بورس کالای کشاورزی

همه محصولات کشاورزی قابلیت حضور در بورس کالا را دارند و رفته رفته با وارد کردن محصولاتی که تقاضای بالاتری دارد و خریدهای عمده تری است، می توانیم شروع کنیم تا زمینه فراهم شود برای محصولاتی که چالشهای بیشتر و تاریخ انقضای زود تری دارند

همه محصولات کشاورزی قابلیت حضور در بورس کالا را دارند

واعظی، کارشناس بورس کالا میگوید: محصولات کشاورزی که وارد بورس می شود باید با شفاف سازی کامل باشد، مشخص شود که خریدار چه کسی باشد، واسطه چه کسی باشد، از کجا بیاید بورس کالای کشاورزی و کجا برود، صادراتی باشد یا داخلی باشند و غیره. درواقع همه این موارد باید تعیین شده باشد بعد کالا وارد بورس شود.

بازار؛ گروه کشاورزی: ورود تشکل‌های بخش کشاورزی به بورس‌ کالا به‌ ویژه محصولات کشاورزی از جمله اتفاقاتی است که طی سالهای گذشته رقم خورده است. در حالی که برخی کارشناسان معتقدند افزایش عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران سبب شفافیت معاملات و قیمت‌گذاری محصولات این حوزه می شود. برخی دیگر نیز معتقدند در مورد محصولات کشاورزی یکسری مسائل وجود دارد که از قبل باید حل شود نه این که یک محصول را عرضه کنیم بعد وارد شویم و ببینیم نکات مثبت و منفی اش به چه صورت است.

فرشته واعظی، کارشناس بورس کالا در خصوص اثرات مثبت و منفی ورود محصولات کشاورزی به بازار بورس اظهار داشت: مسلما اگر بورس روال و جهت مناسبی در پیش بگیرد برای همه محصولات از جمله محصولات و کالاهای کشاورزی خوب است. البته به شرطی که یکسری مسائلی که در رابطه با این محصولات وجود دارد از قبل باید حل شود نه این که یک محصول را عرضه کنیم بعد وارد شویم و ببینیم نکات مثبت و منفی اش به چه صورت است. در واقع از قبل باید این موارد طراحی و زمینه هایش مشخص شود.

واعظی افزود: در حال حاضر بازارهای ما بازار ساز است و فعالان بازار و دلالان حضور دارند و بدون آنها نمی شود. چرا که بازارهای ما نیاز به پشتوانه های مالی دارند بنابراین باید این فعالان را نیز در نظر بگیریم. از سوی دیگر محصولاتی که وارد بورس می شود باید با شفاف سازی کامل باشد، مشخص شود که خریدار چه کسی باشد، واسطه چه کسی باشد، از کجا بیاید و کجا برود، صادراتی باشد یا داخلی باشند وغیره. درواقع همه این موارد باید تعیین شده باشد بعد کالا وارد بورس شود.

همه محصولات کشاورزی قابلیت حضور در بورس کالا را دارند و رفته رفته با وارد کردن محصولاتی که تقاضای بالاتری دارد و خریدهای عمده تری است، می توانیم شروع کنیم تا زمینه فراهم شود برای محصولاتی که چالشهای بیشتر و تاریخ انقضای زود تری دارند

وی با اشاره به ورود ناموفق ذرت به بازار بورس کالا، خاطر نشان کرد: به عنوان مثال ۲ سال پیش ذرت به یکباره وارد بورس شد و علاوه بر خود کشاورزان که مانده بودند چه کار کنند، کارگزاران در یک عمل انجام شده که از قبل هم مشخص نشده بود قرار گرفتند و این اقدام به قدری سنگین بود که ذرت مجددا از بورس خارج شد.

