اجزای کندل استیک

اجزای نمودار کندل

آشنایی با مفهوم کندل در بورس و تحلیل تکنیکال

در مقاله‌ی مربوط به اندیکاتورها «آشنایی با اندیکاتور در تحلیل تکنیکال»، آموختید اندیکاتورها به‌عنوان یک ابزار مفید به تحلیل‌گران این امکان را می‌دهند تا تحلیل درست و دقیقی از بازار داشته باشند و تصمیمات بهتری اتخاذ نمایند. در کنار اندیکاتورها، گروه دیگری از ابزارها به نام کندل‌استیک‌ها نیز وجود دارند که به مثابه اندیکاتورها برای رسیدن به سود در بورس، کمک قابل توجهی به ما خواهند کرد. اما منظور از کندل در بورس چیست؟

به‌طور کلی معامله‌گران بورسی از سه نمودار خطی، میله‌ای و کَندِل استیک (Candle Stack) برای نشان دادن وضعیت حرکتی چارت و انجام معاملاتشان استفاده می‌کنند.
مقاله آشنایی با نمودارهای قیمت در تحلیل تکنیکال را مطالعه نمایید.
در این بین، کَندِل‌ها به‌ جهت سهولت در استفاده و بهتر پوشش دادن نوسانات قیمت، برای توضیح روانشناسی بازار بسیار پرکاربردتر هستند. در واقع، کندل‌ها مهم‌ترین بخش تحلیل تکنیکال هستند که به شما نمودار قیمتی چارت را نمایش می‌دهند. البته مبحث کندل‌ها بسیار پیچیده است و برای یادگیری آن باید وقت زیادی گذاشت. درست است که استفاده از مطالب کلی و کوتاه برای تسلط بر مبحث کندل‌ها کافی نمی‌باشد، اما با کمی مطالعه می‌توان دانش خود را نسبت به آن‌ها افزایش داد. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس چراغ به معرفی مفهوم کندل در بورس و بررسی انواع آن خواهیم پرداخت.

کندل در بورس چیست؟

کندل در بورس

کَندِل استیک (Candle Stack) در معنای لغوی یعنی شمعدان. به همین دلیل است که در بورس به کندل استیک‌ها نمودار شمعی نیز گفته می‌شود. نخستین افرادی که از کندل‌ها برای شناسایی قیمت بازار و شتاب قیمتی در بازارهای مالی استفاده ‌می‌کردند، فروشندگان برنج ژاپنی بودند. کندل‌ها نمودارهای قیمتی هستند که با کمک آن‌ها می‌توان قیمت‌های بالا، پایین، باز شدن و بسته شدن اوراق بهادار در یک دوره‌ی زمانی خاص را مشخص نمود. به بیان دیگر، زمانی‌که تغییرات قیمت سهم دارای روند باشد، از کندل ‌استیک‌ها استفاده می‌شود. سرمایه‌گذاران با یادگیری روانشناسی کندل‌ در بورس می‌توانند ورود و خروج موفق یک معامله را تقریباً به درستی تشخیص دهند. هرچند که الگوهای کندل استیک، معمولا برای قیمت‌های خروج از سهم عملکرد مناسبی ندارند. اما این الگوها برای تعیین قیمت مناسب جهت خرید سهام در نقاط حمایت و مقاومت مورد استفاده قرار می‌گیرند.

احساسات و هیجانات سرمایه‌گذاران در بازار توسط الگوهای کندل، خیلی خوب به تصویر کشیده می‌شود. به این ترتیب، تحلیل‌گران تحلیل تکنیکال به کمک ارزیابی و تحلیل این نمودارها می‌توانند زمان خرید و فروش سهم را تشخیص دهند. با این تفاسیر می‌توان گفت که کندل در بورس و سایر بازارهای مالی به‌عنوان یک تکنیک بسیار مناسب، جهت ارزیابی دارایی‌هایی همچون سهام، معاملات فارکس و معاملات آتی به شمار می‌آید.

آشنایی با اجزای نمودار کندل در بورس

اجزای نمودار کندل

همان‌طور که در شکل می‌بینید، یک نمودار کندل در بورس از چهار بخش تشکیل شده است:

• قیمت آغازین در بازه‌ی معاملاتی (open)
• قیمت اجزای کندل استیک بسته‌ شدن و پایانی در بازه‌ی معاملاتی (close)
• بالاترین قیمت صورت گرفته در یک بازه‌ی معاملاتی (سایه بالایی) (high)
• پایین‌ترین قیمت صورت گرفته در یک بازه‌ی معاملاتی (سایه پایینی) (low)

اما آنچه که برای بررسی کندل در بورس و تحلیل تکنیکال بسیار پراهمیت می‌باشد، توجه به بدنه، سایه‌ی پایین و سایه‌ی بالا می‌باشد. همان‌گونه که در تصویر می‌بینید، نمودار کندل از دو بخش بدنه‌ی اصلی و سایه تشکیل شده است.

بدنه کندل

بدنه اصلی کندل نشان‌دهنده قیمت آغاز و پایان معامله است. رنگ بدنه نشان‌دهنده‌ی قدرت خرید یا فروش بالا می باشد:

• چنانچه کندل دارای بدنه‌ی تو خالی، سفید و یا سبز باشد به این معناست که قیمت پایانی بالاتر از قیمت آغازین است. بنابراین قدرت خریداران بیشتر خواهد بود.
• اگر کندل دارای بدنه‌ی تو پر، مشکی و یا قرمز باشد به این معناست که قیمت پایانی کمتر و پایین‌تر از قیمت آغازین است. بنابراین قدرت فروشندگان بیشتر خواهد بود.

سایه‌ها در کندل

همان‌طور که در شکل مشخص است، به دو خط بالایی و پایینی در نمودار کندل سایه یا فیتیله می‌گویند. سایه‌های بالا و پایین و همچنین کوتاهی و بلندی سایه‌ها در کندل معنا و مفهوم خاصی دارد:

• بلند بودن سایه‌ی پایینی در کندل، نشان‌دهنده‌ی قدرت ابتدایی فروشندگان سهم است و در پایان قدرت خریداران سهم بیشتر می‌شود. بنابراین خریداران سهام‌های عرضه شده را خریداری می‌کنند و قیمت را بالاتر خواهند برد.
• بلند بودن سایه‌ی بالایی در کندل، نشان‌دهنده‌ی قدرت ابتدایی خریداران سهم است و در پایان قدرت فروشندگان سهم بیشتر می‌شود. بنابراین فروشندگان با عرضه‌ی سهام قیمت را پایین خواهند آورد.

