مگر بورس اولویت اول رئیسی نبود؟!
ا پایان دی ماه، سونامی خروج سرمایه گذاران از بورس سه ماهه شد؛ اتفاقی که از سویی ریشه در بی اعتمادی و ناامیدی مردم نسبت به وعده های مبنی بر بهبود روند بازار سرمایه دارد و از سویی دیگر خود باعث افزایش روند مخرب در این بازار شده است.
گروه اقتصادی – محمدحسین روانبخش: با پایان دی ماه، سونامی خروج سرمایه گذاران از بورس سه ماهه شد؛ اتفاقی که از سویی ریشه در بی اعتمادی و ناامیدی مردم نسبت به وعده های مبنی بر بهبود روند بازار سرمایه دارد و از سویی دیگر خود باعث افزایش روند مخرب در این بازار شده است.
کاهش قیمت سهام که نمود آن را به تمامی می توان در شاخص کل بورس دید در هفته آخر دی ماه باز هم افزایش یافت و سقوط این شاخص، آن را به کمترین میزان طی شش ماه اخیر رساند.به این ترتیب باید گفت در بهترین حالت سهامداران در این بازار در شش ماه گذشته هیچ سودی نداشته اند؛ در حالی که در همین مدت حداقل 25 درصد از ارزش سرمایه آنها به علت تورم کاهش یافته است! ضمن اینکه بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که این شاخص معیار مناسبی برای تعیین میزان زیان سهامداران خرد نیست و زیان این افراد بسیار بیشتر از این مقدار برآورد می شود.
این وضعیت نامناسب برای بسیاری از مال باختگان این ماه های بورس، یادآور وعده های عجیب و بسیاری است که سید ابراهیم رئیسی و کاندیداهای همراه و پوششی وی در انتخابات درباره بورس می دادند و باعث شدند بعضی از سهامداران با دل بستن به آن وعده ها و به امید بهبود وضعیت در این بازار باقی بمانند؛ اما هر چه گذشت نه تنها خبری از وعده ها مبنی بر تغییر شرایط بورس شکل نگرفت بلکه اوضاع به مراتب بدتر شد، تا جایی که این روزها دیگر کمتر کسی دلخوشی به بورس دارد و همین موضوع باعث شده حتی در یکی – دو هفته اخیر که ظاهرا خبرهایی مثبت از توافقات هسته ای به گوش می رسد، این اخبار هیچ اثری در بورس نگذارد!
با این وضعیت بعضی از سهامداران روز پنج شنبه گذشته تصمیم گرفتند تجمعی اعتراضی به وضعیت بورس در مقابل مجلس شورای اسلامی برگزار کنند؛ تجمعی که بررسی شعارهای سر داده شده در آن به قول عباس عبدی، روزنامه نگار باسابقه اصلاح طلب، نشان می دهد که «زمان به حساب گذاشتن چک های بی محلی که آقایان در انتخابات کشیده اند، فرا رسیده است».
در ماه های اخیر تجمعات تغییر رویه ۳ روزه در بورس مختلفی در اعتراض به وضعیت بورس شکل گرفته بود اما با بیشتر شدن وضعیت نامساعد بورس و افزایش نارضایتی ها، استقبال از تجمه روز پنج شنبه به مراتب بیشتر بود و البته شعارهای سر داده شده نیز رنگ و بوی تندتری پیدا کرده بود. در این تجمع ، شعارهای متعددی علیه دولت، رئیس جمهور، نمایندگان مجلس، وزیر اقتصاد و امیرحسین قاضی زاده هاشمی نائب رئیس سابق مجلس و رئیس فعلی بنیاد شهید و. سر داده شد .این وضعیت در واقع یادآوری شعارها و وعده های انتخاباتی به همه این افراد است. قاضی زاده که امروز معاون رئیس جمهور و رئیس بنیاد شهید است گفته بود که مشکل بورس سه روزه حل می شود. ابراهیم رئیسی هم بهبود بورس را جزو دستوراتی دانسته بود که در سه روز ریاست جمهوری اش خواهد داد!
نکته جالب توجه این بود که این تجمع هیچ واکنشی در رسانه ها و سایت های خبری متعلق به دولت یا طرفدار دولت نداشت، رسانه هایی که در زمان دولت روحانی هر روز از وضعیت بورس گزارش های اشک آور داشتند و در زمان انتخابات هم وعده های رنگارنگ سید ابراهیم رئیسی، محسن رضایی، علیرضا زاکانی و امیرحسین قاضی زاده هاشمی را برجسته می کردند ؛ اما احتمالا الان آرزو می کنند که این وعده ها از حافظه مردم و فضای رسانه ای پاک شود! در عوض در فضای مجازی همراهی بسیاری با تجمع اعتراض سهامداران وجود دارد و توئیت هایی درباره وضعیت این روزهای بورس و بی توجهی دولتمردان به آن دیده می شود: یک تغییر رویه ۳ روزه در بورس خبرنگار اقتصادی نوشت: آقای رییسی مگه بورس اولویت شما نبود پس چرا بازار سرمایه به حال خودش رها شده. چرا سازمان برنامه و بودجه داره علیه بورس اقدام می‌کنه؟ چرا خاندوزی دیگه پیگیر بورس نیست؟ براتون مهم نیست پول مردم داره از بین می‌ره؟!! چی شد وعده‌هاتون؟ یکی از فعالان مجازی نوشت: شانس آوردیم که بورس ، جزو اولویت های اول رئیسی بود، اگر اولویت اول نبود الان نه تنها سرمایه ای نداشتیم، بلکه همه مان به سازمان بورس بدهکار بودیم! برزو حق‌شناس، کارشناس بازار سهام نوشت: به عمل کار برآید به سخندانی نیست. با انتخاب وزیر و مدیرهای ضعیف کاری کردید که بازار سرمایه به مرز نابودی برسه. اکانت توییتر بورس نوشت: «البته اقای رییسی نگفتن که بورس تا اخر اولویت اول می مونه، بالاخره انتخابات بود باید رای بورسی هم داشتند!»
