یکی از ابزارهای تحلیلی در بورس شاخص نام دارد، شاخص نمودار یا نماگری برای نشان دادن تغییرات قیمت سهام شرکت های بورسی در یک زمان مشخص است؛ شاخص انواع مختلفی دارد که بر اساس متغییرهای آن دسته بندی میشود و هرکدام نشانگر متغییر خاصی هستند.
انواع شاخص در بورس
یکی از ابزارهای تحلیلی در بورس شاخص نام دارد، شاخص نمودار یا نماگری برای نشان دادن تغییرات قیمت سهام شرکت های بورسی در یک زمان مشخص است؛ شاخص انواع مختلفی دارد که بر اساس متغییرهای آن دسته بندی میشود و هرکدام نشانگر متغییر خاصی هستند.
یک سرمایه گذار برای سرمایه گذاری یا تحقیق و تحلیل نیاز به بررسی قیمت یا بازدهی سهام یک شرکت یا حوزه مشخص روش های محاسبه بازده بورس دارد و برای دستیابی به این اطلاعات باید قیمت سهام شرکت مورد نظر را در زمان های مختلف بررسی کند، اما زمانی که این بررسی ابعاد بیشتری را در بر بگیرد، نیاز به یک نماگر یا نمودار مشخص دارد که وضعیت عمومی قیمت یا بازدهی در میان شرکتهای مورد بررسی را نشان خواهد داد. به نماگری که چنین اطلاعاتی را در اختیار فرد می گذارد شاخص می گویند. ، شاخص نوعی داده آماری است که به سرمایه گذار یا تحلیلگر اطلاعاتی از تغییرات انجام شده در متغییرهای مختلف در یک زمان معین را می دهد در واقع شاخص نوعی نمودار است که وضعیت متغییر ها را در یک زمان مشخص به صورت جامع نمایش می دهد. شاخص ها به ۵ دسته زیر تقسیم می شوند که هر کدام نشان دهنده تغییرات متغییر خاصی هستند:
شاخص کل قیمت تپیکس
شاخص بازده نقدی تپیکس
شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعالتر
همه چیز درباره شاخص کل قیمت تپیکس
شاخص کل قیمت که در بازار سرمایه tipex نامیده می شود نوعی داده اطلاعاتی است که بازدهی سطح قیمتی کل سهام موجود در بازار را نشان می دهد. درواقع شاخص شرایط عمومی شرکتهای مورد بررسی را نشان می دهد و معیاری برای سنجش وضعیت کلی بازار اوراق بهادار است. شاخص کل به دو دسته شاخص کل قیمت و شاخص کل هم وزن تقسیم می شود.
شاخص کل قیمت (tipex) یک عدد است و تغییرات آن را با واحد بیان می کنند. شاخص کل قیمت سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که تاریخ مبداء نام دارد نشان می دهند یعنی یک سال معین را به عنوان سال پایه تعیین می کنند و تمامی ارقام شرکت‌ها در آن سال را به عنوان ارقام مبدا در سال پایه معفی می کنند و بعد از آن هرگونه تغییری در ارقام نسبت به سال و قیمت مبدا سنجید می شود. بر همین اساس سرمایه گذار یا تحلیل گر می تواند روند صعود و نزول روش های محاسبه بازده بورس کل بازار را در مدت زمان مشخصی مورد بررسی قرار دهد و این داده آماری قابلیت تفسیر پیدا می کند. در بازار سرمایه ایران سال مبدا در بورس اوراق بهادار سال ۱۳۶۹ تعیین شده است. در شاخص قیمت کل تعداد سهام یک شرکت به عنوان وزن قیمت‌ها در چگونگی تغییرات آن دارد. یعنی بر اساس بزرگی و کوچکی شرکت ها تغییرات شاخص قیمت کل تغییر می کند.
شاخص کل هم وزن بخشی از شاخص کل تیپکس است که در این شاخص همه شرکت ها در یک سطح قرار گرفته و بزرگی و کوچکی شرکت در چگونگی تغییرات آن نقشی ندارد و همه شرکت ها در یک سطح قرار میگیرند و بر اساس خرید و فروش ها انجام شده در طول روز شاخص کل هم وزن تغییر می کند.
