الگو سر و شانه چیست؟

نحوه معامله درست در الگوی سر و شانه

الگوی سر و شانه که به الگوی HEAD AND SHOULDER معروف می باشد یکی از الگوهای برگشتی پرکاربرد در بورس تهران می باشد. این الگو در انتهای روند رخ میدهد و روند صعودی را به روند نزولی و روند نزولی را به روند صعودی تبدیل می کند.

شکل زیر یک الگوی سر و شانه را نشان میدهد.

در الگوی سر و شانه سه بخش وجود دارد که شامل شانه چپ، سر و شانه راست می باشد. همانطور که در شکل نشان داده شده است در الگوی سر و شانه، شانه ها در یک راستای یکسان قرار دارند و اگر بخواهیم به لحاظ اعتبار هم بررسی کنیم باید فاصله شانه چپ تا سر با شانه راست تا سر در یک رنج زمانی باشد. ( برای این کار بهتر است تعداد کندل های شکل گرفته در این دو محدوده را با هم بررسی کنید) چون هر چقدر تقارن بین دو طرف بیشتر باشد اعتبار الگوی سر و شانه بیشتر خواهد بود.

نکات مهم در الگوی سر و شانه

یک نکته بسیار مهم که در بسیاری از مطالب آموزشی واگرایی ها به آن توجه نمی شود واگرایی ایجاد شده در نمودار می باشد به گونه ای که برای بین شانه چپ و سر باید یک واگرایی منفی ایجاد شود که نشان از ضعف خریدار در نمودار می باشد.

از طرفی بهتر است شانه های چپ و راست شکل گرفته در نمودار در یک رنج قیمتی باشند.

در این الگو برای رسم خط گردن کافی است کف های قیمتی شکل گرفته بین سه اوج قیمتی را به هم وصل کنیم تا خط گردن به دست آید. نکته ای که باید در خط گردن مورد توجه قرار داد این است که خط گردن می تواند بدون زاویه و الگو سر و شانه چیست؟ یا دارای زاویه 5 تا 10 درجه باشد.

برای تکمیل الگوی سر و شانه در روند صعودی بهتر است که شانه راست به زیر خط گردن نفوذ کند و تثبیت شود. این نشان میدهد که الگوی سر و شانه تکمیل شده است.

هدف قیمتی شکل گرفته در الگوی سر و شانه حداقل به اندازه “خط گردن تا سر” در الگو می باشد که در شکل بالا با فلش قرمز رنگ نشان داده شده است.

در بازارهای دو طرفه باید در هنگام گرفتن موقعیت، باید علاوه بر تعیین حد سود، حد ضرر خود را نیز در معامله تعیین کنیم. در الگوهای سر و شانه بعد از گرفتن موقعیت فروش می توان حد ضرر را در بالای شانه راست قرار داد.

الگوی سر و شانه معکوس

تمامی توضیحاتی که در خصوص سر و شانه گفتیم در بحث سر و شانه معکوس هم کاربرد دارد.

نکات مهم در الگوی سر و شانه معکوس

این الگو در امتداد روند نزولی در نمودار تشکیل می شود و میتواند موجب تغییر روند نزولی شود.

در این الگو بعد از شکست خط گردن وارد معامله می شویم.

هدف قیمتی در نظر گرفته نیز حداقل به انداز فاصله سر تا خط گردن می باشد.

واگرایی که در بالا توضیح دادیم در سر و شانه معکوس هم وجود دارد.

یک نکته را باید در شکست خط گردن مد نظر قرار داد و آن هم مربوط به شکست آن می باشد. زمانی میتوانیم بگوییم که خط گردن شکسته شده است که شکست پرقدرت باشد. گاهی اوقات ممکن است هنگام شکست خط گردن سهم صف خرید باشد و امکان خرید سهم هم توسط سرمایه گذار موجود نباشد. در این حالت بهتر است صبر کنید تا نمودار پولبک کند و پس از آن وارد معامله خرید شوید.

آشنایی با الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

این الگو از یک قله (شانه) و سپس یک قله‌ی بالاتر (سر) و سپس دوباره یک قله‌ی پایین (شانه) تشکیل شده است.

«خط گردن» با متصل کردن پایین‌ترین نقاط دو فرورفتگی ایجاد می‌شود.

شیب این خط ممکن است رو به بالا یا پایین باشد.

معمولاً وقتی شیب پایین است نشانهٔ قابل اطمینان تری ارائه می‌دهد.الگو سر و شانه چیست؟

در این مثال به راحتی می‌توانیم الگوی سر و شانه‌ها را ببینیم.

سر دومین قله و بالاترین نقطه در الگو است. دو شانه نیز قله هستند اما به ارتفاع سر نمی‌رسند.

بدین شکل ترتیب ورود را زیر خط گردن قرار می‌دهیم.

همچنین می‌توانیم هدف را با اندازه‌گیری نقطهٔ بالای سر در خط گردن محاسبه کنیم.

این فاصله تقریباً برابر با میزان تغییر قیمت پس از شکستن خط گردن است.

می‌توانید ببینید که وقتی قیمت از خط گردن را بشکند حداقل به اندازه‌ی فاصلهٔ بین سر و خط گردن ادامه خواهد داشت.

می دانیم که با خودتان می گویید «قیمت حتی از آن‌ هم بیشتر حرکت کرده است».

ولی ما به شما می‌گوییم: «حریص نشوید!»

الگوی سر و شانه‌های معکوس

از نامش معلوم است. همان سر و شانه‌ها اما در جهت معکوس.