در توئیت های دیگر آمد بود: آقای رئیسی حتی دریغ از کوچکترین حرکتی توسط مسئولان شما برای تغییر رویه کنونی در بورس. اقای رییس جمهور وعده انتخاباتی خودت فراموش کردی؟ ضرری که این چند ماه شما وارد کردی کمتر از دولت قبل نبوده فقط شاخص بورس در یک عدد ظاهری نگه داشتی و در عمل سی درصد سرمایه مردم کمتر از کم کردی. جناب آقای رئیسی، اسم این بازار بورس است. همان که در زمان تبلیغات جزو اولویت های شما بود. حالا تبدیل به قتلگاه شده است.
عباس عبدی هم در توئیتش این سوال را پرسیده بود که «چرا کسانی که هیچ رقیب انتخاباتی هم نداشتند، چنین وعده های توخالی و بی پایه ای را دادند؟ این امر نشان دهنده سطح بسیار نازل سیاست ورزی در ایران است».
تسویه معاملات چیست و چگونه انجام میشود؟
موفق شدن در هر زمینه‌ای نیازمند آشنایی با اصطلاحات تخصصی و فوت‌و‌فن‌های آن است. بورس اوراق بهادار ایران هم از این قافله جدا نیست. وقتی فعالیتتان را در بازار بورس آغاز کنید، هر روز با مفهوم‌ها و واژگان تازه‌ای روبه‌رو خواهید شد. شاید این واژه‌ها در ظاهر، سخت و پیچیده به نظر برسند؛ اما وقتی معنای آنها را درک کنید، خواهید دید که گاهی ساده‌تر از چیزی هستند که به نظر می‌رسند. تسویه معاملات یکی از همین مفهوم‌های مهم است که در این مقاله به معرفی آن می‌پردازیم.
تسویه معاملات به چه معنا است؟
خرید و فروش سهام در بورس تهران به واسطه کارگزاری‌ها انجام می‌گیرد. در نتیجه، هر فرد برای انجام معامله باید حساب مخصوصی در کارگزاری داشته باشد. هر معامله دو طرف مستقیم و غیر مستقیم دارد؛ طرف‌های مستقیم همان خریدار و فروشنده سهام در یک نماد خاص هستند که در ساعات معاملاتی بازار بورس اقدام به خرید یا فروش سهام می‌کنند. طرف‌های غیر مستقیم هم کارگزاری‌هایی هستند که واسطه معاملاتی بین خریداران و فروشندگان سهام یک نماد معین به شمار می‌روند. پس از انجام معامله، وجه خرید و فروش سهام مورد معامله بین کارگزاری خریدار و فروشنده جا‌به‌جا میشود که به این کار «تسویه معاملات» می‌گویند. در یک تعریف ساده‌تر می‌توان گفت که تسویه معاملات به معنی جا‌به‌جایی پول و اوراق بهادار بین خریدار و فروشنده در یک سیستم معاملاتی است.
تعداد معاملات و کارگزاری‌های موجود در بازار بورس بسیار زیاد هستند. در نتیجه، باید یک نهاد مرکزی واسطه بین کارگزاری‌های وجود داشته باشد تا تسویه معاملات به آسانی انجام شود. این نهاد مرکزی، «شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه» نام دارد. در واقع می‌توان گفت که شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، نقش اتاق پایاپای را بر عهده دارد و امین هر دو طرف معامله محسوب میشود. بنابراین ساز و کار تسویه معاملات را می‌توان بدین صورت تشریح کرد؛ پس از انجام معامله بین خریدار و فروشنده، وجه خریدار از کارگزار خریدار وارد سیستم مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه شده و پس از آن وارد حساب کارگزار فروشنده میشود. شخص فروشنده میتواند وجه حاصل از فروش سهامش را حداقل بعد از یک روز کاری پس از انجام معامله از کارگزاری خود درخواست کرده و پس از حداقل دو روز کاری از حساب خود برداشت کند. روند تسویه معاملات، دو روز کاری به طول می‌انجامد. به همین علت است که برداشت وجه توسط فروشنده به دو روز زمان نیاز دارد.
ابزارهای مالی و روزهای تسویه
تسویه معاملات در بورس کالا
در بورس کالا، اتاق پایاپای نقش مهمی در فرآیند تسویه معاملات ایفا میکند. اهمیت اتاق پایاپای در قبل و بعد از معاملات بر کسی پوشیده نیست. در فرآیند قبل از معامله، اتاق پایاپای موظف است فرآیندهای پیش عرضه را کنترل کند و جهت عرضه کالاها، مستندات و تضامین لازم را حداکثر تا ساعت ۱۵:۳۰ روز کاری قبل از عرضه، دریافت و موافقت یا مخالفت خود را به بورس و کارگزار عرضه‌کننده اعلام کند.
ارائه وثیقه و تضمین در تسویه معاملات
یکی از کلیدی‌ترین بخش‌های این فرآیند، کنترل تضامین و وثایق ارائه‌شده عرضه‌کننده است. اتاق پایاپای با کنترل این اسناد، استاندارد این محصولات و شرط لازم برای عرضه آنها را فراهم میکند. بنابراین، طی شدن این مرحله برای عرضه‌کنندگان بسیار حساس است. عرضه‌کنندگان، با انجام اقداماتی نظیر، تسویه تعهدات قبلی یا سپردن وجه نقد به اتاق پایاپای ، اعتماد و اطمینان آنها را جلب می‌کنند. رویه فعلی عرضه در بورس کالای کشور ایران طبق مصوبه هیئت‌مدیره تأمین صددرصدی تضامین عرضه است. پس از آنکه عرضه محصول صورت گرفت و معامله در تالار کالاها جریان یافت، طبق مقررات ، قراردادهای جداگانه با اجزای مشخص به اتاق پایاپای ارسال می‌گردند.
