انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی یا Financial Markets زیر مجموعهای از نظام اقتصادی هستند که در آنها وجوه، اعتبارات و سرمایه در قالب قوانین و مقررات مشخصی، از صاحبان پول و سرمایه به سمت متقاضیان جریان دارد. به بیان سادهتر به بازاری که در آن داراییهای مالی مانند سهام، سپردههای سرمایهگذاری، طرحهای بازنشستگی، انواع بیمه نامهها و اوراق بهادار معامله میشود، بازار مالی گفته میشود که نقش یک واسطه بین خریداران و فروشندگان را ایفا میکند.
در واقع این بازارها شرایطی را فراهم میکنند تا افراد بتوانند اوراق بهادار خود را به فروش برسانند و یا در ازای پرداخت پول، صاحب قسمتی از سهام یک شرکت شوند و تیم آسانبورس تصمیم دارد تا در راستای آموزش بورس به توضیح جامع مفهوم فوق بپردازد.
کاربرد بازارهای مالی
بازارهای مالی پویا، منافع بسیار زیادی را برای نظامهای اقتصادی فراهم میکنند که مهمترین آنها عبارتند از:
- تجمیع منابع خرد و تخصیص آنها به سرمایهگذاران
- کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
- تقویت نقدشوندگی در نظامهای مالی
- ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
- هدایت نقدینگی به مسیری درست و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم
- بهبود شفافیت در فعالیتهای اقتصادی
- کمک به اعمال سیاستهای پولی و مالی بانک مرکزی و دولت
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری در چهار دستهی مختلف طبقهبندی میشوند:
بازارهای مالی بر اساس حق مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی به دو دستهی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم میشوند:
بازار بدهی (Debt Market)
به بازاری که در آن ابزارهای بدهی مختلفی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله میشود، بازار بدهی میگویند. این اوراق ممکن است متعلق به شرکتها، دولتها، بانکها، شهرداریها و سایر سازمانها باشد.
بازار سهام (Stock Market)
به بازاری که در آن سهام از طریق بازارهای منسجم و قانونمند مانند بورس؛ توزیع و مبادله میشود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته میشود. این بازار یکی از حساسترین حوزههای اقتصاد است، زیرا به شرکتها این امکان را میدهد که از طریق توزیع بخشی از مالیکت خود به سرمایهگذاران، سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
بازارهای مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله
بازارها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دستهی بازار پول و سرمایه تقسیم میشوند:
بازار پول (Money Market)
به بازاری که در آن اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از یک سال معامله میشوند و نرخ بهره متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق تعیین میشود، بازار پول میگویند. سرعت نقدشوندگی بالا، ریسک عدم پرداخت پایین و کمتر بودن نرخ بهره نسبت به سایر بازارها، از جمله فاکتورهای مثبت در بازار پول میباشد.
بازار سرمایه (Capital Market)
به بازاری که خرید و فروش داراییهای مالی با سررسید بیش از یک سال یا بدون سررسید در آن انجام میشود، بازار سرمایه میگویند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل میکند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم میشود:
- بازار اولیه: به بازاری که تشکیل سرمایه در آن اتفاق میافتد و اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله میشوند، بازار اولیه میگویند.
- بازار ثانویه: بازار ثانویه این امکان را فراهم میکند تا اوراقی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و صاحبان این اوراق نگرانی از جهت خرید یا فروش آنها نداشته باشند.
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانونمندی
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانونمندی به چهار دستهی بازارهای رسمی، بازارهای خارج از بورس، بازار سوم و بازار چهارم تقسیم میشوند:
بازارهای رسمی
بورس اوراق بهادار یکی از بازارهای رسمی سازمانیافته است که قوانین و شرایط سختگیرانهای را برای پذیرش شرکتها اعمال میکند؛ در واقع شرکتها ابتدا از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و ترازهای مالی مورد بررسی قرار میگیرند و سپس در این بازار پذیرفته میشوند.
بازار خارج از بورس
به بازاری که اوراق بهادار شرکتهای پذیرفته نشده در بورس در آن معامله میشود، بازار خارج از بورس یا بازار مبتنی بر چانهزنی میگویند. این بازار دارای مکان فیزیکی جهت معامله نیست و شرایط آسانتری را برای پذیرش شرکتها در نظر گرفته است.
