فراهم شدن ۲ شیوه تامین مالی دیگر برای بانک‌ها، از طریق بازار سرمایه
انتشار اوراق رهنی و خرید دین از جمله شیوه‌هایی است که بانک‌ها و موسسات مالی اعتباری می‌توانند با ضمانت خود از طریق بازار سرمایه اقدام به تامین مالی کنند.
به گزارش بازار به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به مفاد دستورالعمل‌های انتشار اوراق خرید دین و رهنی اظهار کرد: بر اساس مفاد این دستورالعمل، بانک یا موسسه مالی و اعتباری می‌تواند ضمانت اوراق خود را به عهده بگیرد.
مرتضی چشان ادامه داد: در انتشار اوراق قرض الحسنه نیز در صورتی که بانی، بانک یا مؤسسه اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باشد، برای انتشار اوراق تا میزان ۵ درصد سرمایه ثبت شده، الزامی به معرفی ضامن نیست و مبلغ مازاد بر آن باید توسط ضامن، تعهد و تضمین می‌شود.
او در تعریف اوراق خرید دین گفت: این اوراق، اوراق بهاداری است که به منظور خرید مطالبات مدت‌دار اشخاص حقوقی به استثنای مطالبات ناشی از عقد سلف منتشر می‌شود. اوراق یاد شده در بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس قابل‌معامله هستند.
به گفته رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس، منظور از مطالبات، مطالبات ریالی مدت‌دار اشخاص حقوقی از اشخاص حقیقی و حقوقی ناشی از عقود مبادله‌ای از قبیل فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک و جعاله (به استثنای سلف) است و در صورتی که مطالبات مذکور دارای وثایق رهنی باشند، این اوراق، در زمره اوراق رهنی قرار می‌گیرد.
چشان تصریح کرد: در این اوراق، بانی در نقش عامل وصول موظف است گزارشی درخصوص نگهداری حساب‌ها، دریافت مطالبات و سایر اقدامات اجرایی مربوط به مطالبات را حداکثر هر ۶ ماه یکبار به همراه اظهارنظر امین اوراق اجارة تأمین نقدینگی طبق مقررات، حداکثر دو ماه بعد از مواعد شش ماهه، به سازمان ارائه و به عموم افشا کند.
به گفته این مقام مسئول، امین نیز موظف است به منظور حفظ منافع دارندگان اوراق و حصول اطمینان از رعایت مقررات اوراق اجارة تأمین نقدینگی و صحت فرآیند عملیات دریافت مطالبات، بر عملیات عامل وصول نظارت و گزارش آن را در مقاطع مقرر به سازمان ارائه کند.
رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس با مدنظر قرار دادن تنوع ابزارهای تامین مالی موجود در بازار سرمایه عنوان کرد: شرکت‌ها می‌توانند با توجه به هدف تامین مالی و نیازمندی های خود، انواع اوراق از جمله اوراق اجاره، اوراق مرابحه، مرابحه سهام و . را منتشر کرده و هم از منافع دارایی در اختیار خود بهره ببرند و هم با تزریق نقدینگی مورد نیاز تامین شده از محل تامین مالی صورت گرفته به پشتوانه دارایی مبنای انتشار اوراق، بیش از پیش از ظرفیت‌های دارایی‌های شرکت منتفع شوند.
اوراق صكوك اسلامی (فرابورس) و كاربرد آنها در طرح های نوآورانه (قسمت سوم)
در قسمت قبلی ارکان انتشار صکوک بیان شد، در ادامه این بخش از مقاله به معرفی انواع صکوک و کاربردهای آن می پردازیم. اوراق صکوک به دو دسته غیر انتفاعی و انتفاعی طبقه بندی می شود.
از جمله پرکاربردترین انواع صکوک، صکوک اجاره و مرابحه است که بازدهی سود آنها به صورت معین بوده و در گروه ابزارهای مالی انتفاعی قرار می گیرند.
انواع صکوک
ابزارهای مالی غیر انتفاعی:
اوراق قرض الحسنه: براساس قرارداد قرض بدون بهره منتشر می شود، ناشر اوراق به میزان ارزش اسمی آنها از دارندگان اوراق استقراض می کند و به همان مقدار بدهکار است و باید در سررسید معین یا عندالمطالبه به آنها پرداخت کند.