یک دره شکل می‌گیرد (شانه) و سپس یک دره پایین‌تر (سر) و بعد یک دره بالاتر (شانه). این‌ها بعد از حرکتهای ممتد نزولی رخ می‌دهند.

در اینجا می‌توانید ببینید که مانند الگوی سر و شانه‌ها اما معکوس آن است.

در این حالت ترتیب ورود طولانی را بالای خط گردن قرار می‌دهیم.

هدف ما مانند الگوی سر و گردن محاسبه می‌شود.

فاصلهٔ بین سر و خط گردن را اندازه گیری کنید.

این تقریباً مقداری است که قیمت بعد از شکستن خط گردن تغییر می‌کند.

می‌توانید ببینید که قیمت بعد از شکستن خط گردن افزایش خوبی داشت.

محاسبه میزان سود در الگوی سر و شانه‌ها

اگر به هدفتان برسید یعنی قیمت به میزان فاصله‌ی بین سر تا گردن حرکت کند باید از سودتان راضی باشید. این میزان حرکت می‌تواند کافی باشد.

اما در برخی از تکنیک‌های مدیریت سرمایه ممکن است مقداری از سودتان را ببندید و باز هم معاملاتتان را باز بگذارید تا شاید قیمت در جهت مطلوب شما حرکت کند.

اگر به ادامه‌ی روند امید دارید و احتمال معقولی با نشانه‌های مناسبی می‌دهید که قیمت بیش از این هم حرکت خواهد کرد می‌توانید نیمی از سود خود را سیو کنید و نیمی از معامله را باز بگذارید. اصطلاحا به سودتان اجازه‌ی رشد بدهید.

نحوه معامله درست در الگوی سر و شانه

الگوی سر و شانه که به الگوی HEAD AND SHOULDER معروف می باشد یکی از الگوهای برگشتی پرکاربرد در بورس تهران می باشد. این الگو در انتهای روند رخ میدهد و روند صعودی را به روند نزولی و روند نزولی را به روند صعودی تبدیل می کند.

شکل زیر یک الگوی سر و شانه را نشان میدهد.

در الگوی سر و شانه سه بخش وجود دارد که شامل شانه چپ، سر و شانه راست می باشد. همانطور که در شکل نشان داده شده است در الگوی سر و شانه، شانه ها در یک راستای یکسان قرار دارند و اگر بخواهیم به لحاظ اعتبار هم بررسی کنیم باید فاصله شانه چپ تا سر با شانه راست تا سر در یک رنج زمانی باشد. ( برای این کار بهتر است تعداد کندل های شکل گرفته در این دو محدوده را با هم بررسی کنید) چون هر چقدر تقارن بین دو طرف بیشتر باشد اعتبار الگوی سر و شانه بیشتر خواهد بود.

نکات مهم در الگوی سر و شانه

یک نکته بسیار مهم که در بسیاری از مطالب آموزشی واگرایی ها به آن توجه نمی شود واگرایی ایجاد شده در نمودار می باشد به گونه ای که برای بین شانه چپ و سر باید یک واگرایی منفی ایجاد شود که نشان از ضعف خریدار در نمودار می باشد.

از طرفی بهتر است شانه های چپ و راست شکل گرفته در نمودار در یک رنج قیمتی باشند.

در این الگو برای رسم خط گردن کافی است کف های قیمتی شکل گرفته بین سه اوج قیمتی را به هم وصل کنیم تا خط گردن به دست آید. نکته ای که باید در خط گردن مورد توجه قرار داد این است که خط گردن می تواند بدون زاویه و یا دارای زاویه 5 تا 10 درجه باشد.

برای تکمیل الگوی سر و شانه در روند صعودی بهتر است که شانه راست به زیر خط گردن نفوذ کند و تثبیت شود. این نشان میدهد که الگوی سر و شانه تکمیل شده است.

هدف قیمتی شکل گرفته در الگوی سر و شانه حداقل به اندازه “خط گردن تا سر” در الگو می باشد که در شکل بالا با فلش قرمز رنگ نشان داده شده است.

در بازارهای دو طرفه باید در هنگام گرفتن موقعیت، باید علاوه بر تعیین حد سود، حد ضرر خود را نیز در معامله تعیین کنیم. در الگوهای سر و شانه بعد از گرفتن موقعیت فروش می توان حد ضرر را در بالای شانه راست قرار داد.

الگوی سر و شانه معکوس

تمامی توضیحاتی که در خصوص سر و شانه گفتیم در بحث سر و شانه معکوس هم کاربرد دارد.

نکات مهم در الگوی سر و شانه معکوس

این الگو در امتداد روند نزولی در نمودار تشکیل می شود و میتواند موجب تغییر روند نزولی شود.

در این الگو بعد از شکست خط گردن وارد معامله می شویم.

هدف قیمتی در نظر گرفته نیز حداقل به انداز فاصله سر تا خط گردن می باشد.

واگرایی که در بالا توضیح دادیم در سر و شانه معکوس هم وجود دارد.

یک نکته را باید در شکست خط گردن مد نظر قرار داد و آن هم مربوط به شکست آن می باشد. زمانی میتوانیم بگوییم که خط گردن شکسته شده است که شکست پرقدرت باشد. گاهی اوقات ممکن است هنگام شکست خط گردن سهم صف خرید باشد و امکان خرید سهم هم توسط سرمایه گذار موجود نباشد. در این حالت بهتر است صبر کنید تا نمودار پولبک کند و پس از آن وارد معامله خرید شوید.

