انواع شاخصهای اقتصادی
شاخصهای اقتصادی بازگو کننده شرایط مالی، توسعه پایدار و رفاه شهروندان یک کشور هستند که توسط نهادهای مالی بینالمللی و دستگاههای دولتی منتشر میشوند. تورم یا رشد اقتصادی نمونهای از این شاخصها هستند.
شاخصها جایگاه یک کشور را در اقتصاد جهانی مشخص میکنند. جایگاهی که بستگی به مراودات اقتصادی آن کشور با جهان، تولید ناخالص ملی، داخلی و … دارد. شاخص اقتصادی انواع مختلف دارد و بر اساس زمان به شاخصهای پیشرو، پسرو و همزمان تقسیمبندی میشود. یعنی برخی از آنها آینده اقتصادی یک کشور را پیشبینی میکنند، برخی بیانکننده وضعیت حال و برخی مربوط به رخدادهای گذشته هستند.
برخی از شاخصهای اقتصادی عبارتند از شاخص بازار سهام، شاخص تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، تورم، شاخص نرخ ارز، شاخص نرخ بهره، شاخص بیکاری و شاخص تراز تجاری.
شاخص بازار سهام یا همان شاخص بورس، متغیری برای تعریف روند کلی بازار سرمایه است. این شاخص برآیند معاملات روزانه است و قیمت سهام شرکتهای مختلف موجود در بورس روی این شاخص اثر میگذارد. شاخص تولید ناخالص داخلی قیمت ریالی تمام کالاها و خدمات ایجاد شده توسط یک ملت در داخل کشور است و از مهمترین شاخصهای اقتصادی است که سهم هر شهروند را از کل اقتصاد نشان میدهد.
شاخص ناخالص ملی نیز تعریفی مشابه با تولید ناخالص داخلی دارد با این تفاوت که در این شاخص موقعیت جغرافیایی اهمیت ندارد و قیمت ریالی تمام کالاها و خدمات ایجاد شده توسط یک ملت مورد محاسبه قرار میگیرد. شاخص رشد قیمت از تغییرات تولید ناخالص داخلی یا تولید ناخالص ملی یک کشور به دست میآید تا میزان رشد و حرکت رو به جلوی یک کشور را نشان دهد.
شاخص تورم که همه ما با آن آشنا هستیم شاخصی است که بیشتر از دیگر شاخصها به آن پرداخته شده است و به معنی افزایش یا کاهش عمومی قیمتهاست. شاخص اقتصادی دیگر، شاخص نرخ ارز یا قدرت ارز است که در واقع به ارزش پول ملی یک کشور نسبت به پول کشورهای دیگر گفته میشود. گفتنی است که بر اساس این شاخص، در سالهای گذشته ارزش ریال به مراتب نسبت به پولهای خارجی کاهش یافته و این موضوع سبب تضعیف اقتصاد کشور ما شده است.
شاخص اقتصادی مهم و معتبر دیگر نرخ بهره است که برای جلوگیری کاهش ارزش پول پرداختی تعریف شاخص اقتصادی امروز و دریافتی فردا تعیین میشود. در ایران تعیین این نرخ همیشه موضوع بحث بوده است و نرخ بهره دستوری که توسط دولت به بانک مرکزی تکلیف میشود، به عنوان ابزاری برای کنترل تورم در نظر گرفته میشود. این در حالی است که تغییر نرخ بهره تعریف شاخص اقتصادی به تنهایی نمیتواند جلوی موج تورم را بگیرد.
شاخص بیکاری از شاخصهای پسرو است و دولتها به صورت ماهانه و سالانه آن را اعلام میکنند. شاخص نرخ بیکاری، افرادی را شامل میشود که در حال حاضر شغلی ندارند اما به دنبال موقعیتهای شغلی میگردند. با این که شاخص بیکاری میتواند از سلامت و پویایی یک اقتصاد خبر دهد اما بالا رفتن آن میتواند منجر به آسیبهای اجتماعی فراوانی شود.
آخرین شاخص، تراز تجاری است که بر اساس نسبت میان واردات و صادرات یک کشور تعیین میشود. در حقیقت شاخص تراز تجاری مشخص میکند که یک اقتصاد مولد یا مصرفکننده است. تراز تجاری مثبت، اثرات مثبتی چون کاهش نرخ بیکاری، افزایش سرمایه شرکتها، بهبود سطح زندگی افراد و … بر اقتصاد کشورها میگذارد.