اوراق وقفی: اوراق بهادار با نام که به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین منتشر می شود و به افرادی که قصد مشارکت در طرح های عام المنفعه را دارند، واگذار می شود.
ابزارهای مالی انتفاعی:
اوراق مرابحه: هدف آن بیعی است که فروشنده بهای تمام شده کالا را به اطلاع مشتری می رساند و پس از آن مبلغ یا درصد اضافه تری را به عنوان سود تقاضا می کند. این اوراق بازدهی ثابت دارند و قابل فروش در بازار ثانویه هستند. انواع اوراق مرابحه شامل: اوراق مرابحه تامین مالی، اوراق مرابحه تامین نقدینگی و اوراق مرابحه تشکیل سرمایه شرکت های تجاری است.
ساختار انتشار اوراق صکوک مرابحه به شرح ذیل می باشد:
اوراق اجاره: یکی از رایج ترین انواع صکوک، صکوک اجاره است. موارد کاربرد صکوک اجاره در تامین مالی پروژه های توسعه ای و خرید دارایی های فیزیکی نظیر ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات است. در این نوع اوراق، سرمایه گذار می تواند در مقاطع زمانی معین، سود حاصل از سرمایه گذاری خود را دریافت کند.
اوراق اجاره براساس عقد اجاره منتشر می شود و به صورت با نام و قابل نقل و انتقال که بیانگر مالکیت واحدهای سرمایه گذاری با ارزش برابر از دارایی های با دوام فیزیکی است. اوراق اجاره مبتنی بر سود معین و ثابت است، بدین صورت که اجاره بها را می توان در ابتدای هر دوره، انتهای دوره یا سررسیدهای ماهانه، فصلی و سالانه پرداخت اوراق اجارة تأمین نقدینگی اوراق اجارة تأمین نقدینگی اوراق اجارة تأمین نقدینگی کرد. این اوراق را می توان در بازار ثانویه و به قیمتی که توسط عوامل بازار تعیین می شود معامله کرد. انواع اوراق اجاره شامل اوراق اجاره تامین دارایی، اوراق اجاره تامین نقدینگی و اوراق اجاره جهت تشکیل شرکت های لیزینگ است.
ساختار انتشار اوراق صکوک اجاره به شرح ذیل می باشد:
اوراق استصناع: اسناد و گواهی های دارای ارزش یکسان که برای تجمیع وجوه لازم جهت ساخت کالایی استفاده می شود که تحت تملک دارنده صکوک است.
ساختار انتشار اوراق صکوک استصناع به شرح ذیل می باشد:
اوراق سلف: از اقسام بیع بوده و عکس نسیه است که جهت تامین مالی تولید یا ارائه کالای معین منتشر می شود. در این نوع اوراق، کالای مورد نظر توسط سرمایه گذار پیش خرید می شود.
اوراق منفعت: اسناد مالی بهادار که بیانگر مالکیت دارنده آن بر مقدار معین خدمات یا منافع آینده از یک دارایی با دوام است.
اوراق جعاله: اوراق مالکیت مشاع خدمتی است که براساس قرارداد جعاله، انجام و تحویل آن تعهد شده است. بعد از پایان خدمت (موضوع جعاله) صاحبان اوراق، مالک مشاع نتیجه خدمت خواهند بود. نتیجه خدمت ممکن است امتیاز مالی یا دارایی فیزیکی باشد.
اوراق مشارکت: سندی است که گویای مالکیت دارنده آن نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی است و تا سررسید اوراق هر نوع تغییر قیمت دارایی متوجه صاحب اوراق مشارکت است.
اوراق مضاربه: در این نوع اوراق ناشر با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان را جمع آوری کرده و به عنوان مضاربه در اختیار بانی قرار می دهد و بانی هم در فعالیت اقتصادی سودآور به کار می گیرد. در پایان هر دوره مالی سود حاصله براساس نسبت هایی که روی اوراق درج شده اوراق اجارة تأمین نقدینگی است، میان ناشر و صاحبان اوراق تقسیم می شود.
