بورس با شهبازی
مدیریت پرتفوی چیست؟ انواع استراتژی مدیریت سبد سهام چیست؟
دارایی به منابع مالی گفته می‌شود که برای فرد دارای ارزش اقتصادی باشد و مدیریت دارایی عبارت است از مجموعه فعالیت‌هایی که برای نگهداری، بهکارگیری و توسعه داراییهای یک نهاد، شرکت یا گروه انجام می‌گیرد. لازمه‌ی تصمیم‌گیری در فرآیند مدیریت دارایی، مواردی همچون دانش، تجربه کافی و بهکارگیری اصول تنوع‌بخشی است. شرکت مدیریت دارایی، نهادی است که به نمایندگی از مشتریان خود به سرمایهگذاری می‌پردازد و از مهمترین مزایای این شرکتها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دراختیار داشتن منابع مالی بیشتر
- سرمایهگذاری در چند حوزه و مجموعه بزرگتری از اوراق
- امکان تنوع‌بخشی در سبد مشتریان
استراتژی این شرکتها در سرمایهگذاری میتواند متفاوت باشد؛ برخی با توجه به تمایلات مشتریان، سبد سهام را تشکیل می‌دهند و برخی دیگر با توجه به استراتژی صندوق‌های شاخصی، استراتژی سبد را انتخاب می‌کنند؛ امروزه مدیریت دارایی میتواند به وسیله صندوق سرمایهگذاری مشترک، صندوق بازنشستگی، سبدگردانی اختصاصی و صندوق پوشش ریسک انجام شود. منابع درآمدی در این شرکتها، هزینه کمیسیون و خدماتی است که از مشتریان خود دریافت می‌کنند.
آشنایی با شرکت‌های سبدگردانی
همانطور که در مطلب “سبدگردانی اوراق بهادار در کارگزاری آگاه ” ذکر شد، سبدگردانی به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار، بنام سرمایه‌گذار معین و توسط سبدگردان گفته می‌شود که در قالب قراردادی مشخص و به‌منظور کسب انتفاع برای سرمایه‌گذار انجام می‌گیرد. از مزیت این شرکتها، می‌توان به اداره آنها توسط مدیران و کارشناسانی خبره در زمینه سرمایهگذاری اشاره کرد. از دیگر نهادهای سرمایه‌گذار، می‌توان به صندوق‌های سرمایهگذاری اشاره کرد که در شیوه‌ی سرمایهگذاری توسط آنها و سبد‌گردان‌ها، تفاوت‌هایی وجود دارد. از جمله این تفاوت‌ها می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در سبدگردانی، پورتفو به صورت خاص برای هر فرد تهیه می‌شود در نتیجه اهداف فرد سرمایه‌گذار، میزان ریسک گریزی و افق زمانی وی در سبد، در نظر گرفته خواهد شد. در این سبدها، فرد سرمایه‌گذار مالکیت مستقیم سرمایه خود را دارد و در واقع سرمایهگذاری بانام او انجام می‌شود؛ این در حالی است که مالکیت در صندوق‌ها به‌صورت مشاع است و افراد با خرید هر واحد به همان میزان در سود و زیان صندوق سهیم میشوند. مدیران صندوق‌ها با فروش این واحدها، وجه لازم برای سرمایهگذاری در انواع اوراق را به‌دست می‌آورند. شرکت‌های سبدگردان علاوه بر تشکیل سبدهای سرمایهگذاری برای افراد حقیقی و حقوقی، می‌توانند نقش انواع ارکان صندوق‌های سرمایهگذاری را نیز بر عهده داشته باشند.
آشنایی با مدیریت پرتفوی
یکی از وظایف مهم شرکت‌های مدیریت دارایی، مدیریت پرتفوی است. پرتفوی به معنای مجموعه‌ای از داراییها و مدیریت پرتفوی، هنر و علم تصمیم‌گیری در مورد سیاست و ترکیب سرمایهگذاری، متناسب‌سازی سرمایهگذاری با اهداف، تخصیص دارایی برای افراد و مؤسسات و کنترل ریسک است. به بیانی دیگر می‌توان گفت مدیریت پرتفوی به معنای تعیین نقاط ضعف و قوت، تهدیدها و فرصت‌ها در انتخاب بدهی در مقابل سرمایه، رشد در مقابل اطمینان و دیگر انتخاب‌ها در مسیر افزایش بازدهی در سطح معینی از ریسک است. به‌طورکلی مراحل تشکیل هر پرتفوی به این شرح است:
- تعیین سیاست سرمایهگذاری
- تجزیه‌وتحلیل اوراق بهادار
- تشکیل سبد سرمایهگذاری
- تجدیدنظر در سبد سرمایهگذاری
- ارزیابی عملکرد سبد سرمایهگذاری
تعیین سیاست سرمایهگذاری
میزان بازده درخواستی چه‌قدر است؟ میزان نقدشوندگی چه‌قدر باشد؟چه میزان ریسک را می‌توانیم متحمل شویم؟
تجزیه و تحلیل اوراق بهادار
بر اساس استراتژی تعیین‌شده در قدم قبلی، سبد سهام از چه سهم‌هایی و با چه ترکیبی تشکیل شود؟
تشکیل سبد سرمایهگذاری
چقدر از سرمایه را وارد بازار سهام کنیم؟ میزانی که در بانک سپرده‌گذاری می‌کنیم چه‌قدر باشد؟ چه میزان از سرمایه را به خرید طلا و ارز اختصاص دهیم؟
تجدیدنظر در سبد سرمایهگذاری
با توجه به سبد سهام تشکیل شده، آیا به اهداف موردنظر سرمایهگذاری خود نزدیک شده‌ایم؟
ارزیابی عملکرد سبد سرمایهگذاری
در دوره‌های مختلف، عملکرد مدیریت پرتفوی چگونه است؟
در این مقاله به بررسی “تعیین سیاست سرمایهگذاری” پرداخته می‌شود. برای مدیریت سبد سهام به‌طوری کلی دو استراتژی منفعل و فعال وجود دارد که در ادامه معرفی خواهند شد.
انواع استراتژی مدیریت سبد سهام
استراتژی منفعل
استراتژی منفعل یا انفعالی: در این نوع استراتژی، به دلیل عدم توانایی پیش‌بینی جریان آتی بازار یا عملکرد قیمت سهام، هدف اصلی نزدیک کردن بازده پرتفوی به بازده شاخص موردنظر است. در این نوع استراتژی، نوع مدیریت پرتفوی به‌صورت خرید و نگهداری است. در این شرایط خرید سهام بر مبنای چندین معیار انجام شده و تا پایان دوره سرمایهگذاری، حفظ می‌شود. بنابراین هیچ‌گونه فعالیت خریدوفروشی پس از ایجاد پرتفوی وجود ندارد.
استراتژی منفعل، به نام‌های مختلفی همچون استراتژی سرمایهگذاری در شاخص نیز، گفته می‌شود. در این حالت مدیریت هیچ‌گونه تلاشی جهت شناسایی سهام با قیمت پایین یا با قیمت بالا از طریق روش‌های تجزیه و تحلیل نمی‌نماید و همچنین هیچ‌گونه تلاشی در جهت پیش‌بینی حرکات کلی در بازار انجام نمیدهد.
چگونه پرتفوی شاخص انفعالی تشکیل دهیم؟
برای ایجاد پرتفوی با نگاه استراتژی انفعالی، سه روش مرسوم وجود دارد:
روش پیگیری کامل: در این روش همه سهام موجود در شاخص به نسبت وزنشان در آن شاخص خریداری می‌گردند.
روش نمونه‌گیری: در این روش، مدیر پرتفوی تنها به خرید نمونه‌ای از سهام که در شاخص مبنا وجود دارد، می‌پردازد.
روش بهینه‌سازی یا برنامه‌ریزی غیرخطی: در این روش از اطلاعات تاریخی تغییرات قیمت‌ها و همبستگی بین سهام (ارتباط هر سهم با سهم دیگر) استفاده می‌شود و بر این اساس ترکیب پرتفوی مشخص خواهد شد.
استراتژی فعال
استراتژی‌فعال: این استراتژی عمدتاً به‌منظور هماهنگی با پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت یا میان‌مدت بازار و سهم بکار می‌رود. یعنی مدیر پرتفوی در حال خریدوفروش سهم است تا بتواند بازدهی بیش از بازدهی شاخص بازار (بازدهی متوسط بازار) کسب کند.