فرآیند تسویه معاملات
تسویه در اتاق پایاپای، فارغ از اینکه چه نوع قراردادی باشد(نقدی- سلف – نسیه) طبق دستورالعمل فقط به دو صورت نقدی و اعتباری امکانپذیر است. در تسویه نقدی، خریدار باید ظرف مهلت مقرر (حداکثر سه روز کاری)، وجه قرارداد را با احتساب کارمزد دو طرف به‌حساب تسویه واریز نماید ولی در تسویه اعتباری، خریدار باید سند تسویه اعتباری طبق فرمت شرکت تهیه کند و به همراه سایر مدارک و مستندات به اتاق پایاپای ارائه دهد. گفتنی است این سند اعتباری باید به تأیید دو طرف معامله برسد. در این سند، فروشنده باید کتبی اعلام کند که وجه معامله را دریافت کرده است. مهلت تسویه، سه روز کاری بعد از انجام معامله است که زمان بندی انجام امور تسویه طی این مدت بر اساس مصوبه تغییر رویه ۳ روزه در بورس هیئت‌مدیره بورس کالای ایران تعیین می‌گردد. در حال حاضر به‌موجب این مصوبه، آخرین ساعت واریز وجه برای قراردادها، ساعت ۱۳ روز سوم است. درعین‌حال کلیه فیش‌های واریزی و مدارک قراردادها، قبل از ساعت ۱۵ هرروز می‌بایست از طریق سامانه جهت تسویه توسط کارگزاری ذی‌ربط به اتاق پایاپای ارسال گردد. حساب بانکی که جهت تسویه طبق ضوابط توسط اتاق پایاپای مورداستفاده قرار می‌گیرد، حساب عملیاتی نامیده میشود.
جریمه تأخیر تسویه معاملات
اگر قراردادها ظرف مهلت تسویه (سه روز کاری) تسویه نشوند، مشتری تا حداکثر ۷ روز تقویمی پس از مهلت تسویه، فرصت دارد وجه موردنظر را پرداخت و تسویه کند. البته به دلیل تأخیر در پرداخت وجه، باید به ازای هرروز تقویمی تأخیر، ۲۵/۰ درصد ارزش معامله را به‌عنوان جریمه پرداخت کند. این جریمه به‌حساب فروشنده واریز میشود اگر وی اعلام کند که از دریافت جریمه انصراف داده، اتاق پایاپای تأیید کرده و فرآیند تسویه انجام میشود.
فسخ معامله
اگر خریدار بعد از ۷ روز تقویمی نیز وجه موردنظر را تسویه نکند، معامله فسخ میشود و لازم است ۵% ارزش معامله را به‌عنوان خسارت فسخ قرارداد به‌اضافه کارمزد طرفین قرارداد، واریز نماید. این مبلغ به‌حساب عملیاتی واریز می‌شد. گفتنی است ملاک تسویه فقط پرداخت وجه توسط خریدار نیست، بلکه انتقال وجه و اخذ تأیید نهائی توسط کارگزار از طریق سیستم کارگزاری به‌منزله تسویه قرارداد تلقی میشود.
فرآیند تحویل کالا
پس از اینکه قرارداد تسویه شد، فروشنده موظف است کالا را طبق زمان‌بندی که در اطلاعیه عرضه مشخص‌شده به خریدار تحویل دهد.
قیمت اوراق مسکن (تسه) سال 1401
تسه یا همان اوراق گواهی حق تقدم خرید وام مسکن بانک مسکن که به نام اوراق مسکن یا اوراق تسه یا اوراق تسهیلات مسکن شناخته میشود، یک ابزار مفید برای افرادی است که قصد دسترسی سریع به تسهیلات وام مسکن بانک مسکن دارند. با خرید اوراق مسکن، افراد می‌توانند بدون سپردهگذاری به وام خرید مسکن برسند و این برای کسانی که قصد خرید فوری دارند مفید است.
[پس از جدول، تعریف و کارکرد تسه را بخوانید]
مطالبی که ممکن است به آن علاقه داشته باشید
سرمایه گذاری هوشمندانه با بودجه کم
یک افسانه وجود دارد که می‌گوید حساب بانکی پروپیمان لازمه شروع یک سرمایه‌گذاری است. در واقع روند ساخ.
استعلام تمام حساب های بانکی
۴ استعلام مهم بانکی برای هر فرد از طریق پنجره واحد دولت الکترونیک در دسترس مردم قرار گرفت. اطلاعات ا.
روش ثبت نام همراه بام ملی
همراه بام بانک ملی با بیش از 7 میلیون نصب در کافه بازار یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین اپلیکیشن‌ها.
اوراق تسه چیست؟
تسه را با نیکلاس تسه اشتباه نگیرید! در واقع حساب سپرده ممتاز بانک مسکن، شرایطی دارد که به ازای سپردهگذاری در این حساب، می‌توانید اوراق گواهی حق تقدم مسکن دریافت کنید و در بازار فرابورس به فروش برسانید. در واقع با افتتاح حساب سپرده ممتاز بانک مسکن شما صاحب امتیاز وامی می‌شوید که این امتیاز را می‌توانید در قالب اوراق بفروشید. حساب سپرده ممتاز بانک مسکن انواع مختلف دارد و می‌توانید انواع حساب ممتاز با سود و حساب ممتاز بدون سود آن را افتتاح کنید. تفاوت انواع حساب‌های ممتاز، در نحوه تخصیص این اوراق به سپرده‌گذار است که بنا به مانده حساب، اولویت‌های شعبه و همچنین درخواست یا عدم درخواست سود متفاوت است. بنابراین شما با افتتاح یکی از انواع این حساب ممتاز می‌توانید از اوراق مسکنی بهره‌مند شوید که یا خود از آن استفاده کنید یا آن را در ساز و کاری قانونی به دیگران بفروشید.