آشنایی با انواع کندل در بورس

انواع کندل

به‌ طور کلی انواع مختلفی از کندل در بورس وجود دارد. اما در این بخش راجع به کندل اینگالف توضیح خواهیم داد. در واقع، الگوهای اینگالف زمانی تشکیل می‌شوند که بدنه‌ی قیمتی کندل، یک یا چند کندل ما قبل خود را شامل شده باشد. هر چقدر که کندل اینگالفی، کندل‌های بیش‌تری را در برگیرد، قدرت بیش‌تری برای ادامه‌ی روند وجود خواهد داشت. دو نوع الگوی اینگالفی وجود دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهید شد:

الگوی اینگالف صعودی (Bullish)

الگوی اینگالف صعودی، سیگنال روند صعودی رو به جلو را اعلام می‌کند. این نوع کندل‌ در بورس سبز رنگ است و نشان‌دهنده‌ی افزایش قیمت در بازه‌ی زمانی مشخص می‌باشد. به عبارت دیگر در آن قیمت پایانی بالاتر از قیمت آغازین است. این الگو پیشرو در حرکت بزرگ به سمت بالا است. زمانی که این شکل از کندل اینگالف را مشاهده کردید، اجزای کندل استیک باید منتظر کندل بعدی باشید و سپس پوزیشن خود را آغاز نمایید. حد ضرر یا (SL) خود را پایین کندل اینگالف قرار دهید.

الگوی اینگالف نزولی (Bearish)

الگوی اینگالف نزولی، سیگنال روند نزولی رو به پایین را اعلام می‌کند. این نوع کندل در بورس قرمز رنگ است و نشان‌دهنده‌ی کاهش قیمت در در بازه‌ی زمانی مشخص می‌باشد. به عبارت دیگر قیمت پایانی در آن پایین‌تر از قیمت آغازین است. به همان روش الگوی صعودی، است. فقط در این الگو به جهت عکس (نزولی) عمل می‌کنیم. الگوی اینگالف نزولی (bearish)، پیشرو در کاهش شدید قیمت است. زمانی که این شکل از کندل اینگالف را مشاهده کردید، باید منتظر کندل بعدی باشید و سپس پوزیشن خود را آغاز نمایید. حد ضرر یا (SL) خود را بالای کندل اینگالف قرار دهید.

سخن آخر

در این مقاله از سایت استخدام و آموزش چراغ راجع به مفهوم کندل در بورس و انواع آن صحبت کردیم. همان‌طور که می‌دانید داده‌های موجود در بازار بورس، بسیار زیاد و مختلف هستند. به همین جهت، سرمایه‌گذاران از روش‌های متنوعی برای تحلیل این داده‌ها و استخراج اطلاعات مفید استفاده می‌نمایند. گفتیم که کندل استیک‌‌ها یکی از بهترین تکنیک‌هایی هستند که تریدرها از آن‌ها برای تشخیص ورود و خروج سهم استفاده می‌کنند. استفاده از کندل استیک‌ها قوانینی دارد که لازم است تحلیل‌گران به آنها دقت نمایند. برای آشنایی بیشتر با این مباحث بهتر است در ابتدا از آموزش آنلاین تحلیل تکنیکال مقدماتی استفاده نمایید. چراغ به عنوان نسل جدیدی از پلتفرم‌های استخدام و آموزش می‌کوشد تا با بیان موارد و نکات آموزشی مهم در زمینه‌ی بورس، یاریگر شما برای سرمایه‌گذاری صحیح و اصولی در این بازار باشد.

کندل قیمت یا کندل استیک (Candlestick) چیست و چگونه تحلیل می‌شود؟

حتما شما هم تا کلمه ی بورس به گوشتان می خورد، تصاویر نمودارهای نامفهوم با خطوط زیاد و اعداد فراوان در ذهنتان تداعی می‌شود. ما در اینجا قصد داریم تا به شما نشان دهیم این نمودار‌ها اصلا نامفهوم نیستند. به همین منظور می خواهیم شما را با یکی از کاربردی‌ترین این نمودارها یعنی نمودار کندل استیک یا کندل قیمت (نمودار شمعی) آشنا کنیم؛ با ما همراه باشید.

کندل قیمت یا کندل استیک (Candlestick) چیست و چگونه تحلیل می‌شود؟

کندل قیمت یا کندل استیک ( Candlestick )

شرایط عجیب و غریب اقتصادی و عدم امنیت مالی باعث شده است تا مردم برای حفظ سرمایه های خود به بازار های سود ده روی بیاورند. گاهی مسکن، گاهی ماشین، گاهی دلار و حالا هم بورس. تب تند سرمایه گذاری در بورس باعث شده اجزای کندل استیک است تا مردم بعضا ناآگاهانه وارد این عرصه شده و سرمایه ی خود را از دست بدهند؛ از این رو سواد بورس داشتن و واقف بودن به زیر و بم این بازار می تواند ضامن حفظ سرمایه و سوددهی شما باشد.

حتما شما هم تا کلمه ی بورس به گوشتان می خورد، تصاویر نمودارهای نامفهوم با خطوط زیاد و اعداد فراوان در ذهنتان تداعی می شود. ما در اینجا قصد داریم تا به شما نشان دهیم این نمودار ها اصلا نا مفهوم نیستند. به همین منظور می خواهیم شما را با یکی از کاربردی ترین این نمودارها یعنی نمودار کندل استیک یا کندل قیمت (نمودار شمعی) آشنا کنیم.

کندل استیک (کندل قیمت) چیست و چه اجزایی دارد؟

کندل استیک یا نمودار شمعی، نوعی نمودار قیمت مورد استفاده در تحلیل تکنیکال است که قیمت های بالا، پایین، باز شدن و بسته شدن یک اوراق بهادار یا یک شاخص بورس را در یک دوره ی زمانی خاص، مشخص می کند. این نمودار در واقع از نمودار تجار برنج ژاپنی ایده برداری شده است که صدها سال قبل برای پیگیری نوسانات قیمت برنج و شتاب افزایشی یا کاهشی قیمت از آن استفاده می کردند. امروزه سرمایه گذاران با استفاده از نمودار کندل استیک اطلاعات مفیدی از چگونگی روند حرکتی قیمت یک سهام خاص به دست می آورند.

یک کندل استیک اجزای مختلفی دارد که در ادامه به شرح آن ها می پردازیم:

بدنه ی اصلی یا Real body

سایه ها

نمودار کندل استیک چه اطلاعاتی به ما می دهد؟

برای ساخت یک نمودار کندل استیک، داده های شما باید شامل قیمت های باز شدن، بسته شدن، بالاترین قیمت و پایین ترین آن ها باشد. همانطور که قبلا هم به آن اشاره شد، یک نمودار شمعی از یک بدنه ی توپر یا تو خالی، به علاوه ی خطوط سایه یا دُم تشکیل شده است. بالای سایه بالایی، بالاترین قیمت و انتهای سایه ی پایینی، پایین ترین قیمت را نمایش می دهد.