برای مدیریت فعال پورتفوی، سه نوع استراتژی وجود دارد.
استراتژی سنجش موقعیت بازار: سرمایه‌گذار با پیش‌بینی آینده بازار، حجم سرمایهگذاری را بین اوراق بهادار تغییر می‌دهد و در صورت پیش‌بینی بازده بالاتر از متوسط برای پرتفوی، نسبت به تعدیل و اصلاح ریسک پرتفوی اقدام می‌نماید. یعنی مدیر پرتفوی اگر بداند بازار در روند نزولی (صعودی) قرار خواهد گرفت، بیشتر (کمتر) در اوراق بهادار با درآمد ثابت (مثل اوراق مشارکت یا اوراق خزانه اسلامی)، سرمایهگذاری می‌کند و حجم سرمایهگذاری در سهام را کاهش (افزایش) می‌دهد.
استراتژی گلچین سهام: سرمایه‌گذار، وزن سهام زیر قیمت را در پرتفوی افزایش و وزن سهام بالای قیمت را کاهش می‌دهد. از این طریق ریسک پرتفوی نیز متنوع می‌شود و انتخاب‌های سهم بر سایر سهام اثر می‌گذارد.
استراتژی تمرکزبخش: این روش مشابه استراتژی گلچین سهام است، با این تفاوت که واحد موردنظر به‌جای سهام، صنعت است.
انتخاب استراتژی
در ادامه به مهمترین عواملی که مدیر پرتفوی باید برای تعیین نوع استراتژی خود در نظر بگیرد، اشاره خواهیم کرد:
– شرایط حاکم در بازار و نوع بازار: مدیر پرتفوی در شرایط رونق بازار از استراتژی فعال و در شرایط رکودی از استراتژی مدیریت منفعل در بازار بهره می‌گیرد.
– سطح کارایی بازار: در بازاری که کارایی آن در سطح بالایی قرار دارد، مدیریت منفعل استفاده می‌شود و مدیران به سمت سرمایهگذاری در صندوق‌های شاخصی و متنوع حرکت می‌کنند. در مقابل در بازارهای غیرکارا به‌تناسب وجود شکاف‌ها و فرصت‌های آربیتراژی، مدیران به سمت بهره‌گیری از توان تحلیل‌گری و مدیریت فعال حرکت می‌کنند.
– نگاه و ویژگی شخصیتی مدیران: ظرفیت ریسک‌پذیری و محافظه‌کاری مدیران پرتفوی، نوع استراتژی که آنها در سبد سهام خود به کار میگیرند را مشخص می‌کند.
– اندازه و حجم پرتفوی: مدیران پرتفوی‌هایی باارزش و حجم بالا، از سیستم مدیریتی منفعل استفاده می‌کنند و دلیل آن حجم بالای معاملاتی است که در صورت تغییر پرتفوی، باید انجام دهند و در مقابل مدیر یک پرتفوی کوچک به‌راحتی میتواند با اجرای مدیریت فعال به جابه‌جایی سهام در پرتفوی خود بپردازد.
– سطح تحمل ریسک پرتفوی: هرچه پرتفوی تحمل ریسکش بالاتر رود از استراتژی منفعل به سمت استراتژی مدیریت فعال حرکت خواهیم کرد.
– انتظار و توقع سرمایه‌گذار: سهامداران محافظه‌کار معمولاً استراتژی منفعل را به کار میگیرند و در مقابل سهام‌دارانی که انتظار سود بیشتری دارند از مدیریت پرتفوی فعال استفاده می‌کنند.
ضعف و قوت سرمایه‌گذاری‌ها در بورس
نیما میرزایی تحلیلگر بازار سرمایه شرکت‌های گروه سرمایهگذاری، جزو نهادهای مالی (بر مبنای بند ۲۱ ماده یک قانون بازار اوراق بهادار) محسوب میشوند و وظیفه سرمایهگذاری در شرکت‌های بورسی و غیر‌بورسی را به عهده دارند و موضوع اصلی فعالیت آنها در اساسنامه، سرمایهگذاری در سهام، سهم‌الشرکه، واحدهای سرمایهگذاری صندوق‌ها یا سایر اوراق بهادار دارای حق رای شرکتها، موسسات یا صندوق‌های سرمایهگذاری با هدف کسب انتفاع بدون کسب کنترل یا نفوذ قابل ملاحظه در شرکت، موسسه یا صندوق سرمایهگذاری سرمایهپذیر در چارچوب قوانین و مقررات است و از نظر حقوقی به دو شکل سهامی خاص و عام تشکیل می‌شود.
شرکت‌های این گروه ضمن تنوع‌بخشی به پرتفو عمدتا علاقه‌مند به سرمایهگذاری تخصصی در یک حوزه خاص نیز هستند (به عنوان مثال نماد وساپا در گروه خودرویی یا نماد اعتلا در زمینه فعالیت‌های دارویی). از ویژگی‌های دیگر این گروه حجم نسبتا بالای سرمایه‌گذاری‌هایشان است که آنها را در بخش شرکت‌های کوچک بازار قرار نمیدهد و همچنین به دلیل تنوع‌بخشی پرتفو و استفاده از متخصصان عمدتا می‌توانند در زمینه سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک دسته‌بندی شوند. البته به دلایل مختلف معمولا ارزش بازار این شرکتها نسبت به ارزش پرتفو (بورسی و غیر‌بورسی) کمتر بوده که این نسبت تحت‌عنوان P/ NAV در بورس شناخته می‌شود و هرچه این میزان کمتر از یک باشد قیمت تابلو جذابیت بیشتری پیدا می‌کند و نسبت‌های بالاتر از یک نیز ریسک سرمایهگذاری را افزایش می‌دهد. بدیهی است که به جز این عامل، فاکتور‌های دیگری نیز بر ارزندگی سهم‌های این گروه منطبق با پرتفویی که دارند (از جمله چشم‌انداز حوزه کاری و مدیریت کارآمد منابع) تاثیر‌گذار است.
معرفی گروه سرمایهگذاری
شرکت‌های سرمایهگذاری یکی از انواع نهادهای مالی دارای مجوز هستند که ضمن فعالیت، مطابق با اساسنامه، در موارد مشخص شده سرمایهگذاری می‌کنند. بر اساس آخرین مصوبه هیات‌‌‌مدیره بورس و اوراق بهادار، حداقل سرمایه شرکت‌های سرمایهگذاری، ۱۰میلیارد تومان تعیین شده است. شرکت‌های سرمایهگذاری فعالیتی در چارچوب تعیین شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار دارند و عملکرد و فعالیت آنها همواره تحت‌نظر است که همین موضوع نکته مهمی برای مدیریت ریسک و پرتفوی این شرکت‌هاست. مطابق اساسنامه پیشنهادی سازمان بورس و اوراق بهادار، فعالیت‌های شرکت‌های سرمایهگذاری به دو دسته فعالیت‌های اصلی و فعالیت‌های فرعی تقسیم شده است که جزئیات آن به شرح زیر است:
فعالیت‌های اصلی سرمایه‌گذاری‌ها
۱- سرمایهگذاری در سهام، سهم‌الشرکه، واحدهای سرمایهگذاری صندوق‌ها یا سایر اوراق بهادار دارای حق رای شرکتها، موسسات یا صندوق‌های سرمایهگذاری با هدف کسب انتفاع، به طوری که به تنهایی یا به همراه اشخاص وابسته خود، کنترل شرکت، موسسه یا صندوق سرمایهگذاری سرمایهپذیر را در اختیار نگرفته یا در آن نفوذ قابل‌‌‌ملاحظه نیابد.
۲- سرمایهگذاری در سایر اوراق بهادار که به طور معمول دارای حق رای نیست و توانایی انتخاب مدیر یا کنترل ناشر را به مالک اوراق بهادار نمیدهد.
فعالیت‌های فرعی سرمایه‌گذاری‌ها
۱- سرمایهگذاری در مسکوکات، فلزات گران‌‌‌بها، گواهی سپرده بانکی و سپردههای سرمایهگذاری نزد بانک‌ها و موسسات مالی اعتباری مجاز.
