سرمایه گذاری صبورانه چیست؟ معرفی 3 عنصر اصلی آن
سرفصل‌های این مقاله
سرمایه گذاری صبورانه
دلایل زیادی وجود دارد که سرمایه گذاری صبورانه با تمرکز بر بلندمدت بازدهی بهتری نسبت به استراتژی‌های کوتاه‌مدت حریصانه کسب کند. این دلایل به ماهیت بازار سهام بر می‌گردد و افراد باهوش بسیاری نیز شاهد این واقعیت‌ها در سالهای متمادی بوده‌اند. سرمایه گذاری صبورانه در یک عبارت ساده خلاصه می‌شود: پیروزی آهسته و استوار در مسابقه؛ لاک‌پشت به خرگوش می‌رسد!
اما زمانی که صحبت از بازار سهام به میان می‌آید، صبور بودن واقعا سخت‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد. صبور بودن به شکل واقعی برای رسیدن به بازدهی خوب در بازار سهام نیازمند تسلط بر درک دقیق این است که صبر چگونه به کسب بازدهی بالاتر در بورس کمک می‌کند.
در این مقاله می‌خواهیم استدلال کنیم که بیش از یک عنصر در سرمایه گذاری (در واقع سه عنصر دارد) صبورانه تاثیرگذار است و نشان خواهیم داد که هر عنصر چگونه منجر به بهبود بازدهی شما می‌شود. در پایان هم به مهمترین نکته یعنی نحوه پیاده‌سازی تکنیک‌های صبور بودن در سرمایه گذاری می‌پردازیم.
عنصر اول: بازدهی بلندمدت بازار سهام
زمانی که با سرمایه گذاری پول واقعی سر و کار داریم، علاوه بر اینکه قطعیت بالایی وجود ندارد، با خطراتی هم مواجه هستیم. وجه مشترک بسیاری از تعاریف سرمایه گذاری این است که شما پول خود را در معرض خطر قرار می‌دهید و در این فرآیند عدم قطعیت وجود دارد.
سرمایه عنصر ارزش در اوراق قرضه گذاری‌های شما در بورس می‌توانند زیانده شوند؛ چون امکان دارد کسب‌وکارها ورشکسته شوند و طبعا بازارهای سهام سقوط کنند!
این واقعیت ناشی از عدم اطمینان می‌تواند ترسناک باشد، چون داستان‌های بسیاری وجود دارد که سرمایه گذاران و متخصصان همه چیز خود را از دست داده‌اند؛ اما با وجود تمام عدم قطعیتی که در این مسیر وجود دارد، برخی حقایق در این بازار به سادگی قابل مشاهده‌اند.
در اقتصاد چرخه‌های رونق و رکود وجود دارند که در بازار سهام از آنها به عنوان بازار گاوی و خرسی یاد می‌شود. بر اساس سوابق نمودارها، بازار سهام با گذشت زمان تمایل به حرکت رو به بالا دارد.
دوره بازارهای گاوی معمولاً نسبت به شرایط خرسی طولانی‌تر است و بعد از سقوط بازار، دوره بازیابی آغاز می‌شود. بسیاری از متخصصان مالی به این حقیقت پی برده‌اند، که بازار سهام در بازه طولانی‌مدت به طور میانگین سالانه ۱۰ درصد بازدهی (البته در اینجا منظور بازارهای جهانی است!) دارد.
رویکرد متفاوت در بازار سهام
بازار سهام از کسب‌وکارهای مختلفی تشکیل شده و دنیای تجارت به مرور زمان توانسته است همگام با نوآوری، رشد جمعیت و بهره‌وری رشد کند. شاید کاربردی‌ترین قسمت واقعیت‌های مشاهده شده این باشد که اگر سرمایه‌گذاران در بلندمدت سهام خود را نگهداری کنند، می‌توانند انتظار همان بازدهی میانگین ۱۰ درصدی را داشته باشند.
مهمترین نکته در کسب این بازدهی میانگین، آن‌جایی است که شما باید رویکرد سرمایه گذاری صبورانه در پیش بگیرید و در جریان افت‌های کوتاه‌مدت بازار سهام خود را حفظ کنید.
بازار سهام می‌تواند سالانه بیش از ۱۰ درصد به سمت بالا یا پایین حرکت کند؛ اما مفهوم میانگین بازدهی زمانی مطرح می‌شود که شما قادر به نگهداری سهام در طولانی‌مدت باشید!
به طور کلی برای کسب بازدهی میانگین در بازار سهام باید سرمایه گذاران دارایی خود را برای مدت طولانی حفظ کنند (به جای سال‌ها باید به دهه‌ها فکر کنید) و همچنین سبد دارایی متنوعی تشکیل دهند تا در صورت کاهش قیمت سهام یک یا دو مورد از شرکتها، بازدهی کل پرتفوی تحت تاثیر قرار نگیرد.
نشان دادن صبر در این حالت از طریق حفظ سهام در جریان نوسانات کوتاه‌مدت بازار با تمرکز بر نتایج بلندمدت یا همان بازدهی میانگین اتفاق می‌افتد.
عنصر دوم: بازگشت به میانگین
واقعیت دیگری که در بازار سهام مشاهده و اثبات شده است، ما را در اینجا به سوی عنصر دوم صبر هدایت می‌کند. بازارهای گاوی و خرسی که در بالا اشاره شد، بیشتر به دلیل احساسات سرمایه گذاران مثل ترس و طمع ایجاد می‌شوند.
در حالی که این بازارها گرایش دارند که تا حد ممکن از چرخه‌های رکود و رونق اقتصادی پیروی کنند، بازار سهام همیشه با افزایش یا کاهش بیش از حد قیمت‌ها واکنشی فراتر از حد معقول نسبت به این شرایط نشان داده است.
این پدیده در کتاب‌های بزرگی مثل «خوشحالی غیر عقلانی» اثر رابرت شیلر به طور کامل مورد بحث قرار گرفته است و با مشاهده ارزیابی‌ها به راحتی می‌توان آن را مشاهده کرد.
