مزایای بازار ثانویه ارز

بازار بورس جهانی

منظور از بازار ثانویه و تفاوت های ارزی آن چیست؟

همه چیز درمورد بازار ثانویه ارز
از فروردین ماه سال 97 و همزمان با نوسانات شدید نرخ ارز در کشور، دولت به تک نرخی کردن دلار اقدام نمود و از تاریخ 21 فروردین ماه، نرخ 4200 تومان را برای هر دلار تعیین کرد. از اقدامات دیگر دولت برای جلوگیری از ورود نوسانات بازار ارز به بازار کالا و خدمات راه اندازی سامانه ای به نام نیما یا همان نظام یکپارچه معاملات ارزی بود به این صورت که در این سامانه قرار بود صادرکنندگان دلارهای حاصل از صادرات خود را به قیمت 4200 تومان به این سامانه واریز کنند تا واردکنندگان بتوانند دلار مورد نیازشان را برای واردات کالا به قیمت 4200 تومان از همین سامانه تامین کنند.

اما هنگامی که سامانه نیما شروع به کار کرد با مشکلات زیادی روبه رو شد از جمله مشکلات آن می توان به سرپیچی برخی از صادرکنندگان مثل پتروشیمی ها از دستور دولت برای واریز دلارهای خود به سامانه نیما اشاره کرد، آنها برای کسب منافع شخصی، دلارهای خود را در بازار آزاد با قیمت حدود 8 هزار تومان به فروش رسانند. از مشکلات دیگر این سامانه اختصاص دلار 4200 تومانی توسط دولت تنها برای واردات برخی کالاهای اساسی و خاص بود و بنابراین واردکنندگان کالاهای دیگر باید برای تهیه دلار مورد نیازشان به همان بازار آزاد مراجعه می کردند و به همین دلیل در بازار آزاد نرخ دیگری برای دلار به قیمت 8 هزار تومان به وجود آمد. دولت با مشاهده این دو مشکل برای حل آن تصمیم به ایجاد نرخ دومی برای ارز، علاوه بر نرخ 4200 تومان گرفت و این نرخ به صورت توافقی مابین صادرکنندگان و واردکنندگان تعیین شد و از سامانه نیما خارج بود و بنابراین به این بازار شکل گرفته بین صادرکننده و وارد کننده که دولت در آن دخالتی نداشت " بازار ثانویه ارز " گفته شد. اجازه تشکیل بازار ثانویه ارزی قبل از سفر اخیر رئیس جمهوری از او گرفته شده بود و آقای روحانی نیز با وجود بازار دومی برای ارز موافقت کرده بود. می توان گفت فلسفه ی به وجود آمدن بازار ثانویه ارز، تامین ارز سایر گروه های کالایی است که اسمشان در لیست دلار 4200 تومانی موجود نیست و وارد کنندگان این کالاها با بهم خوردن بازار آزاد ارز و ممنوع شدن فعالیت در آن در تامین نیازهای ارزی خود ناتوان شده اند.

همانطور که مشخص است قیمت توافقی دلار در بازار ثانویه ارز، باید نرخی ما بین دلار دولتی 4200 تومانی و دلار بازار آزاد 8000 تومانی باشد. بنابراین دولت به صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی اجازه خواهد داد که ارز حاصل از صادرات خود را تا 20 درصد در این بازار ثانویه عرضه کنند. همچنین دولت معاملات و خرید و فروش ارز در بازار ثانویه را کنترل خواهد نمود. باید توجه داشت که این بازار فقط به صادرکنندگان بخش خصوصی و خُرد اختصاص دارد و بنابراین 20 درصد درآمد حاصل از صادرات همه کالاها قابل عرضه در بازار ثانویه نیست. برای روشن تر شدن مسئله باید چنین گفت که در این بازار 20 درصد صادرات غیرنفتی یعنی صادرات اقلامی به جز «پتروشیمی ها، فولاد و مواد معدنی رنگین» عرضه می شود که این ارز برای واردات " گروه سوم کالایی" در نظر گرفته شده است. در واقع گروه سوم کالایی، کالاهای غیرضروری و ساخته شده و مصرفی را شامل می شود. بنابراین صادرکننده و وارد کننده خودشان می توانند بر سر قیمت ارز آن به توافق برسند. " گروه سوم کالایی" نیز توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص می شود. در اینجا بهتر است نگاهی به گروه اول و دوم کالایی نیز داشته باشیم که ارز آن توسط بانک و سامانه نیمایی تامین می شود.

گروه اول شامل کالاهای ضروری و داروها می شود و ارز آن از محل منابع نفتی تامین می شود به این صورت که متقاضی می تواند ارز مورد نیازش را از بانک تامین کند. اما بخش دیگر منابع ارزی، منابع شرکت های دولتی و تحت پوشش دولت یا با مدیریت هستند که می توانند منابع ارزی صادراتی را در سامانه نیما و شبکه ارزی واریز کنند و در اختیار صرافان قرار دهند.

لازم به ذکر است برای کالاهای بسیار ضروری، ارز حتی با قیمتی پایین تر از 4200 تومان تخصیص خواهد یافت. جمع درآمدهای این بخش در گروه دوم به 30 میلیارد می رسد که به سامانه نیما واریز می شود. در سال گذشته صادراتی به ارزش 47 میلیارد تومان صورت گرفت که باقی مانده آن 17 میلیارد می شود و مربوط به بخش کشاروزی است و درواقع صادرات خرد ما را شامل می شود. در این بخش نیز باید اجازه داد صادرکنندگان با وارد کنندگان توافق داشته باشند. صادرکنندگان می توانند منابع ارزی خود را از طریق پروانه صادراتی در اختیار وارد کننده قرار دهند. درگروه دوم نیز کالاهای نسبتا ضروری قادر به دریافت ارز 4200 تومانی خواهند بود

اما همانطور که گفته شد گروه سوم کالایی مربوط به کالاهای غیر ضروری می شود و ارز آن از بازار ثانویه تامین خواهد شد.