الگوی سر و شانه معکوس چیست؟ معرفی کامل الگوی IHS در معاملات رمز ارزها

تریدرهای حوزه رمزارز و سهام، الگوی الگوی سر و شانه معکوس یا همان IHS را به عنوان سیگنال پیش از شروع تغییر روند و آغاز بازار گاوی (روند صعودی بازار) به حساب می‌آورند. الگوی سر و شانه یا H&S یک الگوی معکوس‌کننده روند در تحلیل تکنیکال است؛ بدین معنی که اگر در یک روند صعودی دیده شد، روند نزولی خواهد شد و الگوی سر و شانه معکوس یا IHS نیز در پایان یک روند نزولی ساخته می‌شود و پایان این روند را نشان می‌دهد. در این مقاله، به معرفی الگوی Inverse Head and Shoulders، تشخیص روند صعودی، نحوه محاسبه اهداف قیمتی با استفاده از این الگو و محدودیت‌های آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

الگوی سر و شانه معکوس چیست؟

زمانی که قیمت‌ها در حال ریزش هستند، احساسات بازار به سمت منفی سوق پیدا می‌کند و ترس افراد در بالاترین حد خود قرار دارد. جالب است بدانید که درست در همین مواقع الگوی معکوس هد اند شولدرز (IHS) خود را نشان می‌دهد. الگوی IHS از نظر ساختار شبیه به الگوی معمول H&S است، اما شکلی کاملا برعکس دارد. این الگو پس از شکل‌گیری کامل، نشان‌دهنده پایان روند نزولی بوده و آغاز بازار صعودی را نوید می‌دهد.

الگوی هد اند شولدرز معکوس به نوعی یک فرم وارونه است که پس از پایان یافتن روند نزولی شکل می‌گیرد. این الگو دارای یک بخش Head (سر)، یک Shoulder (شانه) سمت چپ و یک شانه راست است و همگی این بخش‌ها به صورت وارونه تشکیل می‌شوند و زیر خط گردن (Neckline) به وجود می‌آیند. وقوع شکست در بخش بالایی خط گردن موجب تکمیل و تثبیت الگو شده و نشان‌دهنده بازگشتن روند نزولی به روند صعودی است.

همانطور که در شکل بالا نیز نمایش داده شده است، ارزش دارایی مورد نظر ما در یک روند نزولی قرار دارد؛ اما پس از کاهش قیمتی قابل توجه، به نظر می‌رسد که خریداران این دارایی بر این باور هستند که قیمت به سطح جالب توجهی رسیده و خرید در کف قیمت را آغاز می‌کنند. هنگامی که میزان تقاضا از عرضه پیشی بگیرد، دارایی مورد بحث ما وارد زمینه شکل‌دهی به اولین بخش شولدر چپ شده و قیمت وارد روند افزایشی خود می‌شود.

تریدرها در طول روند نزولی به صورت گروهی دارایی‌های خود را به فروش می‌رسانند. خرس‌ها (تریدرهایی بر روی روند نزولی بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند یا اصطلاحا شورت می‌کنند) نیز پس از بازگشتن بازار از روند نزولی خود به شدت فروش خود را به انجام می‌رسانند و این امر موجب سقوط قیمت به میزانی پایین‌تر از اولین کف قیمتی شده و کف قیمتی جدیدی شکل می‌گیرد. گاو‌ها (افرادی بر روی صعودی بودن روند بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند) از طرف دیگر در این کف قیمتی خرید کرده و بخش سر الگو را شکل می‌دهند. هنگامی که قیمت به قله قبلی خود یعنی در نقطه توقف پیشین قیمت می‌رسد، دوباره خرس‌ها وارد عمل می‌شوند.

این امر موجب سقوط دوباره قیمت‌ها شده و بخش سوم الگو شروع به شکل‌گیری می‌کند و در اولین کف قیمتی جدید دوباره شاهد ورود خریداران و خرید تهاجمی آنها هستیم. این ماجرا در حقیقت شانه راست را تشکیل می‌دهد. سپس قیمت دوباره رو به افزایش پیش می‌رود و این گاوها هستند که مسئولیت هدایت کردن آن به بالای خط گردن و تکمیل الگو را به عهده دارند.

از اینجا به بعد، خط گردن در نقش کف جدید قیمتی عمل خواهد کرد؛ زیرا این در حقیقت خط مقاومتی است که تریدر‌ها در آن نقطه خرید کرده و چنین مقاومتی را حمایت می‌کنند. این در حقیقت سیگنالی برای شروع روند صعودی جدید خواهد بود.

شناسایی روند صعودی جدید با استفاده از الگوی IHS

در تصویر بالا می‌بینیم که بیت کوین از زمان تشکیل سقف قیمتی بومی ۱۳۹۷۰ دلار در ۲۶ ژوئن سال ۲۰۱۹ (۵ تیر ماه سال ۱۳۹۸) در روند نزولی بود. در این هنگام خریداران وارد عرصه شده و از نزول قیمت در سطح حمایتی ۷۰۰۰ دلار تا ۶۵۰۰ دلار جلوگیری کرده و شانه سمت چپ الگوی سر و شانه معکوس را تشکیل دادند. این موضوع موجب آغاز شدن فرایند بهبود بازار و رسیدن قیمت به ۱۰۴۵۰ دلار شد. در این سطح، گاوهایی که در کوتاه مدت ترید می‌کنند سود خود را کسب کرده و خرس‌ها نیز فرایند پوزیشن گرفتن شورت (استفاده از قراردادهای آتی و بستن قرارداد خود بر روی ریزش قیمت ارز مورد نظر) خود را با هدف برگشتن به روند نزولی آغاز کردند.