به طور کلی شناخت انواع شاخصهای اقتصادی و اطلاع از اعداد و ارقام آنها مزایای بسیاری برای شهروندان، سیاستگذاران و سرمایهگذاران دارد. شناخت سرمایهگذاران مخصوصا معاملهگران بازار بورس از روند حرکت شاخصهای مهمی چون شاخص بازار سهام، منجر به تعیین استراتژی مالی مناسب آنها میشود. همچنین شناخت این شاخصها در کنار رصد بازارهای مالی میتواند سرمایهگذاران را از گزند ضررهای احتمالی محافظت کند.
انواع شاخص های اقتصادی کدامند؟
درک شرایط اقتصادی یک کشور خیلی به آمارهای رسمی مرتبط نیست و مردم میتوانند به صورت ملموس شاهد تغییرات وضعیت مالی خود باشند. با این حال، شناخت و تحلیل انواع شاخص های اقتصادی میتواند مفید باشد و به بهبود وضعیت نامطلوب کمک کند. در این مقاله بعضی از مهم ترین شاخص های اقتصادی را به شما معرفی میکنیم.
انواع شاخص های اقتصادی
شاخص های اقتصادی اغلب به وسیله دستگاههای دولتی و نهادهای مالی بینالمللی مانند بانک جهانی یا صندوق بینالمللی پول منتشر میشوند. بعضی از این شاخصها مانند تورم و رشد اقتصادی به گوش مردم آشنا است و برخی دیگر مانند ضریب جینی و شاخص درآمد پایدار کمتر شناختهشده هستند.
شاخص های اقتصادی علاوه بر این که بازگو کننده شرایط مالی و توسعه پایدار یک کشور و همچنین رفاه شهروندان هستند، میتوانند جایگاه آن کشور را در اقتصاد جهانی مشخص کنند؛ جایگاهی که بستگی به مراودات اقتصادی آن کشور با جهان، تولید ناخالص ملی و داخلی و … دارد. در ادامه بعضی از شاخصهای اقتصادی را با هم بررسی میکنیم.
دستهبندی شاخص های اقتصادی
شاخص های اقتصادی را میتوان به انواع مختلفی تقسیمبندی کرد اما جامعترین تقسیمبندی، بر اساس زمان انجام میشود. به این معنی که بعضی شاخصها قرار است آینده اقتصادی یک کشور را پیشبینی کنند، بعضی شاخصها از وضعیت مالی امروز یک جامعه خبر میدهند و بعضی دیگر مربوط به رخدادهای گذشته هستند.
بر همین اساس، انواع شاخص های اقتصادی عبارتند از شاخصهای پیشرو، شاخصهای پسرو و شاخصهای همزمان.
شاخصهای اقتصادی پیشرو
برای تعریف این شاخص، باید به اسم آن بازگردیم. شاخص اقتصادی پیشرو همان طور که از نام آن مشخص است، قرار است از آینده خبر دهد؛ البته آینده نزدیک. شاخص های اقتصادی پیشرو وضعیت اقتصادی یک کشور را بر اساس دادههای موجود پیشبینی میکنند.
به عنوان مثال، بانک جهانی پیشبینی کرده است رشد اقتصادی ایران در سال جاری میلادی ۶ درصد خواهد بود. این نهاد مالی بینالمللی بر اساس وضعیت موجود و دادههای قابل ارائه و استناد، این آمار را منتشر کرده است.
شاخص های اقتصادی پیشرو به مسئولان و تصمیمگیران یک کشور کمک میکند بر اساس این پیشبینی سیاستهای خود را اصلاح کنند یا به روند فعلی ادامه دهند.
البته باید در نظر داشت شاخص های اقتصادی پیشرو ممکن است به دلیل رخدادهای مختلف، تغییر یابند.
شاخصهای اقتصادی پسرو
شاخص های اقتصادی پسرو بر اساس دادههای موجود و اثباتشده مشخص میشوند. مثلا میگویند تولید ناخالص داخلی یک کشور نسبت به سال گذشته ۳ درصد رشد داشته است. این شاخص ها کمک میکنند عملکرد تیمهای اقتصادی دولت مورد بررسی و بازبینی قرار گیرد.
مهمترین نکته در تبیین انواع شاخص های اقتصادی از جمله شاخصهای پسرو، استفاده از آمارهای معتبر است.
بعضا دیده شده آمارهای منتشر شده توسط نهادهای اقتصادی یک کشور تفاوت زیادی با آمارهای بین المللی دارد. هرچند در مقوله شاخصهای اقتصادی نمیتوان حقیقت را زیاد دستکاری کرد زیرا این شاخصها به صورت روزمره توسط مردم لمس میشوند و در زندگی شهروندان اثرگذار هستند.