۲- سرمایهگذاری در سهام، سهم‌الشرکه، واحدهای سرمایهگذاری صندوق‌ها یا سایر اوراق بهادار دارای حق رای شرکتها، موسسات یا صندوق‌های سرمایهگذاری با هدف کسب انتفاع به طوری که به تنهایی یا به همراه اشخاص وابسته خود، کنترل شرکت، موسسه یا صندوق سرمایهگذاری سرمایهپذیر را در اختیار گرفته یا در آن نفوذ قابل‌‌‌ملاحظه بیابد.
۳- سرمایهگذاری در سایر داراییها از جمله داراییهای فیزیکی، پروژه‌‌‌های تولیدی و پروژه‌‌‌های ساختمانی با هدف کسب انتفاع.
۴- ارائه خدمات مرتبط با بازار اوراق بهادار از جمله:
• پذیرش سمت در صندوق‌های سرمایهگذاری
• تامین مالی بازارگردانی اوراق بهادار
• مشارکت در تعهد پذیره‌‌‌نویسی اوراق بهادار
• تضمین نقدشوندگی، اصل یا حداقل سود اوراق بهادار
۵- شرکت میتواند در راستای اجرای فعالیت‌های مذکور، در حدود مقررات و مفاد اساسنامه اقدام به اخذ تسهیلات مالی یا تحصیل دارایی کند یا اسناد اعتباری بانکی افتتاح کند و به واردات یا صادرات کالا بپردازد و امور گمرکی مربوطه را انجام دهد. این اقدامات فقط در صورتی مجاز است که در راستای اجرای فعالیت‌های شرکت ضرورت داشته باشند و انجام آنها در مقررات منع نشده باشد.
انواع شرکت‌های سرمایهگذاری
مطابق متداولترین نوع تقسیم‌‌‌بندی، شرکت‌های سرمایهگذاری با توجه به نوع شخصیت حقوقی آنها تقسیم میشوند. بر این اساس، شرکت‌های سرمایهگذاری در سه دسته سهامی عام، سهامی خاص و سرمایهگذاری استانی قرار میگیرند. در حال حاضر ۱۲۵ شرکت سرمایهگذاری مجوزهای لازم را اخذ کردهاند که ۵۴ شرکت در گروه سهامی عام، ۴۲ شرکت سهامی خاص و ۲۹ شرکت در گروه سرمایهگذاری استانی قرار گرفته‌‌‌اند. در سال گذشته با ورود و پذیرش شرکت‌های سرمایهگذاری استانی به بورس، این گروه تنوع چشمگیری داشته و نقش سرمایهگذاری غیرمستقیم و کم‌ریسک‌تر را برای سهامداران بازار سرمایه افزایش داده است.
گروه بزرگ و متنوع سرمایهگذاری جزو گروه‌های نسبتا کم‌ریسک‌تر بازار سرمایه محسوب میشوند که با تنوع بخشی به پرتفو در قالب سرمایهگذاری در بورس و خارج از آن می‌توانند سرمایهگذاری مناسبی برای افراد ریسک‌گریز محسوب شوند. چالش پیش روی تابلوی این گروه نیز فاصله گرفتن قیمت از ارزش ذاتی داراییهای شرکت است که در برخی موارد این نسبت به کمتر از ۳۰درصد نیز رسیده است که البته در نماد‌هایی که دارای پرتفوی ارزنده‌ای هستند، میتواند یک فرصت سرمایهگذاری کم‌ریسک و پربازده در بلندمدت برای سرمایه‌گذاران بورسی باشد. بررسی سوابق این گروه بیانگر حرکت متناسب با شاخص در بسیاری از نماد‌های آن بوده که همین ویژگی نیز برای سرمایه‌گذاران مبتدی (که مشکل بازدهی کمتر از شاخص دارند) میتواند جذاب باشد. به‌طور خلاصه طرح‌های توسعه متعدد و رشد متناسب با تورم نقطه قوت و فاصله گرفتن قیمت از ارزش ذاتی مهمترین نقطه ضعف این گروه است.
صبا (سرمایهگذاری صبا تامین)
صبا تامین در مهر مجموعا ۵/ ۱۶ میلیارد سود کسب کرده است که حدود ۱۰میلیارد آن سود مجمع شستا و ۵/ ۶ میلیارد آن سود واگذاری سهم بوده است. این شرکت در شهریور ۶۰میلیارد سود از واگذاری سهام شناسایی کرده بود. در مرداد ۱۵۰میلیارد سود واگذاری سهام و ۳۳میلیارد سود مجمع به دست آورد. این دو عدد در تیر ۲۳۲ و ۱۲۴ بود. در خرداد ماه ۱۴۶۵ میلیارد تومان سود حاصل از واگذاری سهام شناسایی کرد که عمده آن از واگذاری ۵/ ۱ میلیارد سهم تاصیکو با قیمت ۹۸۶۳ ریال بوده است. در اردیبهشت ماه ۹میلیارد سود حاصل از واگذاری سهام و ۴۷۰میلیارد سود سهام و در فروردین ۲۰میلیارد تومان سود حاصل از واگذاری سهام شناسایی کرده بود.
ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۳۷,۸۰۵میلیارد تومان به ۳۹,۲۲۱میلیارد تومان رسیده است.
بهای تمام‌‌‌شده مجموع شرکت‌های بورسی وغیربورسی این شرکت در انتهای مهر ۱۰,۸۰۷میلیارد تومان و ارزش بازاری آن مبلغ ۳۹,۲۲۱میلیارد شده است که رشدی ۲۶۲درصدی را نشان می‌دهد. این شرکت مجموعا در سال مالی جاری (منتهی به اردیبهشت ۱۴۰۱) ۲۴۸۱میلیارد تومان سود واگذاری سهام و سود مجمع به دست آورده است. این عدد در مدت مشابه سال قبل شرکت ۳۸۵۲ میلیارد بوده است.
وسفارس (سرمایهگذاری استان فارس)
سال مالی شرکت سرمایهگذاری استان فارس منتهی به شهریور ماه است. این شرکت در ماه ابتدایی مالی خود (مهرماه) ۲۹۷میلیارد تومان درآمد از محل سود مجامع شرکت‌های زیرمجموعه خود کسب کرده است. در مقابل این شرکت در دوره مذکور سود حاصل از واگذاری سهام نداشته است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۵/ ۲۸۴۳۰ میلیارد تومان به ۷/ ۲۹۳۸۱ میلیارد تومان رسیده است که نسبت به ابتدای دوره (۳۵/ ۳ درصد) افزایش یافته است. بهای تمام شده پرتفوی این شرکت در پایان مهرماه ۲۸,۴۳۰میلیارد تومان بوده که با رشد ۳۵/ ۳درصدی به ۲۹,۳۸۱میلیارد تومان رسیده است.
شرکت سرمایهگذاری استان فارس در دوره ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ماه ۱۳۹۹ به ازای هر سهم سودی محقق نکرده است.
در این دوره شرکت به میزان ۱۰,۴۰۷میلیارد تومان سود خالص داشته که ۵۲۳۸ درصد نسبت به سال مالی گذشته رشد داشته است. (با توجه به تغییر در سرمایه شرکت، تغییرات سود (زیان) خالص از اهمیت بالاتری نسبت به تغییرات سود (زیان) خالص هر سهم برخوردار است. )
وسپهر (سرمایهگذاری گروه مالی سپهر صادرات)
این شرکت طی یک ماه مهر ۶/ ۱۳۲ میلیارد تومان از محل واگذاری سهام و ۹/ ۵۰ میلیارد تومان از محل مجامع سود محقق کرده است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۱۳,۰۲۹میلیارد تومان به ۱۲,۲۷۵میلیارد تومان رسیده است که نسبت به ابتدای دوره ۷۹/ ۵درصد کاهش یافته است. بهای تمام شده پرتفوی شرکت در پایان مهر ۱۰,۴۸۱میلیارد تومان بوده که با رشد ۱/ ۱۷درصدی به ۱۲,۲۷۵میلیارد تومان رسیده است.