به طور مثال میانگین تاریخی نسبت P/E برای شاخص S&P500 حدودا ۱۵ است. در حالی که این نسبت برای شاخص داو تقریبا ۱۶ بوده است.
ترس و طمع سرمایه گذاران باعث شده است که نسبت P/E در برخی سال‌ها بسیار بالا یا پایین باشد، اما بر اساس ارزیابی‌های بلندمدت صورت گرفته روی برخی نسبت‌های مالی همچون P/E، آنها معمولاً در محدوده‌های مشخصی بوده‌اند.
به طور کلی سرمایه گذارانی که سهامی با P/E کمتر از میانگین خریداری کرده‌اند، بر اساس ترکیبی از بازدهی بلندمدت بازار سهام و بازگشت به میانگین ارزیابی‌ها، بازدهی بیشتری کسب کرده‌اند.
کسب بازدهی بالاتر از خرید سهام پایین تر از ارزش ذاتی، درست است یا غلط؟
مطالعات زیادی هم وجود دارند که شواهدی را در مورد احتمال کسب بازدهی بالاتر در این شرایط ارائه کرده‌اند (در این مورد مریل لینچ)؛ همچنین سرمایه گذاران مشهوری مثل وارن بافت صراحتاً در مورد سرمایه گذاری ارزشی (خرید سهام پایین‌تر از ارزش ذاتی آن) و نقش قطعی این رویکرد در موفقیت آنها سخن گفته‌اند.
برای خرید سهام در کمتر از ارزش ذاتی آن به امید اینکه ارزش آن به محدوده میانگین یا ارزش ذاتی برگردد، به کاربردن رویکرد سرمایه گذاری صبورانه در اولویت است.
سرمایه گذاران باید از این مطمئن شوند که سهامی که قیمت آنها کمتر از ارزش ذاتیشان است، مورد تنفر بازار قرار گرفته و با ترس و عدم اطمینان بیشتری روبه‌رو می‌شوند، زیرا همواره افراد زیادی وجود خواهند داشت که نسبت به این سهام نگرش منفی دارند.
این اغلب به معنی نوسان کوتاه‌مدت و پتانسیل سهامی است که در روند نزولی قرار دارند، اما ممکن است یک موقعیت بازگشتی خوب برای رسیدن به ارزش ذاتی سهام ایجاد کند.
ترکیب بازدهی بلندمدت میانگین بازار سهام و رسیدن به ارزش ذاتی سهم (که معمولاً خرید در پایین‌تر نامیده می‌شود) اگر به درستی اعمال شود، می‌تواند منجر به بازدهی بیش از حد شود!
عنصر سوم: مهارت سرمایه گذار
در این بخش به آخرین عنصر از سرمایه گذاری صبورانه می‌رسیم. بسیاری از سرمایه گذاران دوست دارند تصور کنند که به راحتی می‌توانند بازدهی بالایی در بازار سهام بدست بیاورند؛ در واقع بسیاری از مردم اعتقاد دارند که باهوش و منطقی هستند، خواه گواهی برای اثبات این ادعا وجود داشته باشد یا نه!
شما با به کاربردن عناصر سرمایه گذاری صبورانه قادر به حفظ موقعیت‌های معاملاتی خود در بلندمدت هستید و مطمئن باشید انتخاب سهام مناسب با قیمت کمتر از ارزش ذاتی از آنچه که فکر می‌کنید ساده‌تر است.
از طرف دیگر بسیاری از ما بر این باور هستیم که این رویکرد سرمایه گذاری همچون فرمولی است که می‌توانیم یک شبه یاد بگیریم، اما در حقیقت کمی پیچیده‌تر است.
تاثیرگذاری زمان بر فرآیند یادگیری
اگر منطقی فکر کنیم، چیزهای کمی در زندگی وجود دارند که بتوانیم یک شبه آنها را یاد بگیریم. برای یادگیری مهارت‌های ارزشمند باید زمان قابل توجهی صرف کنیم. به نظر می‌رسد برای یادگیری چنین مهارتی باید حدقل یک سال زمان صرف کنید، اما نگذارید این موجب دلسردی شما شود.
در این بخش می‌خواهیم به چند نمونه از این فرآیند یادگیری اشاره کنیم. من سال‌ها پیش گیتار زدن را شروع کردم. طبق بررسی‌های خودم متوجه شدم که بعد از یک سال تمرین منظم توانسته‌ام بسیاری از ریف‌های محبوب گیتار را بنوازم.
به عنوان مثال بعدی Richard Eng نیز در وبسایت Quora از لزوم داشتن صبر در فرآیند برنامه‌نویسی صحبت می‌کند. او ادعا می‌کند که شما بعد از یکسال مطالعه و تمرین می‌توانید به یک برنامه‌نویس مبتدی تبدیل شوید. در مورد یادگیری یک زبان خارجی چطور؟!
بر اساس تحقیق صورت گرفته در FSI (Foreign Service Institute) یادگیری و رسیدن به سطح پایه در یک زبان جدید نیازمند حداقل ۴۸۰ مطالعه یعنی تقریبا ۱.۵ ساعت مطالعه روزانه در یک سال است.
خب شاید این ها پیشگویی به نظر برسند، درست است؟
در واقع این باعث می‌شود که شما به عنوان یک مبتدی احساس بهتری داشته باشید. یکی از بزرگترین نا امیدی‌هایی که در افراد مبتدی مشاهده می‌کنم، این است که آنها احساس می‌کنند درون دریایی از لغات و اصطلاحات غرق شده‌اند!
آنها بیش از حد درگیر اطلاعات دنیای جدیدشان می‌شوند، اما قطعا شما می‌توانید ببینید که فقط بازار سهام نیست که چنین منحنی یادگیری دشواری دارد. به نظر می‌رسد فرآیند یادگیری سرمایه گذاری (البته از نوع صبورانه) مشابه سایر مهارت‌ها است.