شاخصهای اقتصادی همزمان
شاخصهای اقتصادی همزمان مربوط به امروز و زمان و فعلی هستند. مثلا گفته میشود نرخ تورم نقطه به نقطه امروز x است یا آمار بیکاری باز هم رکورد زده است.
شاخصهای اقتصادی مهم برای فعالان بورس
شاخصهای اقتصادی دماسنج وضعیت مالی یک کشور هستند. با تحلیل و شناخت این شاخصها میتوان از پیچیدگیهای اقتصادی یک کشور و آینده آن با خبر شد. شناخت بعضی از این شاخصها برای کسانی که به فعالیت در بورس و اوراق بهادار علاقه دارند، ضروری است. در ادامه چند مورد از شاخص های اقتصادی را که برای فعالان بورس اهمیت بیشتری دارند، بررسی میکنیم.
شاخص بازار سهام
شاخص بازار سهام یا شاخص بورس متغیری برای تعریف روند کلی بازار است. در این شاخص قیمت سهام شرکتهای مختلف موجود در بورس تاثیر گذار است. این شاخص برایند معاملات روزانه را شامل میشود. به همین سبب افزایش یا کاهش آن به معنی افزایش و کاهش قیمت همه سهمها نیست بلکه برایندی از رفتار تمام بازار است.
شاخص تولید ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی یا همان GDP از مهمترین شاخص های اقتصادی است. قیمت ریالی تمام کالاها و خدمات ایجاد شده توسط یک ملت در داخل کشور را تولید ناخالص داخلی مینامند. این شاخص وقتی بر جمعیت یک کشور تقسیم شود، سهم هر شهروند را از کل اقتصاد نشان میدهد.
شاخص تولید ناخالص ملی
تولید ناخالص ملی یا GNP تعریفی مشابه تولید ناخالص داخلی دارد با این تفاوت که در این شاخص قیمت ریالی تمام کالاها و خدمات ایجاد شده توسط یک ملت مورد محاسبه قرار میگیرد. موقعیت جغرافیایی در این شاخص اهمیت ندارد.
رشد اقتصادی
رشد اقتصادی از دیگر شاخص های مهم اقتصادی است. این شاخص از تغییرات تولید ناخالص داخلی یا تولید ناخالص ملی یک کشور به دست میآید. تفاوت این تغییرات میتواند بازگو کننده حرکت رو به جلو یا معکوس اقتصاد یک کشور باشد. به عنوان مثال، شاخص رشد اقتصادی در دهه ۹۰ اقتصاد ایران، صفر درصد بوده است. یعنی در خوشبینانهترین حالت اقتصاد کشور نتوانسته بر اساس پیشبینیها بزرگ شود.
تورم را به عنوان بیماری ۵۰ ساله اقتصاد ایران میشناسند؛ شاخصی که بیشتر از هر شاخص اقتصادی دیگر در خبرگزاری و رسانههای جمعی به آن پرداخته میشود. بسیاری از سیاستمداران با قول کاهش تورم یا کنترل آن بر سر کار میآیند. تورم به معنی افزایش یا کاهش عمومی قیمتها است. این شاخص در کشور ما توسط بانک مرکزی و مرکز ملی آمار منتشر میشود.
شاخص نرخ ارز
ارزش پول ملی یک کشور به نسبت پول کشورهای دیگر را شاخص نرخ ارز یا قدرت ارز مینامند. در سالهای گذشته ارزش ریال به مراتب نسبت به پولهای خارجی کاهش داشته است. این کاهش ارزش گرچه ممکن است با برنامههایی موجب جذب سرمایهگذار یا افزایش صادرات شود اما به طور کلی موجب تضعیف اقتصاد یک کشور خواهد شد.
شاخص نرخ بهره
نرخ بهره به معنی نرخی است که منظور جلوگیری کاهش ارزش پول پرداختی در امروز و دریافتی در آینده مشخص میشود. چالش بر سر تعیین میزان نرخ بهره همواره یکی از موضوعات داغ اقتصاد ایران بوده است. نرخ بهره دستوری که توسط دولت به بانک مرکزی تکلیف میشود، به عنوان ابزاری برای کنترل تورم در نظر گرفته شده است. در صورتی که تجربه نشان داده به هیچ عنوان تغییر نرخ بهره به تنهایی نمیتواند جلوی موج سهمگین تورم بایستد.