ونیکی (سرمایهگذاری ملی ایران)
این شرکت در مهرماه ۲۷۹میلیارد تومان سود از واگذاری سهام و همین‌طور ۷/ ۶۵ میلیارد تومان از محل سود مجامع کسب کرده است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۸/ ۳۲۵۷۱ میلیارد تومان به ۳/ ۴۶۳۷۹ میلیارد تومان رسیده است که نسبت به ابتدای دوره ۳۹/ ۴۲درصد افزایش یافته است. بهای تمام شده پرتفوی شرکت در انتهای مهر ماه ۵,۹۲۹ میلیارد تومان بوده که با رشد۲/ ۶۸۲ درصدی به ۳/ ۴۶۳۷۹میلیارد تومان رسیده است. شرکت سرمایهگذاری ملی ایران در دوره ۹ ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ به ازای هر سهم ۱,۳۶۷ ریال سود محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل۷/ ۴۷درصد افزایش داشته است.
سود خالص این شرکت در دوره ۹ ماهه یادشده ۲,۳۹۲میلیارد تومان بوده که ۸۱/ ۴۷درصد رشد داشته است.
وسپه (سرمایهگذاری سپه)
شرکت سرمایهگذاری سپه در مهر ماه ۹۹میلیارد تومان از محل واگذاری سهام و ۴/ ۱۳میلیارد از محل مجامع سود محقق کرده است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۱/ ۱۸۰۱۱ میلیارد تومان به ۴/ ۱۹۴۲۹میلیارد تومان رسیده که نسبت به ابتدای دوره۸۷/ ۷درصد افزایش یافته است.
بهای تمام شده شرکت در انتهای مهر ماه ۲,۵۵۵میلیارد تومان بوده که با رشد ۱۸/ ۶۶۰درصدی به ۱۹,۴۲۹میلیارد تومان رسیده است. شرکت سرمایهگذاری سپه در دوره ۹ ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ماه ۱۴۰۰ به ازای هر سهم ۱,۶۷۲ ریال سود محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲۹/ ۴۹درصد افزایش داشته است.
وخارزم (سرمایهگذاری خوارزمی)
شرکت سرمایهگذاری خوارزمی در مهرماه ۸/ ۱۱ میلیارد تومان از واگذاری سهام و ۱/ ۱میلیارد تومان از محل مجامع سود محقق کرده است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهرماه از مبلغ ۳/ ۸۱۷۶ میلیارد تومان به ۵/ ۸۶۵۷میلیارد تومان رسیده است که نسبت به ابتدای دوره ۸۹/ ۵درصد افزایش یافته است. بهای تمام شده پرتفوی شرکت در انتهای مهرماه ۱,۷۰۱میلیارد تومان بوده که با رشد ۹۶/ ۴۰۸درصدی به مبلغ ۸,۶۵۷میلیارد تومان رسیده است.
ومهان (گروه توسعه مالی مهر آیندگان)
سود محقق شده از واگذاری سهام این شرکت در مهرماه ۹/ ۷ میلیارد تومان و سود مجامع آن ۴/ ۲ میلیارد تومان بوده است.
ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک ماهه منتهی به مهر ماه از مبلغ ۲/ ۲۶۲۹۷میلیارد تومان به ۳/ ۲۷۲۷۷میلیارد تومان رسیده که نسبت به ابتدای دوره ۷۳/ ۳درصد افزایش یافته است. شرکت گروه توسعه مالی مهر آیندگان در دوره ۶ ماهه منتهی به تاریخ ۳۱ شهریور ماه ۱۴۰۰ به ازای هر سهم ۱,۹۶۳ ریال سود محقق کرده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۸۵/ ۳۵درصد افزایش داشته است.
تنوع بخشی پرتفو یعنی چه؟
در این مقاله قصد داریم به صورت اجمالی به بررسی مفهوم سبد سهام یا پرتفوی بورسی بپردازیم. این اطلاعات میتواند تا حد بسیار زیادی ریسک سرمایهگذاری در بورس را کاهش دهد. افراد مبتدی معمولا به این نکته توجه نمی‌کنند و معنای سبد سهام و تشکیل پرتفوی را نادیده میگیرند. برای آشنایی بیشتر با این مقوله، با ما همراه باشید.
سبد سهام چیست؟
بعد از دریافت کد بورسی از طریق کارگزاری‌ها و آشنایی با بازار بورس و شروع به انجام معاملات، با اصطلاحات زیادی آشنا خواهید شد. یکی از اصطلاحات اولیه که باید نسبت به آن آشنایی داشته باشید، سبد سهام یا پرتفوی بورسی خواهد بود.
سبد سهام یا پرتفوی بورسی ترکیبی مناسب از تنوع بخشی پرتفو یعنی چه؟ انواع سهام است که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایهگذاری بین چند سهم است؛ از این رو، سود یک سهم میتواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهم‌هایی از انواع گروه‌های بورسی است که میتواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که می‌گوید: همه تخم مرغها را در یک سبد نگذارید.
سبد سهام شامل چه سهم‌هایی است؟
درنظر داشته باشید که یک پرتفوی مناسب میتواند شامل همه گروه‌های بورسی باشد. لذا شما میتوانید از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرتفوی بورسی میتواند شامل شرکت‌های سرمایه گذاری، گروه خودرویی، دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و … باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروه ها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایه گذاری گزینه بسیار مناسبی برای شما هستند و شما میتوانید سهام این صندوق‌ها را خریداری کنید. بسیاری از کارشناسان سرمایهگذاری توصیه می‌کنند بخشی از سبد سهام خود را به شرکتها و هولدینگ‌ها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید. تمامی این کارها برای کاهش ریسک سرمایهگذاری در بورس است. به هر حال بهترین حالت این است که در سبد سهام خود از سهم هایی که مخالف هم حرکت می‌کنند، داشته باشید. برای مثال گروه خودرویی و پتروشیمی در ایران معمولا روند‌های مخالفی دارند.
توجه به این نکته نیز ضروری است که شناسایی صنایع مختلف برای سرمایه گذاری از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به این معنی که ابتدا باید صنایع مختلف را تحلیل کرده و سبد سهام خود را بر پایه صنعت‌هایی که بازده مناسبی خواهند داشت، تشکیل دهید.
۳ اصل مهم در تشکیل سبد سهام
اصل اول: تک سهم نشوید
این امر بدیهی است که در بازار بورس سهم‌های زیادی وجود دارند که در طی یک سال چندین درصد رشد داشته‌اند. لذا از همین جهت بر اساس اصل تکرار تاریخ، احتمالاً این رشد برای سهم‌های مشابه نیز اتفاق خواهد افتاد. البته که یک سرمایه‌گذار برای کسب چنین سودهایی لحظه‌شماری می‌کند؛ اما اگر برعکس چیزی که فکر کرده‌اید اتفاق بیافتد چه می‌شود؟ به‌احتمال‌زیاد، خیلی زود مایوس شده و ترجیح می‌دهید سرمایه خود را از بازار بورس خارج کنید.
توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، اولین گام استاندارد در امر تشکیل سبد سهام است. البته اگر جزو معامله گران ریسک‌پذیر هستید و قصد تک سهم شدن رادارید توصیه می‌کنیمم قید پولتان را هم در بدو شروع سرمایهگذاری بزنید! حتی با تشکیل سبد سهام و متنوع سازی نیز کار به پایان نمی‌رسد. اگر پرتفوی خود را از درون یک صنعت تشکیل داده باشیم، درواقع در حال کوبیدن آب در هاون هستیم. تشکیل سبد سهام از درون یک صنعت خاص، به‌اندازه‌ی عدم تشکیل سبد سهام ریسک دارد. فرض کنیم تنوع بخشی پرتفو یعنی چه؟ سبد سهام خود را صرفاً از یک صنعت انتخاب نموده‌ایم. بر همین اساس چنانچه براثر رویدادهای اقتصادی کل صنعت فوق دچار رکود شود، احتمالاً تمامی سهم‌ها افت قیمت خواهند داشت و قسمت زیادی از سرمایه شما به ضرر تبدیل خواهد شد.
اصل دوم: توزیع مناسب وزن‌های سبد اوراق بهادار در پرتفوی بورسی
پس از انتخاب موارد لازم برای تشکیل سبد اوراق بهادار، باید آن را به صورت دوره‌ای تحلیل کنید و تعادل آن را دوباره به وجود آورید؛ زیرا حرکات بازار میتواند وزن‌دهی اولیه شما را تغییر دهد. برای تخصیص دارایی واقعی سبد اوراق بهادار شما باید سرمایه‌گذاری‌ها را به صورت کمّی دسته‌بندی کنید و نسبت ارزش هر کدام از آنها را نسبت به کل سبد بسنجید. سایر عواملی که طی زمان تغییر می‌کنند عبارتند از: وضعیت مالی فعلی شرکت، نیازهای آینده شما و تحمل نوسان ریسک از جانب شما.