این بدان معنی است که شما می‌توانید آن را انجام دهید، فقط باید صبر و پشتکار داشته باشید. طی کردن فرآیند یکساله یادگیری سرمایه گذاری در بازار سهام شما را به جایگاهی می‌رساند که حداقل نسبت به آن اطمینان داشته باشید.
تسلط در این مهارت می‌تواند بعدا ایجاد شود. در اینجا می‌خواهم ایمیلی را به شما نشان دهم که از فردی به نام “تام” از مشتریان کتاب VTI دریافت کرده‌ام.
ایمیلی از مشتریان کتاب VTI
تقریبا می‌توانم بگویم من از طریق کتاب VTI موفق شدم، خیلی عالی بود! همچنین از خبرنامه و پادکست بسیار لذت بردم. من در طول این ۱۲ ماه امور مالی شخصی و سرمایه‌گذاری را یاد گرفتم. می‌دانید، وقتی که می‌خواهید وارد یک حوزه جدید شوید، هیچ دیدگاهی نسبت به آن ندارید و یادگیری مفاهیم تخصصی بسیار سخت است. سپس زمانی فرا می‌رسد که به نظر من بسیار هیجان‌انگیز است؛ ناگهان همه چیز در جای خود قرار می‌گیرد و منطقی می‌شود، شما فعل و انفعلات پیرامون خود را درک می‌کنید و در واقع متوجه می‌شوید که چه خبر است. این دقیقا شرایط فعلی من است و بسیار برایم هیجان‌انگیز است. کتاب و پادکست شما واقعا به من کمک کرد تا این مفاهیم را درک و در ذهنم تثبیت کنم، متشکرم!
بر اساس تجربه خودم هم می‌توانم گفته‌های تام را تایید کنم. زمانی که اولین بار مطالبی راجع به بورس اوراق بهادار خواندم، تقریبا روزانه چندین ساعت پادکست‌های مختلف بورسی گوش می‌دادم و ساعت‌های زیادی (مخصوصا آخر هفته‌ها) را صرف مطالعه مطالب آموزش سرمایه گذاری در بورس می‌کردم.
بعد از گذشت حدوداً ۶ ماه، آن حس فوق‌العاده‌ای که امروز تام راجع به آن صحبت می‌کند را احساس کردم. زمانی که با یک تلنگر همه چیز در جای خود قرار می‌گیرد.
البته فرآیند یادگیری من نسبتاً سریع بود چون در این کار واقعا مستعد بودم. در واقع شخصیت وسواسی دارم و بعد از ۶ ماه واقعا تجزیه و تحلیل تعداد زیادی از سهام بازار را شروع کردم.
تجربه رشد راوی
در آن زمان من بدون توجه به شکست یا موفقیت دسته‌ای از شرکتها در آینده، فرآیند تجزیه و تحلیل سهام آنها را شروع کردم تا ببینم موفقیت یا شکست در این بازار قابل پیش‌بینی است یا نه! این کار را برای ۱۰۰ ساعت دیگر انجام دادم؛ حجم زیادی از تحلیل، غربالگری دستی و برداشت داده‌ها از گزارشات سالانه!
من در آن زمان هیچ منبعی برای کمک به پیشرفت سریع‌تر در فرآیند تجزیه و تحلیل به منظور رسیدن به نتایج مورد نظرم نداشتم. همین موضوع باعث شد تا من از وبلاگ، پادکست و تمام کارهایم دست بکشم.
اگر بتوانم موجب رهایی (منظور امور غیر تحلیلی در سرمایه‌گذاری) افراد بیشتری شوم تا زودتر احساس اعتماد به نفس کنند، افراد کمتری دلسرد و تسلیم می‌شوند.
ما می‌توانیم جامعه‌ای متشکل از سرمایه گذارانی داشته باشیم که فعالانه در حال بهبود وضعیت مالی خود هستند اما از هیچ شروع کرده‌اند. این چیزی است که من اکنون بعد از ۵ سال از شروع این کار آن را مشاهده می‌کنم و واقعا هیحان‌انگیز است.
سخن پایانی
سرمایه گذاری صبورانه به این معنی حفظ سهام در بلندمدت است، بدون توجه اینکه بازار الان در کجا قرار دارد یا این سهم چقدر منفور است.
در واقع شما از همان ابتدا از خود انتظار ندارید که یک سرمایه گذار حرفه‌ای باشید و به خودتان فرصت اشتباه می‌دهید. در حالی که باید به سه عنصر مذکور در این مقاله توجه کنید، هموراه روش‌های زیادی وجود دارد که از طریق رویکرد سرمایه گذاری صبورانه بتوانید بازدهی بالایی در بازار سهام یا سایر بازارها کسب کنید. اما باز هم تاکید می‌کنم که این نیازمند درک مبانی بازار، تسلط و به کاربردن آنها است.
به نظر من گام بعدی بعد از موارد فوق، یادگیری تاثیر بهره مرکب، ضرورت متنوع‌سازی، میانگین کم کردن و قدرت موجود در رویکرد سرمایه گذاری ارزشی است.
صرف نظر از اینکه کجا می‌خواهید بروید، می‌خواهم تاکید کنم که می‌توانید این کار را انجام دهید. فراموش نکنید که هیچ فرمول سری در بورس وجود ندارد، به زبان ساده این بازار فقط محل رویارویی افرادی است که صبر و حوصله دارند در مقابل آن‌هایی که ندارند!
اگر حوصله خواندن این مقاله را تا اینجا داشته‌اید، امیدوارم بتوانید از اصولی که گفتم استفاده کنید و به موفقیت‌های بزرگی در سرمایه گذاری برسید.
Andrew Sather
(تولید کننده محتوای آموزشی، خبرنامه و پادکست در زمینه بازارهای مالی)
توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
رشد ۱۵۲ درصدی ارزش معاملات فرابورس در بهار ۱۴۰۱
تهران- ایرنا- مدیرعامل فرابورس ایران به رشد ۱۵۲ درصدی ارزش معاملات فرابورس در فصل بهار امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته اشاره کرد و گفت: در حوزه صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله نیز طی این مدت شاهد افزایش ۱۰۸ درصدی در ارزش معاملات نسبت به سه‌ماهه ابتدایی سال گذشته بودیم.