واعظی گفت: با توجه رشد جمعیت دنیا و همچنین محدودیت محصولات کشاورزی که داریم، مانور ما روی محصولات کشاورزی بسیار عالی است و باید برنامه ریزی کنیم و کشور باید به سمت تولید بیشتر برود و به نظر من در آینده نزدیک یکی از مشکلات دنیا تامین محصولات کشاورزی مورد نیاز بشر است ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. به همین دلیل اگر هرچه زودتر بتوانیم این بورس کالای کشاورزی مساله را پیش بینی کنیم و برای حل این مشکل از الان برنامه ریزی کنیم قطعا با چالش های کمتری مواجه می شویم.

وی تصریح کرد: با این تفاسیر محصولات کشاورزی قابلیت حضور در بورس کالا را دارند و رفته رفته با وارد کردن محصولاتی که تقاضای بالاتری دارد و خریدهای عمده تری است، می توانیم شروع کنیم تا زمینه فراهم شود برای محصولاتی که چالشهای بیشتر و تاریخ انقضای زود تری دارند.

مانند کلیه بورسها همچون شیکاگو می توانیم تمام محصولات را بورسی کنیم و کم کم به بورس کالای کشاورزی سمتی برویم که کشاورز راغب شود صادرات کند

ضرورت دستکاری نکردن قیمت محصولات کشاورزی
این کارشناس بورس کالا عنوان کرد: با توجه به نوسان قیمتی که وجود دارد کشاورز اگر بتواند محصول خود را از قبل پیش خرید یا پیش فروش کند قطعا با فراغ بال بیشتری به کار خود می پردازد. بنابراین اگر محصولات کشاورزی قراردادهای آتی و اختیار معاملات داشته باشد بهتر است، درست مانند زعفران که قراردادهای آتی دارد و معامله می شود.

واعظی افزود: از سوی دیگر درست است که محصول باید بازار ساز باشد و ستاد تنظیم بازار نیز که با نیازهای هر خانواده ای سروکار دارد باید باشد اما تاحدودی نیز باید عرضه و تقاضا آزاد باشد و قیمتها را عرضه و تقاضا در یک گستره مشخص تعیین کند. به عبارت دیگر دستکاری قیمتها و بازار سازی چندان نباید باشد و مقدار نقدینگی و سرمایه گذاری افراد باید ذخیره باشد.

وی در خصوص تعداد محصولات و کالاهای کشاورزی که وارد بورس کالا شده است نیز گفت: در حال حاضر معمولا زعفران و رب گوجه فرنگی عرضه و معامله می شود. با این وجود محصولی مانند گندم که محصولی استراتژیک است نیز می تواند وارد شود. البته یک مقدار فراهم سازی بسترهای آن سخت است و نهادهای دولتی باید وارد شوند و بستر را فراهم کنند.

واعظی تصریح کرد: به طور کلی به نظر من مانند کلیه بورسها همچون شیکاگو می توانیم تمام محصولات را بورسی کنیم و کم کم به سمتی برویم که کشاورز راغب شود صادرات کند. در واقع باید جایی باشد که شفاف باشد نه اینکه مثل الان محصول را با کمترین قیمت از کشاورز خریداری کنند که رغبتی برایش نماند.

وی افزود: وقتی محصول کشاورزی وارد بورس می شود باید شفاف سازی باشد، قیمت باشد و یا اینکه سرمایه گذار باید بتواند روی آن سرمایه گذاری کند. به این ترتیب این شرایط هم برای کشاورز خوب است هم برای کشور و هم برای سرمایه گذار تا صنعت کشاورزی که روز به روز نیاز بیشتری به آن داریم رونق بگیرد.