تغییرات شاخص کل و هم وزن چه چیزهایی را نشان می دهند؟
تغییرات شاخص قییمت کل و هم وزن در کنار یکدیگر تفسیرهای مختلفی دارند به طور مثال زمانی که شاخص قیت کل مثبت است اما شاخص هم وزن منفی بیانگر این است که سهام بیشتر شرکت ها کاهش قیمت داشته است و تنها شرکت های شاخص ساز یا بزرگ هستند که معاملات مثبتی داشته و بر این اساس توانسته اند شاخص را مثبت نگه دارند. بالعکس آن هم امکان دارد یعنی شاخص قیمت کل منفی است اما شاخص هم وزن مثبت که این نشان می دهد که اکثر سهام شرکت ها با رشد قیمت همراه بوده اند اما شرکت های شاخص ساز به دلیل معملات منفی که داشته اند روی شاخص قیمت کل تاثیر گذاشته و آن را منفی کرده است.
شاخص قیمت و بازده نقدی (tidpix)
شاخص قیمت و بازده نقدی که در بازار سرمایه tidpix نامیده می شود یک داده آماری است که نماگر بازدهی کل بورس اوراق بهادار است. تغییرات این شاخص نشانگر بازدة کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازدة نقدی پرداختی، متأثر میشود. این شاخص کلیۀ شرکتهای پذیرفته شده در بورس را دربردارد و شیوة وزندهی و محاسبۀ آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX (است و تنها تفاوت میان آن دو در شیوة تعدیل آنها است. در این شاخص سود به دو روش به سرمایه گذار داده می شود. یکی از روش ها سود تقسیمی سالیانه است که در مجامع شرکت ها تقسیم خواهد شد و دیگر سودی است که از افزایش قیمت سهام سرمایه گذار کسب سود می کند.
شاخص بازده نقدی بخشی از شاخص بازده است که تنها متغییر آن سود تقسیم شده در مجامع است.شاخص بازده نقدی بازدهی شرکت سودهای پرداختی توسط شرکتهای بورسی را محاسبه می کند.
شاخص صنعت و مالی
شاخص کل از شرکت های مختلف در صنایع مختلف تشکیل شده است، در سال ۱۳۸۴ شرکت های پذیرفته شده در بورس بر اساس صنایعی که در آن فعال هستند طبقه بندی شده و به ۳۶ صنعت تقسیم شدند. شرکت های پذیرفته شده در بورس به دو دسته صنعتی و مالی تقسیم بندی شدند و برای هر کدام از این دسته ها یک شاخص تعریف شد که این شاخص نمایانگر شاخص قیمت سهام شرکت های آن حوزه است.
شاخص صنعت شامل شاخص قیمت سهام کلیۀ شرکتهای بورس به جز واسطه گری های مالی است که در محاسبه و تعدیل از نحوه محاسبه و قوانین شاخص کل قیمت الگو برداری می کنند.
شاخص مالی در برگیرنده شاخص قیمت سهام شرکتهای واسطه گری های مالی است که نوع محاسبه متغییرهای آن بر اساس محاسبه شاخص قیت کل انجام می شود.
شاخص ۵۰ شرکت برتر
شاخص ۵۰ شرکت فعال نمایان گر تغییرات قیمت سهام ۵۰ شرکت برتر بورس در مدت زمان مشخص است و لیست ۵۰ شرکت فعال در بورس هر ۳ ماه یکبار توسط سازمان بورس اوراق بهادار منتشر می شود. شاخص ۵۰ شرکت برتر در واقع نشان دهنده تغییرات میانگین وزنی ۵۰ شرکت است
آموزش بورس بازده سهام از ۳ منبع
یک نکته بسیار مهم را امروز در سایت آموزش بورس بررسی خواهیم نمود.
در چند مطلب قبلی ۳ منبع تولید سود در بازار سهام را، بصورت تک تک معرفی کردیم. این منابع عبارتند از:
حال می‌خواهیم مهمترین موضوع را راجع به بازده سهام بیان کنیم، وقتی هر ۳ منبع سود کنند!
در موارد بسیار زیادی اتفاق افتاده که طی یک دوره زمانی خاص، سهم از چند منبع سود ساخته است و نه تنها یک منبع.
برای بیان این حالت از یک مثال کمک می‌گیریم. لطفا مفروضات زیر را در نظر بگیرید:
- قیمت سهم در ابتدای دوره ۱۵۰ تومان
- قیمت سهم در انتهای دوره ۲۵۰ تومان
- افزایش سرمایه طی دوره ۲۰۰ درصد، از محل آورده
- سود دریافتی مجامع طی دوره ۷۵ تومان
- حال پس از اعمال افزایش سرمایه ۲۰۰ درصدی، تعداد سهام ما ۳ برابر شده است.