ارزش اوراق مسکن به ازای هر برگ از این اوراق به اندازه 500 هزار تومان وام است و با توجه به نوسانات بورس هر برگ از این 500 هزار تومان وام با قیمت‌های نوسانی به فروش می‌رسند اما تجربه چند سال اخیر نشان داده که قیمت تسه معمولا از 10درصد ارزش آن فراتر نمی‌رود. یعنی هر کدام از این برگه‌هایی که ارزش 500 هزار تومان وام را دارند با توجه به روندهای یکی دو سال اخیر از 50 هزار تومان فراتر نرفته‌اند. جزئیات حساب ممتاز بانک مسکن را در صفحه مربوط به سپرده ممتاز بانک مسکن بخوانید.
نرخ سود وام تسهیلات مسکن و شرایط آن
وامی که شما می‌توانید از محل این اوراق اخذ کنید دارای سود 17.5 درصد است که حداکثر زمان بازپرداخت آن 12 ساله است. همراه با این وام می‌توانید با تهیه 80 برگ اوراق تسه یک وام جعاله 40 میلیون تومانی با همان سود 17.5 درصد تهیه کنید که البته مدت زمان بازپرداخت آن حداکثر 5 سال است. همچنین سقف این وام برای تهران، شهرهای بالای 200 هزار نفر و سایر شهرها متفاوت است که جزئیات و آخرین قیمت آن را در لینک زیر می‌توانید بخوانید.
مدت اعتبار اوراق تسه
زمان انقضای اوراق مسکن دو سال است که این زمان در برخی از موارد تا شش ماه تمدید میشود. به هنگام خرید اوراق تسه باید توجه کنید که مدت زمانی که تا انقضای آن باقی است به اندازه‌ای باشد که شما بتوانید از آن استفاده کنید چون در برخی موارد پروسه‌های بانکی در بانک مسکن به طول بینجامد و اعتبار این برگه‌ها تمام شود. با اتمام زمان اعتبار اوراق مسکن، نماد معاملات آن در بورس متوقف شده و دارنده آن دیگر نمی‌تواند از آن استفاده کند و عملا هزینه انجام‌شده سوخت خواهد شد.
برای تشخیص اینکه اوراق منتشر شده مربوط به چه زمانی است باید به اعدادی که کنار نماد تسه درج میشود توجه کرد. رقم اول نشان‌دهنده سال انتشار و دو رقم بعدی نشان‌دهنده ماه انتشار اوراق است.
آخرین قیمت اوراق مسکن
قیمت تسه هر روز در حال تغییر است. چون این اوراق در بازار فرابورس عرضه میشود و مثل هر نماد معاملاتی دیگر بنا به میزان عرضه و تقاضا، قیمتی متغیر دارد. اما قیمت اوراق تسه سال 98 معمولا حول و حوش 39 هزار تا 42 هزار تومان بوده که با اعلام افزایش سقف وام مسکن ناشی از این اوراق، به حدود 45 هزار تومان هم رسید. اما در هر صورت می‌توان برآورد کرد که قیمت اوراق تسه سال 98 بین 7.5 تا 9.5 درصد ارزش وام اوراق در نوسان بوده است. در همین صفحه قیمت اوراق تسه را به‌صورت آنلاین مشاهده می‌کنید.
دامنه نوسان نرخ اوراق بانک مسکن
سوال خیلی‌هاست که نرخ اوراق مسکن چقدر نوسان دارد و به چه عواملی وابسته است؟ نرخ این اوراق همانطور که بالاتر توضیح داده شد، به میزان تقاضا وابسته است. ولی بد نیست بدانید به طور معمول نرخ اوراق مسکن قدیمی‌تر به دلیل نزدیکی به سررسید، ارزان‌تر از اوراق منتشرشده جدید است. گاهی این رویه نقض میشود و اوراق قدیم از اوراق جدید گران‌ترند که دلیل آن سفته‌بازی‌های قبلی بر روی اوراق قدیمی است.
چقدر اوراق تسه باید خرید؟
به ازای هر 500 هزار تومان وامی که می‌خواهید باید یک ورق تسه تهیه کنید. برای اخذ وامی به ارزش 100 میلیون تومان باید 200 برگه تسه تهیه کنید. همانطور که در بند پیش هم گفته شد نرخ اوراق مسکن متغیر است و به طور روزانه بر اساس معاملات عرضه و تقاضا تعیین میشود.
در حال حاضر به یک زوج در شهر تهران 200 میلیون تومان وام اوراق مسکن پرداخت میشود (به ازای هر کدام از زوجین 100 میلیون تومان) که این زوج می‌توانند یک وام جعاله 40 میلیون تومانی هم به آن ضمیمه کنند. بنابراین برای گرفتن وام 240 میلیون تومانی باید 480 ورق تسه تهیه کرد. اگر با توجه به شرایط این روزهای بازار قیمت هر ورق تسه را 41 هزار تومان در نظر بگیریم، برای گرفتن سقف این وام این زوج تهرانی باید معادل 19 میلیون و 680 هزار تومان برای تهیه اوراق مسکن هزینه کنند که البته هزینه کارمزد خرید هم که در بند بعدی به آن اشاره میشود، به آن اضافه خواهد شد.
فرآیند خرید و فروش اوراق و کارمزد آن
با هدف جلوگیری از سفته‌بازی، اگر اوراقی خریدید که قصد فروش آن را دارید تا ۲ ماه پس از آن مجاز به این کار نیستید. البته اگر فقط ۴ ماه به پایان مدت اعتبار اوراق تسه باقی مانده باشد، چنین محدودیتی وجود ندارد و بلافاصله پس از خرید، می‌توانید آنها را بفروشید.
کارمزدی که برای خرید این اوراق پرداخت کنید، 49صدم درصد و کارمزد فروش این اوراق 24صدم درصد است. به طور مثال برای خرید تعدادی از این اوراق که قیمت آن فرضا 10 میلیون تومان میشود باید 490 هزار تومان کارمزد به کارگزاری پرداخت کنید.