بورس کالا بورس کالای کشاورزی در پی سهم ۳۰ درصدی بخش کشاورزی تا سه سال آینده است

تهران- ایرنا- مدیرعامل بورس کالای ایران از هدفگذاری برای افزایش ۳۰ درصدی سهم بخش کشاورزی در معاملات بورس کالای ایران تا سه سال آینده خبر داد و گفت: طبق ماده ۳۳ قانون افزایش بهره وری ارزش معاملات این محصولات به ۲۰ هزار میلیارد ریال نزدیک می شود. «حامد سلطانی نژاد» امروز (یکشنبه) در دوره آموزشی آشنایی با ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی (طرح قیمت تضمینی محصولات کشاورزی) افزود: بخش کشاورزی در سال های گذشته در بورس بورس کالای کشاورزی کالا نقش جدی نداشت اما اکنون با اجرای قوانین و مقررات بازرگانی مربوط توانسته است در بورس کالای کشاورزی نقش پررنگی بازی کند.
سلطانی نژاد گفت: خوشبختانه وزیر جهاد کشاورزی دولت یازدهم به بورس کالا توجه ویژه ای دارد و به دنبال تحقق سیاست های بازار به جای شرایط یارانه ای است که این نگرش مترقی در وزارت جهاد کشاورزی در اجرای سیاست قیمت تضمینی در محصول ذرت دامی و جو به ما کمک می کند.
وی اضافه کرد: امسال با مصوبه هیات وزیران جو و ذرت دامی در بورس کالا عرضه شد و تلاش داریم سال آینده محصولات بیشتری به معاملات بورس کالا اضافه کنیم.

** مطالبات جوکاران و ذرت کاران
مدیرعامل بورس کالای ایران اعلام کرد تاکنون ۹۹ درصد جوکاران پول خود را گرفته اند و افزود: اکنون مطالبات و مابه التفاوت ناشی از فروش جو دامی ۶۳ هزار کشاورز به طور کامل پرداخت شده است.
وی درباره معاملات صورت گرفته در زمینه جو دامی گفت: تا دیروز کل حجم معاملات صورت گرفته به تفکیک بازارهای فیزیکی و سپرده کالایی شامل بازار فیزیکی یک میلیون و ۸۵ هزار تن و بازار گواهی سپرده کالایی ۶۶ هزار تن جو دامی بوده است.
این مسئول مجموع ارزش مطالبات جوکاران کشور را ۱۱ هزار میلیارد ریال (یک هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان) اعلام و اضافه کرد: هشت هزار و ۴۰ میلیارد ریال ارزش کل معاملات فروش و یک هزار و ۶۰ میلیارد ریال از محل مابه التفاوت به حساب کشاورزان کارسازی شده است.
وی گفت: در مهرماه عرضه ذرت در بورس کالا آغاز شد و قرار است با همکاری وزارت جهاد کشاورزی حتی مابه التفاوت فروش ذرت در بورس کالا به قیمت تضمینی در دو هفته کاری واریز شود.

** شکلگیری ساختار بازارمحور
سلطانی نژاد گفت: ساختار بازار محوری در بخش محصولات کشاورزی به تدریج در حال شکلگیری است و امیدواریم این ساختار به شکل کامل اجرا شود و در سالهای آینده طرح قیمت تضمینی را انجام بدهیم
مدیرعامل بورس کالای ایران یادآوری کرد: ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا به مدت زمان نگهداری محصولات وابسته است؛ به طوری که گندم و دانه های روغنی به دلیل اعطای یارانه برای خرید و فروش دارای ملاحظاتی است که در صورت برنامه ریزی و سیاستگذاری جدید می تواند در بورس کالا عرضه شود.
به گفته سلطانی نژاد، تنظیم بازار محصولات کشاورزی می تواند با اوراق سلف تنظیم شود به طوری که می توانیم برای تنظیم بازار شکر نیز از عرضه اوراق سلف استفاده کنیم تا این بازار متعادل شود.
به گزارش ایرنا، بورس کالا بازاری برای عرضه مواد و محصولات پایه صنعتی، پتروشیمی، معدنی و کشاورزی است و بر این اساس چندی پیش نیز عرضه برخی محصولات کشاورزی مانند جو دامی در بورس کالا آغاز شد.
به باور کارشناسان، عرضه محصولات در بورس کالا، بورس کالای کشاورزی باعث شفافیت معاملات شده و جلو انحصار و رانت را می گیرد.
اقتصام**۹۱۸۶**۱۹۶۱** خبرنگار: هما همت خواه** انتشاردهنده: مریم مسعود

تقویت بورس کالا عامل حل مشکل فروش محصولات کشاورزی در آذربایجان‌غربی

مدیرکل امور اقتصادی و دارایی آذربایجان غربی گفت: تقویت بورس کالا، عاملی اساسی برای حل مشکلات فروش محصولات کشاورزی است که این امر با جدیت دنبال می شود.