ساختار انتشار اوراق صکوک مضاربه به شرح ذیل می باشد:
اوراق مزارعه: براساس قرارداد مزارعه طراحی شده است، بدین صورت که ناشر با واگذاری این اوراق، وجوه متقاضیان را جمع آوری کرده و با آن اراضی قابل زراعت خریداری می کند. سپس این اراضی را طی قرارداد مزارعه از طرف دارندگان اوراق به کشاورزان واگذار می کند تا روی این اراضی زراعت کنند و در پایان سال زراعی، محصول را با هم تقسیم کنند.
اوراق مساقات: ناشر با واگذاری این نوع از اوراق بهادار، وجوه متقاضیان را جمع آوری کرده و با آن باغات قابل بهره برداری را خریداری کرده و سپس با وکالت از طرف دارندگان اوراق اوراق اجارة تأمین نقدینگی طی قرارداد مساقات به باغبانان واگذار می کند تا به آنها رسیدگی کنند و در پایان، محصول به دست آمده را با هم تقسیم می کنند. در این نوع صکوک، دارنده اوراق نقش مالک، ناشر نقش وکیل و باغبان نقش عامل و اوراق مساقات سند مالکیت مشاع دارندگان است.
اوراق مشتقه: قراردادهای بین دو یا چند نفر که پرداخت های آن براساس موقعیت سنجی تعیین می شود. اوراق مشتقه ابزاری جهت کاهش یا انتقال ریسک به شمار می آیند. قراردادهایی نظیر سلف، آتی، معاوضه و اختیار معامله از رایج ترین اوراق مشتقه هستند.
نمودار زیر بطور اجمالی انواع صکوک را نشان می دهد:
نویسندگان:
ارتباط با دکتر مرسده میرسلطانی: مشاور توسعه بازار و تامین مالی : [email protected] اوراق اجارة تأمین نقدینگی
ارتباط با دکتر مهدی کنعانی: مدرس دانشگاه تهران و مشاور سرمایه گذاری : [email protected]
کمبود نقدینگی در صنعت فولاد
فولاد یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشور ماست به عبارتی می توان اظهار داشت پس از نفت و گاز دومین صنعت نه تنها ایران بلکه جهان صنعت فولاد است که بالغ بر ۹۰۰ میلیارد دلار در سال گردش مالی دارد. اما به طور کلی، کلیه شرکت های زنجیره فولاد حال آن دست از شرکت ها که درزنجیره بالایی فعال هستند و چه شرکت هایی که در زنجیره میانی یا در بخش محصولات نهایی فعال هستند برای باقی ماندن در عرصه رقابت نیاز به نقدینگی دارند و متاسفانه مشکلات نقدینگی یکی از مشکلاتیست که همواره فعالان عرصه فولاد با آن درگیر هستند.
محمد حسین بصیری، مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان در رابطه با تامین نقدینگی واحدهای فولادی اظهار داشت: واحدهای تولید کننده شمش فولاد یا نورد در جهت تامین نقدینگی مشکلات فراوانی دارند در واقع این واحدها بر اساس میزان ظرفیت تولید خود حدود ۳۰۰ الی ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه در گردش نیاز دارند تا این مبلغ را صرفا برای خرید مواد اولیه خود استفاده کنند تا پس از اینکه مراحل تولید به پایان رسید سرمایه لازم را برای ادامه چرخه داشته باشند و منتظر فروش محصول و بدست آوردن نقدینگی برای خرید مجدد مواد اولیه نمانند.
بخش قابل توجه در واحدهای فولادی این است که تامین نقدینگی واحدهای فولادی از طریق فروش سلف، انتشار اوراق سلف استاندارد موازی، اوراق اجاره، وام های بانکی و … انجام می شود که در این میان تسهیلات بانکی همواره نرخ بهره های بالا و در حدود ۲۵ درصد دارند که یک فعال صنعت فولاد ۲۵ درصد سود دریافت نمی کند که بتواند ۲۵ درصد بهره پرداخت کند و عملا این حالت چندان مورد استقبال قرار نخواهد گرفت.