در مقایسه با سایر نمودار ها، نمودار کندل استیک طرفدار بیشتری بین سرمایه گذاران دارد؛ چرا که استفاده از آن ساده است و به راحتی و با یک نگاه می توان به اطلاعات ارزشمندی نظیر ارتباط بین قیمت باز و بسته شدن و همچنین قیمت های بالا و پایین دست یافت. ارتباط بین قیمت باز و بسته شدن، اطلاعاتی حیاتی و به نوعی جوهره ی این نمودار است. نمودار های تو خالی یا سبز که قیمت بسته شدن بالاتری نسبت به قیمت باز شدن دارند، نشانگر فشار خرید و آن هایی که تو پر یا قرمز هستند که قیمت بسته شدن پایین تری نسبت به قیمت باز شدنشان دارند، نشانگر فشار فروش هستند.

تفاوت بدنه های بلند و کوتاه در کندل استیک

به طور کلی، هرچی بدنه بلندتر باشد، فشار خرید و فروش بیشتر است. در نقطه ی مقابل، بدنه ی کوتاه، نشانگر نوسان قیمت ناچیز و ثبات و رکود است. بدنه های بلند و تو خالی نشانگر فشار بالای خرید است. هر چقدر که بدنه بلندتر باشد، قیمت بسته شدن با قیمت باز شدن اختلاف بیشتری دارد و بالاتر است. این بدان معناست که قیمت به طرز چشمگیری از باز شدن تا بسته شدن افزایش یافته است و شدت خرید بالا بوده است.

در حالی که بدنه های تو خالی (سفید) عموما روند صعودی دارند ولی در کل این روند به موقعیت آن ها در تصویر تکنیکال گسترده تر بستگی دارد. پس از نزول های طولانی، بدنه های سفید بلند می توانند نشانگر یک نقطه ی بازگشت بالقوه یا مرحله ی حمایت باشند. اگر پس از یک صعود طولانی، خرید شدت بگیرد می تواند منجر به صعود بیشتر نیز بشود.

بدنه های بلند و توپر (سیاه ) نشانگر فشار بالای فروش است. هرچه بدنه ی سیاه بلندتر باشد، قیمت بسته شدن اختلاف بیشتری با قیمت باز شدن دارد و پایین تر است. این بیانگر آن است که قیمت ها پس از باز شدن به شدت کاهشی بوده اند و فروش شدت داشته است. بعد از یک صعود طولانی، یک بدنه ی سیاه بلند، می تواند نشانگر یک نقطه ی بازگشت یا مرحله ی مقاومت در آینده باشد.

به نوعی خاص از بدنه ها که سایه ندارند اصطلاحا Marubozu گفته می شود. این بدنه ها سایه های بالایی یا پایینی ندارند و قیمت های بالا و پایین مساوی با قیمت های باز و بسته شدن هستند. یک Marubozu سفید زمانی شکل می گیرد که قیمت باز شدن برابر با کف قیمت و قیمت بسته شدن برابر با سقف قیمت باشد.

این یعنی خریداران قیمت را از اولین معامله تا آخرین معامله کنترل کرده اند. یک Marubozu سیاه زمانی شکل می گیرد که سقف قیمت برابر قیمت باز شدن و کف قیمت برابر با قیمت بسته شدن باشد. این یعنی فروشندگان از اولین معامله تا آخرین آن ها قیمت را کنترل کرده اند. (3)

انواع سایه ها و معانی آن ها در کندل قیمت

سایه های بالایی و پایینی اطلاعات ارزشمندی درباره ی معاملات در اختیار افراد قرار می دهند. سایه های بالایی نشانگر قیمت های بالا و سایه های پایینی نشانگر قیمت های پایین هستند. بدنه هایی با سایه های کوتاه بیانگر آن است که بیشتر حجم معاملات در بازه های قیمتی نزدیک به قیمت های باز و بسته شدن انجام شده اند. بدنه هایی با سایه های بلند نشانگر آن است که سقف و کف قیمت ها با قیمت های باز و بسته شدن اختلاف فاحشی داشته اند.

بدنه هایی با سایه ی بالایی بلند و سایه ی پایینی کوتاه نشانگر آن است که خریداران بر قیمت ها تسلط داشته اند و توانسته اند آن ها را بالاتر ببرند ولی فروشندگان در نهایت مجبور شده اند قیمت ها را از بالاترین سطحشان مقداری پایین تر بیاورند. این تفاوت بین قیمت های سقف و کف باعث به وجود آمدن سایه های بالایی بلند می شود. برعکس، بدنه هایی با سایه ی بالایی کوتاه و سایه ی پایینی بلند بیانگر آن هستند که فروشندگان به قیمت ها تسلط داشته اند و توانسته اند آن هارا پایین بیاورند. با این حال، در انتها خریداران توانسته اند مقداری قیمت ها را بالا بکشند.

spinning tops نوع خاصی از کندل استیک ها هستند که هم سایه ی بالایی و هم سایه ی پایینی بلندی دارند ولی بدنه ی آن ها کوچک است. بدنه ی کوچک (چه توپر و چه تو خالی) ، نشانگر نوسان کم قیمت باز و بسته شدن از ابتدا تا انتها است ولی سایه های بلند نشانگر آن است که هر دوی فروشنده ها و خریداران فعال بوده اند. اگرچه قیمت ها با تغییر کمی باز و بسته شدند ولی با این حال در طول این مدت، قیمت ها به شدت بالا و پایین شدند. (3)

Doji ها نوع دیگری از کندل استیک ها هستند که اطلاعات مفیدی در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهند. Doji ها زمانی شکل می گیرند که قیمت باز و بسته شدن مساوی هم یا خیلی نزدیک به هم باشند. البته در این حالت طول سایه های بالایی و پایینی می تواند متفاوت باشد که در نهایت شکل یک کندل استیک می تواند به شکل یک صلیب یا صلیب برعکس و یا حتی علامت بعلاوه (+) در بیاید.

اطلاعاتی که کندل استیک ها در اختیار شما قرار نمی دهند!

کندل استیک ها ترتیب اتفاق افتادن وقایع را مشخص نمی کنند بلکه تنها نتیجه ی نهایی را درباره ی قیمت ها به نمایش می گذارند. در یک کندل استیک، قیمت های بالا و پایین مشخص است ولی ترتیب وقوع آن ها و میزان جهش آن ها هرگز آشکار نیست. عموما یک بدنه ی سفید و بلند نشان می دهد که قیمت در انتهای بازه ی زمانی صعودی بوده است، با این حال ترتیب رقم خوردن قیمت های سقف و کف می تواند اطلاعات مهم تری نیز به شما ارائه دهد.