به گزارش برنا آذربایجان غربی،داود غفارپور مدیرکل امور اقتصادی و دارایی آذربایجان غربی در جلسه شورای هماهنگی مدیران دستگاه‌های تابعه وزارت امور اقتصادی و دارایی در آذربایجان غربی با اشاره به ظرفیت‌های بورس کالا و توسعه ابزارهای مالی و ارائه خدمات متنوع به فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران در سطح استان، گفت: معاملات سنتی همواره مشکلات زیادی در نحوه انجام معاملات و نظارت بر آن‌ها، کسب تضامین لازم، اطمینان از کیفیت کالا، کشف قیمت عادلانه و واسطه‌گری داشته است.

وی اضافه کرد: همین دلایل موجب شده سازوکاری نظام‌مند برای انجام معاملات کالایی در دنیا به نام بورس‌های کالایی ایجاد شود و در این‌ بین توسعه ابزارهای مالی و ارائه خدمات متنوع به فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران ازجمله پتانسیل‌های بورس کالاست.

مدیرکل اموراقتصادی و دارایی آذربایجان‌غربی با اشاره به افتتاح اولیه بورس کالا در استان اظهار کرد: با توجه به اینکه استان جزو استان‌های تولیدکننده در حوزه محصولات کشاورزی است، تشکیل بورس در راستای ارتقای سطح تولیدکنندگان کالا و جامعه کشاورزی یک ضرورت به نظر می رسد.

غفارپور ادامه داد: در این زمینه متأسفانه در استان اقدامی صورت نپذیرفته بنابراین جهت تقویت زمینه‌های بورس کالا در آذربایجان‌غربی باید اقدام شود.

رییس مجمع نمایندگان آذربایجان غربی در مجلس شورای اسلامی نیز در این جلسه بیان کرد: اداره کل امور اقتصادی و دارائی آذربایجان غربی بیشترین تأثیر را در ارتقا و بهبود فضای کسب‌وکار دارد و اگر دستگاه‌های اقتصادی به‌درستی از ظرفیت‌های خود استفاده کنند رشد و رونق اقتصادی را در استان به دنبال خواهد داشت.

سیدسلمان ذاکر گفت: مدیران استانی باید پیگیر مصوبات و مسائل مطرح‌شده در بخش کشاورزی و اقتصادی استان باشند تا نتیجه بگیریم.

وی افزود: آذربایجان غربی به لحاظ موقعیت جغرافیایی ویژه و هم‌مرزی با سه کشور خارجی، داشتن پایانه‌ها و گمرکات متعدد، معادن غنی و ظرفیت‌های کشاورزی می‌تواند به یکی از توسعه‌یافته‌ترین استان‌های کشور تبدیل شود که به جد با همکاری استانداری و سایر نمایندگان استان پیگیر استفاده بهینه از ظرفیت‌های استان در حوزه‌های مختلف هستیم.

وی بر تقویت و ایجاد راهکارهای مختلف عرضه بخشی از اقلام میوه و تره بار در بورس و برای فروش و صادرات میوه ازجمله سیب تاکید کرد.

تاریخچه بورس کالا

بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange ) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران می‌پردازد و راه‌اندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامه‌های پیش روی خود دارد.

نیاز به ایجاد بازار شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه‌ای بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، ایجاد ابزارهای مدیریت ریسک قیمت و تأمین مالی بازار کالایی و تضمین تعهدات طرفین معامله به منظور دستیابی به اثرات مثبت این مهم در توسعه اقتصادی، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تأسیس و راه اندازی بورس‌های کالایی را در ایران فراهم سازند. در پی این امر، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال 82 به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال 83 شروع به فعالیت نمود.