بازار سوم
معمولاً سازمانها و موسسات بزرگ سرمایهگذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.
بازار چهارم
شرکتها و سازمانهایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکتها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله میشوند.
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دستهی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم میشوند:
بازار آتی (Future Market)
به بازاری که در آن اوراق مشتقه معامله میشود، بازار آتی یا بازار اوراق مشتقه نام دارد. اوراق مشتقه، قراردادی است که بر اساس آن صاحب اوراق موظف یا مختار است که در تاریخ مشخصی در آینده، یک دارایی را بخرد یا بفروشد.
بازار نقدی (Spot Market)
به بازاری که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالاها و اوراق بهادار تشکیل شدهاست، بازار نقدی میگویند. بازار نقدی در نقطهی مقابل بازار آتی قرار دارد و از آنجا که معاملات این بازار در نقطهای از زمان انجام میشود، به آن بازار نقطهای نیز میگویند.
حجم و ارزش معاملات در بازار سرمایه زیاد شد
ایسنا نوشت: عضو هیات مدیره سازمان بورس با اشاره به افزایش حجم و ارزش معاملات بازار سرمایه در سال جاری، گفت: درخواست تامین مالی از طریق بازار سرمایه بیشتر شده ولی با این حال فعالان اقتصادی باید روشهای مختلف تامین مالی را بیاموزند و این کار نیاز به فرهنگسازی دارد.
سعید فلاحپور در نشست خبری که امروز در سازمان بورس برگزار شد، گفت: تاکنون ۱۱ نمایشگاه بورس، بانک و بیمه برگزار شده و میتوان گفت این نمایشگاه به بلوغ خوبی رسیده است؛ به طوری که در حال حاضر مهمترین رویداد بازار مالی کشور است. از طرفی این بار با این نمایشگاه دفعات قبل متفاوت خواهد بود، چراکه اعداد و ارقام معاملات در بازار سرمایه نسبت به سالهای گذشته بسیار بیشتر شده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر اندازه بورسهای اوراق بهادار به حدود ۹۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است که در این بخش رشد قابل توجهی را شاهد هستیم. از طرفی حجم معاملات رشدهای بسیار خوبی را تجربه کرده است؛ به طوری که این عدد در چهار بورس ایران در انتهای سال ۱۳۹۶ مجموعاً ۲۴۵ هزار میلیارد بود ولی تا بهمن ماه به حدود ۳۸۰ هزار میلیارد رسیده است که رشد ۷۰ درصدی را شاهد است.
عضو هیأت مدیره سازمان بورس افزود: از نظر انتشار اوراق و تعداد نهادهای مالی و اندازه صندوقهای سرمایهگذاری بازار سرمایه رشدهای بسیار خوبی دارد و در نتیجه نمایشگاه بورس این بار کاملاً متفاوت با سالهای قبل خواهد بود.
به گفته وی، از طرفی اقبال بسیار زیادی از فعالان اقتصادی در بخش خصوصی و دولتی به بازار سرمایه ایجاد شده و حجم تقاضا برای تأمین مالی از طریق بازار سرمایه افزایش داشته است. در سالهای گذشته همیشه متخصصان اقتصادی بیان میکردند که باید نقش بازار سرمایه در اقتصاد پر رنگتر شود اما امسال این موضوع فقط در سطح بیان کردن نیست بلکه به الزام تبدیل شده است یعنی مهمترین راه تأمین مالی برای اقتصاد کشور بازار سرمایه شده است و حتی بانکها و بیمهها با ما در تعامل هستند که تأمین مالی را از طریق بازار سرمایه انجام دهند.
وی با اشاره به فروش اموال مازاد بانکها بیان کرد: بانکها برای فروش اموال مازادشان و واگذاری شرکتها رجوع بیشتری به بازار سرمایه دارند و در بخش بیمه هم اوراق تأمین مالی بیمه را فراهم کردیم که به زودی اجرایی میشود.
فلاح پور در پاسخ به اینکه اوراق بهادار سازی بیمهها در چه مرحلهای قرار دارد گفت: دستورالعمل این موضوع در سازمان بورس نهایی شده و در دستور کار شورای عالی بورس قرار گرفته است.