در نهایت، فروش شدید این دارایی توسط افراد موجب شکسته شدن خط حمایتی شده و جفت ارز بیت کوین/تتر (BTC/USDT) در ۱۳ مارس سال ۲۰۲۰ (۲۳ اسفند ماه سال ۱۳۹۸) به قیمت ۳۷۸۲ دلار رسید. گاوها از طرف دیگر این رویداد را غنیمت شمرده و آن را به عنوان فرصت خرید به حساب آوردند و همین امر موجب بازگشتن بازار و بهبود قدرتمندانه و رسیدن قیمت بیت کوین به ۱۰۴۵۰ شد. این بخش موجب شکل گرفتن بخش سر در الگوی مورد بحث ما شد.

اما شانه سمت راست بسیار کم‌عمق بود و دلیل این امر کاهش فشار فروش و عدم صبر کردن گاوها برای خرید دوباره در اصلاحات عمیق‌تر بود. در نهایت، گاوها موفق شدند تا در ۲۷ جولای سال ۲۰۲۰ (۶ مرداد ماه سال ۱۳۹۹) قیمت را به سطحی بالاتر از خط گردن هدایت کرده و الگوی سر و شانه را کامل کنند. زمانی این الگو تکمیل می‌شود که شکست (Breakout) در منطقه خط گردن اتفاق بیافتد؛ پس از این شکست، معمولا قیمت دوباره به محدوده Neckline باز می‌گردد و آن را تست می‌کند (که به آن پولبک (Pullback) می‌گویند) تا یک سطح حمایتی برای خود بسازد و پس از آن، روند صعودی را ادامه می‌دهد.

خرس‌ها بسیار تلاش کردند تا گاوها را در تله انداخته و قیمت را تا خط گردن کاهش دادند. با وجود اینکه قیمت حتی پایین‌تر از این نیز رفت اما تریدرها اجازه ریزش جفت ارز BTC/USDT به سطح کمتر از ۱۰٫۰۰۰ دلار را ندادند. این در حقیقت بیانگر وقوع تغییراتی در احساسات افراد و روانشناسی بازار است. خریداران نیز با افزایش فشار و بالا بردن قیمت و رد شدن آن از ۱۲٫۵۰۰ دلار موجب افزایش حرکت صعودی بازار شدند.

محاسبه اهداف قیمتی الگوی هد اند شولدرز معکوس

برای محاسبه هدف کف قیمتی الگوی سر و شانه معکوس، عمق را از خط گردن تا پایین‌ترین نقطه محاسبه کنید، تا سر تشکیل می‌شود. در مثال بالا، خط گردن در حدود ۱۰۴۵۰ دلار قرار دارد و با کم کردن کف قیمتی ۳۷۸۲.۱۳ دلار از آن، به عمق ۶۶۶۷.۸۷ دلاری دست پیدا می‌کنیم.

سپس با افزودن این مقدار به سطح شکست در مثال بالا به حدود عددی ۱۰۵۵۰ دلار می‌رسیم. در حقیقت این هدف را در سطح ۱۷۲۱۷.۸۷ دلار تعیین می‌کند. هنگامی که روند از نزولی به صعودی تغییر پیدا می‌کند، ممکن است ریزش قیمتی کمی را تجربه کنیم و یا حتی به سطحی بالاتر از هدف مورد نظر دست بیابیم. بنابراین، تریدرها باید هدف محاسبه شده را تنها به عنوان یک راهنما در نظر داشته باشند و پوزیشن خود را با رسیدن به هدف مورد نظر به خطر نیاندازند و دارایی خود را با عجله به فروش نرسانند.

روش دیگری برای محاسبه اهداف قیمتی IHS، این است که در قسمت‌هایی از دو شانه چپ و راست که قیمت معکوس شده، یک خط روند رسم کنید تا خط گردن شما به دست بیاید. سپس با استفاده از ابزار Cursor Cross در تریدینگ ویو، میزان پیپ سر تا نک‌لاین را اندازه بگیرید. نصف این میزان به عنوان هدف H/2 و کل این مقدار با عنوان هدف H در نظر گرفته می‌شود. به عبارتی دیگر، هدف سر و شانه معکوس ، به اندازه سر تا گردن است؛ اما برخی اوقات این مقدار رشد نمی‌کند؛ بنابراین بسیاری از تریدرها اندازه H/2 را به عنوان تارگت خود قرار می‌دهند.

احتمال شکست در الگوی سر و شانه معکوس

هیچ یک از الگوها در شکست روندهای مختلف به موفقیت کامل دست پیدا نمی‌کنند و لازم است تا تریدرها تا پایان شکل‌گیری الگو و تکمیل آن برای آغاز معاملات خود صبر کنند. برخی اوقات، ساختار الگو شکل می‌گیرد، اما شکست روند اتفاق نمی‌افتد. درست در همین هنگام است که تریدرهایی که معاملات خود را پیش از تکمیل روند آغاز می‌کنند به دام می‌افتند.

به عنوان مثال می‌توان به روند قیمت LINK اشاره کرد که در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۹ (۸ تیر ماه سال ۱۳۹۸) با قیمت ۴.۵۸ دلار وارد روند نزولی شد و اصلاح خود را آغاز کرد. خریداران نیز تلاش کردند تا کاهش قیمت را در ناحیه ۲.۲۰ دلار تا ۲.۰۰ دلار متوقف کنند. این امر موجب تشکیل یک الگوی هد اند شولدرز معکوس شد که در تصویر بالا می‌توانید مشاهده کنید.