به لحاظ عملیاتی سابقه بورس کالای ایران به دو بورس کالای کشاورزی سازمان مجزا برمی‌گــردد، سازمان کارگــزاران بــورس فلــزات تهــران، که در شهریور ماه سال 1382، به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خــود را آغاز کــرد و همچنیــن ســازمان کارگزاران بــورس کالای کشاورزی، که در شــهریور ماه سال 1383 شروع به فعالیت نمود.

شــرکت بــورس کالای ایران به موجــب ماده 58 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایــران مصوب آذرمــاه 1384 بورس کالای کشاورزی به عنوان یک شرکت جدید و کاملا مستقل از ادغام سازمان‌های کارگزاران بورس فلزات تهــران و بورس کالای کشــاورزی ایــران، در تاریخ 1386/05/02 تحــت شــماره 301984 نزد اداره ثبت شرکت ها مؤسســات غیرتجاری تهران به ثبت رســید و پس از پذیره نویسی در 4 گروه سهامداری و برگزاری مجمع عمومی، از ابتدای مهرماه سال 1386 فعالیت خــود را آغاز کرد. در حــال حاضر مرکز اصلی شــرکت در تهران، خیابان آیت ا… طالقانی، نبــش خیابان بندر انزلی پلاک 351 واقع شــده است. شرکت از تاریخ 1390/07/12 جزء بازار پایه فرابورس پذیرفته شده و طبق ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار از جمله شرکت های ثبت شده نزد سازمان می باشد ضمناً در تاریخ 1395/05/02 سهام شرکت بورس کالای ایران براســاس مصوبه هیأت پذیرش فرابورس ایــران در بازار پایه الف فرابورس ایران پذیرفته شــد. بر اساس این مصوبه معاملات سهام دسته سایر اشخاص شرکت بورس کالای ایران در تابلوی پایه الف فرابورس ایران انجام می‌گردد.

بدین ترتیب هم اکنون بورس کالای ایران با بیش از یک دهه تجربه، بستری مناســب برای معامات انواع محصولات صنعتی و معدنی ، محصولات پتروشــیمی و فراورده های نفتی و محصولات کشــاورزی در قالب قراردادهای نقد، نسیه، سلف و کشف پریمیوم در بــازار معامات کالای فیزیکی و بازار فرعی فراهم کرده اســت. همچنیــن در این بــورس، معامات ابزارهای نویــن مالی ازجمله قرارداد آتی، قرارداد اختیار معامله، گواهی ســپرده کالایی، سلف موازی استاندارد و صندوق های کالایی بر روی کالاهای مختلف در حال انجام می باشند.

تاریخچه سیر تکاملی سازمان بورس کالای ایران

1382: آغاز فعالیت سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران

1383: آغاز فعالیت سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی

1386: ادغام ســـازمان های کارگزاران بورس فلـــزات تهران و بورس کالای کشاورزی ایران

1390: پذیرش سهام بورس کالای ایران در بازار پایه فرابورس

1392: عضویت بورس کالای ایران در فدراسیون بورس های اوراق بهادار اروپایی و آسیایی (FEAS)

1392: راه اندازی اولین تالار معاملات اختصاصی

1393: انتشار اولین اوراق سلف موازی استاندارد

1393: شروع معاملات در بازار فرعی

1393: عضویت بـــورس کالای ایران در کمیته ایرانـــی اتاق بازرگانی بین المللی(icc)

1393: راه اندازی تالار معاملات کارگزاران

1394: راه اندازی معاملات گواهی سپرده سکه

1394: اجرای ماده 33 قانون افزایش بهره وری بخش کشـــاورزی و منابع طبیعی محصولات جو و ذرت