برای مثال در تصویر زیر، قیمت ابتدا از سطح باز شدن نزولی کوتاه داشته و قیمت کف را شکل داده است. سپس با صعود خود قیمت سقف را مشخص کرده و با بازگشتی کوتاه قیمت بسته شدن را نمایش داده است. در مورد بعدی نیز ابتدا قیمت از سطح باز شدن صعود چشمگیری کرده است و قیمت سقف را شکل داده، ولی مجددا نزول فاحشی داشته و قیمت کف را مشخص کرده است. اما برای بار دیگر دوباره رشد کرده (نه به اندازه ی دفعه ی اول) تا اجزای کندل استیک قیمت بسته شدن را نمایش دهد.

انواع الگو های کندل استیک

1.الگوی اینگالف نزولی ( bearish )

این الگو سیگنال کاهش قیمت را اعلام می کند و می تواند چند کندل را در بر بگیرد. عموما بعد از یک یا چند دوره ی مثبت، به صورت یک یا چند منفی شدید ظاهر می شود.

2.الگوی سایه بلند (Long shadow pattern)

3.الگوی چکش ( Hammer patterns )

جمع بندی و نتیجه گیری

با توجه به جمیع نکات و شرایط حساسی که این روز ها درگیر آن هستیم، اینکه بخواهیم علاوه بر ریسک وارد شدن به دنیای سرمایه گذاری و بورس، ریسک ورود بدون دانش به این عرصه را هم به جان بخریم، کاری به شدت غیر عقلانی است. کندل استیک ها از آن دسته اطلاعاتی محسوب می شوند که هم ساده هستند و در عین حال اطلاعات مفیدی نیز به شما می دهند؛ همین ویژگی ها باعث می شود تا تسلط بر آن ها، امری ضروری باشد.

معرفی و شناخت کندل و انواع آن

افرادی که در بورس معامله می کنند یا به نوعی می توان گفت تریدرها، برای انجام دادن معادلات روزانه‌ای که انجام می دهند نیاز به استفاده از سه نمودار میله‌ای، نمودار خطی و کندل استیک دارند. به نوعی این سه نمودار اساس کار آنها محسوب می شود. با توجه به کاربرد و قابلیت هایی که این سه نمودار دارند، می توان گفت که کندل استیک به دو دلیل مهم کاربردی تر هستند و بیشتر استفاده می شوند.
۱- استفاده راحت تر.
۲- پوشش بهتر نوسانات قیمت.
با ما همراه باشید تا با کندل و انواع آن به صورت کامل آشنا شویم.

تعریف کندل

کلمه کندل به معنای شمع و کندل استیک به معنای شمعدان است. یکی از نکات جالب در مورد این نمودار اولین اشخاصی هستند که از آن برای شناسایی قیمت بازار و تشخیص شتاب هزینه ها و قیمت ها در بازارهای مالی استفاده می کردند. این افراد فروشندگان برنج در ژاپن معرفی شده اند. با توجه به این نکته می توان کندل را به این شکل تعریف کرد: کندل نوعی نمودار قیمتی است که قیمت های پایین، بالا، بسته شدن و باز شدن انواع اوراق بهادار را در یک دوره زمانی خاص و مشخص نشان می دهد.

هنگامی که تغییرات قیمت سهم، یک روند مشخصی داشته باشد از کندل استیک ها استفاده می شود. معمولا در نقاطی که حمایت و مقاومت سهم مورد نظر مورد توجه قرار بگیرد (البته اگر الگوی مشخصی تشکیل شده باشد)، الگوی کندل استیک مورد توجه قرار می گیرد و در همین مواقع استفاده می شود. از جمله نقاط قوت الگوهای کندل استیک می توان به انتخاب یک هزینه و قیمت مناسب برای خرید سهام جزئی اشاره کرد.
دقت کنید که این نوع الگو در تمام زمینه ها کاربرد نداشته مثلا برای قیمت های خروج از سهم به طور معمول عملکرد مناسبی نخواهند داشت. شما می توانید در نمودار شمعی یا کندل، هیجانات و احساسات سرمایه گذاران در بازار را به صورت تصویری مشاهده کنید. بدین صورت تحلیلگرانی که از تحلیل تکنیکال استفاده می کنند می توانند مناسبترین زمانی را که برای خرید و فروش وجود دارد بوسیله تحلیل این نوع نمودارها تشخیص دهند.
به همین خاطر معمولا گفته می شود که کندل ها یا نمودار های شمعی یک تکنیک بسیار عالی و کاربردی جهت ارزیابی برخی از دارایی ها مانند معاملات فارکس، آتی و سهام در نظر گرفته می شوند.

شناخت اجزای نمودار شمعی

به صورت کلی می توان اجزای نمودار شمعی را به دو قسمت بدنه اصلی و سایه دسته بندی کرد. شما می توانید با استفاده از بدنه اصلی قیمت آغاز و پایان معامله را مشاهده کنید. قیمت دیگری که وجود دارد حاوی دو خط است که با عنوان سایه شناخته می شود. خطی که در قسمت بالایی قرار دارد به عنوان سایه بالایی و خط دیگر که در قسمت پایینی قرار دارد به عنوان سایه پایینی معرفی می شوند.
سایه ها می توانند در طول دوره زمانی که داد و ستد انجام می شود دامنه نوسان سهم را نمایش دهند. اگر قیمتی که کندل در آن باز می شود از قیمتی که کندل در آن بسته می شود، پایین تر باشد، می توانید مشاهده کنید اجزای کندل استیک که کندل به رنگ سفید، سبز رنگ یا توخالی نمایش داده می شود. اگر این اتفاق برعکس افتاده باشد یعنی قیمتی که کندل در آن باز می شود از قیمت بسته شدن کندل بالاتر باشد، کندل به صورت قرمز رنگ، مشکی رنگ یا توپر مشاهده می شود و سهم مورد نظر با کاهش قیمت رو به رو خواهد شد.
دقت کنید قسمتی از کندل وجود دارد که از محدوده های قیمت باز شده و بسته شده خارج است، که به عنوان سایه شناخته می شود. تا اینجا در مورد اجزاء نمودار شمعی یا کندل به صورت کلی صحبت کردیم در ادامه قصد داریم جزئیات بیشتری را در این زمینه در اختیار شما قرار دهیم.