به گزارش ایرنا از روابط عمومی فرابورس ایران، «میثم فدایی» در نشست مشترک کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و فرابورس ایران موضوع افزایش یک‌درصدی دامنه نوسان در ابتدای سال جاری را مور توجه قرارداد و افزود: با افزایش دامنه نوسان نقدشوندگی در بازار بهتر شده، اما در حال حاضر، شرایط در بدنه بازار نسبت به سه ماه گذشته تغییر کرده، به‌این‌ترتیب که در اواخر سال گذشته و ابتدای امسال فعلان بازار تمایل به افزایش دامنه نوسان داشتند البته در شرایط امروز رایزنی‌ها نشان می‌دهد همه خواستار این تغییر نیستند.
وی موضوع مورد بررسی دیگر را صف‌نشینی در بازار پایه دانست و گفت: صف‌های بازار پایه موضوع مهم دیگری است که باعث پروژه شدن سهم و ایجاد مشکلات می‌شود و باید بررسی شود.
طرح دغدغه‌های کارگزاران
«محمدرضا دهقانی احمدآباد»، دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در این نشست با تشریح مشکلات صنعت کارگزاری گفت: افت حاشیه سود کارگزاری‌ها باعث شده تا شاهد کاهش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کارگزاری‌ها باشیم.
به گفته دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، نیمی از صنعت کارگزاری در شرایط زیان‌دهی قرار دارند.
به گفته وی با میانگین حجم معاملات خرد ۳۷۰۰ میلیارد تومان در روز، صنعت کارگزاری در شرایط سربه‌سر قرار دارد و اگر میانگین حجم معاملات خرد روزانه کمتر باشد، در کل صنعت زیان ایجاد می‌شود.
وی بحث نظارت‌های موازی را هم از دیگر دغدغه کارگزاران با بورس‌ها دانست و افزود: در بحث نظارت‌های موازی انرژی بالا و بدون بازدهی مصرف می‌شود و امید است با تقسیم وظایف موازی‌کاری و دوباره‌کاری حذف شود.
دهقانی در تشریح سایر دغدغه‌های کارگزاران به موضوع سرمایه‌گذاران حرفه‌ای اشاره کرد و گفت: کانون کارگزاران با اصل موضوع موافق است اما احراز شرایط سرمایه‌گذار حرفه‌ای نیاز به اطلاعاتی دارد که مرجع آن بخشی در سپرده‌گذاری مرکزی و بخش دیگری در سازمان بورس است که باید امکان دسترسی کارگزاران به این اطلاعات برای احراز شرایط و تائید سرمایه‌گذار حرفه‌ای فراهم شود.
جایگاه مهم سرمایه‌گذار حرفه‌ای در فرابورس
در ادامه این نشست، پنلی برای بررسی مشکلات کارگزاران با حضور مدیرعامل و معاونان فرابورس تشکیل شد که «سروش خواجه حق‌وردی»، معاون نظارت بازار فرابورس درباره موضوع فعالیت صندوق توسعه و صندوق تثبیت در نمادهای فرابورسی گفت: فرابورس تمایلی به فعالیت صندوق توسعه و صندوق تثبیت در بازار ندارد تا بازار در جریان عرضه و تقاضا روند واقعی و طبیعی خودش را طی کند.
به گفته وی در سه‌ماهه امسال سهم فرابورس از معاملات سهام بیش از ۲۹ درصد بوده و این در حالی است که عدد صندوق توسعه در نمادهای ناشران فرابورسی کمتر از ۹ درصد است اما به دلیل چالش‌هایی که ایجاد می‌شود ترجیح می‌دهیم صندوق توسعه وارد سهام بازارهای فرابورس نشود.
خواجه حق‌وردی با تایید اینکه کارگزاران باید به اطلاعات لازم برای احراز شروط سرمایه‌گذار حرفه‌ای دسترسی داشته باشند، گفت: بر اساس مصوبه‌ای در سال ۹۸، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی موظف است به کارگزاران اطلاعات موردنیاز را ارائه دهد.
معاون نظارت بازار فرابورس با تأکید بر اینکه اگر سرمایه‌گذار حرفه‌ای در بازار نباشد قطعاً برخی عرضه‌های اولیه را نخواهیم داشت، گفت: با توجه به مزیت‌های حضور این گروه در بازار لازم است که کارگزاران با ما همکاری کنند.
وی با اشاره به اینکه فرابورس در حال احیای مجدد بازار Sme است، گفت: برای راه‌اندازی این بازار نیاز به پذیرش سرمایه‌گذار حرفه‌ای است که کارگزاران باید دراین‌رابطه با ما همکاری کنند.
گلوگاه‌های تخلفاتی کارگزاران
در ادامه «مرضیه خلیلی»، مدیریت حقوقی و تطبیق عمده‌ترین تخلفات کارگزاری‌ها را برشمرد و گفت: پرتکرارترین تخلفات کارگزاری‌ها خرید اعتباری، عدم رعایت مفاد اساسنامه، نقل‌وانتقال وجوه و کسری وجوه، کفایت سرمایه، مقررات مربوط به مبارزه با پول‌شویی در بازار سرمایه، گزارش‌دهی، کنترل‌های داخلی و عدم رعایت مفاد قانون است.
وی با اشاره به اینکه در بخش زیادی از این تخلفات عنصر عمد دخیل نیست، گفت: این موارد بیشترین گلوگاه‌های تخلفاتی است که کانون کارگزاران می‌تواند با تعامل بیشتر با فرابورس آنها را برطرف کند.