طبق گفته صاحبه نظران اقتصادی با ایجاد بازار ثانویه ارز، بستری روشن و قابل کنترل در کنار بازار اصلی ارز تشکیل می شود که در تعیین قیمت توافقی آن نباید دولت دخالتی داشته باشد و فقط با نظارت می تواند در آن نقش کنترلی خود را ایفا کند.

مزایای بازار ثانویه ارز
قبل از ایجاد بازار ثانویه ارزی، برخی از واردکنندگان مجبور بودند برای تهیه ارز مورد نیازشان به بازار آزاد رجوع کنند. همچنین عده ای از صادرکنندگان نیز به این علت که قیمت دلار در بازار آزاد از قیمت دلار در سامانه نیما بیشتر بود، دلار خود را در بازار آزاد می فروختند تا سود بیشتری نصیبشان شود و همین عوامل موجب به وجود آمدن قیمت غیر منطقی دلار در بازار آزاد شده بود که با تشکیل بازار ثانویه ارز، قیمت ارز در بازار آزاد قدری منطقی تر شد.

با راه اندازی سامانه نیما، اشتیاق واردکنندگان کالاهای خاص برای واردات کالا افزایش یافت به طوری که طبق گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، تقاضا برای واردات حدود 27 میلیارد دلار، در سه ماهه نخست سال جاری بوده است و این میزان تقاضا افزایش چشم گیری نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است ولی این نرخ پایین در سامانه نیما چندان انگیزه ای برای صادرکنندگان ایجاد نمی کرد و صادرات کالا کاهش یافته بود که با راه اندازی بازار ثانویه ارز این مشکلات حل شد.

در این بازار خریدار و فروشنده و به نوعی همان وارد کننده و صادر کننده توافق می کنند و همه چیز شفاف خواهد بود و پشت پرده ای نخواهد داشت.

قبل از تشکیل بازار ثانویه ارز، ارزها در بازار غیر رسمی به دست دلالان افتاد و بدون نظارت بر خرید و فروش این افراد قیمت دلار افزایش یافت و حباب نجومی ایجاد شد ولی با ایجاد بازار ثانویه ارزی مردم توانستند ارز مورد نیازشان را به صورت توافقی تهیه کنند و به این ترتیب با نظارت دولت بر این بازار، دست دلالان کوتاه شد.

معایب بازار ثانویه ارز
هادی حق شناس از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در رابطه با معایب بازار ارز ثانویه چنین می گوید: زمانی که کالایی دو قیمت یا بیشتر داشته باشد و عرضه کننده ی آن کالا هم دولت باشد حتما زمینه رانت ایجاد خواهد کرد. همچنین این کارشناس اقتصادی بیان کرد: دو نکته کلیدی در بازار ارز کشور داریم، نخست اینکه عرضه کننده ارز در کشور دولت است و نکته دوم اینکه بزرگ ترین مصرف کننده نیز دولت است، بنابراین زمانی که بزرگ ترین عرضه کننده و مصرف کننده ارز خود دولت است، برای کشف قیمت ممکن است ایجاد بازار ثانویه کمک کند، اما برای حذف زمینه رانت نمی تواند کمک کند. طبق گفته او در کشور های دنیا و حتی در کشور های همسایه ارز قیمت یکسان و تک نرخی دارد، لذا نمی توانیم چند نرخی ارز را بپذیریم و انتظار داشته باشیم رانتی شکل نگیرد یا تقاضا ها واقعی باشد.

تفاوت بورس با فرابورس و مزایای فرابورس

آیا میدانید که تفاوت بورس و فرابورس چیست و چگونه میتوان در این بازارها به سرمایه گذاری پرداخت؟ به طور حتم برای بسیاری از فعالان که قصد سرمایه گذاری در بازارهای مالی را دارند این دو بازار دارای اهمیت بالایی هستند.

شاید شما هم تا به حال برای بارها نام بازار بورس و یا فرابورس را شنیده باشید اما تفاوت این دو را نمیدانید. ما در این متن سعی کرده‌ایم تا به معرفی و بررسی تفاوت این دو بازار بپردازیم. به طور حتم برای کسی که به دنبال آگاهی از چشم انداز بورس و فرابورس در ایران است صرف کمی زمان برای آگاهی از این مفاهیم بسیار مفید خواهد بود.

بورس و فرابورس چیست؟

بسیاری از فعالان بازار سرمایه هر روزه از یکدیگر می‌پرسند که وضعیت بورس و فرابورس امروز نسبت به دیروز یا روزهای گذشته چه تفاوتی داشته است؟، اما بسیاری هستند که هنوز حتی با این بازارها آشنایی ندارند.

امروزه بازارهای مالی زیادی هستند که در مقیاس کشوری و بین المللی در حال فعالیت هستند. بازار بورس و بازار فرابورس ایران جزو بازارهای مالی داخلی هستند که سرمایه گذاران متعددی در تهران و سایر بخش‌های کشور در آنها در حال فعالیت می‌باشند.

بورس و فرابورس به طور خاص روی خرید و فروش سهام و قیمت گذاری آن تمرکز دارند. این بازارها قصد دارند تا زمینه مناسب را برای فعالیت شرکت‌های تولیدی و خدماتی در داخل کشور با عرضه سهام و خرید و فروش آن توسط سرمایه گذاران فراهم کنند.

این دو عبارت هر کدام برای بازارهای مالی مدرنی استفاده میشود که سهام شرکت‌های مختلف داخل کشور در آنها عرضه میشود. در نگاه اول مفهوم این دو اصطلاح بسیار روشن است.