با وجود اینکه حد قیمتی در ۱۹ آگوست ۲۰۱۹ (۲۸ مرداد ماه سال ۱۳۹۸) به محدوده خط گردن رسید، اما خریداران نتوانستند آن را به بالاتر از این حد برسانند. به همین دلیل الگوی تشکیل شده تکمیل نشد.

جفت ارز LINK/USDT در این نقطه از حد قیمتی نک‌لاین برگشت و به سطحی پایین‌تر از سر و در نقطه ۱.۹۶ دلار قرار گرفت و الگو را نامعتبر کرد؛ این ماجرا موجب به دام افتادن تریدرهایی شد که احتمالا در انتظار معکوس شدن روند نزولی، خرید خود را به ثبت رسانده بودند.

نکات کلیدی در الگوی سر و شانه معکوس

الگوی سر و شانه می‌تواند ابزار مفیدی برای تریدرهایی باشد که به دنبال همراه شدن با روند صعودی در حال آغاز هستند. لازم به ذکر است که در این رابطه نکات مهمی وجود دارند که به یاد داشتن آنها خالی از لطف نیست.

• در ابتدا باید تا تکمیل الگو صبر کنید و پس از شکسته شدن خط گردن و بسته شدن کندل استیک در بالای آن اقدام به خرید کنید. حجم معاملات زیاد در زمان شکسته شدن نک‌لاین، روند صعودی را بیشتر از زمانی که حجم معاملات کمتر است، تحکیم می‌کند.

• هنگامی که یک روند معکوس می‌شود، به صورت کلی برای مدت زمان نسبتا زیادی به پیشروی خود ادامه خواهد داد. بنابراین، تریدرها نباید برای خالی کردن پوزیشن‌های خود پس از رسیدن قیمت به حد پیش‌بینی شده عجله داشته باشند. در سایر مواقع نیز ممکن است الگوی هد اند شولدرز تشکیل شود؛ اما به سرعت مسیر خود را تغییر داده و با سقوط قیمتی مواجه می‌شویم. تریدرها باید پیش از هر اقدامی با دقت بالایی سایر اندیکاتورها و عملکردهای قیمتی را نیز مورد بررسی قرار دهند.

• شما می‌توانید سفارش خرید خود را به صورت Buy Stop‌ قرار دهید، تا به محض شکسته شدن خط گردن، پوزیشن شما باز شود. این باعث می‌شود که شما بتوانید از مومنتوم قوی قیمت بهره ببرید. اما یکی از معایب این روش این است که ممکن است شما با شکست فیک یا Fakeout مواجه شوید؛ یعنی پس از شکست خط روند و باز شدن پوزیشن خرید شما، قیمت در جهت معکوس حرکت کند.

معایب الگوی سر و شانه معکوس

سر و شانه معکوس یکی از قدرتمندترین الگوهای ترید در بازار رمز ارزهاست. اما درست مانند تمامی الگوهای تحلیل تکنیکال، معایبی نیز دارد:

• شما باید یک الگوی IHS را پیدا کنید و آن را تا زمان تکمیل شدن، تماشا کنید. شما نباید قبل از تکمیل این الگو اقدام به باز کردن پوزیشن کنید؛ زیرا ممکن است یک الگوی دیگر با نتایج دیگر باشد و یا یک سر و شانه معکوس شکست خورده باشد. بنابراین، احتمالا باید زمان زیادی را تا تکمیل این الگو منتظر باشید.
• هد اند شولدرز معکوس همیشه درست کار نمی‌کند و ممکن است به محض شکست خط گردن یا حتی بالاتر از آن، قیمت مجددا برگردد و روند نزولی را ادامه دهد. برای همین، حتما باید از حد ضرر (Stop Loss) استفاده کنید.

• حد سود یا اهداف قیمتی مد نظر شما، همیشه قابل دستیابی نیستند. بنابراین همیشه باید متغیرهای بازار را در نظر بگیرید و اگر احساس خطر کردید، از پوزیشن خارج شوید.
• این الگو همیشه قابل معامله نیست؛ برای مثال، اگر در طی یک اتفاق ناگهانی، قیمت ریزش کند و شانه سمت راست پایین‌تر از سر ایجاد شود، این الگو دیگر سر و شانه معکوس نیست. به همین دلیل، شما نباید قبل از تکمیل شدن IHS اقدام به ترید کنید.
• اگر یک تریدر تازه‌وارد باشید، تشخیص این الگو برای شما مقداری دشوار خواهد بود.
• نسبت ریسک به ریوارد در الگوی سر و شانه معکوس همیشه باب میل نیست و ممکن است میزان ریسکی که متحمل می‌شوید، بیشتر از میزان ریوارد شما باشد.

جمع بندی

الگوی سر و شانه معکوس یکی از قدرتمندترین الگوها در تحلیل تکنیکال است. این الگو معکوس شدن قیمت، از روند نزولی به صعودی را نشان می‌دهد. ترید با الگوی IHS نیاز به مقداری تجربه دارد و تشخیص آن برای افراد تازه‌وارد چندان راحت نیست. برای باز کردن پوزیشن با استفاده از هد اند شولدرز معکوس، شما باید منتظر بمانید تا الگو تکمیل شود و خط گردن شکسته شود. در این مقاله، به به معرفی الگوی Inverse Head and Shoulders، نحوه تشخیص روند صعودی، محاسبه اهداف قیمتی و محدودیت‌های آن پرداختیم.