نکته: پس از تحویل اوراق به بانک مسکن، بقیه مراحل اخذ وام شبیه گرفتن بقیه وام‌های مسکن در بانک مسکن است که جزئیات آن را می‌توانید در صفحه وام مسکن تغییر رویه ۳ روزه در بورس بانک مسکن مشاهده کنید.
معرفی کامل تعلیق نماد در بورس
در بورس اوراق بهادار ایران، ناظر بازار ممکن است به دلایل مختلفی اقدام به تعلیق نمادها نماید. ناظر بازار را در واقع می توان مانند افسر راهنمایی و رانندگی دانست بطوریکه دستورات و فرامین آن مقدم بر تمام آیین نامه ها و دستورالعمل هاست. به طور کلی ناظر، بازار را رصد می کند و کارهای اطلاع‌رسانی و امنیت بازار را انجام می دهد. هر گونه مواردی که نیاز است تا به اطلاع سهامداران برسد را ناظر بازار انجام می دهد مانند اعلام تعلیق و توقف و بازگشایی سهام و تغییر در روند معاملات. مثلا ممکن است نمادی بعد از ساعات معمول بورس معامله شود. این اتفاق بعضی اوقات برای سهم های عرضه اولیه ای رخ تغییر رویه ۳ روزه در بورس می دهد. به طور کلی هرگونه تغییراتی که مغایر با دستورالعمل ها و رویه های قبلی باشد را ناظر بازار اعلام می کند.
ساعات و جزئیات عرضه اولیه ها، پذیره‌نویسی ها و یا اعلام مجامع شرکت ها و سایر اطلاعاتی که لازم است در حین بازار سهامداران بدانند، از طریق پیام ناظر بازار اعلام می شود. همچنین ناظر بازار اگر حس کند که تقلب یا دستکاری در معاملات انجام گرفته است، می تواند بعد از تایم معاملات، یعنی بعد از ظهر هر روز کاری، یک سری از معاملات را باطل کند.
همانطور که پیش تر نیز اشاره شد، یکی از وظایف ناظر بازار تعلیق نماد می باشد. تعلیق نماد یعنی جلوگیری از انجام معامله یک نماد به مدت بیش از ۵ روز کاری. این تعریفی است که در آخرین دستورالعمل سازمان بورس آمده است. البته استثنائاتی هم وجود دارد که با نظر ناظر بازار انجام میشود.
آیا ممکن است یک نماد به مدتی طولانی مشمول تعلیق باشد؟ بله! برای نمونه نام چند شرکت را مثال می زنیم که به مدت طولانی تعلیق بوده و یا هنوز نیز مشمول تعلیق نماد می باشند. تعلیق هر کدام از این نمادها دلایل خاص خود را دارد. به عنوان مثال شرکت کاشی اصفهان از سال ۹۲ متوقف شده است. و یا کنتور سازی ایران که، از سال 95 متوقف شده است. مثال دیگر، شرکت تولید مواد اولیه الیاف مصنوعی می باشد که اخیرا و در زمستان سال 99 مشمول تعلیق نماد شده و تاکنون و در زمان نگارش این مقاله نیز همچنان نماد آن بازگشایی نشده است. پس به صورت استثنا، شرکتهایی داریم که برای مدت های طولانی متوقف هستند.
دلایل تعلیق نماد در بورس
عدم افشای به موقع اطلاعات با اهمیت توسط ناشر
منظور از ناشر در اینجا همان شرکتیست که نماد آن در بازار معامله می شود. این شرکت باید اطلاعات با اهمیت را به موقع نشر کند. اطلاعات با اهمیت شامل اطلاعات با تغییر رویه ۳ روزه در بورس اهمیت الف و اطلاعات با اهمیت ب هستند. به طور کلی اگر این اطلاعات خیلی اهمیت داشته باشد و روی سودآوری شرکت اثر گذار باشد، از نوع الف و اگر اهمیتش در سودآوری شرکت نباشد، اطلاعات با اهمیت از گروه ب است. برای جزئیات بیشتر درباره ی اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب می توانید مقاله ی بستن نماد را مطالعه نمایید.
بنابراین اگر اتفاقی برای شرکت بیفتد، چه مثبت و چه منفی، مثل اینکه یک قرارداد جدیدی بسته شود، آتش‌سوزی رخ دهد و یا شرکت در آستانه ورشکستگی باشد، شرکت موظف است به موقع این اطلاعات را در اختیار سهامداران قرار دهد. اگر اطلاع رسانی به موقع نباشد، ناظر بازار میتواند نماد را تعلیق کند.
تقلب یا دستکاری اطلاعات منتشر شده
شرکت‌ها موظفند برابر قانون سازمان بورس، اطلاعات و صورت مالی خودشان را منتشر کنند. یک سری از اطلاعات باید ماهانه منتشر شوند و یک سری دیگر ۳ ماهه و یک سری دیگر سالانه. اگر ناظر تشخیص دهد که در این اطلاعات تقلب و یا دستکاری اتفاق افتاده است، تعلیق نماد اتفاق می افتد.
نیاز به بررسی وضعیت شفافیت اطلاعاتی ناشر
یعنی شرکت یک سری از اطلاعات را منتشر کرده، اما این افشای اطلاعات شرکت شفافیت لازم را ندارد. برای اینکه از زد و بند در بازار جلوگیری شود، ناظر نماد را تعلیق میکند و از شرکت می خواهد که شفاف سازی ارائه دهد و به شرکت اعلام می کند که این اطلاعات افشا شده را شفاف سازی کند تا مشخص شود برای مثال؛ آیا این آتش سوزی که در شرکت اتفاق افتاده یا این اختلاس که در شرکت اتفاق افتاده چه تاثیری در سود و زیان شرکت دارد. در کل اگر نیاز به بررسی‌های بیشتر باشد، ناظر میتواند نماد معاملاتی را مشمول تعلیق نماد کند و از شرکت درخواست کند که شفاف سازی لازم را انجام دهد.