نرخ بیکاری
شاخص بیکاری یک شاخص پسرو است. معمولا دولتها به صورت ماهانه و سالیانه شاخص بیکاری را اعلام میکنند. نرخ بیکاری شامل درصد افرادی است که در حال حاضر شغلی ندارند اما متمایل به اشتغال هستند و به عبارتی، دنبال موقعیتهای شغلی میگردند. این شاخص میتواند از سلامت و پویایی یک اقتصاد خبر دهد. بالا رفتن نرخ بیکاری علاوه بر مشکلات اقتصادی، میتواند منجر به آسیبهای اجتماعی فراوان شود.
شاخص ت راز تجاری
شاخص تراز تجاری از مهمترین شاخصهای اقتصادی است. این شاخص بر اساس نسبت میان واردات و صادرات یک کشور تعیین میشود. شاخص تراز تجاری مشخص میکند که یک اقتصاد مولد است یا مصرفکننده. تراز تجاری مثبت، اثرات بسیار خوبی بر اقتصاد کشورها دارد. از جمله میتوان به کاهش نرخ بیکاری، افزایش سرمایه شرکتها، بهبود سطح زندگی افراد و … اشاره کرد. البته تراز تجاری به تنهایی معیاری برای سنجش قدرت اقتصادی محسوب نمیشود.
سخن آخر
شناخت انواع شاخص های اقتصادی و اطلاع از اعداد و ارقام آن هم میتواند برای شهروندان مفید باشد و هم برای سیاستگذاران. در کشور ما شاخص های اقتصادی عموما توسط بانک مرکزی و مرکز ملی آمار منتشر میشود.
از طرف دیگر لازم است که سرمایهگذاران از روند حرکت شاخصهای اقتصادی باخبر باشند تا بتوانند استراتژی مالی مناسبی را برای خود تعیین کنند. شناخت این شاخصها در کنار رصد بازارهای مالی میتواند سرمایهگذاران را از گزند آسیبهای احتمالی حفظ کند. برای معاملهگران بازار بورس نیز واجب است که انواع شاخص های اقتصادی را بشناسند و دنبال کنند، مخصوصا شاخصهایی که به صورت مستقیم در بازار سهام تاثیرگذارند.
شاخص های اقتصادی
در هر کشوری برنامهریزی و تجزیه و تحلیل اقتصادی مستلزم در اختیار داشتن ابزارهایی مانند شاخص های اقتصادی مناسب است. امروزه در کشورهای مختلف، بسیاری از شاخص ها توسط مراجع مختلف آماری و علمی مانند سازمان های دولتی، سازمان های بینالمللی، دانشگاه ها و سایر مراکز در زمینههای مختلف تهیه شده و در اختیار عموم قرار می گیرند.
این شاخص ها در تشخیص اقتصاد قوی و بررسی روند اقتصادی کشورها به معامله گران کمک می کنند. شاخصهای متعددی برای بیان وضعیت اقتصاد کلان کشورها معرفی شدهاند. از معروفترین آنها میتوان از تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم، نرخ بیکاری، نرخ سود بانکی و تراز تجاری و شاخص محیط کسب و کار نام برد.
↵ تورم (Inflation)؛ یکی از مهمترین شاخص های اقتصادی
درعلم اقتصاد، تورم افزایش سطح عمومی قیمت است که غالبا به معنی افزایش نامنظم و غیر متناسب قیمت بیان می شود. در واقع تورم نوعی مالیات غیرمستقیم از تمام مردم به میزان متفاوت است. به نحوی که بیشترین هزینه ی آن بر دوش مستضعفین و کمترین هزینه بر دوش ثروتمندان خواهد بود.
زمانی که تقاضای پولی برای محصول نسبت به تولید، رشد می کند و باید برای خرید کالاها و خدمات پول بیشتری پرداخت شود در واقع با تورم روبرو هستیم. اگر رشد دستمزدها با رشد بهره وری در اقتصاد یکسان باشد، تورم به وجود نخواهد آمد. هرچه میزان تورم بیشتر باشد قدرت خرید یک واحد پول کمتر میشود.
کسری بودجه دولت نیز عامل دیگری در ایجاد تورم است. چرا که دولت برای حل این مشکل اقدام به استقراض از بانک مرکزی و یا فروش درآمدهای ارزی خواهد کرد. به این طریق نقدینگی در اقتصاد افزایش می یابد.
تورم به عنوان یک شاخص اقتصادی در سه بخش قیمت اولیه، تولید و مصرف نمایان می شود. امکان افزایش قیمت در هر مرحله وجود دارد و عموما آمار تورم به شکل این شاخص ها اعلام می گردد.