در صورتی که شما کد معاملاتی یا کد بورسی خود را دریافت کرده باشید، این امکان برای شما وجود دارد تا در همه شرکت‌هایی که در این دو بازار عرضه شده‌اند, سرمایه گذاری کنید و به خریدوفروش سهام بپردازید.

برای همین اگر چه برای یک سرمایه گذار یا معامله‌گر تفاوتی بین بورس و فرابورس از نظر سرمایه گذاری وجود ندارد، اما برای کسانی که قصد عرضه سهام شرکت خود در بازارهای مالی را دارند این دو بازار با هم تفاوت زیادی دارند. زیرا که شرایط پذیرش شرکت در هر یک از این دو بازار با هم متفاوت است.

تفاوت بورس و فرابورس به زبان ساده

در این بخش قبل از توضیح و معرفی شرکت‌هایی که می‌توانند سهام خود را در این بازارها عرضه و به فروش برسانند به تعدادی از تفاوت‌های مهم این دو خواهیم پرداخت.

بازار فرابورس بر خلاف بازار بورس که وجود فیزیکی دارد و هر روزه بسیاری از سرمایه گذاران و معامله‌گران برای دادوستد سهام به آن مراجعه می‌کنند، دارای مکان خاصی نیست تا در سطح شهرهایی مانند تهران و یا اصفهان و شیراز سرمایه گذاران برای خرید و فروش سهام حضور پیدا کنند.

بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند : فرابورس مانند بورس ساختمان فیزیکی خاصی ندارد. انعطاف پذیری بیشتر بازار فرابورس و امکان توافق راحت‌تر بین دو طرف در بازار را میتوان از جمله تفاوت‌های دیگر فرابورس و بورس دانست.

بر خلاف ریسک بسیار بالایی که در بازار بورس ایران وجود دارد و در سال ۱۳۹۹ ما شاهد این ریسک پذیری بسیار بالا بودیم, در بازار فرابورس با توجه به توافق بین طرفین ریسک کمتری برای حضور وجود دارد و به همین دلیل شفافیت بیشتری در بازار فرابورس دیده میشود که باعث کاهش ریسک حضور در آن میشود.

در حال حاضر با مقایسه بورس و فرابورس ایران میتوان گفت که با توجه به اینکه امکان مبادلات الکترونیکی به طور ۲۴ ساعته در بازار فرابورس وجود دارد, این تفاوت و مزیت بزرگ دیگری برای سرمایه گذاران در این بازار است.

مزایای بازار فرابورس چیست؟

حالا که میدانید بورس و فرابورس چیست, تا حدودی آماده شده‌اید تا با مزایای بازار فرابورس آشنا شوید. در واقع بسیاری از مطالبی که در بخش قبل در مورد تفاوت بورس و فرابورس گفته شد نشان دهنده برتری بازار فرابورس ایران به دلیل کمتر بودن ریسک آن است.

انعطاف پذیری, ریسک کمتر, شفافیت بیشتر و… همه جزو مزیت‌های فرابورس هستند. اما فقط این‌ها نیست و مزایای دیگری هم هست که در ادامه در موردش صحبت خواهیم کرد:

شاید بدانید که هر دو بازار بورس و فرابورس در واقع از سهامدارهایی تشکیل شده که هر یک سرمایه خود را جمع کردند تا بتوانند با تشکیل یک سرمایه بزرگ موفق به تشکیل یک شرکت تولیدی یا خدماتی بزرگ مثل بانک و یا شرکت‌های پتروشیمی و یا شرکت‌های کوچک‌تر شوند.

اگر شما پول خود را در شرکتی که در بازار فرابورس پذیرفته شده سرمایه گذاری کنید موفق به برخورداری از مزایای معافیت مالیاتی در ایران خواهید شد.

بر اساس قانونی که توسط دولت به مجلس رفت و تصویب شد این معافیت مالیاتی تا میزان ۱۰ درصد خواهد بود. کاهش نرخ مالیات خرید و فروش سهام هم یکی دیگر از مزیت‌های سرمایه گذاری در فرابورس است.

علاوه بر این نقل و انتقال سهام در این بازار ساده است و علاوه بر این در عرضه و تقاضا و قیمت سهام در این بازار شفافیت بیشتری وجود دارد. برای مثال شرکت‌های حقوقی که در سال ۹۹ باعث به هم ریختن بازار بورس شدند در این بازار نقش فراوانی نداشتند و سرمایه گذارها در فرابورس اگر سود نکرده باشند، ضرر کمتری کردند.

چگونه از قوانین حاکم بر بازارهای مالی به طور کامل آگاه شویم؟

ما در بخش های قبل در مورد دو بازار بزرگ مالی در ایران صحبت کردیم اما اگر می‌خواهید به طور تخصصی در مورد قوانین حاکم بر هر یک از این بازارها و مواد و تبصره‌های هر یک از آنها بدانید به طور حتم می‌توانید در مورد بورس و فرابورس pdf هایی را پیدا کنید که به طور جامع به بررسی این موارد پرداخته‌اند.

به طور حتم برای آگاهی از تفاوت بورس و فرابورس pdf های موجود که به طور دقیق حاوی قوانین پذیرش شرکت‌ها و نحوه خرید و فروش سهام در هر یک می‌باشد کمک بسیار زیادی برای شما از جنبه‌های حقوقی خواهد کرد.

فرق بورس و فرابورس و سایر بورس‌ها در ایران چقدر است؟

قبل از به وجود امدن فرابورس بسیاری از شرکت‌های سهامی نمی‌توانستند در بازار بورس حاضر و سهام خود را عرضه کنند. در واقع فرابورس مانند بورس است اما دارای ساختار ساده‌تری است که امکان پذیرش این شرکت‌ها را فراهم کرده است.