مبانی و اصول پایه نمودارهای شمعی

آشنایی با الگوهای کندل استیک در انواع مختلف

۱. الگوی ماروبزو (Marubzu) : این الگو به دو دسته مشکی و سفید دسته بندی می شود. هنگامی که کندل روند نزولی داشته باشد و سایه بالا و پایینی در آن دیده نشود می توان گفت الگو ماروبزو مشکلی است. بیشتر فروشندگان اکثر فشار خود را از جمله نتایج مربوط به این نوع کندل استنباط می کنند. در عین حال زمانی که کندل روند صعودی داشته باشد و سایه بالایی و پایینی قابل مشاهده نباشد ماروبزو نوع سفید قابل مشاهده است. از این نوع کندل در اکثر اوقات نتایجی برای فشار بیشتر خریداران استنباط می شود. در این صورت گفته می شود که قیمت باز شدن برابر با قیمت کف و برعکس قیمت بسته شدن برابر با قیمت سقف است.
۲. الگوی دوجی (doji): زمانی که قیمت شروع و پایان در یک نمودار شمعی یکسان باشد، به عنوان نمودار دوجی شناخته می شود. از ویژگی های الگوی دوجی می توان به بدنه نازک آنها اشاره کرد. از نتایج مهم این الگو تردید بین خریداران و فروشندگان سهم است. گاهی اوقات می توان دوجی هارو بعد از ماروبزو های سفید مشاهده کرد. با مشاهده این حالت می توان نتیجه گرفت که قوت خریداران از دست رفته است و جهت ادامه روند صعودی سهم به خریداران جدید نیاز داریم. این امکان وجود دارد که دوجی بعد از ماروبزو مشکی دیده شود که نشان دهنده فروشندگان سهم کم بوده و برای ادامه نیاز به فروشندگان بیشتر خواهد بود.

۳. الگوی چکش (hammer): این الگو معمولا در انتهای یک روند نزولی مشاهده می شود. سه ویژگی اصلی این الگو به صورت زیر برآورد می شود:
• بدنه کندل در این الگو در قسمت بالایی قرار دارد
• سایه پایینی در این الگو بلند است به صورتی که می توان گفت دو تا سه برابر اندازه بدنه را شامل می شود
• سایه بالایی وجود ندارد یا در صورت وجود خیلی کوتاه است.
در صورتی که در این الگو رنگ بدنه سفید رنگ باشد، قدرت بالای الگو برای بازگشت را به شما نشان می دهد.
۴. الگوی مرد دارآویز یا مرد آویزان (Hanging man): برعکس الگوی قبل، الگوی مرد دارآویز را می توان در انتهای روند روند صعودی مشاهده کرد که تغییر الگو به سمت و سوی روند نزولی را مشخص می کند. از مهمترین ویژگی های این الگو می توان به وجود بدنه کندل در قسمت بالایی آن اشاره کرد. همچنین سایه پایینی این الگو حداقل دو برابر بدنه کندل مشخص می شود. سایه بالایی در این کندل وجود نداشته یا خیلی کوتاه مشاهده می شود. قدرت بالای این الگو برای برگشت را می توان با رنگ بدنه مشکی متوجه شد.
۵. الگوی چکش معکوس (Inverted hammer): با توجه به نام آن می توان متوجه شد که این الگو مشابه الگوی چکش معمولی است. مانند نوع معمولی می توان این الگو را در انتهای روند نزولی مشاهده کرد. قیمت بدنه در الگوی چکش معکوس در قسمت انتهایی قرار دارد و اندازه آن نصف سایه بالایی مشاهده می شود. زمانی که رنگ بدنه سفید باشد می توان قدرت بیشتر این الگو را برای بازگشت روند در نظر گرفت.
۶. الگوی هارامی (Harami): باردار بودن در زبان ژاپنی با کلمه هارامی شناخته می شود. در این الگو دو کندل وجود دارد که اولی با عنوان والد یا مادر شناخته شده و دومی رول فرزند را بازی می کند. پس از مشاهده و بررسی این کندل مهمترین نتیجه را می توان در کند شدن یا متوقف شدن روند خلاصه کرد. رنگ کندل ها در این الگو مخالف است یعنی اگر مادر مشکی باشد فرزند سفید است و بالعکس.

منظور از کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال چیست؟

در این مطلب قصد داریم به یکی از مهم‌ترین بخش‌های تحلیل تکنیکال یعنی کندل استیک‌ها بپردازیم.

به نقل از خبربزار، برای فعالیت در بازار بورس، یادگیری روش‌های تحلیل بازار و مهارت‌های معامله‌گری اهمیت زیادی دارد. خواندن نقشه بازار، رسم نمودارهای تحلیلی مانند: نمودار خطی، میله‌ای و کندل استیک‌ها، روانشناسی بازار و شناخت رفتار معامله‌گران نمونه این مهارت‌ها هستند. در این مطلب قصد داریم به یکی مهم‌ترین بخش‌های تحلیل تکنیکال یعنی کندل استیک‌ها بپردازیم. منظور از کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال چیست؟ چند نوع کندل داریم و کندل‌ها چه چیزی را بیان می‌کنند؟

کندل استیک‌ در تحلیل اجزای کندل استیک تکنیکال چیست؟

برای اینکه بدانیم کندل استیک‌ در تحلیل تکنیکال چیست، باید ابتدا مفهوم آن را درک کنیم. کندل به معنای شمع و کندل استیک‌ به معنای شمعدان است. نمودار کندل استیک از تعدادی شمع یا کندل تشکیل می‌شود که «شکل کندل‌ها»، «نحوه قرارگیری هر کندل» و «تعداد کندل با شکل‌های مشابه» یک الگو را تشکیل می‌دهند. معامله‌گر با مشاهده این الگو، شرایط بازار را درک می‌کند و با توجه به آن در رابطه با سهم مد نظر تصمیم می‌گیرد. مثلا اینکه در سهم باقی بماند، آن را بفروشد یا اینکه بهترین زمان برای خرید سهم چه وقتی است.

رسم نمودار کندل استیک

همانطور که ذکر شد کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال آموزش داده می‌شوند، بنابراین برای رسم نمودار کندل استیک باید از ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده شود. برای این منظور کافی است که معامله‌گر سهم و بازه زمانی مدنظر (مثلا یک هفته یا یک ماه) را انتخاب کند. نمودار کندل استیک با درج تاریخ برای او نمایش خواهد یافت. در این نمودار ممکن است یک یا چند الگو ظاهر شوند و کاربر با تشخیص الگوها، به پیش‌بینی آینده سهم می‌پردازد. در تصویر زیر نمونه‌ای از نمودار کندل استیک را مشاهده می‌کنید.
اجزای کندل استیک

تا این لحظه باید منظور از کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال و شکل ظاهری آنها در نمودار را درک کرده باشید. حال می‌خواهیم با اجزای کندل استیک آشنا شویم. در تصویر زیر دو نمودار کندل استیک را مشاهده می‌کنید که اجزای آنها مانند هم اما رنگشان متفاوت است.
در نمودارهای کندل استیک رنگ سفید یا سبز به معنای بالاتر بودن قیمت بسته شدن و کمتر بودن قیمت باز شدن و در واقع نشان‌دهنده روند صعوری سهم است. برعکس این حالت یعنی کمتر بودن قیمت بسته شدن و بالاتر بودن قیمت باز شدن به معنای روند نزولی سهم است که با رنگ قرمز یا مشکی نمایش می‌یابد.