الگوی سر و شانه چیست و چگونه با آن معامله کنیم؟

یکی از مصطلح‌ترین چیزهایی که در بازارهای مالی می‌شنوید، الگوی سر و شانه یا همان Head and Shoulders است و خیلی‌ها نمی‌دانند چطور باید با این الگو کار کنند یا آن را بکشند. در واقع مفهوم این الگو برای این افراد جا نیفتاده است. بعضی از معامله‌گران تازه‌نفس هم هستند که هیچ اطلاعی درباره الگوی هد اند شولدرز ندارند و برای اولین‌بار می‌خواهند با آن آشنا شوند. لیدوما فارکس بهترین جا برای شما است تا این موضوع را از صفر تا صد بیاموزید.

الگوهای کلاسیک

مطمئنم که برای خیلی از شماها اتفاق افتاده است که از محل کارتان خارج شده‌اید و با دیدن ابرهای سیاه گفته‌اید: باران در راه است! در راه رسیدن به خانه با دیدن نور خیره‌کننده‌ای به این فکر می‌افتید که کمی ‌بعد صدای بلندی خواهید شنید که همان رعد و برق است و… . زندگی ما پر از این الگوها است و همه ما به طریقی از آن‌ها استفاده می‌کنیم. بعضی از این الگوها تنها برای افراد هوشمند نمایان می‌شوند و آن‌ها با استفاده از نظمی‌که در روند رخ دادن آن اتفاق وجود دارد، اتفاقات بعدی را پیش‌بینی می‌کنند و از این روش برای رسیدن به موفقیت کمک می‌گیرند.

یک روز یکی از همین افراد باهوش که در حال کار کردن با نمودارهای یک بازار مالی بود متوجه نظم خاصی در روندها و نوسانات می‌شود. به عنوان مثال او متوجه می‌شود که هر دفعه با دیدن الگویی مشابه الگوی سر و شانه، بازار واکنشی مشخص و قابل پیش‌بینی دارد. بنابراین او توانست از این طریق به کسب درآمد بپردازد.

ماجرای الگوهای کلاسیک همین بود که در بالا خواندید. یک الگوی خاص در نمودار ظاهر می‌شود و شما پیش‌بینی می‌کنید تا بازار دقیقا یک واکنش خاص بدهد. درست مانند وقتی که ابرهای سیاه را در آسمان می‌بینید و متوجه می‌شوید قرار است باران ببارد.

به چنین الگوهایی که در نمودار ظاهر می‌شوند الگوهای کلاسیک می‌گوییم. الگوهای کلاسیک در تحلیل تکنیکال بسیار استفاده می‌شوند به طوری که برخی صرفا از این الگوها برای معامله استفاده می‌کنند. به طور کلی تعداد محدودی از الگوهای معتبر وجود دارند اما اگر علاقه‌مند به تحقیق و جست‌وجو در این باره هستید می‌توانید با مطالعه بیشتر به تعداد بسیار زیادی از الگوهای کلاسیک دست پیدا کنید. یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین الگوهای کلاسیک، الگوی سر و شانه یا الگوی هد اند شولدرز است که ترجمه مستقیمی ‌از عبارت انگلیسی Head and Shoulders به حساب می‌آید.

الگوها چه کمکی به ما می‌کنند؟

الگوهای کلاسیک یک مزیت بزرگ دارند و آن هم این که بدون دردسر برای شما پول پارو می‌کنند! مزیتی که این الگوها دارند، سادگی در تحلیل نمودار است و شما می‌توانید با یک نگاه آن‌ها را تشخیص دهید و معامله باز کنید. به خاطر همین مزیت بزرگ است که بسیاری از معامله‌گران ترجیح می‌دهند به جای آموختن نکته‌های پیچیده و گنگ در تحلیل تکنیکال، از الگوهای کلاسیکی مانند الگوی سر و شانه استفاده کنند.

مزیت دیگری که این الگوها برای تریدرها دارند این است که می‌توان اعتبار بالایی برای آن‌ها قائل بود و به قول خودمانی می‌توانیم روی آن‌ها حساب ویژه‌ای باز کنیم. معمولا الگوهای کلاسیک، سیگنال‌های معتبری را منعکس می‌کنند و ریسک معاملاتی کمتری دارند.

اگر دقت کنید از کلمه «معمولا» در بیان اعتبار الگوهای کلاسیک استفاده کردیم؛ دلیل این است که هر چیزی در بازار تا حدودی قابل حدس زدن است و هرگز نمی‌توانیم روند بازار را به طور صد در صدی پیش‌بینی کنیم. با این وجود الگوی سر و شانه یکی از الگوهایی است که اعتبار بالایی دارد و معامله‌گران به محض دیدن آن، معامله خود را ثبت می‌کنند. الگوی سر و شانه نسبت به سایر الگوها سخت ایجاد می‌شود اما اگر ایجاد شود نتیجه‌ای بسیار مطلوب و قابل پیش‌بینی خواهد داشت. به بیان بهتر، آینده بازار طوری که ما حدس می‌زنیم پیش خواهد رفت.

در ادامه می‌خواهیم به معرفی 0 تا 100 الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال بپردازیم اما قبل از پرداختن به این موضوع پیشنهاد می‌کنیم مطالب لیدوما فارکس را از طریق پیج اینستاگرامی ‌دنبال کنید. این طوری سریع‌تر و آسان‌تر است.