بازنگری در دستورالعمل پذیرش
«حجت اسماعیل‌زاده»، معاون پذیرش فرابورس نیز در پنل پرسش و پاسخ با اشاره به اینکه کارگزاری‌ها فعلاً اجازه پذیرش و ورود به بازار سرمایه را ندارند، گفت: در حال بازنگری در اصول دستورالعمل پذیرش هستیم و اوایل اردیبهشت‌ماه نامه‌ای به کانون کارگزاران و کانون سرمایه‌گذاران نهادی در این رابطه ارسال کردیم، به جمع‌بندی نظرات نزدیک شدیم تا دستورالعمل به‌روز شود.
وی ضمن اشاره به احیای بازار Sme با تعریف سرمایه‌گذاری حرفه‌ای، گفت: همچنین راه‌اندازی بازار تعاملی در دستور کار است و تا پایان تابستان در این حوزه اتفاق‌های جدیدی رخ می‌دهد.
پایان نامه تاثیر نوسانات جریان نقدی بر کیفیت سود و ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
در تحقیق حاضر تاثیر نوسانات جریان نقدی بر کیفیت سود و ارزش شرکت عنصر ارزش در اوراق قرضه های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. اهداف این تحقیق: 1) تبیین تاثیر نوسانات جریان نقدی بر کیفیت سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و 2) تبیین تاثیر نوسانات جریان نقدی برارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
در این پایان نامه از روش های آمار استنباطی نظیر رگرسیون براساس اقتصادسنجی داده های تابلویی و تحلیل همبستگی استفاده شده است. از این رو تعداد 75 شرکت طی 375 بار مشاهده در دوره زمانی 1386 تا 1390 مورد بررسی قرار گرفتند. رویکرد انتخابی برای آزمون فرضیه ها در ابتدا، تخمین مدل با استقاده از آزمون های چاو و هاسمن [1] جهت تعیین مدل اثرات مشترک یا مدلی با اثر ثابت و یا مدلی با اثر تصادفی و سپس تفسیر نتایج با هدف بررسی تایید یا رد فرضیات تحقیق می باشد. تجزیه و تحلیل فرضیه ها با بهره گرفتن از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون صورت گرفته و نتایج حاکی از آن است که نوسانات جریان نقدی بر کیفیت سود و ارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر منفی و معناداری دارد. بدین طریق که با افزایش نوسانات جریان نقدی، کیفیت سود و ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران کاهش می یابد. .
واژه های کلیدی: جریان نقدی، نوسانات جریان نقدی، کیفیت سود، ارزش شرکت
امروزه سازمان های اقتصادی در جهت پیشبرد اهداف خود به شناسایی تک تک عوامل تاثیرگذار بر توسعه آن سازمان می پردازند. یکی از عواملی که می تواند تاثیر بسزایی در دست یابی به این اهداف داشته باشد، وجه نقد است و عدم برنامه‌ریزی در رابطه با آن می تواند مشکلات عدیده‌ای را برای یک سازمان به وجود آورد. نه تنها آگاهی از وجه نقد و میزان آن در هر سال برای یک سازمان مفید می باشد، بلکه پیش بینی آن نیز می تواند به برنامه‌ریزی صحیح در ارتباط با منابع و مصارف سازمان در سالهای آتی منجر شود. در حقیقت بنگاهی موفق‌تر است که نیاز به منابع خود را از زمان حال پیش بینی کرده و در جهت تامین آن گام بردارد.
سرمایه گذاران نسبت به خرید سهام واحدهای انتفاعی که جریان نقد سرشاری دارند علاقه نشان می دهند و از سرمایه گذاری در واحدهای فاقد وجه نقد آزاد می پرهیزند. جریان های ورود و خروج وجه نقد و توان دسترسی واحدهای انتفاعی به آن شالوده و مبنای بسیاری از تصمیم گیری ها و قضاوت های گروه های عمده استفاده کنندگان از اطلاعات مالی واحدهای انتفاعی را تشکیل می دهد ( ثقفی و فدایی، 1386 ، 4 ).
سود حسابداری نیز از جمله تاثیرگذارترین و مهمترین بخش از محصول گزارشگری مالی است که نه تنها مورد توجه مدیران و سهامداران می باشد، بلکه می توان گفت که کل افراد جامعه را که چه به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در بازار سرمایه گذاری کرده و یا خواستار سرمایه گذاری هستند، تحت تاثیر خود قرار داده و با توجه به اینکه یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر تصمیمات اشخاص می باشد می توان نتیجه گرفت که نه تنها کمیت سود بلکه از آن مهمتر کیفیت سود است که مخصوصا در درازمدت می تواند بازار سرمایه را تحت تاثیر خود قرار داده و موجب تخصیص بهینه منابع گردد (کنان [2] ، 2001 ، 106 ).
وجوه نقد از منابع مهم و حیاتی هر واحد اقتصادی است و ایجاد توازن بین وجوه نقد موجود و نیازهای نقدی یکی از مهمترین عوامل سیاست اقتصادی و تداوم فعالیت آنها است و در بسیاری از تصمیمات مالی و مدلهای ارزیابی اوراق بهادار، روش های ارزیابی طرح های سرمایه ای و برخی تجزیه و تحلیل های سنتی و جدید مدیریت مالی جریان های نقدی نقش محوری دارند. به این ترتیب از دید درون سازمانی، توانایی پیش بینی نتایج فعالیت های آتی، خصوصا جریانهای نقدی، اداره امور را در کاراترین شکل خود ممکن می سازد و به اتخاذ تصمیمات بهینه عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی منجر می شود ( عرب مازار یزدی، صفرزاده، 1386، 112 ).
به عبارتی وجوه نقد، اصلی ترین عنصر از گروه دارایی های جاری و مهمترین مولفه سرمایه در گردش واحدهای انتفاعی است به نحوی که تداوم فعالیت و تحقق اهداف واحدها را تسهیل نموده و امکان پذیر می سازد ( نیکومرام و همکاران، 1386، 277 ).