1395: پذیرش در بازار پایه الف فرابورس ایران

1395: راه اندازی معاملات گواهی سپرده زعفران

1395: راه اندازی معاملات اختیار معامله

1395: عضویت بـــورس کالای ایران در فدراســـیون جهانی بورس ها(WFE)

1396: پذیره نویسی اولین صندوق سرمایه گذاری کالایی

1396: راه اندازی معاملات گواهی سپرده پسته

1396: شـــروع معاملات مـــاده33 قانون افزایش بهـــره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی محصول گندم

1396: راه اندازی معاملات کشف پریمیوم

1397: راه اندازی معاملات آتی زعفران

در حال حاضر: امکان انجام معاملات 179 کالای استراتژیک در قالب انواع و تحت نظارت، قراردادهای نقدی، سلف، نسیه، آتی و سلف موازی استاندارد در یک محیط شفاف صورت می‌گیرد.

لزوم تشکیل بورس کالا

1. نوسانات کاذب قیمت محصولات ناشی از ارتباط نامشخص و نا مناسب میان عرضه و تقاضا
2. عدم امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت
3. فقدان یک نظام قیمت گذاری شفاف بر پایه تعال میان عرضه و تقاضا و نیاز بازار
4. نبود یک سیستم اجرایی و ناظر بر حسن انجام تعدات طرفین معامله
5. فقدان یک سیستم جمع آوری، پردازش و تحلیل اطلاعات و آمار تولید، واردات، صادرات و مصرف در جهت اطلاع رسانی به بازار و تصمیم گیری مطلوب
6. عدم هماهنگی میان بخش های تولیدی و بازرگانی در زمینه واردات ، صادرات و بازار مصرف

مزایای معاملات در بورس کالای ایران

معاملات در بورس کالای بورس ایران دارای مزایای بسیاری هستند که در ادامه بررسی می‌کنیم.

دولت از سازوکار بورس کالا برای ساماندهی بازار کشاورزی استفاده کند

در شرایطی که از زمان استقرار دولت سیزدهم شاهد برنامه ریزی دولت در زمینه تقویت عرضه محصولات صنایع مختلف از جمله سیمان، فلزات، پتروشیمی و بورس کالای کشاورزی بورس کالای کشاورزی فرآورده های نفتی در جهت ارتقای شفافیت و تامین مناسب مواد اولیه تولید هستیم، نمایندگان مجلس بر لزوم ورود کالاهای کشاورزی به بورس کالا نیز تاکید دارند.

محسن زنگنه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این باره به «کالاخبر» گفت: متاسفانه علی رغم اینکه عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا می‌تواند به نفع اقتصاد بخش کشاورزی کشور باشد اما بورس کالای کشاورزی محصولات با قیمت اندک توسط واسطه خریداری می شود و در شرایط نابرابر و با سود بالا به فروش می رسد تا مشکل قدیمی این بخش کماکان ادامه داشته باشد.

زنگنه با تاکید بر لزوم حمایت از کشاورزان گفت: عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا می تواند محصول را با قیمت واقعی به دست مصرف کننده برساند و واسطه های بورس کالای کشاورزی غیرضروری را در بازار حذف کند که این موضوع نیز همانند کالاهای صنعتی و پتروشیمی باید مورد توجه دولت باشد.

سخنگوی کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید اظهار داشت: عموما کالاهایی که تجارت پذیر بوده و دارای بازار و اقتصاد مناسبی هستند امکان عرضه در بورس کالا را دارند و در این زمینه بسیاری از کالاهای کشاورزی براساس تجربه های جهانی امکان مبادله در بورس های کالایی را دارند که ما نیز باید از این تجربیات استفاده کنیم.

زنگنه تصریح کرد: زیرساخت های بورس کالا در بخش های مختلف باید به گونه ای توسعه یابد تا اقتصاد کشور آنطور که باید از ظرفیت های این بورس کالا بهره برداری کند و خدمات متنوعی به فعالان اقتصادی و صنایع ارائه شود.