الگوی سر و شانه چیست؟

الگوی سر و شانه دقیقا همان چیزی است که آن را نام‌گذاری کرده‌اند. در این الگو سه قله ( یا سه دره) با ارتفاع‌های مختلف وجود دارد که ارتفاع دو قله از آن‌ها یکسان و دیگری بلندتر است. بدون فوت وقت می‌رویم سراغ شکل تا بررسی الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال را ملموس‌تر ادامه دهیم:

همان طور که در تصویر مشاهده می‌کنید اجزای یک الگوی سر و شانه به قرار زیر هستند:

این الگو به سادگی تداعی‌کننده اندام یک انسان است که شانه‌ها در اطراف و سر در ارتفاع بلندتری قرار دارد و خط گردن جداکننده این اندام از سایر بدن است. بنابراین به خاطر سپردن الگوی هد اند شولدرز ساده است. در زیر مثالی از این الگو در نمودار مشاهده می‌کنیم:

نکته‌ای که وجود دارد این است که الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال کم‌تر از سایر الگوها به وجود می‌آید و هر چه تایم‌فریم‌های خود را افزایش دهیم، تعداد کم‌تری از آن می‌یابیم اما اعتبار بالایی دارد و قابل اطمینان است. همچنین در پیدا کردن این الگو باید محتاط باشید چرا که هر 3 دره یا 3 قله‌ای، الگوی سر و شانه نیست. ممکن است با کوچک‌ترین اشتباه، خود را دچار ضرر و زیان کنید. برای پیشگیری از این مشکل بهتر است تا با انواع الگوهای سر و شانه آشنا شویم.

انواع الگوی سر و شانه + نمونه‌های درست

الگوی سر و شانه دو شکل کلی دارد که اصلی‌ترین شکل آن در قسمت قبل بیان شد. این الگو عموما در بالاترین قیمت رخ می‌دهد و شامل دو قله کوتاه و یک قله بلند است. شکل زیر:

شکل بعدی الگو، کاملا برعکس الگوی قبلی است. یعنی به جای قله‌ها، دره قرار می‌دهیم. به این شکل که دو دره با عمق برابر داریم و عمق دره سوم از دیگر دره‌ها بیشتر خواهد بود. این نوع سر و شانه با اسم سر و شانه معکوس شناخته می‌شود و بیشتر در پایین‌ترین قیمت به وجود می‌آید. مانند شکل زیر:

این دو الگو شکل‌های درست الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال هستند و اعتبار بالایی دارند. در قسمت بعد می‌خواهیم چند نمونه از رایج‌ترین شکل‌های نادرست از این الگو را معرفی کنیم تا اگر اشتباه شما هم بود، رفع شود.

انواع الگوی سر و شانه + نمونه‌های نادرست

ضرب‌المثل هر گردی، گردو نیست در این جا صدق می‌کند. برخی از کاربران بلافاصله بعد از خواندن بخش‌های ابتدایی مقاله صفحه را می‌بندند و سراغ نمودار می‌روند و هر الگوی مشابه سر و شانه‌ای را که مشاهده کردند به حساب Head & Shoulders می‌گذارند. این اشتباه باعث می‌شود تا معامله‌های این افراد غلط از آب درآید و به ضرر منجر شود.

برای جلوگیری از چنین اشتباهاتی دو راهکار ارائه می‌دهیم. اولین راهکار، تمرین است. توصیه می‌کنیم بعد از خواندن این مطلب سراغ چارت بروید و سعی کنید در تایم‌فریم‌های مختلف، الگوی هد اند شولدرز را پیدا کنید. یکی از راه‌های آسان برای رسم این الگو استفاده از ابزارهای تریدینگ ویو است (این قسمت ویژه معامله‌گران بازار فارکس است و نیازمند کار با وب‌سایت Tradingview است. برای مشاهده آموزش ثبت‌نام اینجا کلیک کنید).

راهکار دوم آشنایی با اشتباهات رایجی است که توسط سایر افراد اتفاق می‌افتند. چند نمونه از الگوهای اشتباه بعلاوه علت اشتباه بودن آن‌ها آورده شده‌اند.

این شکل الگوی سر و شانه نیست چرا که در این الگو حتما باید سر در بین دو شانه قرار گیرد. تصور اندام یک انسان می‌تواند درک درستی به شما بدهد. بنابراین شکل درست این است که قله بلندتر در وسط دو قله کوتاه‌تر قرار گیرد.

این شکل نیز اشتباه است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این الگو این است که ارتفاع شانه‌ها یکسان باشد. در غیر این صورت الگو، نامعتبر خواهد بود.

یکی دیگر از رایج‌ترین اشتباهاتی که در استفاده از الگوی هد اند شولدرز به وجود می‌آید، ترسیم الگو به شکل بالا است. برخی تصور می‌کنند که دو قله هم‌ارتفاع و یک قله با ارتفاع متفاوت رسم کرده‌اند و می‌توانند از آن با عنوان الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال خود استفاده کنند اما اشتباه است. الگو باید دو شانه کوتاه و یک سر بلند داشته باشد. نباید شانه‌ها بلندتر باشند.

این تصویر نیز اشتباه است. در بخش‌های قبل به مراتب گفتیم که شکل صحیح الگوی هد اند شولدرز باید مانند اندام یک انسان رسم شود و رسم سه قله (یا سه دره) با ارتفاع‌های یکسان غلط است. این الگو با نام الگوی سه‌قله شناخته می‌شود که در مقالات دیگر لیدوما فارکس بررسی شده است. برای دسترسی می‌توانید وارد صفحه مجازی لیدوما فارکس شوید.

معامله با الگوی سر و شانه

همه چیز به آموختن شکل و شمایل الگوها ختم نمی‌شود و ما باید روش کار با آن‌ها را بیاموزیم. در این بخش دو شکل کلی معامله با الگوی سر و شانه را بررسی خواهیم کرد.