نام این بازار در واقع over the counter است که در انگیسی به طور مخفف otc گفته میشود و در ایران نیز گاهی از این نام استفاده و فرابورس با نام بازار otc شناخته می شود.

باید بدانید که در ایران ما بورس دیگری با نام بورس کالا هم داریم که همانطور که از نام آن پیداست در واقع به جای شرکت‌ها در این بازار انواع کالا عرضه میشود و برای همین بورس کالا جایی برای خرید و فروش کالا است. سازمان بورس و اوراق بهادار هم نهادی است که مسئول نظارت بر همه بورس‌های ذکر شده در ایران است.

مقایسه شرایط پذیرش سهام در بازارهای بورس و فرابورس

برای پذیرش در بورس و در تابلوی اصلی بازار اول نیاز به حداقل سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومان و یا یک هزار میلیارد ریال می‌باشد.

این در حالی است که برای پذیرش در بازار بورس و در تابلوی فرعی بازار اول نیاز به نیمی از این مبلغ یعنی ۵۰ میلیارد تومان یا ۵۰۰ میلیارد ریال می‌باشد. برای پذیرش در بازار دوم بورس نیز شرکت متقاضی عرضه سهام باید حداقل سرمایه دویست میلیارد ریال یا ۲۰ میلیارد تومان داشته باشد.

اما برای پذیرش در فرابورس میزان سرمایه اولیه شرکت بسیار کمتر است و برای مثال برای پذیرش در بازار اول فرابورس نیاز به ۱ میلیارد تومان یا ۱۰ میلیارد ریال سرمایه و برای پذیرش در بازار دوم فرابورس هم نیاز به ۱۰۰ میلیون تومان یا ۱ میلیارد ریال سرمایه است. البته این اعداد مربوط به چند سال گذشته می‌باشد و شاید در زمان مطالعه این مقاله نیاز به آپدیت اطلاعات خود داشته باشید.

نکته دیگر اینکه در هر یک از موارد بالا حداقل سهام شناور و حداقل تعداد سهامداران شرکت برای پذیرش در بازار بورس و یا پذیرش در فرابورس متفاوت خواهد بود.

سودآوری هر شرکت نیز در سال های منتهی به پذیرش در بازارهای مالی مهم است و علاوه بر این, شرکت مربوطه در اکثر موارد نباید زیان انباشته داشته باشد. حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه نیز باید حداقل ۱ تا ۳ باشد. که در هر بازار این زمان با دیگری تفاوت خواهد داشت.

شرکت بورس تهران

نکته مهمی که باید بدانید این است که در واقع بازار بورس ایران مانند بورس تهران از چند بازار تشکیل شده است.

شرکت بورس تهران از دو بازار اول و بازار دوم تشکیل شده است که بازار اول بورس دارای دو تابلوی اصلی و فرعی می‌باشد که شرایط عرضه سهام شرکت در هر یک از این بازارها و تابلوها همانطور که در بخش قبل ذکر شد متفاوت است.

تفاوت در بازارهای فرابورس و بورس

ما به بازارهای اولیه و ثانویه بورس در ایران در بخش قبل اشاره کردیم. اما بر اساس دستورالعمل‌ها بازار فرابورس متشکل از ۵ بازار مالی است که بازار اول و بازار دوم بورس مهم‌ترین آنها برای پذیرش و عرضه سهام شرکت‌ها هستند که در بالا در مورد شرایط پذیرش در این بازارها صحبت کردیم.

اما فرابورس دارای بازار سوم نیز می‌باشد که برای عرضه و پذیره نویسی اوراق بهادار استفاده میشود. همچنین علاوه بر این سه بازار، ما در فرابورس بازار “ابزارهای نوین مالی” را داریم که برای پذیرش سایر اوراق بهادار (به جز سهام شرکت‌ها که در بازارهای اول و دوم فرابورس عرضه می‌شوند)، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

توجه داشته باشید که بازار سوم فرابورس برای عرضه یکجا و پذیره نویسی اوراق بهادار است، اما بازار “ابزار نوین مالی” برای پذیرش اوراق بهادار (به جز سهام شرکت‌ها) است.

بازار پایه نیز بر اساس قانون پنجم توسعه کشور و با توجه به الزامات بند ب ماده ۹۹ آن برای درج و یا نقل و انتقال سهام شرکت‌های خاصی است که مشمول ثبت در سازمان بورس و اوراق بهادار هستند اما شرایط پذیرش در بازارهای اولیه و ثانویه بورس و یا پذیرش در بازار اول و دوم فرابورس را ندارند.

کلام آخر

امیدواریم با مطالب گفته شده به خوبی به شباهت‌ها و تفاوت‌های فرابورس و بورس آشنا شده باشید و بدانید که فرابورس چه مزایایی دارد.

به طور حتم آشنایی با بازارهای مالی به شما کمک خواهد کرد تا از ضرر در زمان فعالیت و سرمایه گذاری در این بازارها در امان بمانید و برای مثال مانند سال ۱۳۹۹ مانند بسیاری از مردم در بورس ضرر نکنید.

البته در سال گذشته هم تعدادی از افراد حرفه‌ای با بیرون آوردن به موقع پول خود موفق به سودهای کلانی در چند ماه شدند و ضرر آن را بسیاری از مردم غیر حرفه‌ای در بازار کردند.

این مقاله اطلاعات اولیه را در مورد فرابورس و بورس در اختیار شما قرار داد، اما به طور حتم نیاز دارید برای آگاهی از چشم انداز بورس و فرابورس در آینده با مفاهیمی مانند نرخ تورم یا نرخ بهره وری شرکت‌های عرضه شده در بورس و تاثیر افزایش نرخ ارز و … بر این بازارها بیشتر آشنا شوید.