ایشان همچنین افزود: دولت به صورت جدی پیگیر دریافت مالیات از تولید کنندگان است این مهم در شرایطی است که در کشور ما نیاز است که دولت نگاه توسعه ای به اقتصاد و صنعت داشته باشد و تولید کنندگان را یاری دهد نه اینکه با دریافت مالیات های بالا تولید را به سوی تعطیلی ببرد.
تولید کنندگان همانند باغبانی هستند که یک نهال می کارد زمان لازم است تا این نهال رشد کند و بارور شود و طول عمر رشد نهال باغبان فقط به آن رسیدگی می کند. صنعت فولاد نیز از این قاعده مستثنا نیست و اوراق اجارة تأمین نقدینگی باید سالها صبوری کرد و پس از اینکه به هدف نهایی رسید و به گردش مالی و نقدینگی پیوسته رسید زمان دریافت مالیات خواهد بود.
در واقع در این روزها برخی از واحدهای فولادی به دلیل نداشتن نقدینگی ناچار به تهاتر هستند و با دادن سنگ آهن میلگرد دریافت می نمایند که این روش نه تنها کارمزدیست بلکه حاشیه سود چندانی نخواهد داشت اما برخی از تولید کنندگان برای باقی مانده در میدان رقابت ناچارند تهاتر نمایند.
صنعت فولاد و حمایت ملی
زکریا نایبی یکی از کارشناسان فعال در صنعت فولاد اظهار داشت: کلیه واحدهای فولادی نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا نیاز به سرمایه گذاری زیادی دارند البته این مساله که یک واحد در چه مرحله ای از زنجیره فولاد باشد یا حتی تولید کننده چه محصولی باشد نیز و از چه تکنولوژی در فرایند تولید استفاده کند نیز در نقدینگی و سرمایه مورد نیاز موثر است.
فرضا برای تولید هر تن شمش فولادی باید این فرایند در کوره های بلند انجام شود که با مبلغ هزار دلار این سرمایه گذاری امکان پذیر است. اما مساله این است که فناوری به کار گرفته شده در کوره های بلند ایران چندان مناسب نیست چرا که سوخت آنها زغال سنگ و کک می باشد. در مقایسه با این روش فناوری احیای مستقیم و قوس الکتریکی می تواند یک جایگزین مناسب برای این کار باشد چون سوخت این فناوری گاز است و کاربرد بهتری برای کشور ما دارد.
نایبی همچنین افزود: پس از سرمایه گذاری ثابت برای ساخت یک واحد کارخانه فولادسازی نیاز به نقدینگی دارد و همه نقل و انتقالات در زنجیره فولاد به صورت نقدی و خریدها به صورت سلف انجام می پذیرد بنابراین در واقع در ابتدا باید پول برای خرید پرداخت شود اما در نهایت محصول یک ماه ببعد دریافت می گردد.
این مساله در حالتی که یک واحد تولید کننده شمش بالغ بر ۴۰ ماده اولیه نیاز دارد یعنی باید ۴۰ ماده اولیه را با پیش پرداخت خریداری نماید تا یک ماه بعد محصول را دریافت نماید تا فقط چرخه تولیدش تعطیل نشود. به طور کلی می توان اظهار داشت صنعت فولاد یکی از صنایعی است که در زمره صنایع پر هزینه قرار می گیرد که در چرخه تولید نیازمند منابع مالی گسترده ایست. نرخ سنگین مواد اولیه، بازه زمانی تولید و عرضه محصول، نقدینگی بودن کل زنجیره فولاد همگی عوامل اثرگذاری در فعالیت تولید کننده ها هستند و بر نیاز تولید کننده به نقدینگی تاثیردارند.
روش هایی که یک واحد تولید کننده می تواند نقدینگی خود را فراهم کند، عبارتند از حمایت بانکی، حضور در بازار سرمایه، اوراق قرضه، ال سی داخلی و دریافت حمایت از صندوق های توسعه، همچنین حمایت تولید کننده های بالا دست از پایین دست همگی در گردش مالی تولید کننده می تواند اثرگذار باشد و همگی این عوامل مستلزم این مساله است که همه عوامل خود را حلقه ای جداگانه نبینند و بصورت حلقه ای به هم پیوسته عمل کنند.