آموزش بورس و محاسبه بازده
برای محاسبه بازده سهام به ترتیب زیر عمل می‌کنیم؛
مبلغ اولیه خرید هر سهم ۱۵۰ تومان بوده و طی دوره نیز ۲۰۰ تومان بابت افزایش سرمایه پرداخته‌ایم.
بدین ترتیب با ۳۵۰ تومان پرداختی، تعداد ۳ سهم خریده‌ایم. این کل پرداختی ما برای سرمایه گذاری در این سهام می‌باشد.
حال درآمدهایمان را از این سرمایه گذاری محاسبه می‌کنیم.
در حال حاضر قیمت هر سهم ۲۵۰ تومان است که ما با دارا بودن ۳ سهم، صاحب ۷۵۰ تومان دارایی هستیم.
از طرفی طی دوره نیز مبلغ ۷۵ تومان سود DPS دریافت نموده‌ایم که ارزش دارایی ما را جمعا به ۸۲۵ تومان می‌رساند.
اختلاف ۸۲۵ تومان انتهای دوره و ۳۵۰ تومان کل پرداختی ما، همان بازده سهام و مبلغی معادل ۴۶۵ تومان است.
مبلغ ۴۶۵ تومان سود و بازدهی سهام ما در یک سرمایه گذاری ۳۵۰ تومانی، برابر با ۱۳۵ درصد بازدهی می‌باشد.
چنانچه فرض کنیم این اتفاق طی ۳ سال برای دارایی‌های یک سهامدار روی داده باشد، وی سالانه ۴۵ درصد بازدهی داشته است.
همانطورکه ملاحظه می‌کنید بازدهی ۴۵ درصدی بسیار بیشتر از روش های محاسبه بازده بورس بازدهی بانکی و یا متوسط تورم سالانه می‌باشد.
بازده ۴۵ درصدی سالانه ، خبر خیلی خوبی است، اما بازهم یک خبر بسیار خوب برای شما سهامدار محترم دارم.
تمامی سودهای سهام این سرمایه گذار طی سالهای آتی، کاملا مجانی خواهند بود و بدون ۱ ریال سرمایه گذاری قبلی.
البته دقیقا از زمانی که ارزش دارایی وی برابر با ۳۵۰ تومان شده بود، مبلغ سرمایه گذاری وی صفر بوده است!
این یک راز بسیار بزرگ در بازار بورس است و با آموزش بورس خواهیم توانست به چنین سهام پربازده دست پیدا کنیم.
نحوه محاسبه بازده سبد و کارمزد سبدگردان
برای بیشتر افرادی که سرمایه گذاری در بورس را به کمک شرکتهای مشاوره سرمایه گذاری و سبدگردانی بورس انجام میدهند، نحوه محاسبه بازده سبد و کارمزد سبد گردان اهمیت دارد. در این مطلب مجله آرکا، به تفصیل در مورد فرمول محاسبه بازده سبد گردانی اختصاصی و نحوه محاسبه کارمزد سبدگردان توضیح داده میپردازیم. در این نوشته قصد داریم، با یک مثال در مورد یک سبد فرضی این محاسبات را انجام دهیم چرا که خیلی از سرمایه گذاران در مورد نحوه محاسبات دارای ابهام هستند.