اگر چنین تغییراتی وجود داشته باشد، باید پرتفوی خود را نیز به نسبت آنها تغییر دهید. اگر تحمل ریسک شما کمتر شده باشد، باید میزان سهام سبد خود را کاهش دهید. شاید هم ریسک پذیری شما افزایش یابد. در این صورت باید در تخصیص داراییهای خود بخش کوچکی را به سهام‌های پرریسک‌تر اختصاص دهید. اساسا برای ایجاد تعادل مجدد باید تعیین کنید که در وزن‌دهی موقعیت خود، به کدام طبقه از داراییها وزن کمتری داده و به کدام وزن بیشتری داده‌اید.
مثلا، فرض کنید که شما ۴۰ درصد از دارایی خود را به سهام شرکت‌های کوچک تخصیص داده‌اید، در حالی که داده‌های شما می‌گوید که باید تنها ۱۰ درصد از داراییهای خود را به این طبقه اختصاص دهید. در این صورت ایجاد تعادل مجدد شامل تعیین مقدار نیاز کاهش این موضع از جانب شما و تخصیص آن به سایر طبقات خواهد بود.
اصل سوم: ایجاد تعادل مجدد به شکلی استراتژیک
بعد از آن که به اهمیت اصل دوم پی بردید و آن را در پرتفوی خود اجرایی کردید، لازم است مشخص کنید کدام دارایی ها را به عنوان جایگزین سهام قبلی باید خریداری کنید. تشخیص خرید سهام مناسب به عنوان جایگزین اهمیت بسیار بالایی دارد. چنانچه توازن لازم را در سبد سهام ایجاد نکنید، میتواند اثرات به مراتب بدتری نسبت به قبل داشته باشد. بنابراین توصیه می‌کنیم برای خرید سهام، حتما از تحلیل استفاده نمایید.
از شایعات و شایعه سازی دوری کنید
همانطور که اخبار مهم و مفاهیم اقتصاد و مالی در خرید و فروش در بازار سرمایه با اهمیت هستند، نباید در دام شایعات و اخبار تقلبی افتاد. برخی از سرمایه گذاران بزرگ با پخش اخبار غلط و شایعات در بازار سرمایه و خرید سهام یک شرکت خاص، قصد دارند که بازار را به سمت مد نظر خود سوق دهند. در این مواقع باید با استفاده از اخبار درست و مهم و معتبر، از زیان و گیر افتادن در دام این شایعات و اخبار غلط پیشگیری کرد. لذا با دوری از این شایعه‌ها به صورت منطقی و استاندارد با سبد سهام خود برخورد کنید.
سخن آخر
به طور کلی سبد اوراق بهاداری که به خوبی تنوع بخشی شده باشد، بهترین شانس را برای شما در جهت رشد پایدار و طولانی مدت در سرمایهگذاری شما خواهد داشت. تشکیل سبد سهام، دارایی شما را از ریسک سقوط زیادِ حاصل از عوامل مختلف در بازار محافظت می‌کند. لذا طی توضیحات ارائه شده، تنوع بخشی سبد اوراق بهادار خود را مد نظر قرار دهید و هر جا که لازم است اصلاحاتی انجام دهید. در این صورت موفقیت دراز مدت مالی خود را به شدت افزایش خواهید داد.
پورتفوی یا ترکیب دارایی های صندوق های سرمایه گذاری در بازار سهام
در دنیای سرمایهگذاری، یکی از اصطلاحاتی که خیلی به گوش می‌خورد و هر سرمایه‌گذار باید بداند معنی و مفهوم آن چیست، کلمه پرتفوی است که در صندوق های سرمایه گذاری به ترکیب دارایی شناخته می‌شود. پرتفوی در واقع باعث ایجاد رابطه‌ای بین ریسک و بازدهی می‌شود. بنابراین در این مطلب می‌خواهیم بدانیم پرتفوی یا ترکیب دارایی های صندوق سرمایه گذاری چیست و چه تاثیری روی عملکرد آن دارد.
پرتفوی، تعادلی بین ریسک و بازده سرمایهگذاری
هر سرمایهگذاری انتظار دارد در مقابل ریسکی که انجام داده، بازدهی دریافت کند. اما اینکه با چه ریسکی به چه بازدهی برسد مهم است. برای همین سخت‌ترین کار در دنیای سرمایهگذاری، یا همان چیزی که باعث شده برخی سرمایه‌گذاران موفقیت‌های بیشتری داشته باشند، ایجاد تعادل بین ریسک و بازدهی است و آن چیزی که این تعادل را می‌سازد پرتفوی است.
پرتفو یا ترکیب دارایی چیست؟
پرتفوی از کلمه Portfolio گرفته شده که به معنای کیف دستی است که در گذشته سرمایه‌گذاران اسناد و مدارک خود را در آن می‌گذاشتند.
امروزه به گروهی از داراییهای مالی مثل سهام، اوراق مشارکت، اوراق قرضه، املاک و مستغلات، پول نقد در سپردههای بانکی و … پورتفو گفته می‌شود. سرمایه‌گذار با تشکیل این سبد ریسک سرمایهگذاری را کنترل می‌کند و به نحوی از سود چند سهم یا چند بازار مالی نفع می‌برد.
داشتن پرتفوی یا ترکیب دارایی متنوع چه مزیتی دارد؟
فرض کنید سرمایه‌ای دارید و می‌خواهید آن را روی سهام شرکتی که در زمینه دارویی فعالیت می‌کند سرمایهگذاری کنید. در این حوزه شرکت‌های زیادی وجود دارند که فعالیت می‌کنند و هر کدام بازدهی خود را داشته‌اند. با این حال از آن جایی که رقابت بین شرکتها بالاست، مشخص نیست در آینده کدام شرکت بازدهی بیشتری داشته باشد یا اصلا ممکن است بازدهی گذشته خود را حفظ کند یا نه.
برای سرمایهگذاری دو راه پیش روی شماست:
سهام یکی از این شرکتها را بخرید و منتظر سوددهی آن باشید. هر چند باید حواس‌تان باشد که ممکن است این شرکت برخلاف سوددهی‌های قبلی خود، دچار ضرر شود یا شرکت‌های رقیب سوددهی بیشتری نسبت به این شرکت کسب کنند.
سرمایه خود را به بخش‌های مختلف تقسیم کنید و هر بخش را روی یکی از شرکتها سرمایهگذاری کنید. در این حالت ممکن است یکی از شرکتها ضرر کند یا سوددهی قابل توجهی نداشته باشد، ولی زیان یا سود کم او با سوددهی دیگر شرکتها جبران می‌شود. در عوض خیال‌تان از بابت بازدهی مثبت سرمایه‌گذاریتان راحت است و دچار ضرر نمی‌شوید.
در حالت دوم شما ریسک سرمایهگذاری خود را کاهش داده‌اید و به این ترتیب پرتفویی از سهم‌های مختلف تشکیل داده‌اید. پرتفوی یا سبد سرمایهگذاری ترکیبی از داراییهای مختلف است که قرار گرفتن آنها در کنار هم باعث کاهش ریسک سرمایهگذاری می‌شود.
دو مثال ساده برای درک بهتر مفهوم پرتفوی یا ترکیب دارایی
حتما بارها جمله «همه تخم مرغها را توی یک سبد نچین» را شنیده‌اید. یکی از متداولترین جملات در بین سرمایه‌گذاران که به تشکیل پرتفوی یا سبد سرمایهگذاری اشاره می‌کند. در این مثال اگر سرمایه شما تعدادی تخم مرغ باشد و شرکتها سبدهایی باشند که قرار است سرمایه یا تخم مرغ‌های شما را نگهداری کنند، چه می‌کنید؟
ریسک بالایی متحمل می‌شوید و همه تخم مرغها را توی یک سبد می‌گذارید یا با تقسیم تخم مرغها بین چند سبد، ریسک را کاهش می‌دهید؟ چرا که اگر یکی از سبدها بیفتد و تخم مرغ‌هایش بشکند، شما هنوز سبدها و تخم مرغ‌های دیگری هم دارید.