معرفی اجزای کندل استیک

قبل از معرفی اجزای کندل استیک، به این موضوع دقت داشته باشید، که هر جزو ممکن است بنا به شکل الگو و شرایط بازار، با اندازه‌ای متفاوت (مثلا بده خیلی بزرگ یا کوچک) رسم شود یا کندلی بدون برخی از اجزا (مثلا بدون سایه یا بدنه) نمایش یابد.

اجزای کندل استیک به شرح زیر است:

بدنه: بخش اصلی کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال است که بزرگ بودن آن در نمودار، قدرتمند بودن معامله‌گران سهم را نشان می‌دهد.

سایه‌ها: بعد از اینکه سهمی باز و معاملات آن آغاز می‌شود، این خرید و فروش برای مدتی ادامه دارد که با سایه‌ها در نمودار کندل استیک نمایش می‌یابد. مثلا بار دیگر به کندل سفید نگاه کنید، در این کندل بلندتر بودن سایه بالا، به معنای بیشتر بودن قدرت خریداران در ابتدای بازه زمانی و قدرت یافتن فروشندگان در انتهای بازه زمانی است.

بالاترین قیمت و پایین‌ترین قیمت: همان‌طور که از نامشان پیداست، بیشترین و کمترین قیمتی که سهم در بازه زمانی انتخابی تجربه کرده است را نشان می‌دهد.

قیمت باز شدن و اجزای کندل استیک قیمت بسته شدن: اولین و آخرین قیمت در بازه زمانی انتخابی را نمایش می‌دهد.

الگوهای کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال

الگوهای کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال به دو گروه «ساده» و «پیچیده» تقسیم می‌شوند. همچنین یک الگو یا به صورت اصلی خود در نمودار نمایش می‌یابد یا تغییراتی در آن صورت می‌گیرد و به عنوان زیرمجموعه الگوی اصلی ظاهر می‌شود. در ادامه برخی از الگوهای کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال نام برده می‌شود.

ماروبزو، دوجی (دوجی پایه بلند، دوجی سنگ قبر، دوجی سنجاقک)، چکش و چکش معکوس، هارامی، ستاره صبح‌گاهی، ستاره عصرگاهی، پوشاننده صعودی، پوشاننده ابر تیره، رسوخ‌گر، هامر و هامر معکوس.

یادگیری کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال

یادگیری کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال چنان حائز اهمیت است که یک دوره مجزا برای آن برگزار می‌شود. به عبارت دیگر اگرچه کندل استیک‌ها به عنوان بخشی از تحلیل تکنیکال شناسایی می‌شوند، اما به دلیل گسترگی، اهمیت زیاد و کاربرد بالا نمی‌توان تنها به عنوان یک زیرمجموعه به آنها اشاره کرد و تسلط بر رسم نمودار، تشخیص و خواندن الگوهای کندل استیک، نیازمند یک دوره مجزا است. اما موضوعی که در این بین اهمیت دارد، ترتیب یادگیری است. یعنی معامله‌گر برای بهره‌گیری از نمودارهای کندل استیک، باید ابتدا به درک خوبی از تحلیل تکنیکال رسیده باشد. البته این موضوع در رابطه با تمام دوره‌های آموزش بورس صدق می‌کند و همواره بهترین روش یادگیری، گذراندن دوره‌ها به ترتیب است.

دوره‌های آموزش بورس آگاه

برای شرکت در کلاس‌های آموزش بورس آگاه، انتخاب یک مرجع معتبر اهمیت زیادی دارد. در همین راستا کارگزاری آگاه دوره‌های متنوع و کاملی را برای یادگیری تمام مهارت‌های بورسی و معامله‌گری، در همه سطوح و به صورت حضوری و مجازی برگزار می‌کند.

لیست دوره‌های آموزش بورس آگاه به شرح زیر است:

مبانی سرمایه‌گذاری موفق در بورس

تابلوخوانی و تکنیک‌های معاملاتی سایت tsetmc

تحلیل تکنیکال مقدماتی

تحلیل بنیادی کاربردی

فیلترنویسی در دیده‌بان بازار

استراتژی معاملاتی بر مبنای ACD

مدیریت سرمایه و طراحی سیستم‌های معاملاتی

تحلیل تکنیکال پیشرفته

روان‌شناسی بازار با نمودار شمعی

برای یادگیری نحوه استفاده از کندل استیک‌ها، لازم است در دوره‌های تحلیل تکنیکال شرکت کنید و از دانش و تخصص بهترین مدرسان بازار سرمایه بهره‌مند شوید. در پایان این دوره نیز از سوی کارگزاری آگاه، مدرک معتبر دریافت خواهید کرد. پیشنهاد می‌کنیم مسیر آموزشی آگاه را از سطح مبتدی تا پیشرفته دنبال کنید تا در نهایت، دانش جامعی در زمینه بورس به دست آورید.

برای به کار بردن هر روشی، درک مفهوم آن اولین قدم است. در این مطلب متوجه شدیم که منظور از کندل استیک‌ها در تحلیل تکنیکال چیست و چه کاربردی دارد. حال می‌توانیم با شرکت در دوره‌های آموزشی، دانش خود را ارتقا بخشیم و به عنوان یک معامله‌گر حرفه‌ای در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنیم.

کندل چیست و انواع آن کدامند؟

معامله‌گران بورسی، برای انجام معاملاتشان در طی روز، از سه نمودار خطی، کندل استیک و میله‌ای استفاده می‌کنند. در این بین، کندل‌ها به این دلیل که به راحتی قابل استفاده هستند و نوسانات قیمت را بهتر پوشش می‌دهند، بسیار پرکاربردتر هستند.