↵ بیکاری و اشتغال (Unemployment)
در اقتصاد، بیکار به فردی اطلاق می شود که در سن کارجویای کار بوده اما منبع درآمدی نداشته باشد. کودکان و افراد مسن به این دلیل که قادر به انجام فعالیتی نیستند جزء جمعیت فعال محسوب نمی شوند. زنان خانه دار و دانشجویان اگر جویای کار نباشند و حتی افرادی که با وجود داشتن منبع درآمد مشغول به کاری نیستند نیز جزء آمار فعالان به شمار نمی آیند.
در مقابل بیکاری، بحث اشتغال مطرح است. شغل فعالیتی منظم است که به ازای دریافت پول انجام شده و اشتغال به معنای داشتن شغل یا پیشه است که در مقابل دریافت دستمزد و حقوق صورت می گیرد. این آمارهم برای کارفرما و هم افرادی که برای خودشان کار می کنند در نظر گرفته می شود و مقصود مشارکت در فعالیت اقتصادی است.
در این حوزه از شاخص های اقتصادی، نرخ بیکاری،اشتغال بخش خصوصی و آمار مطالبات بیمه بیکاری شاخص های قابل بررسی در آمارهای بیکاری و اشتغال هستند.
↵ تولید ناخالص داخلی (GDP)
مهمترین متغیری که در تحلیل و ارزیابی اقتصاد کلان مورد استفاده قرار می گیرد، تولید ناخالص داخلی است. این متغیر مطالب فراوانی تعریف شاخص اقتصادی درباره ی تغییرات استاندارد زندگی در یک اقتصاد را بیان می کند. به همین دلیل رایج ترین شاخص برای اندازه گیری رفاه یک جامعه و مقایسه آن با جوامع دیگر است.
تولید ناخالص داخلی ارزش پولی تمامی کالاها و خدماتی بوده که طی یک دوره زمانی خاص در داخل کشور تولید شده است. سه نکته در محاسبه این شاخص اقتصادی در نظر گرفته می شود. اول اینکه قیمت نهایی کالاها اهمیت دارد. دوم اینکه به بازه ی زمانی خاصی مثلا ماهانه یا سالانه اختصاص می یابد. سوم، هر کالا یا خدماتی که در داخل کشور تولید شود در محاسبه لحاظ می گردد حتی اگر توسط یک فرد خارجی باشد.
در واقع آنچه به عنوان شاخص اقتصادی ناخالص داخلی انتشار می یابد از جمع کل مبالغ هزینه شده در بخش خصوصی و دولتی، سرمایه گذاری و صادرات است که هزینه ی واردات از آن کسر شده است.
↵ نرخ بهره (Federal Funds Rate)
هرگاه صحبت از نرخ بهره به میان می آید، گرفتن وام بانکی و پرداخت بهره بانکی اولین موضوعی است که به ذهن می رسد. این نرخی است که بانک بابت جلوگیری از کاهش ارزش پول پرداختی امروز، دریافت می کند. به دلیل ارزش زمانی پول، مبلغی با عنوان بهره به فرد یا بنگاه قرض دهنده پرداخت می شود و این به دلیل گرفته شدن فرصت سرمایه گذاری و استفاده از پول است.
نرخ بهره یک ابزار مهم سیاست پولی است و جهت کنترل تورم مورد استفاده قرار می گیرد. بانک های مرکزی کشورها در صورت تمایل جهت کاهش یا افزایش سرمایه گذاری و یا تنظیم تورم، نرخ بهره را به کار می برند. کشورهای توسعه یافته برای حفظ تورم در محدوده ی مناسب، جهت سلامت اقتصادی و کاهش نرخ بهره هم زمان با رشد اقتصادی، نرخ بهره را به عنوان ابزاری در نظر می گیرند.
↵ نرخ رشد دستمزدها (Avarage Earning)
روی آوردن به زندگی اجتماعی، باعث شد که انسان به وسیله ی کار کردن، هزینه ی زندگی خود و خانواده اش را تامین کند. حقوق و دستمزد یکی از مهم ترین عواملی است که جهت انگیزش کارکنان در یک سازمان به کار گرفته می شود. زیرا از ابزارهای اساسی برای رفع نیازهای انسانی به شمار می رود.
دستمزد به معنای مبالغ خاصی است که به صورت نقد، غیرنقدی یا مجموع این دو به کارگر در مقابل ساعات کاری مشخصی کار، پرداخت می شود. اما حقوق مبالغ خاصی است که در مقابل کار فکری یا جسمی یا ترکیبی از این دو فعالیت، به صورت ماهانه یا سالانه به کارمند پرداخت می گردد.