مثال ترکیب دارایی های صندوق سرمایه گذاری
حال فرض کنید وارد یک پیتزافروشی شده‌اید که پیتزاهایی در طعم‌ها با چاشنی‌های متفاوتی دارد. شما میتوانید یک مدل را سفارش دهید و همان را بخورید، ممکن است طعمش را دوست داشته باشید و ممکن هم هست خوشتان نیاید، اما شما همین تنوع بخشی پرتفو یعنی چه؟ یک انتخاب را داشته‌اید.
از طرفی میتوانید چند اسلایس را در طعم و چاشنی‌های متفاوت انتخاب کنید که اندازه هر اسلایس به میزان میل شما به آن طعم است. با این کار ممکن است از طعم یکی از اسلایس‌ها خوشتان نیاید، ولی طعم‌های دیگری هم دارید که با خوردن آنها گرسنه نخواهید ماند.
در هر دو مثال، شما با انتخاب راه دوم ریسک را کاهش داده‌اید و سبدی متنوع ساخته‌اید تا بتوانید به جای استفاده از مزایای یک کدام آنها، از مزایای چند مدل از آنها استفاده کنید.
تشکیل سبد سرمایهگذاری یا پرتفوی به همین سادگی هم نیست، بلکه باید یک سری ویژگی‌ها و مزایا را در نظر داشته باشید و از اصل تنوع بخشی هم غافل نشوید. خوشبختانه تنوع در دنیای سرمایهگذاری به قدری گسترده است که میتوانید بطور همزمان از همه آنها بهره ببرید.
ترکیب دارایی های صندوق های سرمایه گذاری
صندوق های سرمایه گذاری سرمایه‌های خرد را جمع‌آوری می‌کنند تا آنها را به بهترین شکل در بازارهای مالی سرمایهگذاری کنند و سود حاصل را بین سرمایه‌گذارانشان تقسیم کنند، بنابراین باید از نظر چیدن پرتفوی بسیار قوی و سنجیده عمل کنند. چرا که مدیریت یک سرمایه عظیم و ایجاد تعادل بین ریسک و بازده کار آسانی نیست.
صندوق های سرمایه گذاری بر اساس ترکیب دارایی خود به چند مدل تقسیم میشوند. به این ترتیب پرتفوی صندوق‌ها اولین و مهمترین نکته در تمایز بین صندوق‌ها و یکی از راه‌های انتخاب صندوق مناسب برای سرمایهگذاری است.
پرتفوی هر صندوق میزان ریسک پذیری مدیر صندوق را نشان می‌دهد و این موضوع تاثیر مستقیمی روی بازدهی کل صندوق و در نتیجه میزان سود بردن سرمایه‌گذاران دارد. بنابراین هر سرمایه‌گذار باید قبل از ورود به صندوق های سرمایه گذاری از پرتفوی صندوق و استراتژی مدیر آن در سرمایهگذاری اطلاع داشته باشد.
صندوق ها داراییهای خود را کجا سرمایه گذاری می‌کنند؟
صندوق های سرمایه گذاری روی موارد مختلفی سرمایهگذاری می‌کنند که شامل اوراق مشارکت، سهام، سپرده بانکی، اوراق قرضه و … هستند. برای اینکه از نسبت سرمایهگذاری صندوق در هر کدام از این موارد اطلاع پیدا کنیم باید اساسنامه و امیدنامه صندوق را بخوانیم.
صندوق های سرمایه گذاری درصد سرمایهگذاری خود در هر کدام از بازارهای مالی را در امیدنامه و اساسنامه خود ثبت می‌کنند و در کنار آن، گزارش دقیق و به‌روزی از سرمایه‌گذاری‌ها را با جزئیات کامل در سایت خود منتشر می‌کنند.
این اطلاعات را میتوانید از گزینه «نمودار ترکیب داراییهای صندوق» ببینید، همچنین نموداری برای نشان دادن میزان سرمایهگذاری صندوق در صنایع مختلف با عنوان «سهم صنایع در سبد داراییهای صندوق» قرار داده شده است تا سرمایه‌گذاران اطلاعات دقیق‌تری داشته باشند.
همانطور که پیش از این گفتیم، صندوق های سرمایه گذاری بر اساس ترکیب دارایی یا پرتفویی که دارند به انواع مختلف تقسیم میشوند. در این قسمت ترکیب دارایی های سه نوع اصلی صندوق های سرمایه گذاری را مرور می‌کنیم.
ترکیب دارایی های صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت
صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت، درصد بالایی از داراییهای خود را در اوراق با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت سرمایهگذاری می‌کنند. این اوراق سود ثابتی دارند و ریسک سرمایهگذاری در آنها بسیار پایین است. بنابراین صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت نیز سود ماهیانه تقریبا ثابتی دارند و ریسک سرمایهگذاری در آنها پایین است.
صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت موظف هستند که 75 تا 95 درصد از داراییهای خود را در اوراق با درآمد ثابت سرمایهگذاری کنند.
تصویر زیر نمونه‌ای از ترکیب داراییهای یک صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت است و همانطور که مشخص است، درصد بالایی از داراییهای این صندوق در اوراق مشارکت سرمایهگذاری شده است.
ترکیب دارایی های صندوق های سرمایه گذاری سهامی
برخلاف صندوق های درآمد ثابت و همانطور که از اسم این صندوق‌ها پیداست، صندوق‌های سهامی بیشتر داراییهای خود را در سهام سرمایهگذاری می‌کنند. سرمایهگذاری در سهام ریسک بیشتری دارد، اما در عوض بازدهی بیشتری هم به دنبال خواهد داشت.
این صندوق‌ها باید حداقل 70 درصد از سرمایه جمع شده را به سرمایهگذاری در سهام اختصاص دهند و با 30 درصد بقیه میزان ریسک خود را تنظیم کنند.
بنابراین این صندوق‌ها به درد کسانی که ریسک‌پذیر هستند می‌خورد که البته درصد سرمایهگذاری صندوق‌ها در سهام، در سایت آنها ذکر شده و سرمایه‌گذاران با بررسی پرتفوی آنها و این درصد و به تناسب ریسک‌پذیری که دارند، صندوق مناسب خود را انتخاب کنند.
نمودار زیر، نمونه‌ای از ترکیب دارایی یک صندوق سهامی است که همانطور که پیداست درصد بالایی از دارایی خود را در سهام سرمایهگذاری کرده است. این سرمایهگذاری در دو بخش مجزا در نمودار قابل مشاهده است، یکی «پنج سهم با بیشترین وزن» و دیگری «سایر سهام».
ترکیب دارایی های صندوق های سرمایه گذاری مختلط
این صندوق‌ها حد میانی صندوق های درآمد ثابت و سهامی هستند. یعنی درصد سرمایهگذاری آنها در سهام و اوراق با درآمد ثابت تقریبا برابر است. این موضوع باعث شده که ریسک سرمایه گذاری در آنها نسبت به صندوق های سهامی کمتر و بازدهی آنها نسبت به صندوق های درآمد ثابت بیشتر باشد.
نسبت سرمایهگذاری این صندوق‌ها در سهام بورسی بین 40 تا 60 درصد داراییها و در اوراق با درآمد ثابت هم همین مقدار است و اینکه سرمایهگذاری در کدام قسمت بیشتر باشد به استراتژی مدیر صندوق بستگی دارد.
نمودار زیر، نمونه‌ای از ترکیب داراییهای صندوق سرمایه گذاری مختلط است که سعی کرده تعادل را بین سرمایهگذاری در سهام و اوراق با درآمد ثابت حفظ کند تا از مزایای هر دو با هم استفاده کند.
چگونگی تشخیص میزان ریسک یک صندوق با ترکیب دارایی های آن
ترکیب دارایی میزان ریسک پذیری را هم نشان می‌دهد و چنانچه صندوقی درصد بیشتری از دارایی‌هایش را در اوراق مشارکت سرمایهگذاری کرده باشد، نشان از ریسک پایین صندوق است، در عوض اگر درصد بیشتری از داراییها در سهام سرمایهگذاری شده باشد، نشان‌دهنده ریسک بالای سرمایهگذاری در آن صندوق است.
بنابراین صندوق های درآمد ثابت به این دلیل که درصد بیشتری از پرتفوی خود را به اوراق با درآمد ثابت تخصیص می‌دهند دارای کمترین ریسک، صندوق‌های مختلط دارای ریسک متوسط و صندوق های سرمایه گذاری سهامی دارای بیشترین ریسک در میان انواع صندوق های سرمایه گذاری هستند.
