ورد به بازار بورس آسان است، اما سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار، کار چندان راحتی نبوده و با ریسک بالایی همراه است. به همین خاطر به معامله‌گران و افراد مبتدی توصیه می‌شود تا سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار را با سرمایه‌های اندک شروع کنند. آن‌گاه اگر با شرایط بازار آشنا شده و دانش خرید سهام را کسب کردند، سرمایه‌های بیشتری را به این بازار تزریق کنند.

این در حالی است که افراد حرفه‌ای که با دانش تحلیل تکنیکال یا بنیادی در بازارهای مالی آشنا هستند، می‌توانند سودهای کلانی را از بورس اوراق بهادار به دست بیاورند. پس مقدار سود این اوراق و سهام شرکت‌ها در بورس مشخص نیست؛ این مقدار سود، برای هرکس به صورت متفاوتی رقم می‌خورد. افراد تنها با گذراندن آموزش ۰ تا ۱۰۰ بورس، به سطح قابل قبول برای انجام معاملات بزرگ و پی در پی در این بازار خواهند رسید.

حداقل سرمایه لازم برای ورود به بورس اوراق بهادار چقدر است؟

در حال حاضر کف سرمایه‌ای لازم برای خرید سهام در بازار بورس تهران، برابر با مبلغ ۵۰۰ هزار تومان است. یعنی هر فرد می‌تواند با سرمایه ۵۰۰ هزار تومانی به بورس وارد شده و اولین سهام خود را خریداری نماید. به همین خاطر، بازار بورس، پذیرای کمترین مقدار سرمایه‌ها است و یکی از بهترین بسترهای بورس اوراق بهادار چیست؟ بورس اوراق بهادار چیست؟ سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. (سرمایه‌گذاری بلندمدت در بورس، اغلب با سود بسیاری همراه است، اما سرمایه‌گذرای‌های کوتاه‌مدت و مقطعی در بورس، به دانش مالی نیاز دارد. در غیر اینصورت ممکن است افراد مبتدی را دچار زیان‌های فراوانی کند!)

سخن نهایی

با توجه به پتانسیل‌هایی که بازار بورس دارد، شما می‌توانید سرمایه‌های خود را به این بازار بسپارید تا در طول زمان رشد کرده و چند برابر شوند. البته بیشتر سرمایه‌گذاران تنها به قرار دادن سرمایه در بورس و خرید سهام راضی نشده و اقدام به ترید و معامله در این بازار می‌کنند. شما نیز می‌توانید با فراگیری دانش مالی، از فراز و نشیب‌ها و نوسانات قیمت در بورس، سودهای خوبی دریافت کرده و یک منبع درآمد فعال داشته باشید. شما می‌توانید در انواع دوره آموزش بورس شرکت کرده و شیوه معامله در این بازار را یاد بگیرید. کاشناسان باتجربه دلفین وست، آموزش بورس را به شیوه‌ای بسیار ساده و کارآمد در اختیار دانشجویان خود قرار می‌دهند. اگر مایلید دانش مالی خود را ارتقا داده و با قدرت بیشتری به معامله در بورس بپردازید، همین حالا در دوره آموزش مقدماتی بورس دلفین وست شرکت کنید.​

اوراق بهادار چیست؟ — به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

پیش‌تر، در مطالب «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با بازار بورس و مفاهیمی مانند شاخص بورس، تابلوخوانی، نوسان‌گیری و حجم مبنا آشنا شدیم. در این آموزش، مطالبی را درباره اوراق بهادار و انواع آن بیان می‌کنیم.

فیلم آموزش رایگان آشنایی با اوراق بهادار

فیلم آموزش رایگان اوراق بهادار به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص اوراق بهادار و انواع آن‌ها، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

اوراق بهادار چیست؟

اصطلاح «اوراق بهادار» (Securities) یک ابزار مالی دارای ارزش پولی است که قابلیت تبدیل به پول نقد را دارد. اوراق بهادار می‌تواند نمایانگر ایفای مالکیت در یک شرکت سهامی عام (از طریق سهام) یا رابطه طلبکاری با یک نهاد دولتی یا یک شرکت (از طریق اوراق قرضه) یا حقوق مالکیت دیگری باشد.

اوراق بهادار علاوه بر سرمایه‌گذاری، یکی از راه‌های تأمین مالی است که برای آشنایی کامل با آن، پیشنهاد می‌کنیم به فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه در لینک زیر مراجعه کنید.

برای مشاهده فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه + اینجا کلیک کنید.

انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار را می‌توان به طور کلی به سه دسته تقسیم کرد: اوراق سهام (Equity Securities)، اوراق بدهی (Debt Securities) و اوراق مشتقه (Derivative Securities). با این حال، اوراق بهادار ترکیبی (Hybrid Securities) نیز وجود دارند که ترکیبی از سهام و اوراق بدهی با یکدیگر هستند.