عضو هیأت مدیره سازمان بورس گفت: باید به توسعه اقتصادی کشور کمک کنیم و برای این کار فرهنگسازی نیاز است و برگزاری نمایشگاه بورس یکی از راهکارهای مهم فرهنگسازی است. خیلیها فقط ابزار وام گرفتن از بانکها را میشناسند با فرهنگسازی میتوان انواع ابزار بازار سرمایه را به افراد بشناسانیم. بسیاری با قوانین و مقررات بازار سرمایه معاملات بازار سرمایه آشنایی ندارند که با فرهنگسازی میتوان این آشنایی را ایجاد کرد.
وی ادامه داد: تا کنون ۱۳ هزار و ۵۰۰ متر مربع فضا درخواست شده و حدود ۱۱۵ شرکت از حوزههای مختلف اقتصادی تقاضای خود را ارسال کردند که با ۱۰۰ شرکت دیگر که در نمایشگاه حضور خواهند داشت این رقم به حدود ۲۲۰ خواهد رسید.
وی در پاسخ به اینکه آیا شرکتهای خارجی در نمایشگاه حضور خواهند داشت؟ گفت: تلاش کردیم شرکتهای بینالمللی هم در نمایشگاه حضور داشته باشند. امسال هم چند شرکت خارجی در نمایشگاه حضور خواهند داشت این طور نبود که تحریمها باعث شود شرکت خارجی اصلاً به نمایشگاه نیاید. کمااینکه عضویت سازمان بورس در آیسکو هم در این دوران انجام شد.
بررسی تأثیر ویژگیهای مدیریت بر ارزش و حجم معاملات سهام؛ با تأکید بر روشهای دادهکاوی
هدف: هدف این پژوهش بررسی تأثیر ویژگیهای مدیریت بر ارزش و حجم معاملات سهام؛ با تأکید بر روشهای دادهکاوی میباشد.
روش: پس از استخراج اطلاعات مالی ۱۶۵ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶، از مدل رگرسیون چندگانه با استفاده از الگوی دادههای ترکیبی و از روشهای دادهکاوی به عنوان روش آماری تکمیلی استفاده شده است.
یافتهها: ویژگیهای مدیریت تأثیری معنادار بر ارزش معاملات سهام شرکتهای بررسی شده داشته اما تأثیر این ویژگیها بر حجم معاملات در اکثر موارد به صورت بیمعنا مشاهده شده است. صرفاً دقت پیشبینی مدیریت دارای تأثیر معنادار بر ارزش معاملات بوده و خوشبینی و کوته-بینی مدیریت تأثیری معنادار بر حجم معاملات معاملات بازار سرمایه سهام خواهند گذاشت. بیشترین تأثیرگذاری بر ارزش معاملات مربوط به متغیرهای اندازه شرکت و نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری بوده و بیشترین تأثیرگذاری بر حجم معاملات مربوط به متغیرهای نسبت قیمت به سود و نرخ بازده دارایی-های شرکت میباشد.
نتیجهگیری: تعداد اندکی از ویژگیهای مدیریت تأثیری معنادار بر ارزش و حجم معاملات سهام داشته است و بازار سرمایه از طریق ارزش معاملات سهام انجام شده نسبت به ویژگیهای مختلف مدیریت واکنش معنادار نشان داده است. همچنین صرفاً کوتهبینی مدیریت تأثیری معنادار برارزش معاملات داشته و کوتهبینی، خوشبینی و استقلال هیأت مدیره دارای تأثیری معنادار بر حجم معاملات بوده و سایر ویژگیهای مدیریت جزءِ متغیرهای تأثیرگذار بر ارزش و حجم معاملات نبودهاند.
دانشافزایی: برای نخستین بار با استفاده از روشهای دادهکاوی به بررسی و شناسایی تأثیرگذارترین ویژگیهای مدیریت بر ارزش و حجم معاملات سهام پرداخته شده است. در ادامه پیشنهاد میشود تا در پژوهشهای آتی، تأثیر ویژگیهای مدیریت بر سایر متغیرهای مالی از جمله بازده خاص سهام، بازده غیرعادی سهام، ریسک ریزش قیمت سهام و. مورد مطالعه قرار گیرد.