الگوی سر و شانه نزولی

سر و شانه نزولی به این دلیل نزولی نام‌گذاری شده است که روند بعد از آن نزولی خواهد بود. به بیان دیگر، الگوی کلاسیک سر و شانه از نوع الگوی کلاسیک تغییر روند یا بازگشتی است. در واقع اگر روند ما قبل از تشکیل الگو صعودی باشد، با مشاهده سر و شانه متوجه می‌شویم که قرار است روند نزولی شود و بازگردد. به همین دلیل به این الگو بازگشتی می‌گوییم و الگوی زیر را سر و شانه نزولی می‌نامیم.

بنابراین می‌دانیم که باید در یکی از قیمت‌های اوج، معامله فروش باز کنیم چرا که روند نزولی خواهد شد اما سوال این است که معامله فروش خود را در چه نقطه‌ای ایجاد کنیم؟

یک کاندید برای فروش، شانه دوم است (رنگ قرمز) اما اگر اهل ریسک نیستید صبر کنید تا قیمت باز هم پایین بیاید و الگوی سر و شانه تکمیل شود، سپس در خط گردن معامله فروش باز کنید (رنگ سبز). به عنوان گزینه بهتر می‌توانید بیشتر صبر کنید چرا که احتمال دارد قیمت بعد از برخورد به خط گردن مقداری صعودی شود و سپس روند ریزشی پرقدرت خود را شروع کند. در نتیجه بهترین گزینه برای فروش، مثلث آبی است که در شکل زیر مشاهده می‌کنید:

شما می‌توانید حد ضرر خود را در ارتفاع شانه‌ها قرار دهید و حد سودتان را تا عمقی بگذارید که روند صعودی قبلا از آن جا شروع شده است. به عنوان یک گزینه دیگر می‌توانید به اندازه ارتفاع سر از نقطه فروش پایین بروید و حد سودتان را در آن الگو سر و شانه چیست؟ نقطه قرار دهید. در شکل زیر جزئیات ترسیم شده‌اند:

روش اول با رنگ قرمز و روش دوم با رنگ سبز نمایش داده شده است.

توجه: همیشه منتظر اصلاح قیمت بعد از برخود با خط گردن نمانید. گاهی قیمت بلافاصله خط گردن را می‌شکند و با قدرت ریزش خود را ادامه می‌دهد. اگر تصمیم دارید معامله فروش باز کنید بهترین کار فروش پله‌ای است. یک بار در خط گردن بفروشید و در صورتی که قیمت تا نیمی ‌از ارتفاع شانه صعود کرد، یک معامله فروش دیگر باز کنید. همچنین باید حجم معاملات خود را به درستی مدیریت کنید. این کار با عنوان مدیریت ریسک و سرمایه شناخته می‌شود و انتظار می‌رود تا شما با چنین مفهومی ‌آشنا باشید.

الگوی سر و شانه صعودی

این الگو دقیقا مشابه الگوی سر و شانه نزولی است اما برای درک بهتر مجددا آن را بررسی می‌کنیم.

این الگو عموما در نازل‌ترین قیمت بازار ایجاد می‌شود و روند قبل از تشکیل آن نزولی است. بنابراین انتظار داریم تا بعد از تکمیل الگو، قیمت صعودی شود. معامله‌گران با مشاهده سر و شانه صعودی در کمین هستند تا معامله خرید باز کنند.

بهترین مناطق خرید در الگوی هد اند شولدرز صعودی به ترتیب با رنگ‌های آبی، بنفش و سیاه مشخص شده‌اند:

حد سود و ضرر نیز مشابه بخش قبل است؛ حد ضرر را در عمق شانه و حد سود را هم‌ارتفاع شروع روند نزولی قرار دهید.

نکته‌هایی درباره الگوی هد اند شولدرز (Head & Shoulders)

الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال همیشه معتبر نیست و باید برای اطمینان از صحت آن بررسی‌های لازم توسط معامله‌گر یا تحلیل‌گر انجام شود. نکته‌های زیر بسیار مهم هستند؛ از آن‌ها غافل نشوید!

نکته 1: الگوی سر و شانه نزولی در بالاترین قیمت (در قله قیمتی) و سر و شانه صعودی در پایین‌ترین قیمت (در دره قیمتی) معتبر هستند در غیر این صورت تضمین نمی‌شود که به احتمالات ما منجر شوند. در واقع هر الگویی که در بین روند ایجاد شود یا در روند معکوس خود به وجود آید، نامعتبر است.

مثال : این مثال نشان می‌دهد که سر و شانه صعودی در اوج قیمت نامعتبر است:

نکته 2: خط گردن می‌تواند ناراست و کج باشد. بنابراین معاملات ما بر اساس نوع این خط تغییر می‌کند. اگر این خط توسط قیمت شکسته شود، می‌توانیم وارد معامله شویم. پیشنهاد می‌کنیم در تریدهای خود، خط گردن را رسم کنید و حتما آن را در نظر بگیرید.

نکته 3: الگوی سر و شانه می‌تواند به نتیجه درستی منجر نشود. پس حتما حجم خود را کنترل کنید و همیشه حالات بد را مد نظر قرار دهید.

نکته 4: استفاده از الگوی‌های کلاسیک به ویژه الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال به تنهایی کارساز نیستند. بهتر است همیشه سیگنال‌های دیگر را نیز بررسی کنید و در صورتی که چند سیگنال با یکدیگر همخوانی داشتند وارد معامله شوید.