اوراق بهادار سهام

اوراق سهام، نشان دهنده منافع مالکیتی سهامداران در یک نهاد (شرکت یا تعاونی) است و به شکل سهام سرمایه تحقق می‌یابد که شامل سهام عادی و ممتاز نیز می‌شود. دارندگان اوراق بهادار عادی معمولاً سود سهام خود را دریافت می‌کنند و هنگام فروش اوراق بهادار می‌توانند از سرمایه سود ببرند (با فرض اینکه ارزش آن‌ سهام افزایش یافته باشد). اوراق بهادار سهام از طریق حق رأی، به دارنده آن این حق را می‌دهد تا در مدیریت شرکتی که سهامدار آن است نقش داشته باشد. در صورت ورشکستگی شرکت، پس از پرداخت کلیه تعهدات به طلبکاران، این سهامداران فقط در باقیمانده سهم شریک هستند. برای آشنایی بیشتر با سهام و انواع آن، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «سهام چیست و سهامدار کیست؟ — به زبان ساده» را مطالعه کنید.

اوراق بهادار بدهی

اوراق بدهی بیانگر و گواهی پولی است که صادرکننده آن اوراق وام گرفته است و باید بازپرداخت کند، البته با شرایطی که در آن مقدار وام، نرخ بهره و تاریخ سررسید یا تمدید تعیین شده است. اوراق بدهی، که شامل اوراق قرضه دولتی و شرکتی، گواهی‌های سپرده و اوراق وثیقه‌دار هستند، به طور کلی صادرکننده خود را به پرداخت منظم بهره و بازپرداخت اصل آن (صرف نظر از عملکرد صادرکننده) ملزم می‌کنند، البته همراه با سایر حقوق قراردادی تصریح شده (که شامل حق رأی نیست). این اوراق معمولاً برای مدت معینی صادر می‌شوند و در پایان، صادرکننده می‌تواند آن‌ها را بازخرید کند. اوراق قرضه می‌توانند با تضمین (یا وثیقه) یا بدون تضمین (یا بی‌وثیقه) باشند.

فیلم آموزش اوراق قرضه

اوراق قرضه، یکی از انواع اوراق بهادار بدهی و یک روش سرمایه‌گذاری است. در این فیلم آموزشی، مفهوم اوراق قرضه، ساز و کار و چگونگی سرمایه‌گذاری با استفاده از آن تشریح شده است.

اوراق بهادار مشتقه

اوراق بهادار مشتقه در حقیقت قراردادهایی مالی هستند که ارزش آن‌ها بر مبنای برخی از کالاها و دارایی‌های پایه مشتق شده است و به همین دلیل به آن‌ها مشتقه می‌گویند. این دارایی پایه می‌تواند هر چیز باارزشی مثل کالا، سهام و… باشد. اوراق مشتقه در بورس یا بازارهای خارج از آن انجام می‌شود.

چهار نوع قرارداد مشتقه رایج امروز به شرح زیر است:

• قرارداد سَلَف: نوعی قرارداد است که در زمان معامله، خریدار مبلغ را پرداختی می‌کند، ولی فروشنده آن را در آینده تحویل خواهد داد.
• قرارداد آتی: در قرارداد آتی، فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند که یک دارایی پایه را در زمان آینده با قیمت مشخصی داد و ستد کنند. در زمان مورد توافق، خریدار باید هزینه مشخص شده در قرارداد را پرداخت کرده و فروشنده باید کالا را تحویل دهد.
• قرارداد اختیار معامله: این قرارداد دو نوع دارد: اختیار خرید و اختیار فروش. در قرارداد اختیار خرید، به خریدار اختیار (و نه اجبار) داده می‌شود که یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا زمان مشخصی بخرد. فروشنده این قرارداد نیز اجبار دارد تا قبل از اتمام مهلت، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشته باشد، دارایی معین را در قیمت مشخص معامله کند. برعکس، در قرارداد اختیار فروش، فروشنده ملزم به فروش کالا نیست.
• قراردادهای معاوضه: در قرارداد معاوضه، یک دارایی یا تعهد در مقابل یک دارایی یا تعهد دیگر، به منظور تمدید یا کاهش سررسید معامله می‌شود.

اوراق بهادار ترکیبی

اوراق بهادار ترکیبی، همان‌گونه که از نامش مشخص است، برخی از مشخصه‌های اوراق بدهی و سهام را با هم دارد. مثال‌هایی از اوراق بهادار ترکیبی عبارتند از: گواهی سهام (از اختیارات اعطایی خود شرکت است که به سهامداران حق خرید سهام در یک بازه زمانی مشخص و با قیمت مشخص را می‌دهد)، اوراق قابل تبدیل (اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام عادی شرکت صادر کننده) و سهام ممتاز (سهامی که شرکت پرداخت بهره، سود سهام یا بازده سرمایه را در اولویت نسبت به سایر سهامداران قرار داده است).

هرچند سهام ممتاز از لحاظ فنی به عنوان نوعی سهام طبقه‌بندی می‌شود، اما اغلب به عنوان اوراق بدهی نیز در نظر گرفته می‌شود، زیرا «مانند اوراق» سهام ممتاز نرخ سود ثابتی دارد و ابزاری محبوب برای سرمایه‌گذارانی است که در جست‌وجوی درآمد هستند. این سهام در اصل اوراقی با درآمد ثابت است.