کندل چیست؟

کندل استیک در لغت به معنای شمعدان است و جالب است که بدانید، فروشندگان برنج در ژاپن اولین‌ افرادی بودند که از کندل ها برای شناسایی قیمت بازار وشتاب قیمتی در بازارهای مالی استفاده ‌کردند. بنابراین در تعریف کندل می‌توان گفت، یک نوع نمودار قیمتی است که با کمک آن می‌توان قیمت‌های بالا، پایین، بازشدن و بسته شدن یک اوراق بهادار در یک دوره زمانی مشخص را نشان داد. به بیان دیگر، از کندل استیک‌ها زمانی استفاده می‌شود که تغییرات قیمت سهم دارای روند باشد. الگوهای کندل استیک معمولاً در نقاط حمایت و مقاومت سهم (اگر الگویی تشکیل‌شده باشد) مورد توجه قرار می‌گیرند و انتخاب قیمت‌های مناسب برای خرید سهام جزیی از نقاط قوت الگوهای کندل استیک است. این در حالی است که این الگوها برای قیمت‌های خروج از سهم معمولأ عملکرد مناسبی ندارند. نمودارهای شمعی، احساسات و هیجانات سرمایه‌گذاران در بازار را به شکل تصویری در می‌آورند، به این ترتیب تحلیلگران تکنیکال می‌توانند زمان مناسب خرید و فروش را با بررسی و تحلیل این نمودارها تشخیص دهند. به همین دلیل است که کندل‌ها، یک تکنیک بسیار مناسب برای ارزیابی دارایی‌هایی مانند سهام، معاملات فارکس و معاملات آتی محسوب می‌شوند.

اجزای نمودار شمعی

نمودار شمعی از دو بخش بدنه اصلی و سایه تشکیل شده است. بدنه اصلی شمع نشان‌دهنده قیمت آغاز و پایان معامله است و بخش دیگر شامل دو خط است که به سایه مشهور شده است. خط بالایی را سایه بالایی و خط پایینی را سایه پایینی می‌گویند. دامنه نوسانات سهم در طول دوره زمانی مورد داد و ستد توسط سایه ها نمایش داده می‌شود. اگر قیمت باز شدن کندل (شمع) پایین‌تر از قیمت بسته شدن آن باشد به عبارتی با افزایش قیمت روبرو شده باشد کندل تو خالی، سفید و یا سبزرنگ است. اگر قیمت باز شدن کندل بالاتر از قیمت بسته شدن آن باشد سهم با کاهش قیمت روبرو شده و کندل آن توپر، مشکی یا قرمزرنگ خواهد بود. به قسمتی از کندل که بیرون از محدوده قیمت‌های باز و بسته شدن قرار دارد، سایه (shadow) می‌گویند. در ادامه با اجزای کندل استیک‌ها بیش‌تر آشنا می‌شویم:

پایه و اساس نمودارهای شمعی

انواع الگوهای کندل استیک

۱- ماروبزو (Marubozu)

ماربزو به دو دسته مشکی و سفید تقسیم می‌شود:

• ماروبزو مشکی، زمانی خود را به نمایش می‌گذارد که کندل روند نزولی را تجربه کند و سایه بالایی و پایینی در آن دیده نشود. فشار بیش‌تر فروشندگان ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط می‌شود. در چنین حالتی، قیمت باز شدن برابر قیمت سقف و قیمت بسته شدن برابر قیمت کف است.
• ماروبزو سفید، زمانی خود را به نمایش می‌گذارد که کندل روند صعودی را تجربه کند و سایه بالایی و پایینی دیده نشود. فشار بیش‌تر خریداران ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط می‌شود. در این حالت قیمت باز شدن برابر قیمت کف و قیمت بسته شدن برابر قیمت سقف است.

۲- دوجی (Doji)

مفهوم دوجی اشاره به نمودارهای شمعی دارد که قیمت شروع و پایان در آن‌ یکسان است. دوجی‌ها دارای بدنه نازک هستند که معمولأ به ‌صورت یک خط نازک و باریک نشان داده می‌شوند. تردید بین خریداران و فروشندگان سهم، مهم‌ترین نتیجه‌ای است که از دوجی‌ها استنباط می‌شود. در بعضی از حالات، دوجی‌های بعد از ماروبزو سفید دیده می‌شوند. این حالت نشان می‌دهد که خریداران قوت خود را ازدست‌ داده‌اند و برای ادامه روند صعودی سهم، نیاز به خریداران جدید است. حال اگر دوجی بعد از ماروبزو سیاه دیده شود، نشان می‌دهد که فروشندگان سهم کم هستند و برای ادامه روند نزولی سهم نیاز به فروشندگان جدید با قوت بیش‌تری است.

۳- الگوی چکش (Hammer)

الگوی چکش معمولأ در یک ‌روند نزولی و در انتهای آن شکل می‌گیرد. این الگو دارای سه خصوصیت اصلی است که عبارت است از:

1. بدنه کندل که در قسمت بالای آن است.
2. سایه پایینی بلند (دو تا سه برابر اندازه بدنه).
3. نداشتن سایه بالایی (سایه بالایی خیلی کوتاه) است.

اگر رنگ بدنه سفید باشد نشان‌دهنده قدرت بالای الگو برای بازگشت است. بدین معنی که قیمت سهم به سمت افزایش خواهد رفت.

۴- الگوی دارآویز (Hanging Man)

این نوع الگو در انتهای روند صعودی تشکیل می‌شود و بیانگر تغییر الگو به سمت روند نزولی است (در خط مقاومت سهم تشکیل می‌شود). در این الگو بدنه کندل در بالای آن است و از مهم‌ترین خصوصیات این نوع الگو به شمار می‌آید. از دیگر خصوصیات این نوع کندل می‌توان به این نکته اشاره کرد که اندازه سایه پایین حداقل دو برابر بدنه کندل است. معمولأ این نوع اجزای کندل استیک کندل سایه بالایی ندارد یا این‌که سایه بالایی آن بسیار کوتاه است. رنگ بدنه مشکی نشانگر قدرت بالای الگو برای برگشت را نشان می‌دهد.

۵- الگوی چکش معکوس (Inverted Hammer)

این الگو شباهت زیادی به الگوی چکش دارد، الگوی چکش معکوس همانند الگوی چکش در انتهای روند نزولی شکل می‌گیرد. در این نوع الگو، بدنه در انتهای آن قرار دارد و اندازه بدنه یک ‌دوم سایه بالایی است. رنگ بدنه سفید در این الگو، نشان‌دهنده قدرت بیش‌تر الگو برای بازگشت روند است.

۶- الگوی هارامی (Harami)

واژه هارامی، ریشه ژاپنی دارد و به معنی باردار بودن است. این الگو شامل دو کندل است که کندل اول نقش والده (مادر) و کندل دوم نقش فرزند را دارد. متوقف شدن و یا کند شدن روند حرکت، مهم‌ترین نتیجه‌ای است که پس از مشاهده این کندل می‌توان به آن پی برد. معمولأ رنگ کندل‌ها در این الگو متفاوت است. به‌طور مثال اگر کندل مادر سفید باشد کندل کودک به رنگ مشکی است. رنگ سفید به معنای مثبت بودن و رنگ مشکی به معنای منفی بودن است.