رفع تعلیق به چه شکل است؟
اگر هر یک از سه موردی که موجب تعلیق نماد می شود، رخ دهد، ناظر بازار حداکثر ۱۰ روز کاری نماد را تعلیق می کند و سازمان بورس از شرکت می خواهد که شفاف سازی کند. اگر شفاف سازی مورد قبول سازمان بورس بود، روز کاری بعد این نماد معاملاتی بازگشایی می شود. اما اگر مورد تایید سازمان بورس قرار نگرفت، می تواند تا 2 دوره ۱۰ روزه کاری تعلیق نماد را تمدید کند. همچنین شرکت می تواند از سازمان بورس مهلت بگیرد و شفاف‌سازی را انجام دهد.
در صورتیکه شفاف سازی مورد قبول سازمان بورس قرار نگیرد، سازمان بورس ممکن است با بازگشایی نماد موافقت کند اما یک فرم را از طریق کارگزاری ها به اطلاع سهامداران می رساند که معامله تحت احتیاط است. یعنی هر لحظه امکان دارد این نماد مجددا تعلیق شود. چرا که قبلا مورد تعلیق قرار گرفته و شرکت شفاف‌سازی قابل قبولی ارائه نداده است و اگر شفاف سازی هم کرده باشد، مورد قبول سازمان بورس نیست.
جمع بندی
در این مقاله با تعلیق نمادها در بورس ایران آشنا شدیم. تعلیق نماد فرایندی است که در آن به دلایل مختلفی نماد یک سهم را در بازار بورس متوقف می کنند تا زمانیکه دلیل تعلیق آن برطرف گردد. برای هیچ سهامدارای خوشایند نیست که نماد شرکتی که سهامدار آن است، به مدت طولانی تعلیق گردد. برای اینکه این اتفاق برای شما رخ ندهد، پیشنهاد می شود قبل از خرید هر سهم، بنیاد آنرا به طور کامل بررسی نمایید. همچنین در اکثر موارد (نه همه ی موارد) تعلیق نماد برای نمادهایی که در بازار پایه معامله می شوند، رخ می دهد. بنابراین برای معامله ی سهم های بازار پایه، جوانب احتیاط را بیشتر رعایت کنید و ترجیحا آنها را تنها با دید نوسانگیری و نه سرمایه گذاری بلند مدت، معامله کنید.
چرا بورس سقوط می کند؟ | راهکار خروج چیست؟
این روزها بورس مدام در حال سقوط است و سهامداران از این وضعیت به ستوه آمده اند. دلیل سقوط بورس چیست و چه راهکار یا راهکار‌هایی را می‌توان برای خروج از این وضعیت ارائه کرد. این دو پرسش در گفتگوی نبض بورس با ۱۵ کارشناس بازار سرمایه پاسخ داده شد.
بورس در حال سقوط است و امروز ۳ آبان یک بار دیگر شاخص کل کانال ۱.۴ میلیون واحدی را از دست داد تا اندک امید سهامداران برای صعود و جبران ضرر ناامید شود.
به گزارش نبض بورس، پرسش این است که چرا بورس سقوط میکند؟ راهکار خروج از این وضعیت چیست؟ در گفتگو با ۱۵ کارشناس بازار سرمایه این دو پرسش پاسخ داده شد.
سیاوش وکیلی: به نظر من آنچه باعث شده است بازار وضعیت کنونی را پیدا کند، ابهامی است که در رابطه با وضعیت کلان اقتصادی کشور وجود دارد. پرسش این است که بالاخره برجام چه خواهد شد و تعامل ما با دنیا چگونه خواهد بود. به همین سبب می بینیم که دولت با وضعیت نابسامان اقتصادی که مواجه است دارد تلاش می کند در جهت بهبود این وضعیت اقداماتی را انجام دهد. نمونه بارز آن تغییر بی سر و صدای نرخ خوراک پتروشیمی ها است تغییر رویه ۳ روزه در بورس و بر همین اساس بازار و فعالان بازار سرمایه پیش بینی می کنند که دولت مجبور خواهد شد که به سمت شرکت ها بیاید و با مقرراتی که وضع می کند بر سود آن ها دست درازی کند. از همین رو در یک کلام می شود گفت که فعالان بازار سرمایه به تداوم سودآوری شرکت ها ناشی از همین موضوع نیاز دولت تغییر رویه ۳ روزه در بورس باور ندارند و روی این اساس در بازار سرمایه فعالیت نمی کنند. راه حل خروج هم دولت باید اعتماد ایجاد کند و نشان بدهد که قصد و نیتی برای دست اندازی به سود شرکت ها ندارد.
علی خسروی: در این نقطه، تنها راه نجات حمایت دولت است. بازار امروز ارزشمند است و قیمت ها بسیار جذاب اما سیاستگذاری کلان دولت مخالفت با ورود نقدینگی به بازار سرمایه است.
مهشید داداش زاده: دلایل ریزش بازار عبارتند از: علاقه به نوسانگیری سرمایه های ریز و درشت، دیدگاه سرمایه گذاری کوتاه مدتی، نبود نقدینگی قوی و پول داغ که انگیزه سرمایه گذاری برای پول های خرد نیز وجود داشته باشد، توجه به روند گزارشات سه ماهه و شش ماهه (که بررسی این گزارش ها در همین بازه یعنی نگاه میان مدتی) و تعیین تکلیف نشدن مذاکرات که اثر قابل توجهی روی دلار خواهد داشت.
حسین مریدسادات: بی تدبیری و بی توجهی مدیران، تصمیمات اشتباه قبیله ای، عدم نظارت ناظر بازار و رفتار سلیقه‌ای در بازار، معاملات الگوریتمی و تامین نقدینگی بیش از اندازه برای کسری بودجه، دعوا‌های سیاسی، سهم خواهی در بازار، تصمیمات اشتباه مدیریتی متوالی باعث بی اعتمادی کل به بازار شده است. هم اکنون هر روند صعودی یک فرصت فرار برای مردم شده است. بازار به حال خود رها شده است و یک جور‌هایی ناامیدکننده است.