کاربرد انواع صکوک در تامین مالی طرح‌ها
با توجه به محدوديتهاي شرعي اسلام در خصوص بهره ثابت، در کشورهای اسلامي، استفاده از ابزارهای مالی متعارف در غرب مانند اوراق قرضه، محدود شده است. بر این اساس دولت‌ها و شرکتهای اسلامی بدنبال تأمین مالی و مدیریت بدهی خود از طريق ابزاري منطبق با شرع اسلام بودند و ابتدا "صكوك" را طراحي نمودند.
صکوک ابزار نوینی است که در کشورهای اسلامی به جای اوراق قرضه به کار گرفته می‌شود. در حالت کلی می‌توان صکوک را اوراق بهادار مبتنی بر دارایی، با درآمد ثابت یا متغیر، قابل معامله در بازار ثانویه و مبتنی بر اصول شریعت دانست.
مقاله اوراق اجارة تأمین نقدینگی حاضر به تشريح انواع صكوك و كاربرد هريك از آنها در تامين مالي بخشي از سرمايه گذاريهاي توليدي، كشاورزي و . و نيز ديگر كاربردهاي صكوكو در بازار سرمايه مي پردازد.
انواع ابزارهای نوین مالی اسلامي(صکوک) شامل چیست؟
صکوک یا همان اوراق بهادار اسلامی را می‌توان از ابعاد مختلفی دسته بندی کرد. یکی از ابعاد را می‌توان سود آوری اوراق دانست. از این بعد صکوک مشتمل بر 2 نوع کلی انتفاعي و غيرانتفاعي تقسيم مي شود. تقسيم بندي صكوك و زير مجموعه هاي آن در نمودار زير آمده است و در ادامه تشريح مي شود.
ابزارهای مالی غیر انتفاعی:
- اوراق قرض الحسنه:بر اساس قرارداد قرض بدون بهره منتشر می‌شود، ناشر اوراق به میزان ارزش اسمی آنها از دارندگان اوراق استقراض می‌کند و به همان مقدار بدهکار است و باید در سررسید معین یا عندالمطالبه به آنها پرداخت نماید.
- اوراق وقفی:اوراق بهادار با نام که به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین منتشر می‌شود و به افرادی که قصد مشارکت در طرح‌های عام المنفعه را دارند، واگذار می گردد.
ابزارهای مالی انتفاعی:
: هدف آن بیعی است که فروشنده بهای تمام شده¬ کالا را به اطلاع مشتری می¬رساند و پس از آن مبلغ یا درصد اضافه‌تری را به عنوان سود تقاضا می‌کند. این اوراق بازدهی ثابت دارند و قابل فروش در بازار ثانویه هستند. انواع اوراق مرابحه شامل: اوراق مرابحه تأمین مالی، اوراق مرابحه تأمین نقدینگی و اوراق مرابحه تشکیل سرمایه شرکتهای تجاری است.
ساختار انتشار اوراق صکوک مرابحه به شرح ذیل می باشد:
- اوراق اجاره:یکی از رایج ترین انواع صکوک، صکوک اجاره است. موارد کاربرد صکوک اجاره در تامین مالی پروژه های توسعه ای و خرید دارایی های فیزیکی نظیر ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات می باشد. در این نوع اوراق، سرمایه گذار می‌تواند در مقاطع زمانی معین، سود حاصل از سرمایه‌گذاری خود را دریافت کند. اوراق اجاره بر اساس عقد اجاره منتشر می شود بصورت با نام و قابل نقل و انتقال که بیانگر مالکیت واحدهای سرمایه گذاری با ارزش برابر از دارایی های با دوام فیزیکی است. اوراق اجاره مبتنی بر سود معین و ثابت است بدین صورت که اجاره بها را می توان در ابتدای هر دوره، انتهای دوره و یا سررسیدهای ماهانه، فصلی و سالانه پرداخت کرد. این اوراق را می توان در بازار ثانویه و به قیمتی که توسط عوامل بازار تعیین می شود معامله نمود. انواع اوراق اجاره شامل اوراق اجاره تامین دارایی، اوراق اجاره تامین نقدینگی و اوراق اجاره جهت تشکیل شرکتهای لیزینگ است.