علاوه بر تورم، می توان شرایط بازار کار، تاریخچه ی ساختار حقوق و دستمزد شرکت، مزایای جانبی، شاخص های بهره وری سود شرکت،اطلاعات مربوط به گردش کالا و شاخص قیمت مصرف کننده به عنوان معیارهای دیگر افزایش دستمزدها نام برد.
↵ نرخ بازدهی اوراق قرضه (Treasury Yield)
اوراق قرضه، ابزار بدهی هستند که توسط شرکت یا دولت ها برای تامین سرمایه ی مورد نیاز و با نرخ بهره نسبتا کم، منتشر می شوند.
دولت ها این اوراق را در سطوح مختلف ارائه می کنند. مثلا ایالات متحده در سطوح فدرال، ایالتی و شهرداری ها اوراق قرضه منتشر می کند و می تواند به طور دورهای در فواصل زمانی 30 روزه، 60 روزه، 120 روزه، سه ساله، پنج ساله، ده ساله و سی ساله بازپرداخت شوند.
بازگشت سرمایه موثر سالانه با توجه به قیمتی است که تعریف شاخص اقتصادی برای اوراق پرداخت شده. عموما به صورت کوپن هایی که به خریدار اوراق داده می شود. بازدهی اوراق با قیمت اوراق رابطه ی معکوس دارد. در واقع تفاوت قیمت سررسید اوراق و قیمت حال حاضر آن هاست.
↵ تراز تجاری (Trade Balance)
تراز تجاری یکی از شاخص های اقتصادی محسوب شده که در تحلیل فاندامنتال ارز کشورها مورد بررسی قرار می گیرد. تفاوت بین ارزش پولی واردات و صادرات طی یک دوره معین را تراز تجاری یا صادرات خالص گویند. اگر صادرات بیشتر از واردات بوده مقدار آن مثبت و اگر واردات بیشتر از صادرات باشد مقدار آن منفی است.
تراز مثبت با عنوان مازاد تجاری و تراز منفی با عنوان کسری تجاری شناخته می شود. در واقع تراز تجاری مثبت در استخدام بیشتر، کاهش بیکاری، افزایش دریافت سرمایه ای، ارتقا شرکت ها و بهبود سطح کیفی زندگی افراد جامعه تاثیرگذار است.
↵ حساب جاری (Current Account)
حساب جاری نشان دهنده سلامت اقتصادی کشور بوده. این شاخص شامل خالص صادرات خدمات و کالاها، خالص درآمدهای سرمایه گذاری شده و خالص تراکنش های جاری مالی می باشد.
اگر حساب جاری مثبت باشد یعنی کشور وام دهنده است و اگر حساب منفی باشد یعنی کشور بدهکار است. عواملی چون سیاست های صادراتی و وارداتی، نرخ برابری ارز، حساب ذخیره ارزی، نرخ تورم و سیاست های رقابتی بر حساب جاری تاثیر می گذارند.
چنانچه ارزش ارز یک کشور کاهش یابد اجناس تولید داخلی نیز به همان نسبت با افت قیمت مواجه شده. و بازار برای کشورهای خارجی جذاب تر خواهد بود. این امر باعث افزایش صادرات و کاهش واردات می شود.
↵ سرمایه گذاری بخش خصوصی (Private Investment)
سرمایه گذاری به این معناست که فعالیتی در قالب به کارگیری وجوهی صورت می گیرد که بتواند یک جریان سودآور در آینده ایجاد نماید. در واقع سرمایه گذاری یعنی اختصاص دادن پولی برای چیزی با انتظار سود در آینده. این امر در رشد و توسعه ی اقتصادی کشور نقش بسزایی دارد. جهت سیاست گذاری دقیق تر در این زمینه باید عوامل موثر بر سرمایه گذاری خصوصی را شناخت.
شرکت های سرمایه گذاری خصوصی در تمام حوزه های فعالیتی مختلف سرمایه گذاری کرده و شرکت های بالغ با سابقه ی عملکرد مالی و اجرایی را انتخاب می کنند. حجم سرمایه گذاری این بنگاه ها بالاست که به عنوان یکی از شاخص های اقتصادی مد نظر قرار می گیرد.
↵ مدیران خرید بخش های مختلف (PMI)
این شاخص اقتصادی یکی از مهم ترین داده های اقتصادی است که وضعیت رشد اقتصادی را بیان می کند. شاخص مدیران خرید مربوط به شرکت های بخش خصوصی است و جهت محاسبه بیش از چهارصد مدیر خرید خواسته می شود تا وضعیت شرکت و مواردی چون سفارشات جدید، استخدام، موجودی کالا، دریافت کالا و سفارشات معوقه را اعلام نمایند.