نیما میرزایی: سکان بازار سرمایه در ایران در اختیار دولت است و غالب راه حل ها به تصمیمات اقتصادی دولت مردان برمی گردد. بازار ضعف بنیادی و تحلیلی ندارد، حمایت عملی از بازار سرمایه با کاهش نرخ بهره و سرعت فروش اوراق می تواند رخ دهد.
آراد پورکار: اگر بخواهم در یک جمله مشکلات بازار سرمایه را خلاصه کنم: سردرگمی و افسردگی سهامداران است. دلیل آن فروش بی رویه و خیلی زیاد اوراق و تامین مالی دولت از بازار سرمایه، ابهام در گزارشات، فروش بسیار زیاد حقوقی ها و در تغییر رویه ۳ روزه در بورس کنار این موارد دلایل دیگر از جمله پلمپ بورس نیز وجود دارد که موجب ترس سهامداران شده است. راهکار این است که آرامش را به بازار سرمایه باز گردانیم. گاهی هیچ کاری نکردن خیلی بهتر از این است که کلی وعده داده شود و عمل نشود. اگر حمایت از بازار سرمایه شود هم که چه بهتر.
فردین آقابزرگی: به این دلیل که دولت نمی‌خواهد علی الظاهر پایه پولی را تغییر دهد، کماکان انتشار اوراق در سطح وسیع را در پیش گرفته و این یکی از آسیب‌هایی است که به بازار سرمایه وارد میشود. همچنین افزایش نرخ بهره نیز دیگر دلیل برای نزولی شدن بازار سرمایه است. راهکار‌ها این است که دولت بجای انتشار اوراق در راستای جبران کسری بودجه خود به فروش اموال و دارایی‌های مازاد و کاهش تصدی گری دولت روی آورد. افزایش سهام شناور شرکت‌ها راهکار دیگری است که میتواند بازارگردانی را به صورت خود انتظام انجام دهد. همچنین تغییر در برخی قوانین و مقررات از جمله تغییر در سطح شورای عالی بورس که سهم بخش خصوصی بیشتر شود، راهکار سوم است.
محمد رضوی: دلیل ریزش بازار این است که پول در بازار وجود ندارد. خصلت پول ترسو بودن آن است و یک جایی احساس ریسک و خطر کند قطعا فرار خواهد کرد. هم اکنون متاسفانه به واسطه بدعهدی ها، دستکاری‌ها به عنوان نمونه گزارش پالایشی‌ها و بانک ملت و قوانین خلق الساعه، اعتماد از بین رفته است. چه سرمایه‌های خرد و چه سرمایه‌های کلان تا زمانی که اعتماد ایجاد نشود به سمت بازار نخواهند آمد. به واسطه تمام مشکلات موجود تخمین زده میشود که ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان به سمت بازار ارز‌های دیجیتال رفته است. برای درک بهتر ماجرا باید گفت که کل اعتبار در گردش کارگزاری‌ها ۲۲ هزار میلیارد تومان است. تقریبا برابر این مبلغ به سمت بازار ارز‌های دیجیتال رفته است. بسیاری از افرادی که به سمت بازار ارز‌های دیجیتال رفته اند به دلیل ریسک زیاد آن با بی میلی به سمت این بازار رفته اند و اگر بورس اوضاع خوبی داشت این پول به سمت این بازار نمی‌رفت. بازار حمایتی نمی‌شود و این حمایت تنها در حرف است. راهکار این است که باید در بازار ایجاد تقاضا شود. ایجاد تقاضا هم با پول به وجود می‌آید. پول هم باید اعتماد کند و به این بازار وارد شود.
محمدرضا چراغی: یکی از مهمترین موضوعاتی که در اقتصاد و بازار سرمایه تاثیرگذار است انتظارات از آینده است. در شرایطی که انتظارات از آینده مبهم است سرمایه گذاران دچار سردرگمی می‌شوند و این سردرگمی در تصمیمات سرمایه‌گذاری آنها تاثیر می‌گذارد. فارغ از ارزنده بودن یا نبودن بازار در حال حاضر ابهامات در اقتصاد و بازار سرمایه ایران به نحوی است که تصمیم‌گیری برای سرمایه گذارن را سخت کرده است. از این ابهامات می‌توان به آینده برجام و تصمیمات تیم اقتصادی دولت جدید که مربوط به بورس هم می شود اشاره کرد. این شرایط در کنار تردیدها درباره ارزنده بودن بازار و از بین رفتن اعتماد به بورس در بین عامه مردم سبب شده هر مثبتی برای بسیاری فرصتی تغییر رویه ۳ روزه در بورس برای خروج سرمایه از بازار باشد. طبیعتا تصمیمات آینده دولت و تیم اقتصادیِ آن میتواند بر بازار سهام تاثیر قابل توجهی بگذارد فراموش نکنیم که هر تصمیم اشتباه برای حال حاضر بورس میتواند تاوان بزرگی برای کلیت اقتصاد و بازارها از جمله بازار سرمایه داشته باشد. بازار ما نیاز به تصمیمات درست، بجا و شجاعانه دارد.
علی عصاری: به صورت کاملاً خلاصه بورس را می توان به فرزند یتیم اقتصاد ایران تشبیه کرد که تمام ارگانهای بالادستی در ظاهر طلایه دار حمایت از این یتیم هستند ولی در اصل همان یتیمی است که چشم به دست کمک‌های عوام فریبانه و تبلیغات پسند ارگان ها دارد و این کمک ها همواره در قالب سناریوی تکراری افزایش شاخص کل ظاهر می شود.