محاسبه بازده سبد اختصاصی
در اینجا ذکر کردیم، که از بازده پول وزنی ( Money Weighted Rate of Return ) برای محاسبه بازده سبد اختصاصی استفاده می‌گردد. فرمول محاسبه بشرح زیر است:
- MWRR= بازدهی سبد اختصاصی در دورۀ t
- E= ارزش سبد اختصاصی در پایان دورۀ t
- B= ارزش سبد اختصاصی در ابتدای دورۀ t
- C= جریان نقدی jام سبد اختصاصی در دورۀ t (افزایش سرمایه سرمایه‌گذار طی دوره به عنوان جریان نقدی ورودی و برداشت وی از سبد اختصاصی به‌عنوان جریان نقدی خروجی تلقی میشود. جریان نقدی ورودی با علامت مثبت و جریان خروجی با علامت منفی خواهدبود)
- t= زمان باقیمانده (به روز) از تاریخ وقوع جریان jام سبد اختصاصی تا پایان دورۀ t
- T= طول کل دورۀ زمانی مورد نظر t (به روز)
برای مثال فرض کنید، یک سرمایه گذار با انعقاد قرارداد با سبدگردان آرکا، در تاریخ اول فروردین 1399 مبلغ یک میلیارد تومان در اختیار سبدگردان قرار داده است. بر اساس توافق مقرر شده، کارمزد ثابت سبدگردان بورس ، یک درصد سالانه باشد و کارمزد متغیر آن به این‌صورت است، که تا بازده 25 درصد سالانه، صفر و تا بازده 40 درصد سالانه نسبت به مابه التفاوت کارمزد متغیر 20 درصد محاسبه میشود؛ و در صورت کسب بازده بالاتر از 40 درصد کارمزد متغیر 25 درصد از بازده مازاد کسب شده باشد. به این نحوه محاسبه کارمزد اصطلاحا روش پله‌ای گفته میشود. به صورت خلاصه، توافق سرمایه گذار و سبدگردان آرکا بشرح زیر است:
بازده کارمزد متغیر سبدگردان تا 25 درصد صفر تا 40 درصد 20 درصد نسبت به مازاد 25 درصد مازاد بر 40 درصد 25 درصد نسبت به مازاد 40 درصد کارمزد ثابت سبدگردان 1 درصد سالانه فرض کنید در تاریخ 31 خرداد 1399، ارزش روز پرتفوی سبد اختصاصی، برابر با 1 میلیارد و 300 میلیون تومان است و سرمایه گذار درخواست کرده تا 300 میلیون تومان از سبد اختصاصی برداشت نماید. در تاریخ 30 آبان ماه، روش های محاسبه بازده بورس ارزش سبد اختصاصی برابر با 1 میلیارد و 500 میلیون تومان بوده و سرمایه گذار مبلغ 500 میلیون تومان به‌عنوان آورده جدید به حساب سبد خود واریز نموده است. در پایان سال 1399 ارزش سبد اختصاصی سرمایه گذار مبلغ 1 میلیارد و 900 میلیون تومان است. همچنین میانگین ارزش روزانه سبد اختصاصی طی کل سال معادل 1 میلیارد و 500 میلیون تومان است.
با مفروضات بالا محاسبه بازده پول وزنی سبد فوق بشرح زیر خواهد بود:
- 1.900.000.000 : ارزش پایانی سبد اختصاصی
- 1.200.000.000=1.000.000.000-300.000.000+500.000.000 : خالص آورده سرمایه گذار
- 700.000.000=1.900.000.000-1.200.000.000 = سود سبد اختصاصی
محاسبات بالا مربوط به صورت کسر در فرمول بالا است. حالا باید مخرج کسر را محاسبه کنیم تا بتوانیم بازده پول وزنی را محاسبه کنیم.
(A*(B/C C B A تاریخ مبلغ تعدیل شده کل دوره قرارداد(روز) تعداد روز مانده تا پایان قرارداد واریز ( برداشت) 1,000,000,000 366 366 1,000,000,000 1399/01/01 223,770,492- 366 273 300,000,000- 1399/03/31 336,065,574 366 246 500,000,000 1399/08/30 1,112,295,082 مبلغ تعدیل شده آورده سرمایه گذار * واریزیها با علامت مثبت و برداشتها با علامت منفی در محاسبه منظور می گردد. بازده پول وزنی سبد فوق عبارت است از تقسیم سود سبد بر مبلغ تعدیل شده آورده سرمایه گذار:
63% = 700.000.000/1.112.295.082 : بازده پول وزنی سبد
محاسبه کارمزد سبدگردان
همانطور که ذکر شد کارمزد سبدگردان بورس از دو قسمت کارمزد ثابت و کارمزد متغیر تشکیل می‌گردد:
15.000.000= 1%* 1.500.000.000 : کارمزد ثابت سبدگردان
کارمزد متغیر بشرح زیر محاسبه می گردد:
مبلغ کارمزد ضریب کارمزد متغیر نحوه محاسبه مبلغ شرح A 1,112,295,082 مبلغ تعدیل شده آورده B 700,000,000 کل سود سبد C=A*25% 278,073,770 25 درصد بازده D=A*40% 444,918,033 40 درصد بازده 33,368,852 20% E=D-C 166,844,262 مازاد 25 درصد تا 40 درصد 63,770,492 25% F=B-D 255,081,967 بازده مازاد بر 40 درصد 97,139,344 جمع کارمزد متغیر سبدگردان جمع کارمزد سبدگردان برابر است با جمع کارمزد متغیر و کارمزد ثابت :
112.139.344= 15.000.000+97.139.344 : جمع کارمزد سبدگردان
خالص بازده سبد اختصاصی
عملا با کسر کارمزد سبدگردان، بازده واقعی سبد اختصاصی که نصیب سرمایه گذار میشود، کاهش می‌یابد در مثال فوق بازده سبد اختصاصی که نصیب سرمایه گذار میشود بشرح زیر است:
53%= 1.112.295.082/ (700.000.000-112.139.344) : خالص بازده پول وزنی سرمایه گذار
انواع شاخص در بورس
یکی از ابزارهای تحلیلی در بورس شاخص نام دارد، شاخص نمودار یا نماگری برای نشان دادن تغییرات قیمت سهام شرکت های بورسی در یک زمان مشخص است؛ شاخص انواع مختلفی دارد که بر اساس متغییرهای آن دسته بندی میشود و هرکدام نشانگر متغییر خاصی هستند.