سرمایه گذاری و معامله اوراق بهادار

نهادی که اوراق بهادار را برای فروش منتشر می‌کند، به عنوان صادرکننده شناخته می‌شود و اشخاصی که آن‌ها را می‌خرند، سرمایه‌گذار هستند. به طور کلی، اوراق بهادار نشان دهنده یک سرمایه‌گذاری و ابزاری است که توسط آن، شهرداری‌ها، شرکت‌ها و سایر بنگاه‌های تجاری می‌توانند سرمایه‌های جدید را جذب کنند. شرکت‌ها می‌توانند با مراجعه به مردم پول زیادی به دست آورند؛ برای مثال سهام را با عرضه اولیه عمومی بفروشند. نهادهای کشوری، استانی و شهری می‌توانند با صدور اوراق قرضه شهری، برای یک پروژه خاص سرمایه زیادی جذب کنند. بسته به تقاضای بازار یا ساختار قیمت‌گذاری یک مؤسسه، افزایش سرمایه از طریق اوراق بهادار می‌تواند یک جایگزین مناسب برای تأمین اعتبار از طریق وام بانکی باشد.

از طرف دیگر، خرید اوراق بهادار با پول وام، عملی که با نام خرید در حاشیه شناخته می‌شود، یک روش سرمایه‌گذاری محبوب است. در اصل، یک شرکت ممکن است حقوق مالکیت را به صورت پول نقد یا سایر اوراق بهادار بدهی (چه در زمان شروع و چه بورس اوراق بهادار چیست؟ به طور پیش‌فرض) یا سایر تعهدات به نهاد دیگری تحویل دهد. امروزه این تصفیه دیون وثیقه‌ای، به ویژه در بین سرمایه‌گذاران نهادی افزایش یافته است.

اوراق بهادار قابل معامله که در بورس اوراق بهادار فهرست شده‌اند و صادرکنندگان آن می‌توانند با اطمینان از بازار منظمی که در آن تجارت می‌کنند، به دنبال جذب سرمایه‌گذار باشند. سیستم‌های تجارت الکترونیکی در سال‌های اخیر رواج بیشتری یافته‌اند و اکنون اوراق بهادار در بسترهایی مانند بورس، فرابورس یا مستقیماً در بین سرمایه‌گذاران به صورت آنلاین معامله می‌شود. برای آشنایی با تفاوت‌های بورس و فرابورس، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ — به زبان ساده» را مطالعه کنید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

بورس چیست؟

در این مقاله به شما توضیح خواهیم داد که بورس چیست؟ مزایا و معایب بورس چه هست . بورس چه کارکردی دارد.

قبل از آنکه به توضیح بورس بپردازیم، بهتر است ابتدا یادآوری کنیم که بازار چیست:

در مطلب بازار و انواع آن به توضیح مفصلی از بازار پرداختیم. اما در یک تعریف ساده، بازار مکانی هست که در آن خرید و فروش صورت می‌گیرد. هرگاه شرایطی برقرار شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معامله‌ای صورت بگیرد بازار تشکیل شده است. در بازار به‌طور کلی ۲ نوع دارایی مورد معامله قرار می‌گیرد:

الف- دارایی فیزیکی: دارایی هایی مانند: زمین، ساختمان و انواع کالا.

ب-دارایی مالی: دارایی‌های اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت .

حالا با توجه به آنچه از بازار دانستیم، به تعریف بورس می‌پردازیم:

بورس نهاد سازمان‌یافته‌ای است که از جمله ارکان عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب می‌شود. کارکردهای اصلی آن به قرار زیر است:

مدیریت انتقال ریسک
شفافیت بازار
کشف قیمت
ایجاد بازار رقابتی
جمع‌آوری سرمایه‌ها و پس‌اندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز برای فعالیت‌های اقتصادی

در بازار بورس، کالاهای مختلفی مورد معامله قرار می‌گیرد و بر همین اساس بازار بورس به ۳ دسته کلی تقسیم می‌شود:

بورس کالا: بورس کالا، بازار متشکل و منسجمی است که تعداد زیادی از فروشندگان، کالای خود را عرضه و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان آن بازار، به خریداران ارائه می‌شود.در این بورس معمولا مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد. هر بورس کالایی را با نام کالایی که درآن معامله می‌شود می‌شناسند. مثلا بورس نفت، بورس گندم و… بورس کالا خود به بازار فیزیکی و بازار ابزار مشتقه تقسیم می‌شود.
بورس ارز: خرید و فروش پول‌های خارجی در این بورس انجام می‌شود. البته این نوع بورس در ایران فعال نیست.
بورس اوراق بهادار: در این نوع بورس دارایی‌هایی مانند سهام، اوراق مشارکت و …. مورد معامله قرار می‌گیرد.
در ایران به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که بطور رسمی و دائمی در محل معین تشکیل می‌شود، بورس اوراق بهادار گفته می‌شود. تاریخچه پیدایش بورس اوراق بهادار در دنیا و ایران نیز در مطلبی با همین نام در بآشگاه بلاگ وجود دارد.