چگونه به پورتفو و ترکیب دارایی صندوق های سرمایه گذاری دسترسی داشته باشیم؟
برای دسترسی به ترکیب دارایی تمام صندوق های سرمایه گذاری فعال در ایران کافی است به صفحه صندوق های سرمایه گذاری سایت سیگنال مراجعه کرده و در لیست صندوق های سرمایه گذاری روی نام صندوق مورد نظر خود کلیک کنید تا در صفحه بعد ترکیب دارایی های آن صندوق را مشاهده کنید.
اگر بخواهید بدانید که صندوق های سرمایه گذاری چه سهامی در پرتفوی خود خرید و فروش کردهاند، باید به سایت اختصاصی هریک از صندوق ها مراجعه کرده و در سربرگ گزارشات گزینه صورت های مالی، صورت وضعیت پرتفوی صندوق مورد نظر را مشاهده کنید.
پرتفوی یا ترکیب دارایی صندوق های سرمایه گذاری اطلاعات خوبی از میزان ریسک پذیری و بازدهی صندوق به همراه دارد که سرمایه‌گذاران با بررسی آن می‌توانند صندوق مناسب را بین صندوق‌هایی از یک نوع انتخاب کنند.
مثلا اگر نظرشان روی صندوق سهامی باشد، با بررسی ترکیب دارایی و بعد از آن سهامی که آن صندوق خریداری کرده، به استراتژی مدیر صندوق پی ببرند. همچنین با بررسی پرتفوی در بازه‌های مختلف زمانی، متوجه شوند که آیا مدیر صندوق همواره در حال معامله و خرید و فروش و ایجاد سود بیشتر است یا پرتفوی ثابتی را اداره می‌کند. این موضوع میتواند به شناخت صندوق و میزان دلسوزی مدیر برای سرمایه‌هایی که در اختیار دارد کمک کند.
مدیریت پرتفوی و استراتژی مدیریت سبد سهام
فعالیت در بازارهای مالی مستلزم دانش و برنامه‌ریزی است. از موارد مهمی که سرنوشت‌ساز است و تأثیر زیادی بر سود و زیان شما دارد، مدیریت پرتفوی است. چینش مناسب پرتفوی و برنامه‌ریزی برای شرایط گوناگون، میتواند میزان سود و زیان شما را تحت تأثیر قرار دهد. به همین علت، پیش از فعالیت جدی در بازار سرمایه، لازم است با مدیریت پرتفوی آشنا شوید و بدانید اصلی‌ترین استراتژی‌های روبه‌رویی با آن چگونه است.
پرتفوی چیست و چه اهمیتی دارد؟
پرتفوی (Portefeuille) واژه‌ای فرانسوی است که در قدیم به معنای کیف پول بوده اما حالا به عنوان سبدی از دارایی شناخته می‌شود. امروزه اصطلاح پرتفوی به سبد سهام و داراییهای قابل معامله اطلاق می‌شود. برای مثال پرتفوی میتواند تک سهم بوده یا ترکیبی از سهام، صندوق و اوراق بهادار دیگر باشد. اهمیت پرتفوی در آن‌جایی مشخص می‌شود که بخواهید سرمایهگذاری با بیشترین سود و کمترین ریسک را تجربه کنید. تنوع مناسب و رعایت اصول مدیریت پرتفوی میتواند منجر به موفقیت در امر سرمایهگذاری شود. در مقابل، بی‌توجهی به پرتفوی، میتواند فاجعه‌ای بزرگ را در پی داشته باشد.
می‌دانید که تشکیل یک پرتفوی مناسب چه مراحلی دارد؟ روش مناسبی برای تشکیل یک پرتفوی کم ریسک می‌شناسید؟ در ادامه با بررسی قدم به قدم چینش پرتفوی، به این موارد می‌پردازیم.
مراحل تشکیل یک پرتفوی کم ریسک و مناسب
برای چینش پرتفوی، لازم است از بنیادی‌ترین سوالات شروع کنید چرا که مدیریت پرتفوی، بسیار به استراتژی و اهداف مالی شما بستگی د ارد. به همین علت باید به سوالاتی پاسخ بدهید که شاید در ابتدا چندان مهم به نظر نرسند.
هدف شما از سرمایهگذاری چیست؟
اولین سوال مهم برای شکل دادن به پرتفوی، درباره هدف شما از سرمایهگذاری است. آیا می‌خواهید با تورم مقابله کنید و با سود حاصل از آن زندگی خود را بچرخانید؟ یا قصد دارید برای آینده خود سرمایه مناسبی جمع کنید؟
پاسخ هر یک از سوالات بالا میتواند در فرآیند سرمایهگذاری شما تفاوت‌های زیادی ایجاد کند. همچنین تعیین هدف، باعث انتخاب استراتژی مناسب می‌شود. بنابراین قبل از هر اقدامی، هدف خود از سرمایهگذاری را بشناسید و با توجه به هدفتان، سیاست شما در برخورد با بازار نیز مشخص‌تر می‌شود. برای مثال اگر قصد سرمایهگذاری بلندمدت داشته باشید تا سرمایه‌ای برای آینده جمع کنید، دیگر نیازی ندارید که هر روز درگیر بازار باشید یا به صورت مستقیم به خرید و فروش سهام بپردازید.
انواع اوراق بهادار را تحلیل کنید
حالا که هدف خود از سرمایهگذاری را شناخته‌اید، میتوانید به تحلیل انواع اوراق بهادار بپردازید. این کار به شما کمک می‌کند تا بهترین ابزار را برای رسیدن به هدف خود، انتخاب کنید. ممکن است به خرید سهام، اوراق مشارکت یا صندوق نیاز داشته باشید. تمامی این موارد بستگی به اهداف و سیاست شما در سرمایهگذاری دارد. با این حال، تحلیل اوراق کمک می‌کند تا بتوانید متناسب با نیاز خود دست به انتخاب بزنید.
پرتفوی سرمایهگذاری خود را تشکیل دهید
زمانی‌که اهداف خود و انواع اوراق بهادار را شناختید، وقت آن رسیده است تا برای سرمایه خود، سبد سهام مناسبی از موارد متنوع را بچینید. در واقع این همان فرآیند تشکیل پرتفوی است که میتواند کمی پیچیده باشد.
در این گام، باید صنایع برتر را بررسی کرده و سهم‌های مناسب آن را زیر نظر بگیرید تا در نقطه‌ای مناسب اقدام به خرید کنید. همچنین مناسب است بخشی از سرمایه خود را سپرده‌گذاری کنید تا در مواقع نیاز دستتان خالی نباشد.
مدیریت پرتفوی خود را ارزیابی کنید
بخش مهمی از مدیریت پرتفوی، ارزیابی عملکرد آن است. شما باید هر چند وقت سبد خود را ارزیابی کنید و بازدهی آن را بسنجید. همچنین میتوانید در این میان، یک سهمی را با سهمی دیگر جایگزین کنید یا وزن صندوق‌ها را در پرتفوی خود بیشتر یا کمتر کنید. شاید هم لازم باشد از صندوق‌های طلا موجود در بازار، بهره‌مند شوید! تمامی این موارد بستگی به شرایط بازار دارد و در واقع مدیریت پرتفوی، سنجیدن شرایط و تصمیم‌گیری متناسب با آن می‌باشد!
شما میتوانید پیش از آن که سرمایه واقعی خود را در بازار درگیر کنید، به صورت فرضی یک سبد سهام تشکیل دهید تا ببینید عملکرد شما در مدیریت آن چگونه است. در این حالت، شما میتوانید با آزمون و خطا استراتژی شخصی خود را شناسایی کنید تا با سرمایه واقعی خود، خطا کمتری داشته باشید.
انواع استراتژی مدیریت پرتفوی
استراتژی عبارت است از اقداماتی که از پیش برای شرایط گوناگون پیش‌بینی کرده تا در آینده از آنها بهره‌مند شد. به عبارتی شما اکنون برای شرایط متفاوت در آینده، برنامه‌ای مشخص و دقیق فراهم می‌کنید تا در لحظه بتوانید آن را اجرا کنید. این کار باعث تسلط بر امور شده و هیجان یا ترس را کنترل می‌کند. به همین علت داشتن استراتژی مناسب، نیمی از راه موفقیت در بازارهای مالی شمرده می‌شود.