یک سرمایه گذار برای سرمایه گذاری یا تحقیق و تحلیل نیاز به بررسی قیمت یا بازدهی سهام یک شرکت یا حوزه مشخص دارد و برای دستیابی به این اطلاعات باید قیمت سهام شرکت مورد نظر را در زمان های مختلف بررسی کند، اما زمانی که این بررسی ابعاد بیشتری را در بر بگیرد، نیاز به یک نماگر یا نمودار مشخص دارد که وضعیت عمومی قیمت یا بازدهی در میان شرکتهای مورد بررسی را نشان خواهد داد. به نماگری که چنین اطلاعاتی را در اختیار فرد می گذارد شاخص می گویند. ، شاخص نوعی داده آماری است که به سرمایه گذار یا تحلیلگر اطلاعاتی از تغییرات انجام شده در متغییرهای مختلف در یک زمان معین را می دهد در واقع شاخص نوعی نمودار است که وضعیت متغییر ها را در یک زمان مشخص به صورت جامع نمایش می دهد. شاخص ها به ۵ دسته زیر تقسیم می شوند که هر کدام نشان دهنده تغییرات متغییر خاصی هستند:
شاخص کل قیمت تپیکس
شاخص بازده نقدی تپیکس
شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعالتر
همه چیز درباره شاخص کل قیمت تپیکس
شاخص کل قیمت که در بازار سرمایه tipex نامیده می شود نوعی داده اطلاعاتی است که بازدهی سطح قیمتی کل سهام موجود در بازار را نشان می دهد. درواقع شاخص شرایط عمومی شرکتهای مورد بررسی را نشان می دهد و معیاری برای سنجش وضعیت کلی بازار اوراق بهادار است. شاخص کل به دو دسته شاخص کل قیمت و شاخص کل هم وزن تقسیم می شود.
شاخص کل قیمت (tipex) یک عدد است و تغییرات آن را با واحد بیان می کنند. شاخص کل قیمت سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که تاریخ مبداء نام دارد نشان می دهند یعنی یک سال معین را به عنوان سال پایه تعیین می کنند و تمامی ارقام شرکت‌ها در آن سال را به عنوان ارقام مبدا در سال پایه معفی می کنند و بعد از آن هرگونه تغییری در ارقام نسبت به سال و قیمت مبدا سنجید می شود. بر همین اساس سرمایه گذار یا تحلیل گر می تواند روند صعود و نزول کل بازار را در مدت زمان مشخصی مورد بررسی قرار دهد و این داده آماری قابلیت تفسیر پیدا می کند. در بازار سرمایه ایران سال مبدا در بورس اوراق بهادار سال ۱۳۶۹ تعیین شده است. در شاخص قیمت کل تعداد سهام یک شرکت به عنوان وزن قیمت‌ها در چگونگی تغییرات آن دارد. یعنی بر اساس بزرگی و کوچکی شرکت ها تغییرات شاخص قیمت کل تغییر می کند.