تاثیر وجوه نقد در اداره واحدهای انتفاعی بدان اندازه است که، آگاهی روزانه از وضعیت نقد در تصمیم گیری مالی و اساسی واحد انتفاعی امری ضروری است. اغلب تصمیمات مدیران به گونه ای با وجوه نقد ارتباط دارد. بنابراین ضروری است که به عنوان یکی از سه رکن برنامه ریزی مالی همواره مد نظر مدیران مالی قرار گیرد و به صورت کارا و اثربخش در خصوص وجوه نقد، اعمال مدیریت شود (نیکومرام و همکاران، 1386، عنصر ارزش در اوراق قرضه 278 ).
طبق تحقیقات انجام گرفته، جریان های نقدی عملیاتی همواره یکی از مهمترین بخش صورت جریان وجوه نقد بوده است. سود حسابداری به تنهایی نمی‌تواند اطلاعات مناسبی را در اختیار سرمایه گذاران قرار دهد. زیرا سود حسابداری مبتنی بر روش تعهدی بوده و از اصول و مفروضات حسابداری پیروی می کند، بنابراین به سادگی می تواند تحت تاثیر اعمال و انتخاب های مدیران قرار گیرد. در مقابل جریان های نقدی از عینیت بالاتری برخوردار بوده و کمتر تحت تاثیر اعمال نظر مدیران قرار می گیرد. نتایج تحقیقات مختلف حاکی از آن است که جریان های نقدی دارای محتوای اطلاعاتی می باشد بنابراین توانایی اثرگذاری بر تصمیمات سرمایه گذاران را دارد. از این رو، هرچه سود به جریان های نقدی نزدیک باشد، اقلام تعهدی آن کمتر و کیفیت سود بالاتر است. صورت جریان وجوه نقد به دلیل عدم اتکا به اصول و روش های حسابداری تعهدی، عاری از نارسایی های مذکور است و به همین دلیل اطلاعات جریان های نقدی مورد توجه خاص استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری می باشد.
در تحقیقات اخیر، تحلیلگران دریافته اند که در تعیین ارزش شرکت نه تنها به کمیت سود بلکه باید به کیفیت آن نیز توجه شود. محققان براین باورند که کیفیت سود هنگامی بالا است که کیفیت اقلام تعهدی بالا باشد یکی از مهمترین شاخص های کیفیت سود، سطح جریان نقدی تعیین شده توسط شرکت می باشد. به عبارتی با اینکه می توان سود را دستکاری نمود اما غیر ممکن است که بتوان جریان نقدی را مورد دستکاری قرار داد. لذا تجزیه سود خالص به جریان نقدی عملیاتی و اقلام تعهدی نشانگر اهمیت جریان نقدی می باشد.
مقایسه نوسانات جریان نقدی با سود حسابداری، می تواند به سرمایه گذار اطلاعاتی راجع به کیفیت سود ارائه دهد. از سوی دیگر نوسانات جریان نقدی می تواند اطلاعات مناسبی در مورد میزان تحقق اقلام تعهدی، جریان سود و جریان های نقدی عملیاتی در اختیار سرمایه گذار قرار دهد. نتایج تحقیقات هوگن و بیکر [3] (1996)، هانت و دیگران [4] (2000)، ویجه [5] (2004) و هانگ [6] (2009) مؤید این امر می باشد.
نوسانات بالای جریان نقدی منجر به کمبود وجه نقد برای سرمایه گذاری در پروژه های سودآور می شود. به عبارتی نوسانات زیاد جریان نقدی منجر به یک الگوی سرمایه گذاری کمتر می شود که ارزش شرکت را کاهش می دهد (نیکوس و دیگران [7] ، 2008 ، 3).
با توجه به موارد بیان شده، آیا می توان نوسانات جریان نقدی را به عنوان معیاری در نظر گرفت که بر کیفیت سود و ارزش شرکت تاثیرگذار باشد؟ عنصر ارزش در اوراق قرضه به عبارت دیگر آیا نوسانات جریان نقدی می تواند به عنوان شاخصی برای تغییر کیفیت سود و ارزش شرکت در نظر گرفته شود؟ برای دستیابی به پاسخ سوالات فوق این تحقیق درصدد است تاثیر نوسانات جریان نقدی بر کیفیت سود و ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار دهد.
از مهمترین معیارهای تصمیم گیری و قضاوت سرمایه گذاران در ارتباط با شرکت جریان نقد عملیاتی، کیفیت سود و ارزش آن شرکت می باشد. اطلاعات وجوه نقد بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان آن جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری است. مسلماً هر چقدر همبستگی بین سود و جریان وجوه نقد مرتبط با آن بیشتر باشد کیفیت سودآوری بالاتر خواهد بود. از طرفی میزان افزایش ارزش بازار شرکت از دید سرمایه‌گذاران نشانه توانایی سودآوری آتی شرکت بوده و به عنوان یک خبر خوب مبنی بر روشن بودن افق آینده شرکت از دید مدیریت است.
بازار سرمایه در سالهای اخیر مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته است. بازار سهام نقش مهمی در تخصیص بهینه منابع اقتصادی جامعه دارد. گزارشگری مالی با کیفیت بالا اتخاذ تصمیمات آگاهانه سرمایه گذاران را تسهیل می کند و در هدایت این سرمایه ها به فرایند تخصیص بهینه منابع کمک می کند. جریان وجه نقد و کیفیت سود به عنوان اقلام اطلاعاتی مهم و مورد توجه سرمایه گذاران بخشی از کیفیت گزارشگری مالی است که در تحلیل ارتباط ارزش شرکت، قیمت سهام و سود باید مورد توجه سرمایه گذاران قرار گیرد.
هر تحقیقی برای دستیابی به اهداف خاصی صورت می گیرد، این هدف خود را در قالب مساله تحقیق نمودار می‌سازد و از طریق بیان آن آشکار می شود ( خاکی، 1388، 29 ).