هلن عصمت پناه: در شرایط صعودی شاخص کل در ماه های اخیر، شرایط برای برخی صندوق ها، شرکت های سرمایه گذاری و معامله گران میان مدتی جهت سیو سود فراهم شد. خروج تدریجی آن ها، همراه با فشار فروش در برخی نمادها و نقطه آغاز روند اصلاح زمانی بازار بود که همچنان ادامه دار است. با استقرار دولت جدید و تشکیل تیم اقتصادی، بازار تغییر رویه ۳ روزه در بورس بر اعلام نظرات و برنامه های دولت جدید تمرکز دارد. اعلام سیاست های کلی مبنی بر جلوگیری از رشد قیمت ها، کنترل تورم و تامین مالی دولت از طریق فروش اوراق، اخبار نامناسبی را در بازار سرمایه منتشر کرده و علیرغم گزارشات مالی نسبتا خوب شرکت ها، متاسفانه همچنان جو هیجان و منفی در بازار حکم فرماست. لازم به ذکر است وجود افراد کم تجربه و بدون مهارت همچنان این فضای هیجان و جو منفی بازار را تشدید کرده است. اما شرایط رشد در نمادهای پرپتانسیل در صورت همراهی دولت در بازار سرمایه فراهم است. آنچه که به بازار سرمایه کمک می کند تا شرایط فعلی را پشت سر بگذارد و بسیار هم مهم است برگرداندن اعتماد سرمایه گذاران می باشد. مهم ترین اقدامات دولت در این راستا می تواند حذف قیمت گذاری دستوری، عدم فشار جهت فروش اوراق و جلوگیری از رشد نرخ بهره اوراق باشد تا بازار سرمایه شاهد برگشت جریانات نقدی باشد.
پیمان حدادی: مهمترین علت ریزش بازار قاعدتا نبود نقدینگی در بازار سهام می‌باشد. دلیل نبود نقدینگی در بازار سهام نیز چند دلیل دارد که عبارتند از: ۱. این روزها جذاب شدن بازار رمزارز‌ها که یک رقیب جدی بازار سرمایه است ۲. عدم وجود چشم انداز روشنی در خصوص نگاه دولت و تیم اقتصادی دولت به بازار سهام است که برخلاف وعده‌های انتخاباتی بعد از اینکه دولت روی کار آمد اقدام جدی و عملی برای حمایت از بازار سهام انجام نداد. این دو عامل موجب شده است که نقدینگی در بازار سهام کم باشد که شاهد کاهش ارزش معاملات و در نتیجه کاهش قیمت‌ها در بازار سهام هستیم.
حمزه کریمی: مشکل بازار بی اعتمادی که از سال گذشته تاکنون به وجود آمده است. سهامداران با توجه به اینکه هیچ آینده ای را از بورس نمی بینند از این بازار خارج می شوند. مورد دیگر این است که بورس نقدشوندگی بالایی را در مقایسه با سایر بازارها دارد و به همین دلیل سهامداران شاید برای تامین مالی خود در این بازار دست به فروش می زنند. سهامداران حقیقی یک ترس بیشتری از ریزش بیشتر قیمت ها نیز دارند و متاسفانه بدون اینکه اطلاعی از وضعیت سهام خریداری شده داشته باشند اقدام به فروش سهام می کنند. از جنبه سهامداران حقوقی هم باید گفت که به صندوق ها فشارهایی در راستای فروش سهام برای خرید اوراق دولتی که منتشر می شود وارد می شود. این فشار باید از روی صندوق ها برداشته شود تا خود صندوق تصمیم بگیرد که سهم بخرد یا اوراق. به نظر می رسد که راهکار خروج از وضعیت کنونی این است که پول به بازار تزریق شود. همچنین باید مسئولین وعده هایی که پیرامون بورس می دهند را محقق کنند. این بی اعتمادی که در بازار ایجاد شده است به دلیل وعده هایی است که مسئولین دادند و عمل نکردند.
ایمان رئیسی: یکی از مهمترین نکات بازار عدم برگشت پول هایی است که سال ۹۹ به بازار سرازیر شد و باقی آن پولی هم که مانده بود آب شده یا با ضرر خارج شده یا عرضه اولیه های بد موقع مثل فجهان و فسبزوار، پولی را که قرار بود در صنایع گردش داشته باشد حذف و در این دو سهم وارد کرد اما گزارش های ۶ ماهه یک نکته منفی داشتند و آن افزایش هزینه و رشد بهای تمام شده بود که باعث افت حاشیه سود ناخالص شد، اما این به تنهایی عامل این وضعیت بازار نیست. سیاست های نادرستی که در این یک سال بوده یک چرخه بی اعتمادی بوجود آورده سیاست هایی مثل محدود کردن دامنه نوسان، فروش ابشاری اوراق دولتی، افزایش نرخ بهره بین بانکی و افزایش سود صندوق های با درآمد ثابت در این شرایط بازار و عرضه اولیه های بدموقع، عدم حمایت از بازار. این مشکلات اگر مرتفع شوند وضعیت به مرور تغییر می کند مثلا می شود با اوراق اختیار تبعی از سهم ها حمایت کرد همان کاری که ۱۰ سال قبل بازار را از حالت رکود خارج کرد، ورود محصول شرکت ها به بورس و حذف دلالی، مشوق های مالیاتی و راه هایی که قطعا افراد حاضر در سازمان بهتر از بنده می دانند.
مریم محبی: این تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه درباره دلایل ریزش تغییر رویه ۳ روزه در بورس بازار گفت: وضع و رفع مستمر قوانین، عدم نظارت بر عملکرد بازارگردانان، ادامه دار بودن روال فروش اوراق بدهی و عدم شفافیت در سیاستهای کلان اقتصادی. وی راه حل های خروج را اینگونه بیان نمود: جلوگیری از خرید و فروشهای هدفمند، انسجام بیشتر بین تصمیم سازان، تصمیم گیرندگان و مجریان، شفافیت در تصمیم گیریها و حمایت علنی از بورس به جهت اعتمادسازی بیشتر.
دیدگاه شما