کلیدواژهها
- ارزش معاملات سهام
- حجم معاملات سهام
- روشهای دادهکاوی
- سوگیری
- ویژگیهای مدیریت
عنوان مقاله [English]
Investigating the Effect of Management Characteristics on the Value and Volume of Stock Transactions; with an Emphasis on Data Mining Methods
نویسندگان [English]
- afsaneh delshad 1
- Reza tehrani 2
2 Professor. Of Financial Management, Faculty of Management and Accounting, Tehran University , Tehran , Iran
Objective:The purpose of this study is investigating the impact of management characteristics on value and volume of stock transactions;معاملات بازار سرمایه with an emphasis on data mining methods.
Methods:after extracting the financial information of 165 firms listed in TSE for the period of 2007to2017,the method to test the hypothesis was a multiple regression model and using a combined data model and data mining methods has been used as complementary statistical methods.
Results:management characteristics had a significant effect on value of the stock trades of the companies under study,but effect of them on the volume of trading in most of the cases was not significant. management forecast accuracy has a significant effect on value of trades and the optimism and myopia management had a significant effect on the volume of stock trading.greatest effect on stock transaction value is also related to size of the company and the ratio of market value to book value and the greatest effect on volume of trading is related to ratio of price to profit and return on assets of the company.
Conclusion:Small number of management attributes had a significant effect on the value and volume of trades and the capital market معاملات بازار سرمایه through the value of stock trades had a significant reaction to different management characteristics.Also only the myopia management had a significant effect on value of trades and myopia,optimism and independence of board had significant effects on volume of trades and other management features were not significant variables on value and volume of transactions.
Contribution:for the first time by using data mining methods the most influential management characteristics on value and volume of stock trading are investigated and identified.It is suggested that in future researches,the impact of management characteristics on other financial variables such as specific stock returns on company,abnormal stock returns,stock price crash risk and…to be studied.
ساعات معاملات در بورس به چه صورت است؟
روزهای کاری بازار بورس اوراق بهادار ایران:
روزهای شنبه تا چهارشنبه، روزهای کاری سازمان بورس و اوراق بهادار ایران است و در روزهای پنجشنبه و جمعه و همچنین روزهای تعطیل بازار سرمایه نیز تعطیل است و هیچگونه معاملهای در آن صورت نمیگیرد.
ساعات معاملات در بورس:
ساعات کار سازمان بورس و اوراق بهادار ایران به دو بخش ساعات پیشگشایش و ساعات معامله تقسیم میشود.
از ساعت ۸:45 تا ۹ صبح فرآیند سفارشگیری انجام میشود. یعنی شما میتوانید سفارش خرید یا فروش سهام مورد نظرتان را ثبت نمایید اما در این بازه زمانی معاملهای صورت نمیگیرد.
همچنین امکان حذف سفارشگذاری قبلی در این بازه زمانی وجود دارد و شما میتوانید سفارشی که ثبت کردهاید را حذف نمایید.
بعضی از بازیگران بازار سرمایه نیز از این موضوع برای جلب توجه سرمایهگذاران به سهامی خاص، استفاده میکنند و در زمان پیشگشایش برای خرید یا فروش سهمی ثبت سفارش مینمایند تا توجه دیگران به این سهم جمع شده و باعث ایجاد رغبت در دیگران برای خرید و فروش آن سهم شوند؛ ولی قبل از آغاز زمان معاملات سفارش خود را حذف میکنند.
در واقع بسیاری از صفحه خرید و فروشهایی که در این بازه زمانی پیشگشایش بازار ایجاد میشوند، برای جلب نظر سرمایهگذاران است و قبل از آغاز زمان معاملات به حالت عادی برمیگردند.
از ساعت ۹، معاملات بازار سرمایه آغاز میشود و خرید و فروش ها صورت میگیرد اما در اکثر مواقع تنها نمادهایی که تابلوی خوب و مناسب تکنیکالی دارند در ساعات اولیه آغاز معامله با حجمهای بالا معامله میشوند و بقیه سهمها در ساعات ابتدایی با حجم زیادی معامله نمیشوند.
حدوداً از ساعت ۱۰:۳۰ به بعد است بازار شکل جدیتری به خود میگیرد و این موضوع چند دلیل عمده دارد:
1. اشخاص حقوقی معمولاً صبر میکنند تا رفتار اشخاص حقیقی مشخص شود و بعد از آنها وارد بازار میشوند، تصمیمگیری کرده و اقدام به معامله مینمایند.