شاخص مدیران وضعیت رونق و رکود در بخش های مختلف کسب و کار را نشان می دهد و این آمار می تواند جهت تحلیل معامله گران بازار فارکس مورد استفاده قرار گیرد.
↵ تولیدات صنعتی (IIP)
یکی دیگر از شاخص های اقتصادی که خروجی تولید واقعی از تعریف شاخص اقتصادی تولیدات صنعتی را مشخص می کند، گزارش تولیدات صنعتی است. این آمار یک شاخص کوتاه مدت محسوب شده و برای ارزیابی عملکرد اقتصاد مورد استفاده قرار می گیرد.
این شاخص به دلیل تاثیر نوسانات سطح فعالیت آن بر شاخص های دیگر اهمیت زیادی دارد. تغییرات قیمت در این شاخص تاثیرگذار نیست. بنابراین میتواند به خوبی عملکرد واقعی بخش های مرتبط را نشان می دهد و به عنوان معیاری جهت اندازه گیری تغییرات کوتاه مدت ارزش افزوده به کار میرود.
↵ خرده فروشی (Retail Sales) از جمله شاخص های اقتصادی مهم به شمار میرود
هر گاه کالا یا خدماتی توسط مصرف کنندگان و مشاغل خریداری شود، صحبت از شاخص خرده فروشی به میان می آید. این کالا و خدمات نهایی شده و در آخرین مرحله ی تامین به دست مصرف کننده می رسد.
تامین کالاها از مواد اولیه آغاز، سپس توسط تولیدکننده ساخته می شود. فروش عمده به خرده فروشان صورت گرفته. در نهایت خرده فروشان آن ها را در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند.
خرده فروشی شامل فروش خدمات و کالاهای بادوام و غیر بادوام در یک بازه ی زمانی خاص می باشد که در ایالات متحده هر ماه داده های مربوط به آن منتشر می شود. این شاخص ازین جهت اهمیت دارد که میزان تقاضا برای کالاهای مصرفی را نشان می دهد. این نرخ به این دلیل مورد توجه است که هزینه های مصرف کننده تقریبا 70% از کل تولیدات اقتصادی کشور را مشخص می کند.
↵ مسکن (Housing)
شاخص اقتصادی مسکن تغییرات قیمت مسکن را نشان مشخص می کند. عموما این گزارش در مورد قیمت مسکن در شهرهای بزرگ و به طور میانگینی از قیمت خانه های موجود منتشر می شود. افزایش اهدای جواز ساخت و ساز مسکن نشان دهندهی رونق بازار ملک بوده. این آمار می تواند به خوبی پایان رکود در حوزه ی مسکن را خبر دهد.
سه بخش مجوز ساخت، شروع خانه سازی و بازسازی خانه های قدیمی می توانند به عنوان شاخص های مسکن منتشر شده. و همچون دیگر شاخص های اقتصادی مورد بررسی قرار گیرند.
↵ تمایلات مصرف کننده (CB)
دو شاخص اطمینان مصرف کننده و تمایلات مصرف کننده، مهم ترین شاخص ها برای ارزیابی انتظارات مصرف کنندگان هستند. این دو گزارش بر اساس ارزیابی انجام شده از خانوارها جمع آوری و هر ماه منتشر می شوند.
شاخص اطمینان، سطح اعتماد مصرف کننده را در ثبات اقتصادی نشان داده. و بر اساس بررسی ماهانه بیش از 5 هزار خانوار می باشد. این آمار جهت برآورد وضعیت مالی نسبی، قدرت خرید و اعتماد به نفس یک مصرف کننده طراحی شده است.
↵ کالاهای بادوام (Durable Goods)
کالای بادوام به کالایی گفته می شود که عمر بیش از سه سال دارند. مانند مبلمان، خودرو و جواهرات. شاخص کالاهای بادوام حجم سفارشات این کالاها را مشخص می کند. افزایش سفارشات موجب افزایش فعالیت تولیدات در این بخش خواهد شد و بهبود وضعیت اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.
افت و کاهش این شاخص نشان دهندهی رکود اقتصادی است. اما این اتفاق بلافاصله انجام نمی شود. آمار این شاخص امکان پیش بینی از حدود 6 ماه قبل را به معاملهگر می دهد.
نتیجه
بهبود اقتصادی کشورها یکی از مسائل مهم در سطح اقتصاد کلان است. این مسئله باعث رشد اقتصادی و توسعه کشور می شود. اقتصاد قوی و کارآمد موجب جلب اعتماد مصرف کنندگان و سرمایه گذاران خواهد شد. این امر نقطه ی قوتی در قدرت اقتصادی محسوب می گردد.