بورس به زبان ساده چیست؟

در این مقاله از سایت پارسیان بورس ابتدا به بیان مبانی بازار بورس به زبان ساده می‌پردازیم. سپس تلاش می‌کنیم اهمیت ابزارهای مالی بورس در ایران به‌ویژه نقش آنها در گسترش بازارهای پول و سرمایه، مورد بررسی قرار دهیم. ولی قبل از اینکه به بیان این تعاریف بپردازیم به شما تبریک می‌گوییم که بورس را انتخاب کرده اید. انتخاب بازار پرهیجان و پرریسکی مثل بورس برای هر فردی که به دنبال سرمایه‌گذاری می‌باشد، لازم است.

تبریک دوم را بابت این باید به شما بگوییم که شما جزو معدود افراد (بهتر است بگوییم 1%) افرادی هستید که بورس را به صورت اصولی و با آموزش می‌خواهید شروع کنید. متأسفانه یا خوشبختانه باید این خبر را به شما بدهم که 99% افرادی که وارد بورس می‌شوند، روش سرمایه‌گذاری اصولی در بورس را آموزش ندیده‌اند. این عدم آموزش بهای سنگینی دارد و این بهای سنگین شاید به پودر شدن سرمایه مالی این افراد منجر شود. بله درست خواندید …

البته این موضوع قسمت خوشبختانه‌ای هم دارد! افرادی که آموزش بورس را از پایه و اصولی می‌بینند سریع‌تر به سود می‌رسند و سودهای بزرگتری نصیبشان می‌شود.

تعریف بورس به زبان ساده

بورس اوراق بهادار، بازار متشکل و خودانتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران و یا معامله‌گران طبق مقررات قانون بازار بورس اوراق بهادار، مورد داد و ستد قرار می‌گیرد و به صورت شرکت سهامی عام تأسیس و اداره می شود.

پیدایش بورس جهانی

با جهانی شدن بازارهای مالی در سراسر دنیا، واحدهای اقتصادی که در هر کشور در جستجوی سرمایه و تأمین مالی می‌باشند، دیگر ناچار نیستند خود را به بازار داخلی محدود کنند. پیشرفت وسایل و ابزارهای ارتباطی، مشارکت‌کنندگان در بازار را در سراسر جهان به هم پیوند می‌زند و در نتیجه می‌توان سفارش‌ها را در طول چند دقیقه به انجام رساند.

پیشرفت تکنولوژی کامپیوتر، همراه با پیشرفت شبکه ارتباطات، انتقال اطلاعات لحظه به لحظه درباره بهای اوراق بهادار و دیگر اطلاعات ضروری را به سرمایه‌گذاران، در اغلب نقاط جهان میسر کرده است. بنابراین، بسیاری از سرمایه‌گذاران می‌توانند به بازار جهانی نظارت داشته باشند. در عین حال تجزیه و تحلیل کنند که این اطلاعات چه تأثیری بر وضع خطرساز و بازده مجموعه ابزارهای مالی آنها دارد.

بازار بورس جهانی

تاریخچه مختصری از بورس در جهان

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام واندر بورس گرفته شده است. این شخص در اوایل سده پانزدهم در شهر بروژ بلژیک زندگی می‌کرد. صرافان شهر در برابر خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا و پول می‌پرداختند. بعدها نام او به مکان‌هایی اطلاق شد که محل داد و ستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده است.

نخستین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، سال 1460 میلادی در شهر انورس کشور بلژیک تاسیس شد. اما باید توجه داشت که اگر شرکت‌های سهامی متولد نمی‌شدند، بورس هرگز قابلیت تولد نمی‌یافت، در این مورد باید منشأ نخستین شرکت‌های سهامی را در روسیه تزاری که در سال 1553 و همچنین کمپانی هند شرقی انگلستان در سال 1602 میلادی شکل گرفتند، جستجو کنیم.

به هنگام جهش معاملات بورس و تحقق آن، دولت‌های اروپایی، مانند: انگلستان، آلمان و سوئیس، قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت این نهاد را وضع کردند. پیش از اینکه امنیت سرمایه‌گذاری به خطر افتد، ضمانت اجرای قانون وضع شد تا از هرگونه تقلب و تزویر و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام جلوگیری شود.

پیدایش بازار سرمایه در ایران

بازار متشکل سرمایه در ایران کاملاً نو و با سرعت فوق العاده ای در حال دگرگونی و تکامل است. بازار سرمایه به معنای بازاری است که در آن تقاضای وجوه بلندمدت تأمین می‌شود. بازار سرمایه با تأسیس بانک برنامه در سال 1325 که بعدها بانک اعتبارات صنعتی نامیده شد، بوجود آمد. بیش از آن اعتبارات بلندمدت که مقدار آن قابل توجه نبود به طور عمده از راه وام‌های بانک ملی ایران تأمین مالی می‌شد.

تنظیم نخستین برنامه عمرانی هفت ساله و اجرای آن از سال 1328 لزوم ایجاد بانک‌های توسعه‌ای و تخصصی را برای تأمین منابع مالی بلندمدت نمایان ساخت.

در سال 1338 بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران با مشارکت بخش خصوصی و مؤسسات خارجی به عنوان نخستین بانک تخصصی تأسیس شد که هدف از ایجاد آن کمک به گسترش فعالیت‌های بخش خصوصی در صنعت و معدن بود.

تحولات سریع اقتصادی- اجتماعی دهه 1320 اهمیت روزافزون بازار پول و سرمایه در کشور، تدوین قوانین جامعی را که ناظر بر فعالیت‌های پولی و مالی باشد، اجتناب ناپذیر ساخت. در این مورد توسعه منابع بازار پول و سرمایه بیش از همه در شبکه بانکی کشور گسترش یافت.