شاخص کل هم وزن بخشی از شاخص کل تیپکس است که در این شاخص همه شرکت ها در یک سطح قرار گرفته و بزرگی و کوچکی شرکت در چگونگی تغییرات آن نقشی ندارد و همه شرکت ها در یک سطح قرار میگیرند و بر اساس خرید و فروش ها انجام شده در طول روز شاخص کل هم وزن تغییر می کند.
تغییرات شاخص کل و هم وزن چه چیزهایی را نشان می دهند؟
تغییرات شاخص قییمت کل و هم وزن در کنار یکدیگر تفسیرهای مختلفی دارند به طور مثال زمانی که شاخص قیت کل مثبت است اما شاخص هم وزن منفی بیانگر این است که سهام بیشتر شرکت ها کاهش قیمت داشته است و تنها شرکت های شاخص ساز یا بزرگ هستند که معاملات مثبتی داشته و بر این اساس توانسته اند شاخص را مثبت نگه دارند. بالعکس آن هم امکان دارد یعنی شاخص قیمت کل منفی است اما شاخص هم وزن مثبت که این نشان می دهد که اکثر سهام شرکت ها با رشد قیمت همراه بوده اند اما شرکت های شاخص ساز به دلیل معملات منفی که داشته اند روی شاخص قیمت کل تاثیر گذاشته و آن را منفی کرده است.
شاخص قیمت و بازده نقدی (tidpix)
شاخص قیمت و بازده نقدی که در بازار سرمایه tidpix نامیده می شود یک داده آماری است که نماگر بازدهی کل بورس اوراق بهادار است. تغییرات این شاخص نشانگر بازدة کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازدة نقدی پرداختی، متأثر میشود. این شاخص کلیۀ شرکتهای پذیرفته شده در بورس را دربردارد و شیوة وزندهی و محاسبۀ آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX (است و تنها تفاوت میان آن دو در شیوة تعدیل آنها است. در این شاخص سود به دو روش به سرمایه گذار داده می شود. یکی از روش ها سود تقسیمی سالیانه است که در مجامع شرکت ها تقسیم خواهد شد و دیگر سودی است که از افزایش قیمت سهام سرمایه گذار کسب سود می کند.
شاخص بازده نقدی بخشی از شاخص بازده است که تنها متغییر آن سود تقسیم شده در مجامع است.شاخص بازده نقدی بازدهی شرکت سودهای پرداختی توسط شرکتهای بورسی را محاسبه می کند.
شاخص صنعت و مالی
شاخص کل از شرکت های مختلف در صنایع مختلف تشکیل شده است، در سال ۱۳۸۴ شرکت های پذیرفته شده در بورس بر اساس صنایعی که در آن فعال هستند طبقه بندی شده و به ۳۶ صنعت تقسیم شدند. شرکت های پذیرفته شده در بورس به دو دسته صنعتی و مالی تقسیم بندی شدند و برای هر کدام از این دسته ها یک شاخص تعریف شد که این شاخص نمایانگر شاخص قیمت سهام شرکت های آن حوزه است.
شاخص صنعت شامل شاخص قیمت سهام کلیۀ شرکتهای بورس به جز واسطه گری های مالی است که در محاسبه و تعدیل از نحوه محاسبه و قوانین شاخص کل قیمت الگو برداری می کنند.
شاخص مالی در برگیرنده شاخص قیمت سهام شرکتهای واسطه گری های مالی است که نوع محاسبه متغییرهای آن بر اساس محاسبه شاخص قیت کل انجام می شود.
شاخص ۵۰ شرکت برتر
شاخص ۵۰ شرکت فعال نمایان گر تغییرات قیمت سهام ۵۰ شرکت برتر بورس در مدت زمان مشخص است و لیست ۵۰ شرکت فعال در بورس هر ۳ ماه یکبار توسط سازمان بورس اوراق بهادار منتشر می شود. شاخص ۵۰ شرکت برتر در واقع نشان دهنده تغییرات میانگین وزنی ۵۰ شرکت است
روش های محاسبه بازده بورس
در مطالب قبلی، انواع روشهای ارزشیابی سهام گفته شد. در این نوشته، محاسبۀ ارزش فعلی سودهای نقدی آتی به عنوان یکی از روشهای ارزشیابی سهام، معرفی شده و چگونگی محاسبۀ آن بیان خواهد شد. پیش از آن، مفهوم بازده مورد انتظار سهامداران مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در تئوری‌های مالی، فرض بر این است که نرخ بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران تابعی از میزان ریسک سرمایه‌گذاری است. به عبارت دیگر افراد برای سرمایه‌گذاری در سهام عادی، باید نرخ بازدهی را بدست آورند که بیشتر از نرخ سود سپرده‌های بانکی (نرخ بدون ریسک) باشد. هرچه درجۀ ریسک اوراق بهادار بیشتر باشد نرخ بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران نیز بیشتر خواهد شد. در ادامه از این نرخ برای محاسبۀ ارزش سهام استفاده میشود.