۷- الگوی ستاره ثاقب (Shooing Star)

الگوی ستاره ثاقب در انتهای روند صعودی شکل می‌گیرد. در این نوع از الگو، بدنه در انتهای پایینی آن است و اندازه سایه بالایی آن دو برابر بدنه است.

۸- الگوی انبرک پایینی

این الگو دارای دو شمع با رنگ‌های متفاوت است. در ابتدا شمع نزولی که به رنگ مشکی است تشکیل می‌شود. اندازه بدنه شمع نزولی، بزرگ بوده و این شمع فاقد سایه است. پس از تشکیل شمع اول نوبت به تشکیل شمع دوم می‌رسد که شمع دوم در محدوده قیمتی شمع اول خواهد بود. شمع دوم معمولاً به‌صورت دوجی یا چکش معکوس شکل می‌گیرد.

۹- الگوی ستاره صبحگاهی

این الگو دارای سه شمع است. مهم‌ترین نتیجه‌ای که از الگوی ستاره صبحگاهی استنباط می‌شود، شروع روند صعودی در انتهای روند نزولی است. معمولأ این الگو در انتهای روند نزولی شکل می‌گیرد که هر شمع شامل پیامی است.

• شمع اول، نزولی و پرقدرت است.
• شمع دوم که معمولأ فاقد بدنه بزرگ و سایه است، می‌تواند به شکل صعودی یا نزولی شکل بگیرد.
• شمع سوم نسبت به شمع دوم حالت صعودی دارد.

۱۰- الگوی سه ستاره صعودی

این الگو نیز از سه شمع تشکیل‌شده است. اگر بین شمع اول و دوم یک شکاف نزولی و بین شمع دوم و سوم یک شکاف صعودی تشکیل شود، می‌تواند پیامی مبنی بر تغییر روند از نزولی به صعودی از آن استخراج کرد.

۱۱- الگوی ستاره عصرگاهی

این الگو شامل سه شمع است. مهم‌ترین خروجی این الگو شروع روند نزولی در انتهای روند صعودی است. وضعیت شمع‌ها در این الگو به شکل زیر است:

• شمع اول: صعودی و بسیار پرقدرت
• شمع دوم: بدنه شمع دوم کوچک و معمولاً دارای سایه نیست.
• شمع سوم: نزولی

۱۲- الگوی پوشاننده صعودی

دو شمع در این الگو وجود دارد که دارای رنگ‌های متضاد است. این الگو در انتهای روند نزولی تشکیل می‌شود. شمع دوم که دارای بدنه به رنگ سفید است بیانگر روند صعودی است. در این الگو شمع دوم کل شمع اول را که به رنگ مشکی است، پوشش می‌دهد. در الگوی پوشاننده صعودی، وجود و یا عدم وجود سایه‌ها مهم نیست.

۱۳- الگوی سه مکعب سفید

این الگو دارای سه شمع است که همگی به رنگ سفید هستند. بین شمع‌ها شکاف نزولی وجود دارد که بیانگر تغییر بسیار پرقدرت روند نزولی به صعودی است. روند همه‌ی شمع‌ها در این الگو صعودی است.

۱۴- الگوی ابر تیره

این الگو دارای دو شمع است که رنگ‌های متفاوتی دارند. رسیدن سهم به قیمت مقاومت ازجمله مهم‌ترین نتایجی است که می‌توان از این الگو برداشت کرد. هر دو شمع در این الگو، دارای بدنه بزرگ است. ابتدا شمع اول با رنگ سفید تشکیل می‌شود و سپس شمع دوم که حداقل ۵۰ درصد از شمع اول را پوشش داده است شکل می‌گیرد. اگر این شمع‌ها در نقاطی بالاتر از سایر شمع‌ها شکل بگیرند بیانگر تغییر روند از صعودی به نزولی است.

۱۵- الگوی رسوخ گر

این الگو نقطه مقابل الگوی ابر تیره است. در این الگو، ابتدا شمع مشکی تشکیل می‌شود و سپس شمع سفید که حداقل ۵۰ درصد از شمع مشکی را پوشش می‌دهد، شکل می‌گیرد. افزایش قیمت سهم و تغییر روند از نزولی به صعودی ازجمله نتایج قابل استنباط از این الگو است.

۱۶- الگوی سه کلاغ سیاه

این الگو معمولاً برای معامله‌گران نشانگر خبرهای بد در قیمت سهم است. ادامه روند نزولی و ادامه کاهش قیمت سهم از مهم‌ترین نتایج مشاهده این الگو است. این الگو دارای سه شمع است که با رنگ‌های مشکی و پشت سر هم تشکیل می‌شود و معمولاً اندازه آن‌ها با اجزای کندل استیک یکدیگر برابر است.

۱۷- الگوی سه سرباز سفید

این الگو که نقطه مقابل الگوی سه کلاغ‌ سیاه است، معمولاً در یک ‌روند صعودی شکل می‌گیرد و حاوی پیام‌های مثبت و خوشحال‌کننده برای معامله‌گران است. این الگو دارای سه شمع با رنگ سفید است که به ‌صورت صعودی و پشت سر هم تشکیل می‌شوند. الگوی سه سرباز سفید، بیان می‌کند که خریداران پر قدرتی در سهم حضور دارند و معمولاً بعد از مشاهده این الگو، قیمت سهم افزایش می‌یابد.

۱۸- الگوی سه خط حمله

معمولاً از این الگو به ‌تنهایی استفاده نمی‌شود. الگوی سه خط حمله، دارای سه شمع به شکل نزولی است که بعد از این سه شمع، یک شمع با بدنه بزرگ به‌ صورت نزولی شکل می‌گیرد. بازگشت قیمت به محدوده باز شدن شمع اول، مهم‌ترین نتیجه‌ای است که از الگوی سه خط حمله استخراج می‌شود.

۱۹- الگوی تاسوکی رو به پایین

این الگو از سه شمع تشکیل ‌شده است که دو شمع آن به‌صورت نزولی (مشکی) و یکی از شمع‌ها به‌صورت صعودی (به رنگ سفید) است. همانند شکل زیر شمع صعودی در میان شکاف قیمتی شمع اول و دوم شکل‌گرفته است. دو شمع نزولی، نشانگر قدرت فروشندگان است و شمع سفید و صعودی نشانگر شناسایی سود توسط فروشندگان است.