برای مدیریت پرتفوی نیز نیاز به استراتژی دارید تا بتوانید چینش مناسب سبد سهام خود را در شرایط متفاوت پیش‌بینی کنید.
مدیریت غیرفعال پرتفوی
یکی از راه‌های مدیریت پرتفوی، مدیریت منفعل یا غیرفعال است. در این روش هدف اصلی، کسب بازدهی در حدود بازدهی متوسط بازار است. توقع بالایی از پرتفوی در چنین حالتی نمی‌رود و مدیریت ریسک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. این روش برای افراد ریسک‌گریز یا شرایط نزولی بازار مناسب است و همچنین به صورت خرید و نگهداری سهم بوده و صبر در نگهداری، عنصر کلیدی به شمار می‌رود.
در این روش باید سهم‌های مهم و مؤثر در شاخص را شناسایی کرده و متناسب با وزن هرکدام و ارزش بازارشان خریداری شود. همچنین پوشش ریسک ایجاب می‌کند تا خرید صندوق‌های سرمایهگذاری و طلا جدی‌تر گرفته شود و بخش کوچکی از سرمایه نیز به سپرده‌گذاری واگذار شود. دقت کنید که خرید در این روش برای نوسان‌گیری نیست. بازدهی متوسط بازار، معیار عملکرد در این روش است و باید میزان بازدهی خود را با حرکت شاخص مور دنظر بسنجید.
برای مدیریت سبد سهام در این استراتژی میتوانید از ضریب بتا استفاده کنید. ضریب بتا عملکرد تاریخی هر سهم را نسبت به شاخص آن توضیح می‌دهد. با بررسی ضریب بتا برای هر سهم، میتوانید تشخیص دهید که حرکت‌های شاخص بر آن سهم به صورت معمول چگونه تأثیرگذار بوده است. این‌چنین میتوانید سهم مناسبی را انتخاب کنید که همگام با شاخص موردنظرتان به شما بازدهی بدهد.
مدیریت فعال پرتفوی
مدیریت فعال پرتفوی مناسب افرادی است که زمان زیادی را درگیر بازار هستند و از زیر و بم تحلیل بازار سر درمی‌آورند. در این روش به دنبال تحلیل و پیش‌بینی حرکت‌های کوتاه‌مدتی بازار هستید و می‌خواهید از روند بازار مطلع شوید.
این روش برای نگهداری بلندمدت طراحی نشده و تمرکز آن بر حرکت‌های کوچک بازار است. هدف مالی در مدیریت فعال، کسب بازدهی بیشتر از شاخص بوده و افراد به دنبال بازدهی‌هایی بالاتر از متوسط بازار هستند.
بدیهی است که این روش ریسک بیشتری دارد. همچنین مناسب افراد مبتدی نبوده و نیاز به دانش بالا و برنامه‌ریزی دقیق دارد. به 3 طریق از این روش استفاده می‌کنند.
- گاهی به سنجش وضعیت بازار می‌پردازند و متناسب با شرایط، وزن انواع اوراق را کم یا زیاد می‌کنند. برای مثال، در بازار نزولی اوراق با درآمد ثابت، وزن بیشتری از سهام پیدا می‌کنند. با صعودی شدن بازار، اوراق درآمد ثابت، جای خودشان را به سهام می‌دهند.
- راه دیگر برای مدیریت فعال پرتفوی، چینش براساس سهام است. به صورتی که سهام ارزنده باید وزن بیشتری از سهام پر ریسک داشته باشد تا در هنگام صعود، بازدهی مناسب‌تری کسب کند و در هنگام نزول بازار، زیان کمتری به پرتفوی برسد.
- راه سوم بسیار مشابه راه دوم است. با این تفاوت که در اینجا به جای سهام، به بررسی صنایع می‌پردازند. به صورتی که صنعت‌هایی با پتانسیل بالاتر، وزن بیشتری از پرتفوی را تشکیل می‌دهند.
کدام استراتژی را انتخاب کنیم؟
انتخاب استراتژی مناسب برای مدیریت پرتفوی نیاز به شناخت مناسبی از خودتان دارد و باید به صورت کامل با روحیات خود آشنا باشید. همچنین باید ببینید که توانایی شما در سرمایهگذاری بیشتر است یا معامله‌گری. بدون اغراق با خود روبه‌رو شوید و مهارت خود را بسنجید. برای این کار میتوانید روی کاغذ دست به معامله بزنید و یک پرتفوی خیالی را تشکیل داده و مدیریت کنید. بنابراین با سنجیدن عملکرد خود، به استراتژی مناسب دست پیدا می‌کنید. البته عوامل دیگری نیز در انتخاب استراتژي مناسب، دخیل هستند که در ادامه با آنها بیشتر آشنا می‌شوید.
شرایط بازار و مدیریت پرتفوی
شاید مهمترین عامل در انتخاب استراتژی، شرایط بازار باشد. در یک بازار سراسر صعودی، روحیات شما به حاشیه می‌رود! به صورتی که حتی ریسک‌گریزترین افراد هم، با بی‌پروایی می‌توانند سودهای عجیب و غریب کسب کنند. البته چنین بازارهایی کم پیدا می‌شود و بهتر است همیشه جانب احتیاط را رعایت کنید. اما به صورت کلی شرایط بازار عامل مهمی در انتخاب استراتژی مدیریت پرتفوی است، مخصوصاً در شرایط نزولی بازار، به استراتژي‌های پرریسک اصرار نورزید تا باعث پشیمانی شما نشود
میزان سرمایه و اندازه پرتفوی
میزان سرمایه شما عامل دیگری است که اهمیت زیادی در مدیریت پرتفوی دارد. اگر سرمایه زیادی داشته باشید، با آسودگی بیشتری میتوانید با تقسیم متناسب،پرتفویی با تنوع بالا را شکل بدهید. اما افراد با سرمایه‌های کمتر باید دقت بیشتری داشته باشند. در این شرایط شکل دادن پرتفوی متنوع، میتواند ارزش هر بخش از پرتفوی را به قدری کوچک کند که بازدهی آن بخش ناچیز شمرده شود. البته مدیریت پرتفوی با سرمایه سنگین کار دشوارتری بوده و به زمان بیشتری نیاز دارد. از این جهت مدیریت یک پرتفوی کوچک، آسان‌تر است و نیاز به تنوعبسیار زیاد و تهیه همه انواع اوراق بهادار ندارد.
همچنین این سوال که چه تعداد سهام در پرتفوی داشته باشید، کاملاً به استراتژي شما و اندازه سرمایه‌تان بستگی دارد. به صورت کلی باید سعی کنید در عین حال که به فکر تنوع سبد سهام خود هستید، از پراکندگی آن جلوگیری کنید. نباید با تهیه تعداد بالای سهم، تحلیل آنها را برای خود دشوار کنید. بهترین تعداد سهام برای شما آن تعدادی است که بتوانید به صورت همزمان تحلیل‌شان کنید و در موقعیت‌های لازم، واکنش‌های مناسبی نشان بدهید.
انتظار و سطح توقع شما
عامل دیگری که میتواند در انتخاب استراتژي مناسب دخالت کند، سطح انتظار شماست. این موضوع، بیان دیگری از هدف شما در سرمایهگذاری است. با توجه به اینکه چه هدفی را در این راه دنبال می‌کنید، نوع استراتژي و روش شما نیز متفاوت می‌شود. کسب سود برای گذران زندگی یا پوشش تورم سالانه دو هدف متفاوت هستند که استراتژی متفاوتی نیز می‌طلبد.
جمع‌بندی
مدیریت پرتفوی از ضروری‌ترین گام‌های ورود به بازار سرمایه است و با مدیریت پرتفوی میتوانید کسب بازدهی خود را تنظیم کنید. مدیریت پرتفوی نامناسب میتواند باعث زیان و دلسردی شما شود. اما اگر بتوانید چینش مناسبی برای سبد سهام خود رقم بزنید، نیمی از مسیر موفقیت را پیموده‌اید. پس این موضوع را جدی بگیرید و سعی کنید با تحقیق و بررسی، استراتژی مدیریت پرتفوی خودتان را پیدا کنید. در این مقاله با بررسی مدیریت پرتفوی، اهمیت آن و استراتژی‌های مرتبط با آن سعی کردیم تا شما را در این مسیر همراهی کنیم.
دیدگاه شما