تاریخچه بورس به زبان ساده در ایران

در ارتباط با تأسیس و شکل گیری بورس اوراق بهادار تهران نخستین بار در سال 1315 شمسی وان لوترفلد بلژیکی مطالعاتی درباره تأسیس بورس اوراق بهادار در تهران انجام داد و طرح و اساسنامه و نظامنامه داخلی آن را نیز تهیه کرد.

لیکن بروز جنگ جهانی دوم در شهریور 1320 و عدم ثبات سیاسی و اقتصادی سالهای اولیه سلطنت پهلوی دوم، تأسیس بورس را در ایران به تأخیر انداخت. قوانین تجاری ایران نیز در مورد بورس ساکت بود و نخستین بار ضمن ماده 20 قانون تأسیس اتاق بازرگانی مصوب 7 دیماه 1333 به موضوع بورس اشاره شد و طی آن از وزارت اقتصاد خواسته شد نظرات اتاق بازرگانی را درباره مسائل مربوط به بورس، مورد توجه قرار دهد.

بالاخره در اردیبهشت 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار به تصویب رسید و بوسیله وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد و از بانک مرکزی درخواست شد که نسبت به اجرای مفاد آن قانون اقدام کند.

بورس تهران در بهمن 1346 با انجام معاملات روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران فعالیت خود را آغاز کرد. در سال 1347 سهام چند شرکت جدید تولیدی به بورس راه یافت و اسناد خزانه و قبوض اصلاحات اراضی عباس آباد نیز در بورس قابل معامله شد.

از سال 1368 در چارچوب برنامه نیمسال اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه‌ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی مورد توجه قرار گرفت.

زمان مزایای بازار ثانویه ارز رونق بورس به زبان ساده

در واقع سیاست‌گذاران اقتصادی در نظر داشتند که بورس اوراق بهادار، با انتقال پاره‌ای از وظایف تصدی‌های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس انداز پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه‌گذاری، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش مؤثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت‌های اقتصادی، نقش مهم و اساسی داشته باشد.

در سال‌های 1367 تا 1376، تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از 56 به 263 شرکت افزایش یافت. در همین دوره، میانگین ارزش معاملات سالانه، حدود 180 درصد افزایش یافت که در مجموع، به فراهم آوردن 391/5 میلیارد ریال برای تامین منابع مالی مورد نیاز فعالیت‌های مولد اقتصادی در اقتصاد ایران انجامیده است.

همچنین در سال‌های 1376 تا 1385 تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از 263 شرکت به بیش از 420 شرکت افزایش یافت که رشد کمی مناسبی را نشان می‌دهد. با این حال، عملکرد بورس اوراق بهادار تهران نشان می‌دهد که بازار متشکل سرمایه، در عمل جایگاه واقعی و شایسته خود را در اقتصاد ملی به دست نیاورده است؛ به گونه‌ای که میانگین سهم منابع تامین شده توسط این نهاد در مقایسه با تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی، از مرز 6/1 درصد فراتر نرفته است.

اگر بخواهیم بازار سرمایه پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای داشته و در دراز مدت به فعالیت اقتصادی خود ادامه دهد باید بتواند به عنوان یک وسیله مؤثر و کارا برای بسیج منابع و پس‌انداز مورد استفاده دولت و بخش خصوصی قرار گیرد.

مزایای شرکت‌ها در بازار بورس به زبان ساده

یکی از ارکان اصلی محیط عملیاتی شرکت‌ها، بازار مالی است که از بازارهای پولی و بازارهای سرمایه بوجود می آید.

بازارهای سرمایه از بازارهای اوراق بهادار دست اول (بازار اولیه) و بازارهای اوراق بهادار دست دوم (بازار ثانویه) تشکیل می‌شوند. (ریموند پی، 1380) به لحاظ اقتصادی، یکی از وظایف مهم بازارهای مالی، تسهیل تشکیل سرمایه است. شرکت‌هایی که درصدد تأمین مالی برمی‌آیند، اوراق بهادار (دارایی‌های مالی) خود را در برابر پولی که واسطه‌های مالی یا خود پس اندازکنندگان می‌پردازند، مبادله می‌کنند. سپس شرکت‌ها آن وجوه را به صورت سرمایه واقعی (دارایی‌های واقعی، مانند: ساختمان، زمین…) تبدیل می‌کنند. فراگرد شکل گیری سرمایه به روش مستقیم و غیرمستقم به قرار زیر است:

بطور کلی بازار دست اول دو ویژگی عمده دارد:

• اول: بازاری است که در آن تشکیل سرمایه صورت می‌گیرد.
• دوم: سهام و اوراق قرضه منتشر شده شرکت‌ها، برای نخستین بار در این بازار عرضه می‌شوند و مورد معامله قرار می‌گیرند.

در برابر دادوستدهای بعدی، اوراق بهادار (دارایی‌های مالی) در بازارهای دست دوم (ثانویه) انجام می‌شود.

بازار اولیه و ثانویه

بازارهای مالی مکانی برای خرید و فروش مزایای بازار ثانویه ارز دارایی های مالی هستند. خریداران و فروشندگان اوراق بهادار در این بازارها به یکدیگر مرتبط می‌شوند. در بازارهای مالی مکانیزم‌هایی به وجود آمده تا بنگاه‌هایی که برای تامین مالی اوراق منتشر می‌کنند (فروشنده اوراق)، به کسانی که مازاد منابع مالی داشته و قصد سرمایه‌گذاری دارند (خریدار اوراق) متصل شوند. در این مقاله می‌خواهیم شما را با مفهوم بازار اولیه و ثانویه آشنا کنیم و از تفاوت های آن ها بگوییم.