مشاهدات نشان می‌دهد که خریداران سهام، هنگام خریداری سهم به میزان سود و افزایش قیمت سهام در آینده توجه دارند. سه مدل ارزشیابی سهام، مبتنی بر محاسبۀ ارزش فعلی سودهای آتی وجود دارد که در شکل زیر مشاهده میشود.
ارزش فعلی سود نقدی (با فرض سود ثابت) – مدل گوردن
فرمول کلی ارزش فعلی سود نقدی هر سهم به شرح زیر می‌باشد:
VEquity : ارزش سهام شرکت
D : سود تقسيمی شرکت
K : بازدهی مورد انتظار سهامداران
در تصاعد هندسی، حد مجموع n جمله وقتی n به سمت بینهایت میل می‌کند به صورت زیر است:
t1 : جمله اول تصاعد
بنابراین با این فرض که در فرمول ذکر شده، همۀ سودهای تقسیمی شرکت برابر هستند و همچنین در نظر گرفتن تصاعد هندسی، فرمول به صورت زیر ساده خواهد شد:
ارزش فعلی سود نقدی (با فرض نرخ رشد ثابت) – مدل گوردن
در واقع کم‌تر شرکتی وجود دارد که سود سهام آن همیشه ثابت باشد. زیرا اکثر شرکت‌ها به دلیل توسعۀ امکانات تولیدی و با افزایش قیمت محصولات، دارای نرخ رشد مثبت در سودهای آتی هستند. اگر نرخ رشد سود شرکت‌ها را g بنامیم در این صورت، میزان سود در سال دوم g درصد بیشتر از سود در سال اول خواهد بود به عبارت دیگر:
با توجه به سودهای پیش‌بینی شده و با کمک فرمول اصلی ارزش فعلی سود نقدی، ارزش سهام شرکت به صورت زیر محاسبه میشود:
شکل ساده شدۀ فرمول فوق به شرح زیر است:
برآورد نرخ رشد سود تقسیمی
با استفاده از دو روش، اطلاعات تاریخی و نسبت‌های مالی می‌توان نرخ رشد موجود در فرمول را برآورد کرد.
تخمین نرخ رشد (g) با استفاده از اطلاعات تاریخی
حالت اول: در این حالت فقط اولین و آخرین سود تقسیمی به عنوان ملاک تخمین سود در نظر گرفته شده است.
حالت دوم: در این حالت از نرخ‌های رشد دوره‌های قبل میانگین هندسی گرفته میشود.
تخمین نرخ رشد (g) با استفاده از نسبت‌های مالی
b : Payout ratio ( نرخ پرداخت سود )
در فرمول فوق ROE معیاری از عملکرد مالی است که با تقسیم درآمد خالص بر تعداد کل سهام به‌دست می‌آید. در واقع این نسبت بیان می‌نماید که بنگاه اقتصادی به ازای هر سهم، چه میزان سود خالص ایجاد می‌کند.
در این نوشته، روش محاسبۀ ارزش فعلی سود نقدی به عنوان یکی از روشهای ارزشیابی سهام معرفی شد. در مطالب بعدی سایر روش‌ها توضیح داده خواهد شد.
سنجش آنلاین سواد مالی
موسسۀ حسابداران رسمی آمریکا سواد مالی را توانایی ارزیابی و مدیریت مؤثر امور مالی شخصی به منظور تصمیم‌گیری‌های عاقلانه در جهت رسیدن به اهداف زندگی و دستیابی به وضعیت مالی خوب تعریف کرده است. آکادمی مالی امید با طراحی آزمون‌های تعیین سطح، امکان سنجش دانسته‌های مالی کاربران را در سه سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته فراهم آورده است. متقاضیان با شرکت در این آزمون، طبق نمرۀ اخذ شده، گواهینامه دریافت می‌کنند.
دیدگاه شما