ساختار انتشار اوراق صکوک اجاره به شرح ذیل می باشد:
- اوراق استصناع:اسناد و گواهی‌های دارای ارزش یکسان که برای تجمیع وجوه لازم جهت ساخت کالایی استفاده می‌شود که تحت تملک دارنده صکوک است.
ساختار انتشار اوراق صکوک استصناع به شرح ذیل می باشد:
اوراق سلف: از اقسام بیع بوده و عکس نسیه است که جهت تامین مالی تولید یا ارائه کالای معین منتشر می شود. در این نوع اوراق، کالای مورد نظر توسط سرمایه گذار پیش خرید می شود.
- اوراق منفعت: اسناد مالی بهادار که بیانگر مالکیت دارنده آن بر مقدار معین خدمات یا منافع آینده از یک دارایی با دوام است.
- اوراق جعاله: اوراق مالکیت مشاع خدمتی است که بر اساس قرارداد جعاله، انجام و تحویل آن تعهد شده است. بعد از پایان خدمت (موضوع جعاله) صاحبان اوراق، مالک مشاع نتیجه خدمت خواهند بود. نتیجه خدمت ممکن است امتیاز مالی یا دارایی فیزیکی باشد.
- اوراق مشارکت: سندی است که گویای مالکیت دارنده آن نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی است و تا سررسید اوراق هر نوع تغییر قیمت دارایی متوجه صاحب اوراق مشارکت است.
- اوراق مضاربه:در این نوع اوراق ناشر با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان را جمع‌آوری کرده و بعنوان مضاربه در اختیار بانی قرار می دهد و بانی هم در فعالیت اقتصادی سودآور بکار می‌گیرد. در پایان هر دوره مالی سود حاصله بر اساس نسبتهایی که روی اوراق درج گردیده است، میان ناشر و صاحبان اوراق تقسیم می‌شود.
ساختار انتشار اوراق صکوک مضاربه به شرح ذیل می باشد:
اوراق مزارعه: بر اساس قرارداد مزارعه طراحی شده است بدین صورت که ناشر با واگذاری این اوراق، وجوه متقاضیان را جمع‌آوری کرده و با آن اراضی قابل زراعت خریداری می‌کند. سپس این اراضی را طی قرارداد مزارعه از طرف دارندگان اوراق به کشاورزان واگذار می‌کند تا روی این اراضی زراعت کنند و در پایان سال زراعی، محصول را با هم تقسیم کنند.
اوراق مساقات: ناشر با واگذاری این نوع از اوراق بهادار، وجوه متقاضیان را جمع‌آوری کرده و با آن باغات قابل بهره برداری را خریداری کرده و سپس با وکالت از طرف دارندگان اوراق طی قرارداد مساقات به باغبانان واگذار می کند تا به آنها رسیدگی کنند و در پایان، محصول بدست آمده را با هم تقسیم کنند. در این نوع صکوک، دارنده اوراق نقش مالک، ناشر نقش وکیل و باغبان نقش عامل و اوراق مساقات سند مالکیت مشاع دارندگان است.
اوراق مشتقه: قراردادهای بین دو یا چند نفر که پرداختهای آن بر اساس موقعیت سنجی تعیین می‌شود. اوراق مشتقه ابزاری جهت کاهش یا انتقال ریسک بشمار می آیند. قراردادهای ذیل برخی از رایج ترین اوراق مشتقه هستند:
قرارداد سلف: قراردادی که در آن عرضه‌کننده بخشی از دارایی پایه را به ازای بهای نقد و مطابق قرارداد سلف به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند. خریدار می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را در یک قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش رساند که به این قرارداد نیز به اختصار سلف می‌گویند.
قراردادهای آینده (آتی): به واسطه این نوع قرارداد، فروشنده تعهد می‌کند در زمان مشخصی (سررسید)، مقدار معینی از یک کالای مشخص را به قیمتی که در لحظه حال تعیین می‌کنند، به خریدار بفروشد. خریدار نیز طبق این قرارداد تعهد می‌کند کالای مذکور را با همان مشخصات (مقدار و زمان)، خریداری کند.