اهداف این تحقیق ، شامل اهداف علمی و کاربردی به شرح زیر می باشد:
اهداف علمی پژوهش که از سوال اصلی پژوهش منتج گردیده و فرضیه های پژوهش نیز در آن راستا تدوین می‌گردند، به شرح زیر است:
- تبیین تاثیر نوسانات جریان نقدی بر کیفیت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
- تبیین تاثیر کیفیت سود بر ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
- تبیین تاثیر نوسانات جریان نقدی بر ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
تحلیلگران دریافته اند که در تعیین ارزش شرکت نه تنها به کمیت سود بلکه باید به کیفیت آن نیز توجه شود. محققان براین باورند که کیفیت سود هنگامی بالا است که کیفیت اقلام تعهدی بالا باشد و از آنجا که کیفیت اقلام تعهدی میزان ارتباط اقلام تعهدی با تحقق جریان های نقدی می باشد، لذا این تحقیق سعی دارد تاثیر نوسانات جریان نقدی بر کیفیت سود و ارزش شرکت را بررسی نماید. نتیجه حاصل از این تحقیق می تواند مورد استفاده کلیه ذینفعان از قبیل اعتباردهندگان، سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل و مدیران شرکتها از جمله شرکتهای سرمایه گذاری قرار بگیرد و آنها را در اتخاذ تصمیمات مناسب یاری نماید. همچنین اساتید و دانشجویان دانشگاه ها می توانند از نتایج حاصل از این تحقیق در پژوهشهای آتی خود بهره گیرند.
1-5 سوالات تحقیق
در پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخی منطقی به این سوالات هستیم که:
- آیا نوسانات جریان نقدی بر کیفیت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر دارد؟
- آیا کیفیت سود بر ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر دارد؟
- آیا نوسانات جریان نقدی بر ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر دارد؟
1-6 فرضیه های تحقیق
فرضیه های این پژوهش به شرح زیر است:
- نوسانات جریان نقدی بر کیفیت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر دارد.
- کیفیت سود بر ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر دارد.
نوسانات جریان نقدی بر ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر دارد.
رشد ۱۵۲ درصدی ارزش معاملات فرابورس در بهار ۱۴۰۱
تهران- ایرنا- مدیرعامل فرابورس ایران به رشد ۱۵۲ درصدی ارزش معاملات فرابورس در فصل بهار امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته اشاره کرد و گفت: در حوزه صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله نیز طی این مدت شاهد افزایش ۱۰۸ درصدی در ارزش معاملات نسبت به سه‌ماهه ابتدایی سال گذشته بودیم.
به گزارش ایرنا از روابط عمومی فرابورس ایران، «میثم فدایی» در نشست مشترک کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و فرابورس ایران موضوع افزایش یک‌درصدی دامنه نوسان در ابتدای سال جاری را مور توجه قرارداد و افزود: با افزایش دامنه نوسان نقدشوندگی در بازار بهتر شده، اما در حال حاضر، شرایط در بدنه بازار نسبت به سه ماه گذشته تغییر کرده، به‌این‌ترتیب که در اواخر سال گذشته و ابتدای امسال فعلان بازار تمایل به افزایش دامنه نوسان داشتند البته در شرایط امروز رایزنی‌ها نشان می‌دهد همه خواستار این تغییر نیستند.
وی موضوع مورد بررسی دیگر را صف‌نشینی در بازار پایه دانست و گفت: صف‌های بازار پایه موضوع مهم دیگری است که باعث پروژه شدن سهم و ایجاد مشکلات می‌شود و باید بررسی شود.
طرح دغدغه‌های کارگزاران
«محمدرضا دهقانی احمدآباد»، دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در این نشست با تشریح مشکلات صنعت کارگزاری گفت: افت حاشیه سود کارگزاری‌ها باعث شده تا شاهد کاهش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کارگزاری‌ها باشیم.
به گفته دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، نیمی از صنعت کارگزاری در شرایط زیان‌دهی قرار دارند.
به گفته وی با میانگین حجم معاملات خرد ۳۷۰۰ میلیارد تومان در روز، صنعت کارگزاری در شرایط سربه‌سر قرار دارد و اگر میانگین حجم معاملات خرد روزانه کمتر باشد، در کل صنعت زیان ایجاد می‌شود.
وی بحث نظارت‌های موازی را هم از دیگر دغدغه کارگزاران با بورس‌ها دانست و افزود: در بحث نظارت‌های موازی انرژی بالا و بدون بازدهی مصرف می‌شود و امید است با تقسیم وظایف موازی‌کاری و دوباره‌کاری حذف شود.
دهقانی در تشریح سایر دغدغه‌های کارگزاران به موضوع سرمایه‌گذاران حرفه‌ای اشاره کرد و گفت: عنصر ارزش در اوراق قرضه کانون کارگزاران با اصل موضوع موافق است اما احراز شرایط سرمایه‌گذار حرفه‌ای نیاز به اطلاعاتی دارد که مرجع آن بخشی در سپرده‌گذاری مرکزی و بخش دیگری در سازمان بورس است که باید امکان دسترسی کارگزاران به این اطلاعات برای احراز شرایط و تائید سرمایه‌گذار حرفه‌ای فراهم شود.
جایگاه مهم سرمایه‌گذار حرفه‌ای در فرابورس
در ادامه این نشست، پنلی برای بررسی مشکلات کارگزاران با حضور مدیرعامل و معاونان فرابورس تشکیل شد که «سروش خواجه حق‌وردی»، معاون نظارت بازار فرابورس درباره موضوع فعالیت صندوق توسعه و صندوق تثبیت در نمادهای فرابورسی گفت: فرابورس تمایلی به فعالیت صندوق توسعه و صندوق تثبیت در بازار ندارد تا بازار در جریان عرضه و تقاضا روند واقعی و طبیعی خودش را طی کند.
به گفته وی در سه‌ماهه امسال سهم فرابورس از معاملات سهام بیش از ۲۹ درصد بوده و این در حالی است که عدد صندوق توسعه در نمادهای ناشران فرابورسی کمتر از ۹ درصد است اما به دلیل چالش‌هایی که ایجاد می‌شود ترجیح می‌دهیم صندوق توسعه وارد سهام بازارهای فرابورس نشود.