جهت بررسی کشورها از نظر اقتصادی و ارزیابی پیشرفت در این زمینه می توان از شاخص های اقتصادی کمک گرفت. داده هایی که از کشورهای مختلف منتشر شده و جهت حرکت اقتصاد آن ها را نشان میدهد. قطعا بررسی شاخص های اقتصادی و مقایسه با داده های قبل می تواند تحلیلی مناسب در جهت شناخت قدرت اقتصادی و نمایانگر تاثیر آن بر ارز کشورها باشد.
شاخص (Index)
شاخص یک معیار آماری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نشان میدهد. در مورد بازارهای مالی، شاخص یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خریدوفروش میشود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان میدهد. روش اندازهگیری هر شاخـص، منحصر به همان شاخـص است و نمیتوان رقم فعلی یک شاخـص را با شاخصی دیگر مقایسه کرد؛ بنابراین برای مقایسه دو شاخـص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخـصها را نسبت بهروز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آنها را. از شاخـص کل و سایر شاخـصهای بورس اوراق بهادار تهران میتوان برای سنجش عملکرد سهام و صندوقهای سرمایهگذاری استفاده کرد.
توضیحات مدیر مالی در مورد شاخص
شاخص S&P یا The Standard & Poor’s 500 یکی از شناختهشدهترین شـاخص های جهان است و معیار رایج مورداستفاده برای بازارهای سهام بهحساب میآید. سایر شـاخص های برجسته در جهان شامل DJ Wilshire 5000 (شـاخص کل سهام)، MSCI EAFE (سهام خارجی اروپا، استرالیا، شرق دور) و Lehman Brothers Aggreghate Bond Index (شـاخص کل اوراق قرضه) است.
در بورس اوراق بهادار تهران مهمترین شاخـص، شاخـص کل است. بااینحال شاخـص های مهم دیگری نظیر شاخص قیمت، شاخـص بازده نقدی، شاخص ۵۰ شرکت فعالتر، شاخـص ۳۰ شرکت بزرگ، شاخـص صنعت و شاخـص مالی، شاخـص بازار اول و بازار دوم و همچنین شـاخص آزاد شناور هستند. برای آشنایی با این شاخـص ها لطفاً مقاله آموزشی شاخصهای مهم بورس را بخوانید.
چون ازنظر فنی شما نمیتوانید در یک شاخـص سرمایه گذاری کنید، صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله در بورس (بر اساس شاخـص ها) به سرمایه گذاران این امکان را میدهند تا در اوراق بهاداری که بخشهای وسیعی از بازار را تشکیل میدهند یا در کل بازار سرمایه گذاری کنند.
معادل انگلیسی شاخص عبارت است از:
Index
اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سوالات مالی مطرح کنید. همینطور با اشتراکگذاری این نوشته در شبکههای اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.
تعریف شاخص اقتصادی
آزمون آنلاین اقتصاد دهم مدرسه شهید مصطفی خمینی (ره) مرحمت آباد | بخش 3:…
تیم مدیریت گاما
آزمون آنلاین اقتصاد دهم انسانی | بخش پنجم | فصل 1: اقتصاد بین الملل
تیم مدیریت گاما
آزمون مجازی بخش دوم اقتصاد دهم انسانی | نهادهای پولی و مالی
تیم مدیریت گاما
جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 4: مدیریت کلان اقتصادی (…
مریم یابنده جهرمی
مجموعه سؤالات تستی تألیفی و کنکوری بخش 2 اقتصاد پایه دهم | فصل دوم: بانک
آیسان میر فاتحی
جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 2: نهادهای پولی و مالی (فصل…
مریم یابنده جهرمی
امتحان نوبت اول اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی دبیرستان خواجوی کرمانی - دیماه…
آزمون نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان حضرت فاطمه زهرا (س) رستمکلا | دی 1397
سوالات امتحان جبرانی نوبت دوم اقتصاد پایه دهم دبیرستان شهید مفتوحی | شهریور 1397
آزمون نوبت دوم اقتصاد دهم دبیرستان علی ابن موسی الرضا قرچک | خرداد 1397
امتحان ترم اول اقتصاد دهم دبیرستان علامه طباطبايی تبریز | دی 1397
امتحان اقتصاد دهم دبیرستان جام | بخش 1: آشنایی با اقتصاد (فصل 1 و 2 و 3)
علی افلاکی خسروشاهی
جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 5: اقتصاد جهان و ایران (…
دیدگاه شما