بازار اولیه چیست؟

بازار اولیه بازاری است که خریدار اوراق را مستقیما به ناشر آن متصل می‌کند. یعنی اوراق بهادار برای اولین بار در این بازار به فروش می‌رسند. فروشندگان این اوراق شرکت‌های ناشر هستند که برای تامین مالی اوراق منتشر می‌کنند و خریداران آن سرمایه‌گذاران هستند. سهام در این بازار به قیمت اسمی، که از سوی ناشر با نظارت سازمان بورس تعیین شود، عرضه می‌شود.

خرید مستقیم سهام شرکت‌ها از طریق فرایند پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد. پذیره‌نویسی فرایند خرید مستقیم از ناشران است.

به فروش سهام برای اولین بار در بورس عرضه اولیه یا IPO می‌گویند. طی عرضه اولیه یک سهم با نماد جدید به سهم‌های مورد معامله در بازار اضافه می‌شود. روز و ساعت معامله عرضه اولیه از پیش تعیین شده است و سرمایه‌گذاران در ساعت تعیین شده می‌توانند اقدام به خرید کنند.

البته باتوجه به اینکه حجم سهام منتشره از سوی ناشر مشخص است و نمی‌تواند از حد تعیین شده بیشتر باشد، هر سرمایه‌گذار تا سقف معینی می‌تواند سهام خریداری کند. معمولا خرید سهام از طریق عرضه اولیه علاقه‌مندان بسیاری دارد. چرا که سود خوبی با خود به همراه می‌آورد. فروش سهام در بازار اولیه برای شرکت‌ها درامد ایجاد می‌کند.

صفحه چشم بورس مرجع خوبی برای اطلاع رسانی اخبار مربوط به عرضه اولیه سهام است.

بازار ثانویه چیست؟

بازار ثانویه یعنی جایی برای خرید و فروش سهامی که قبلا منتشر شده است. به عبارت دیگر سهامی که پیش‌تر در بازار اولیه منتشر شده‌اند از طریق خریداران سابق آن، که اکنون نقش فروشنده دارند، به خریداران جدید فروخته می‌شود.

معامله در بازار ثانویه تاثیری بر حجم سهام منتشر شده از سوی شرکت‌ها ندارد. چون سهام جدیدی منتشر نمی‌شود. از این رو معامله سهام در بازار ثانویه (تا زمانی که از سوی شرکت‌ها افزایش سرمایه صورت نگیرد)، تاثیری در درآمد شرکت ندارد. تمام معاملاتی که در بازار سرمایه صورت می‌گیرد، به جز معاملات پذیره‌نویسی، در بازار ثانویه انجام می‌شود.

تفاوت‌های بازار اولیه و بازار ثانویه

گفتیم که قابلیت نقدشوندگی یکی از اصلی‌ترین کارکرد‌های بازار بورس است. بازاری که به بورس قابلیت نقدشوندگی می‌دهد، بازار ثانویه است. همچنین وجود بازار ثانویه موجب می‌شود تا شرکت‌های منتشر کننده اوراق نگران بازخرید سهام سرمایه‌گذاران نباشد.

هر معامله‌ پس از عرضه اولیه، در بازار ثانویه انجام می‌شود. در واقع معامله‌ای که روز بعد از عرضه اولیه سهام بر روی یک نماد صورت می‌گیرد، معامله در بازار ثانویه است. حجم معاملات در بازر ثانویه بسیار بیشتر از حجم معاملات در بازار اولیه است. در واقع آنچه در تابلوی بورس می‌بینیم معامله بر روی سهام موجود در بازار ثانویه است. پس عرضه و پذیره‌نویسی سهام در بازار اولیه و معامله آن در بازار ثانویه انجام می‌شود.

جمع‌بندی

گفتیم که سهام برای اولین بار در بازار اولیه منتشر می‌شود. به اولین عرضه سهام در بازار بورس IPO یا عرضه اولیه می‌گوییم. معامله سهام در بازار ثانویه صورت می‌گیرد و در این بازار سهام جدیدی منتشر نمی‌شود. بازار ثانویه باعث جاری شدن نقدینگی در بازار بورس می‌شود.

بازار سرمایه

بازار سرمایه چیست؟ بازار های سرمایه دارای چه انواعی هستند. در این مطلب قصد بررسی این سوالات را داریم. همه ما می دانیم که بخش بسیار زیاد و مهمی از اقتصاد یک جامعه کشوری را همین انواع بازار های مالی و سرمایه گذاری آن کشور تشکیل می دهند. این بازار های مالی به طور عمومی بخش زیادی از بازار های مالی را در دل خود مزایای بازار ثانویه ارز جای می دهند. مهم ترین مزیت و اهمیت این بازار ها این است که یک فرصت بسیار مناسب برای رشد و ترقی می باشد. ماهیت این بازار ها موفقیت عمومی اقتصاد کشور و همچنین موفقیت فردی افرادی است که در این بازار ها سرمایه گذاری انجام می دهند. به همین دلیل به صورت سالانه افراد بسیار زیادی وارد این بازار ها می شوند و از سرمایه گذاری خود به ثروت و موفقیت زیادی دست پیدا می کنند.

البته که سرمایه گذاری در این بازار ها به منزله تضمین موفقیت نیست. بلکه این بازار ها برای خود دارای اصول و قاعده مشخصی هستند که شما باید از آنها با خبر باشید. در غیر این صورت باید به شکل غیر مستقیم سرمایه گذاری خود در بازار سرمایه را انجام دهید و موفقیت های لازم را به دست آورید. همه ما با انواع بازار های مالی آشنا هستیم. اما مهم ترین و معروف ترین این بازار های مالی، بازار اوراق بهادار و یا بازار خرید و فروش سهام یعنی بازار بورس می باشد. بازاری که در آن بسیاری از افراد که دارای مهارت بودند یا برایس سرمایه گذاری غیر مستقیم به مجموعه های معتبر تکیه کردند به سود های خوبی رسیدند. این بازار یکی از انواع بازار سرمایه می باشد که همه افراد با هر میزان سرمایه ای می توانند به راحتی به آن ورود کنند.