خواجه حق‌وردی با تایید اینکه کارگزاران باید به اطلاعات لازم برای احراز شروط سرمایه‌گذار حرفه‌ای دسترسی داشته باشند، گفت: بر اساس مصوبه‌ای در سال ۹۸، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی موظف است به کارگزاران اطلاعات موردنیاز را ارائه دهد.
معاون نظارت بازار فرابورس با تأکید بر اینکه اگر سرمایه‌گذار حرفه‌ای در بازار نباشد قطعاً برخی عرضه‌های اولیه را نخواهیم داشت، گفت: با توجه به مزیت‌های حضور این گروه در بازار لازم است که کارگزاران با ما همکاری کنند.
وی با اشاره به اینکه فرابورس در حال احیای مجدد بازار Sme است، گفت: برای راه‌اندازی این بازار نیاز به پذیرش سرمایه‌گذار حرفه‌ای است که کارگزاران باید دراین‌رابطه با ما همکاری کنند.
گلوگاه‌های تخلفاتی کارگزاران
در ادامه «مرضیه خلیلی»، مدیریت حقوقی و تطبیق عمده‌ترین تخلفات کارگزاری‌ها را برشمرد و گفت: پرتکرارترین تخلفات کارگزاری‌ها خرید اعتباری، عدم رعایت مفاد اساسنامه، نقل‌وانتقال وجوه و کسری وجوه، کفایت سرمایه، مقررات مربوط به مبارزه با پول‌شویی در بازار سرمایه، گزارش‌دهی، کنترل‌های داخلی و عدم رعایت مفاد قانون است.
وی با اشاره به اینکه در بخش زیادی از این تخلفات عنصر عمد دخیل نیست، گفت: این موارد بیشترین گلوگاه‌های تخلفاتی است که کانون کارگزاران می‌تواند با تعامل بیشتر با فرابورس آنها را برطرف کند.
بازنگری در دستورالعمل پذیرش
«حجت اسماعیل‌زاده»، معاون پذیرش فرابورس نیز در پنل پرسش و پاسخ با اشاره به اینکه کارگزاری‌ها فعلاً اجازه پذیرش و ورود به بازار سرمایه را ندارند، گفت: در حال بازنگری در اصول دستورالعمل پذیرش هستیم و اوایل اردیبهشت‌ماه نامه‌ای به کانون کارگزاران و کانون سرمایه‌گذاران نهادی در این رابطه ارسال کردیم، به جمع‌بندی نظرات نزدیک شدیم تا دستورالعمل به‌روز شود.
وی ضمن اشاره به احیای بازار Sme با تعریف سرمایه‌گذاری حرفه‌ای، گفت: همچنین راه‌اندازی بازار تعاملی در دستور کار است و تا پایان تابستان در این حوزه اتفاق‌های جدیدی رخ می‌دهد.
عناصر اقتصادی موثر در بازار icmbrokers
عناصر اقتصادی موثر در بازار icmbrokers
عناصر اقتصادی موثر در بازار icmbrokers: فارکس یک بازار جهانی واقعی است که خریداران و فروشندگان از سرتاسر دنیا در چند تریلیون دلار معامله به صورت روزانه شرکت می‌کنند.
این حقیقت که معاملات فارکس به فعالیتی بین‌المللی در سرتاسر دنیا تبدیل شده است به این معنا است که رویدادهای اقتصاد کلان در هر جای دنیا نقشی مهم در بازار فارکس ایفا می‌کنند.
دیگر لازم نیست معامله‌گران صرفا به معامله‌ی ارزهای محبوب بپردازند اما مطمئنا چنین ارزها نقطه‌ی شروع مناسبی برای معامله‌گران تازه‌کار است (عناصر اقتصادی موثر در بازار icmbrokers).
نقش اقتصاد کلان در فارکس
بازار فارکس به اندازه‌ی زیادی توسط عناصر اقتصاد کلان تغییر پیدا می‌کند. این عناصر بر روی تصمیم یک معامله‌گر برای معامله کردن و در نهایت ارزش یک ارز در یک زمان خاص، تاثیر می‌گذارد.
بازارهای سرمایه و فارکس
جریان ثابتی از پوشش خبری و اطلاعات به روز و ثانیه به ثانیه در مورد معاملات شرکتها، موسسات و نهادهای دولتی وجود دارد. روند صعودی یا سقوط ناگهانی قیمت اوراق بهادار در یک بازار یا کشور می‌تواند سیگنال واضحی از تغییر چشم‌انداز آینده‌ی اقتصادی برای آن اوراق بهادار باشد.
معامله‌ی بین‌المللی و فارکس
یکی دیگر از عناصر ضروری، تعادل معامله بین ملت‌هاست. یک کشور که دارای محصولات و خدمات موردتقاضای بالا است، معمولا در حوزه‌ی بین‌المللی شاهد افزایش ارزش ارز خود خواهد بود.
برای مثال، اگر خریداران قصد خرید کالا از استرالیا را دارند باید پول خود را به دلار استرالیا تبدیل کنند. افزایش تقاضا برای دلار استرالیا باعث ایجاد فشار صعودی در ارزش این ارز خواهد شد.
اخبار سیاسی و بازارهای فارکس
چشم‌انداز سیاسی نقشی حیانی در وضعیت کلی یک کشور و متعاقبا ارزش ارز آن خواهد داشت (عناصر اقتصادی موثر در بازار icmbrokers).
معامله‌گران فارکس به طور مداومی در حال نظارت بر اخبار سیاسی و رویدادهای کشورها هستند تا بتوانند از تغییرات در سیاست‌های اقتصادی از طرف دولت‌ها اطلاع حاصل کنند.
این می‌تواند شامل تغییرات در هزینه و مخارج دولتی و تغییرات در قوانین مربوط به صنایع و بخش‌های دیگر شود. تغییرات در قوانین مربوط به مارجین یا اهرم (Leverage) در دسترس معامله‌گران، معمولا دارای تاثیر قابل توجه‌ای در بازارهای فارکس است.
دیدگاه شما