2. نرخ ارزهایی مثل دلار، یورو و … از ساعت ۱۰:۳۰ به بعد مشخص میشود که در معاملات و فعالیت نمادهای بسیاری تاثیرگذار است.
3. نرخ کالاهایی مثل فلزات و … که جهانی هستند از ساعت ۱۰:۳۰ به بعد اعلام میشود که این موضوع میتواند در روند معاملات و بازار در روز جاری و روزهای آتی تاثیرگذار باشد.
بنابراین تمامی این عوامل باعث میشود که بازار معاملات عملاً از ساعت ۱۰:۳۰ به بعد به شکل جدیتر فعالیت نماید و معاملات شکل مهمتری به خود بگیرند.
زمان معاملات بازار سرمایه در ساعت ۱۲:۳۰ به پایان میرسد و بازار بسته میشود.
نقشه بازار امروز سهام / ریزش بورس و کاهش معاملات
در آخرین روز معاملاتی هفته شاخصهای بازار سهام ریزش کردند و ارزش معاملات سهام افت ۱۲ درصدی داشت.
در معاملات روز چهارشنبه سی اُم شهریور ماه، شاخص کل معاملات بازار سرمایه بورس پایتخت نسبت به روز کاری قبل ۱۱ هزار و ۸۳۰ واحد افت کرد و به رقم یک میلیون و ۳۳۵ هزار و ۲۲۹ واحد رسید.
شاخص هم وزن بورس با کاهش ۲ هزار و ۲۳۲ واحدی در سطح ۳۹۵ هزار و ۶۷۷ واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) ۹۹ واحد پائین آمد و در سطح ۱۸ هزار و ۳۹۶ واحد قرار گرفت.
خروج سرمایه از بورس
امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای پنجمین روز متوالی منفی شد و ۲۳۹ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.
در معاملات روز چهارشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام خصدرا (شرکت صنعتی دریایی ایران) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن ۱۲ میلیارد تومان معاملات بازار سرمایه معاملات بازار سرمایه بود. پس از خصدرا، نمادهای خودرو (شرکت ایران خودرو) و فپنتا (شرکت سپنتا) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.
امروز نمادهای «فارس»، «کگل» و «فولاد» بیشترین تأثیر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در مقابل نمادهای «وکار»، «شیران» و «امین» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.
در فرابورس نیز نمادهای «صبا»، «کزغال» و «اتکای» بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «مادیرا»، «قاسم» و «رنیک» بیشترین تأثیر افزایشی را بر شاخص داشتند.
در جدول پرتراکنشترین نمادهای بورس شستا صدرنشین است و خودرو و خگستر در رتبههای بعدی هستند. در فرابورس نیز نمادهای دی، فرابورس و صبا پرتراکنشترین نمادها هستند.
ارزش معاملات بازار
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم ۱۲ هزار و ۶۶۶ میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۶ هزار و ۷۳۶ میلیارد تومان بود که ۵۳ درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل میدهد.
امروز ارزش معاملات خرد سهام با کاهش ۱۲ درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم ۲ هزار و ۱۴۵ میلیارد تومان رسید. به نظر میرسد اختلال در شبکه اینترنت همراه یکی از عوامل افت ارزش معاملات باشد.
صفهای بازار سهام
در معاملات چهارشنبه ۴۲ نماد صف خرید داشتند و ۸۰ نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صفهای خرید با افت ۲ درصدی به ۱۴۹ میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صفهای فروش ۲۲ درصد افزایش یافت و ۲۵۰ میلیارد تومان بود.
در پایان معاملات امروز ارزش صفهای فروش پایانی بازار ۲۰ میلیارد تومان بود و ارزش صفهای خرید نیز در رقم ۳۱ میلیارد تومان ایستاد.
در پایان معاملات نماد بکاب (شرکت صنایع جوشکاب یزد) با صف خرید ۶ میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای پایانی بازار قرار گرفت. پس از بکاب، نمادهای ختور (شرکت رادیاتور ایران) و خاذین (شرکت سایپا آذین) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد زمگسا تعلق داشت که ارزش آن ۱۴ میلیارد تومان بود. پس از زمگسا، نمادهای وآذر، غنوش، بالبر و سصفها بیشترین صف فروش داشتند.
دیدگاه شما