قراردادهای معاوضه: قرارداد معاوضه یا سوآپ که طی آن توافقی بین دو شرکت برای معاوضه جریان نقدی در آینده (با دو نوع پرداخت متفاوت از بدهی یا دارایی) صورت می‌گیرد. این قرارداد تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی را که باید پرداخت شود مشخص می‌کند.
قراردادهای اختیار معامله: اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. در واقع در این قرارداد دو طرف توافق می‌کنند که در آینده معامله‌ای انجام دهند که در این معامله خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخصی با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست می‌آورد. از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، براساس مفاد قرارداد، آماده فروش دارایی مذکور می باشد.
فراهم شدن ۲ شیوه تامین مالی دیگر برای بانک‌ها از طریق بازار سرمایه
تهران- ایرنا- رییس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس گفت: انتشار اوراق رهنی و خرید دین از جمله شیوه‌هایی است که بانک‌ها و موسسات مالی اعتباری می‌توانند با ضمانت خود از طریق بازار سرمایه اقدام به تامین مالی کنند.
به گزارش ایرنا از سازمان بورس و اوراق بهادار، «مرتضی چشان» با اشاره به مفاد دستورالعمل‌های انتشار اوراق خرید دین و رهنی اظهار کرد: بر اساس مفاد این دستورالعمل، بانک یا موسسه اوراق اجارة تأمین نقدینگی مالی و اعتباری می‌تواند ضمانت اوراق خود را به عهده بگیرد.
وی ادامه داد: در انتشار اوراق قرض‌الحسنه نیز در صورتی که بانی، بانک یا مؤسسه اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باشد، برای انتشار اوراق تا میزان ۵ درصد سرمایه ثبت شده، الزامی به معرفی ضامن نیست و مبلغ مازاد بر آن باید توسط ضامن، تعهد و تضمین می‌شود.
چشان در تعریف اوراق خرید دین گفت: این اوراق، اوراق بهاداری است که به منظور خرید مطالبات مدت‌دار اشخاص حقوقی به استثنای مطالبات ناشی از عقد سلف منتشر می‌شود. اوراق یاد شده در بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس قابل‌معامله هستند.
به گفته رییس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس، منظور از مطالبات، مطالبات ریالی مدت‌دار اشخاص حقوقی از اشخاص حقیقی و حقوقی ناشی از عقود مبادله‌ای از قبیل فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک و جعاله (به‌استثنای سلف) است و در صورتی که مطالبات مذکور دارای وثایق رهنی باشند، این اوراق، در زمره اوراق رهنی قرار می‌گیرد.
وی تصریح کرد: در این اوراق، بانی در نقش عامل وصول موظف است گزارشی در خصوص نگهداری حساب‌ها، دریافت مطالبات و سایر اقدامات اجرایی مربوط به مطالبات را حداکثر هر ۶ ماه یکبار به همراه اظهارنظر امین طبق مقررات، حداکثر دو ماه بعد از مواعد شش ماهه، به سازمان ارائه و به عموم افشا کند.
به گفته چشان، امین نیز موظف است به منظور حفظ منافع دارندگان اوراق و اوراق اجارة تأمین نقدینگی حصول اطمینان از رعایت مقررات و صحت فرآیند عملیات دریافت مطالبات، بر عملیات عامل وصول نظارت و گزارش آن را در مقاطع مقرر به سازمان ارائه کند.
رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس با مدنظر قرار دادن تنوع ابزارهای تامین مالی موجود در بازار سرمایه عنوان کرد: شرکت‌ها می‌توانند با توجه به هدف تامین مالی و نیازمندی‌های خود، انواع اوراق از جمله اوراق اجاره، اوراق مرابحه، مرابحه سهام و . را منتشر کرده و هم از منافع دارایی در اختیار خود بهره ببرند و هم با تزریق نقدینگی موردنیاز تامین شده از محل تامین مالی صورت گرفته به پشتوانه دارایی مبنای انتشار اوراق، بیش از پیش از ظرفیت‌های دارایی‌های شرکت منتفع شوند.
دیدگاه شما