هدف از سرمایه گذاری در بازار سرمایه

بازار سرمایه

مهم ترین هدف همه افراد از سرمایه گذاری در هر یک از انواع بازار سرمایه بدون تردید این است که بتوانند بخشی از پول های نقد خود را تبدیل به یک نوع از انواع دارایی های با ارزش کنند. به این ترتیب می توانند در طول زمان ارزش پول خود را در برابر تروم حفظ کرده و در نهایت حتی از میزان تورم نیز پیشی گرفته و به سود قابل توجهی دست پیدا کنند. این سود دهی اما همیشه ممکن است اتفاق نیفتد. اگر قرار بود همه ما بتوانیم با ورود به بازار سرمایه بلافاصله به سود برسیم که الان همه ما ثروت بسیاری داشتند. برای موفقیت و برای رسیدن سود قابل توجه تنها هدف داشتن کافی نیست.

بلکه شما باید بازار و قواعد آن به صورت کامل آشنا باشید. برای این موضوع باید با تمامی قوانین بازار آشنا باشید و تمامی اصطلاحات این بازار ها را به خوبی بدانید. اما مهم ترین نکته در خصوص موفقیت در این بازار ها این است که شما بتوانید قدرت تحلیل داشته باشید. حالا که می دانیم هدف از ورود به بازار سرمایه چیست لازم است که با مفهوم و معنای این بازار هم آشنا شویم. با ما همراه باشید تا در ادامه اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

بازار سرمایه چیست

در حقیقت بازار مالی یا سرمایه مانند بازار جواهر فروشی یک بازار مجزا و منحصر به فرد نیست. بلکه این بازار، به مجموعه ای کامل از انواع بازار های مالی می گویند وظیفه اصلی آن ایجاد ارتباط بین ارائه دهنده گان و فروشندگان اوراق بهادار با خریداران آنها می باشد. ما معمولا این بازار را با نام بازار بورس می شناسیم. جایی که در آن اوراق بهادار و سهام شرکت ها و مجموعه های مختلف به فروش می رسد. این بازار دارای مزایای بسیار زیادی می باشد که می تواند از طریق مشارکت های جمعی و سرمایه گذاری های بلند مدت و یا میان مدت مردم، علاوه بر اینکه مجموعه ها و سازمان ها را به اهداف خود می رساند، موجب سود دهی به مردم نیز می شود.

تصور کنید شرکتی قصد دارد پروژه ای را راه اندازی کند اما سرمایه لازم برای انجام این کار را ندارد. به همین دلیل به بازار بورس وارد می شود و با فروش بخشی از سهام خود سرمایه لازم را به دست می آورد. در طول این معامله سرمایه لازم برای آن مجموعه تامین شده و آن شرکت پروژه سود آور مورد نظر خود را آغاز می کند. از طرفی افرادی که این اوراق و سهام را خریداری کرده اند و در این سرمایه گذاری در این بخش از بازار سرمایه ورود کرده اند پس از اتمام پروژه و در صورت موفقیت آمیز بودن پروژه به سود قابل توجهی دست رسی پیدا می کنند.

مهم ترین مزایای بازار سرمایه

اگر بازار های مالی دارای مزایای قابل توجهی نباشند به مرور زمان از بین رفته و مورد استقبال قرار نخواهند گرفت. اینکه این بازار ها با استقبال بسیاری زیادی رو به رو هستند به دلیل داشتن مزایا و ویژگی های بسیار زیادی است که دارند. مهم ترین مزایای این بازار ها عبارت اند از:

• رونق چرخه تولید
• قانونی و شرعی بودن
• سود دهی بیشتر نسبت به سایر بازار ها
• قابلیت سرمایه گذاری های بلند مدت
• امکان سرمایه گذاری میان مدت
• قابلیت نقد شوندگی بسیار بالا
• شفافیت در بازار و چرخش سرمایه

اگر به تک تک این ویژگی ها و مزایا نگاه کنید متوجه می شوید که چرا این بازار نسبت به سایر بازار های مالی محبوب می باشد. شما در این بازار می توانید بالاترین میزان سود را در صورت حرکت اصولی برای خودتان و برای مجموعه ای که قصد پیشرفت را دارد فراهم کنید.

انواع بازار سرمایه

این بازار ها را می توان به دو دسته تقسیم کرد، این دو دسته عبارت اند از :

بازار اولیه

این بازار همان بازاری است که توزیع کننده های سهام به شکل مستقیم اوراقی که قرار است وارد بازار شود را به عنوان ” عرضه عمومی اولیه ” در بازار وارد می شود و در بخش توزیع و فروش قرار می گیرد. این موضوع باعث می شود که شرکت ها و سازمان تامین بودجه خود را از طریق مشارکت مردم و فروش سهام و بدون نیاز به وام گرفتن انجام می دهند. مشارکت های عمومی هم برای مردم سود آور است و هم برای شرکت ها و سازمان ها می تواند سود آور باشد.

بازار ثانویه

ابتدا اوراق و سهام قابل عرضه در بازار اولیه وارد می شود. پس از آنکه معاملات انجام شد، باقی معاملات به صورت عمومی در بازار ثانویه انجام می شود. در این بازار سرمایه گذاران می توانند سرمایه خود را به پول نقد تبدیل کنند و به سایر متقاضیان ارائه دهند. این بخش نقد شوندگی یکی از مهم ترین ویژگی های بازار سرمایه می باشد که در بازار ثانویه تامین می شود. در این بخش از بازار نوسانات قیمت و همچنین نیزان ریسک سود و زیان تا حدود زیادی افزایش پیدا کرده و بالا می رود.